André Ernest Modeste Grétry

André Ernest Modeste Grétry
André Ernest Modeste Grétry naar een schilderij van Elisabeth Louise Vigée-Le Brun
Volledige naam	André Ernest Modeste Grétry
Geboren	11 februari 1741 (doopdatum)
Overleden	24 september 1813
Land	België/ Frankrijk
Nevenberoep	pianist
Instrument	piano
Leraren	Giovanni Battista Casali, Padre Martini
Belangrijkste werken	L'amant Jaloux, Richard Coeur de Lion, Zémire et Azor, Céphale et Procris ou L'Amour conjugal, Lucille, Dorpsdansen (Danse villagoise)
(en) IMDb-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal    Muziek

André Ernest Modeste Grétry (Luik, doopdatum 11 februari 1741 - Montmorency, 24 september 1813) was een Luiks-Franse componist die voornamelijk bekend is door zijn talrijke opéras comiques.

Levensloop

Geboortehuis en nu museum Grétry in Luik

Vader François (Franciscus) Gretrij/Gretry en zijn moeder Marie Jeanne (Maria Joanna) Defossez lieten hun zoon op 11 februari 1741 dopen in de Notre-Dame-aux-Fonts. Grétry ontving zijn eerste muziekonderricht van zijn vader (geboren in 1714), een beroepsviolist verbonden aan de Saint-Martinkerk te Luik. De jonge Grétry was amper zes toen hij koorzanger werd in de collegiale kerk Saint-Denis te Luik.

Met een grote mis (1758) oogstte Grétry grote bijval; deze compositie leverde hem een studiebeurs op die hem in staat stelde in Italië verder te studeren. Tussen 1760 en 1766 verbleef Grétry te Rome en Bologna. In Rome was hij leerling van Giovanni Battista Casali, kapelmeester van de Sint-Jan van Lateranen, en in Bologna van de beroemde Padre Martini die ook Mozart les gaf.

André Ernest Modeste Grétry standbeeld in Luik

In Italië schreef Grétry veel religieuze werken ('Dixit Dominus', 'De Profundis'), en een set strijkkwartetten die later in Parijs als zijn opus 3 gepubliceerd zouden worden. Tijdens zijn laatste jaar in Rome kreeg hij van het Aliberti Theater de opdracht een opera te componeren voor carnaval: dit werd 'Le Vendemmiatrice' (1765).

In Genève ontmoette Grétry Rousseau en Voltaire. De laatste raadde hem met klem aan in Parijs te gaan werken.

In 1767 vestigde hij zich in de Franse hoofdstad, waar zijn eigenlijke muzikale loopbaan begon. Zijn eerste opera daar was 'Les Mariages samnites' (1768, herwerkt 1776). Dit werd een fiasco, maar dit belette Mozart niet in 1786 een reeks van acht variaties te schrijven op de aria 'Dieu d'amour' uit dit werk (KV 352/374c). Met zijn volgende composities oogstte Grétry meer succes en spoedig werd hij een van de meeste geliefde theatercomponisten. Hij blonk vooral uit in het genre van de opéra comique en werd een graag geziene gast aan het Franse hof. Koningin Marie-Antoinette werd zelfs doopmeter van een van zijn dochters. Na de Franse Revolutie wist Grétry via handige manoeuvres in de gunst te komen van het nieuwe bewind. Zo was hij een van de allereersten die door Napoleon benoemd werd tot Ridder in het Legioen van Eer (1795)

Hij was nauw betrokken bij de oprichting van het vermaarde Conservatoire national supérieur de musique in 1795 en werd er een van de vijf onderwijsinspecteurs.

In zijn laatste levensjaren wijdde Grétry zich meer aan literatuur en wijsbegeerte. Hij werd begraven op het Parijse kerkhof Père-Lachaise, maar zijn hart werd overeenkomstig zijn laatste wilsbeschikking naar zijn geboortestad Luik overgebracht waar het thans rust onder het Grétrystandbeeld voor de Luikse koninklijke opera.

Grétry schreef 66 opera's. De meeste ervan, zoals L'amant Jaloux (1779), Richard Coeur de Lion (1784), Zémire et Azor (1771) en Lucille (1770), zijn meesterwerken en hadden veel succes in hun tijd. De ingelaste balletmuziek heeft vaak een Mozartiaanse distinctie.

Ook Grétry's Mémoires worden om hun degelijkheid nog graag gelezen.

Composities

Werken voor orkest

• 1766 6 sinfonie
• 1769 Sinfonia, voor 2 hobo's en strijkers
• 1781 Ronde pour "Electre" ou Oreste

Werken voor harmonieorkest

• 1775 Céphal et Procris, suite in vier delen
  1. Gigue
  2. Menuet
  3. Gavotte
  4. Tambourin
• 1799 Ronde pour la Plantation de l'Arbre de la Liberte
• Dorpsdansen (Danse villagoise), voor harmonieorkest - bewerkt door Jos Moerenhout
  1. Moderato
  2. Andante (Thema 1 - Thema 2 - Variatie thema 2 - Thema 3)
  3. Moderato
  4. Andante
  5. Allegro

Missen en gewijde muziek

• 1758 Grote mis
• 1760 O salutaris hostia, voor 5 zangstemmen en orgel
• 1762 De profundis
• 1762 Confitebor tibi Domine, voor 4 zangstemmen en orkest
• 1762 Dixit Dominus, voor 4 zangstemmen en orkest
• 1765 Mirabilis Deus
• 1765 Laetatus sum, voor sopraan en orkest - première: Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw-Tenhemelopneming, Maastricht
• 1765 Laudate Dominum in sanctis ejus, voor sopraan en orkest - première: Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw-Tenhemelopneming, Maastricht

Cantates

• Cantate pour célébrer la naissance du premier enfant de Monsieur et Madame de La Ferté «Quels accords ravissants», voor 3 sopranen, 4 zangstemmen en orkest

Muziektheater

Opera's

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1764/1765	La Vendemmiatrice	2 intermezzi	Carnaval 1765, Rome, Teatro Albert	niet bekend
1766	Isabelle et Gertrude ou Les Sylphes supposés	1 akte	december 1766, Genève	Charles-Simon Favart, naar Voltaire «Gertrude ou De l'éducation d'une fille»
1768	Les Mariages samnites	1 akte	januari 1768, Parijs, Prince de Conti	P. Légier, naar «le château du prince de Conti» van Jean-François Marmontel
1768	Le Connaisseur	3 aktes	niet uitgevoerd	Jean-François Marmontel
1768	Le Huron	2 aktes	20 augustus 1768, Parijs, Comédie-Italienne	Jean-François Marmontel, naar «L'Ingénu» van Voltaire
1768-1769	Lucile	1 akte	5 januari 1769, Parijs, Comédie-Italienne	Jean-François Marmontel, naar «L’école des pères»
1769	Le Tableau parlant	1 akte	20 september 1769, Parijs, Comédie-Italienne	Louis Anseaume
1769	Momus sur la terre	Proloog	1769, Chateau de la Roche-Guyon	Claude-Henri Watelet
1770	Silvain	1 akte	19 februari 1770, Parijs, Comédie-Italienne	Jean-François Marmontel, naar Salomon Gessner, «Erast»
1770	Les Deux Avares	2 aktes	27 oktober 1770, Fontainebleau; gerevideerde versie: 6 december 1770, Parijs, Comédie-Italienne; 2e gerevideerde versie: 6 juni 1773 Parijs, Comédie-Italienne	Charles Georges Fenouillot de Falbaire
1770	L'Amitié à l'épreuve; rev. versie: «Les vrais amis, ou L’amitié à l’épreuve»	2 aktes	13 november 1770, Fontainebleau; gerevideerde versie: 24 oktober 1786, Fontainebleau; 2e gerevideerde versie: 30 oktober 1786, Parijs, Comédie-Italienne	Charles-Simon Favart en Claude Henry Fusée de Voisenon, naar Jean-François Marmontel «Contes moraux» (1761)
1771	L'Ami de la maison	3 aktes	26 oktober 1771, Fontainebleau	Jean-François Marmontel, «Le connaisseur»
1771	Zémire et Azor	4 aktes	9 november 1771, Fontainebleau	Jean-François Marmontel, naar Pierre-Claude Nivelle de La Chausée, «Amour par amour»
1773	Le Magnifique	3 aktes	4 maart 1773, Parijs, Comédie-Italienne	Michel-Jean Sedaine, naar Jean de La Fontaine
1773	La Rosière de Salency	4 aktes	23 oktober 1773, Fontainebleau	Alexandre-Frédéric-Jacques Masson de Pezay
1773	Céphale et Procris ou L'Amour conjugal	3 aktes	30 december 1773, Versailles; gereviseerde versie: 2 mei 1775, Parijs, Opéra Garnier	Jean-François Marmontel, naar Ovidius, «Métamorphoses» (Gedaanteverwisselingen)
1775	La Fausse Magie	2 aktes	1 februari 1775, Parijs, Comédie-Italienne; gerevideerde versie: 9 februari 1775, Parijs, Comédie-Italienne; 2e gerevideerde versie: 18 maart 1776; 3e gerevideerde versie: 8 januari 1778	Jean-François Marmontel
1776	Les Mariages samnites [rev]	3 aktes	12 juni 1776, Parijs, Comédie-Italienne; gerevideerde versie: 22 mei 1782	Barnabé Farmian de Rosoi, naar Jean-François Marmontel
1776-1778	Les Statues	3 aktes	niet uitgevoerd	Jean-François Marmontel, naar de vertellingen van Duizend-en-één-nacht
1777	Amour pour amour	3 divertissements	10 maart 1777, Versailles	Pierre Laujon
1777	Matroco	5 aktes	3 november 1777, Parijs, Château du prince de Condé	Pierre Laujon
1778	Le Jugement de Midas	3 aktes	28 maart 1778, Parijs, Palais royal	T. D’Hèle, naar Kane O'Hara
1778	Les Trois Âges de l'opéra; ook: Le génie de l’opéra; of: Les trois âges de la musique	proloog	27 april 1778, Parijs, Opéra Garnier	Alphone-Marie-Denis Devismes de Saint-Alphonse
1778	Les Fausses apparences ou L'Amant jaloux	3 aktes	20 november 1778, Versailles	T. D'Hèle, naar Susanna Centlivre, «The Wonder, a Woman Keeps a Secret»
1779	Les Événements imprévus	3 aktes	11 november 1779, Versailles	T. D'Hèle
1779	Aucassin et Nicolette ou Les Mœurs du bon vieux temps	4 aktes	30 december 1779, Versailles	Jean-Michel Sedaine, naar Jean-Baptiste de la Curne de Sainte-Palaye, «Les Amours du bon vieux tems»
1780	Andromaque	3 aktes	6 juni 1780, Parijs, Opéra Garnier	Louis-Guillaume Pitra, naar de tragedie van Jean Racine
1781	Emilie ou La Belle Esclave	1 akte	22 februari 1781, Parijs, Opéra Garnier	Nicolas-François Guillard
1781	Colinette à la cour ou La Double Épreuve	3 aktes	1 januari 1782 Parijs, Opéra Garnier	Jean-Baptiste Lourdet de Santerre, naar Charles-Simon Favart, «Ninette à la cour»
1781-1782	Électre	3 aktes	niet uitgevoerd	Jean-Charles Thilorier, naar Euripides
1782	L'Embarras des richesses	3 aktes	26 november 1782, Parijs, Opéra Garnier	Jean-Baptiste Lourdet de Santerre, naar «Le savetier et le financier» van Léonor Jean Christine Soulas d’Allainval
1782	Les Colonnes d'Alcide	1 akte	niet uitgevoerd	Pitta
1783	Thalie au nouveau théâtre	proloog	28 april 1783, Parijs, Comédie-Italienne	Jean-Michel Sedaine
1783	La Caravane du Caire	3 aktes	30 oktober 1783, Fontainebleau	Etienne Morel de Chédeville
1784	Théodore et Paulin	3 aktes	5 maart 1784, Versailles	Pierre-Jean-Baptiste Choudard dit Desforges
1784	L’épreuve villageoise	2 aktes	24 juni 1784, Parijs, Comédie-Italienne	Pierre-Jean-Baptiste Choudard dit Desforges
1784	Richard Cœur-de-lion	3 aktes	21 oktober 1784, Parijs, Comédie-Italienne	Jean-Michel Sedaine
1785	Panurge dans l'île des lanternes	3 aktes	25 januari 1785, Parijs, Grand Opéra	Etienne Morel de Chédeville, naar François Parfaict
1785	Œedipe à Colonne	3 aktes	niet uitgevoerd	Nicolas-François Giullard, naar Sophocles
1786	Amphitryon	3 aktes	15 maart 1786, Versailles	Jean-Michel Sedaine, naar Molière
1786	Le Mariage d'Antonio; in samenwerking met: Angélique-Dorothée-Lucie Grétry		29 juli 1786, Parijs
1786	Les Méprises par ressemblance	3 aktes	7 november 1786, Fontainebleau	Joseph Patrat, naar Titus Maccius Plautus, «Menaechmi»
1786	Le Comte d'Albert	2 aktes	13 november 1786, Fontainebleau	Jean-Michel Sedaine, naar Jean de La Fontaine
1787	Toinette et Louis; in samenwerking met: Angélique-Dorothée-Lucie Grétry		23 maart 1787, Parijs
1787	Le Prisonnier anglais	3 aktes	26 december 1787, Parijs, Comédie-Italienne	François Guillaume Fouques, genoemd Desfontaines
1788	Le Rival confident	2 aktes	26 juni 1788, Parijs, Comédie-Italienne	Nicolas-Julien Forgeot
1789	Raoul Barbe-bleue	3 aktes	2 maart 1789, Parijs, Comédie-Italienne	Jean-Michel Sedaine, naar Charles Perrault
1789	Aspasie	3 aktes	17 maart 1789, Parijs, Opéra Garnier	Etienne Morel de Chédeville
1789-1790	Pierre le Grand	4 aktes	13 januari 1790, Parijs, Comédie-Italienne	Jean-Nicolas Bouilly, naar Voltaire, «Histoire de Russie sous Pierre le Grand»
1790	Roger et Olivier; gereviseerde versie van: Les Mariages samnites		niet uitgevoerd
1791	Guillaume Tell	3 aktes	9 april 1791, Parijs, Comédie-Italienne	Jean-Michel Sedaine, naar Antoine-Marin Lemierre
1792	Cécile et Ermancé ou Les Deux Couvents	3 aktes	16 januari 1792, Parijs, Comédie-Italienne	Claude-Joseph Rouget de Lisle en Jean-Baptiste-Denis Desprès
1792	Basile ou À trompeur, trompeur et demi	1 akte	17 oktober 1792, Parijs, Comédie-Italienne	Jean-Michel Sedaine, naar Miguel de Cervantes Saavedra, «Don Quixote»
1792	L’officier de fortune	3 aktes		Edmond Guillaume François de Favières
1792-1793	Roger et Olivier	3 aktes		Jean-Marie Souriguère de Saint-Marc, naar «Roger et Victor de Shabran» van Louis d’Ussieux
1792-1793	Séraphine ou Absente et présente	3 aktes	niet uitgevoerd	André J. Gretry
1793-1794	L'Inquisition de Madrid; parodie uit Les Mariages samnites (1776) en Les Deux Couvents (1792);	3 aktes	niet uitgevoerd	André J. Grétry
1794	Le Congrès des rois; (samen met: Henri Montan Berton, Matthieu Frédéric Blasius, Luigi Cherubini, Nicolas-Marie Dalayrac, Prosper-Didier Deshayes, François Devienne, Louis Emmanuel Jadin, Rudolphe Kreutzer, Étienne Nicolas Méhul, Jean-Pierre Solié en Armand-Emmanuel Trial)	3 aktes	26 februari 1794, Parijs, Opéra Comique	Antoine-François Ève, genoemd Desmaillot
1794	Joseph Barra	1 akte	5 juni 1794, Parijs, Opéra Comique	Guillaume-Denis-Thomas Levrier Champ-Rion
1794	Denys le tyran, maître d'école à Corinthe	1 akte	23 augustus 1794, Parijs, Opéra Garnier	Pierre-Sylvain Maréchal
1794	La fête de la raison; ook: La Rosière républicaine ou La Fête de la vertu;	1 akte	2 september 1794, Parijs, Opéra Garnier	Pierre-Sylvain Maréchal
1794	Callias ou Nature et patrie	1 akte	19 september 1794, Parijs, Opéra Comique	François-Benoît Hoffman
1794	Diogène et Alexandre	3 aktes	niet uitgevoerd	Pierre-Sylvain Maréchal
1796-1797	Lisbeth	3 aktes	10 januari 1797, Parijs, Opéra Comique	Edmond Guillaume François de Favières
1797	Anacréon chez Polycrate	3 aktes	17 januari 1797, Parijs, Grand Opéra	Jean Henry Guy
1797	Le Barbier du village ou Le Revenant; muziek gedeeltelijk parodieert uit: La Rosière républicaine	1 akte	6 mei 1797, Parijs, Théâtre Feydeau	André J. Grétry
1798-1799	Elisca ou L'Amour maternel; gerevideerde versie: Elisca ou L'Habitante de Madagascar	3 aktes	1 januari 1799, Parijs, Opéra Comique; gerevideerde versie: 5 mei 1812, Parijs, Opéra Comique	Edmond Guillaume François de Favières
1801	Le Casque et les colombes	1 akte	7 november 1801, Parijs, Opéra Garnier	Nicolas-François Guillard
1801	Zelmar ou L'Asile; ook: Les Abencerages	2 aktes	niet uitgevoerd	André J. Grétry
1803	Delphis et Mopsa; ook: Le Ménage;	2 aktes	15 februari 1803, Parijs, Opéra Garnier	Jean Henry Guy

Toneelmuziek

• 1776 Pygmalion

Vocale muziek

• 1773 Les caprices (Mon destin auprès de Climène), voor zangstem, harp en piano - tekst: J. F. de Saint-Lambert
• 1775 Air (Doux plaisir, l’Amour te rappelle), voor zangstem en basso continuo
• 1776 Air pour la fête de Mme. P*** (Vous connoissez, mes amis), voor zangstem en basso continuo - tekst: Mars
• 1783 Le marché de Cythère (Savez-vous qu’il tient tous les jours), ode anacréontique, voor zangstem, harp en piano
• 1792 Couplets du Citoyen Patriophile dédiés à nos frères de Paris «Qu’entends-je», voor zangstem en basso continuo
• 1792 Romance du saule (Au pied d’un saule), voor sopraan en orkest (of: piano)
• 1793 Hymne en honneur de Marat et Le pelletier «O Liberté», voor vier zangstemmen - tekst: Charles-Joseph Lœuillard Davrigny
• 1794 Hymne à l’éternel «Je te salue», voor zangstem
• 1796 Aux mânes de son fils Godefroi (De l’Elysée), voor zangstem, harp en piano - tekst: Louis Alexandre Olivier de Corancez
• 1799 Aux mânes de M. E. Joly (Après vingt ans de mariage), voor zangstem - tekst: Etienne Joseph Bernard Delrieu
• 1801 Eloge à Bonaparte «Le plus grand des héros», voor 2 zangstemmen en piano
• 1803 L’éducation de l’Amour (Quand l’Amour déjà plein d’adresse), voor zangstem, harp en piano - tekst: André J. Grétry

Kamermuziek

• 1774 Sei Quartetti, voor twee violen, altviool en basso continuo - (composti a Roma op. 3)

Wetenswaardigheden

• In zijn geboortehuis in Luik (Rue des Récollets, 34) werd in 1913 het Grétry Museum ingericht.
• Planetoïde (3280) Grétry werd door F. Rigaux op 17 september 1933 ontdekt en werd naar deze toondichter genoemd.
• Op het bankbiljet van 1000 Belgische frank prijkte de beeltenis van Grétry.
• Zijn opera 'Zémire et Azor' (1771) is gebaseerd op het sprookje van 'De schone en het beest'.

De begintune van het televisieprogramma 'Ontdek je plekje' is de Pantomime uit de balletsuite Zémire et Azor van de componist André-Modeste Grétry.

Publicaties

• André Ernest Modeste Grétry: Methode de prelude : pour apprendre a preluder en peu temps avec toutes les ressources de l'harmonie, Collection Les Introuvables, Reproduction en facsimile de l'ed. de Paris, Impr. de la Republique, 1803 parue sous le titre: "Methode simple pour apprendre a preluder en peu de temps"., Plan-de-la-Tour: Ed. d'Aujhourd'hui 1980. 95 S.
• André Ernest Modeste Grétry: Memoiren oder Essays über die Musik, Leipzig 1973.

Bibliografie

• Marie Cornaz: Inventaire complet du fonds musical des archives privées de la famille d'Arenberg à Enghien, Revue Belge de Musicologie vol. LVIII (2004), pp. 81–202. ISSN 0771-6788
• Guy Gosselin: Index des Noms, in: L'âge d'or de la vie musicale à Douai, 1800-1850, Liège: Editones Mardaga, 1994, 236 p., ISBN 978-2-87009-579-9
• Theodore van Houten: Le jour de gloire est arrive! - Franse Revolutie in 1789, Mens en Melodie 44:274+ May 1989
• Gérard Pinsart: Ces musiciens qui ont fait la musique. Autographes et manuscrits musicaux du 16e au 20e siècle, catalogue d'exposition, (Musée Royal de Mariemont du 26 octobre 1985 au 31 mars 1986) , Morlanwelz, Musée Royal de Mariemont, 1985-86, 251 p.
• Gretry-museum in Luik gesloten, Mens en Melodie 41:147 Mar 1986
• Jozef Robijns, Miep Zijlstra: Algemene muziek encyclopedie, Haarlem: De Haan, 1979-1984, ISBN 978-90-228-4930-9
• Philippe Mercier: Les "Symphonies" de André Ernest Modeste Grétry : quelques enigmes resolues, Revue BeIge de Musicologie. 32/33 (1978/79), S. 164-173.
• Arístides Incháustegui, Blanca Delgado Malagón: Indice Onomastico, in: Vida musical en Santo Domingo (1940-1965), Banco de Reservas, Publicación Especial, Editora Corripio, C. por A. Santo Domingo, D. N., 1998. 529 p., ISBN 9945-036-01-7
• Francis Claudon: Dictionnaire de l'opéra-comique français, Paris: Peter Lang, 1995, 531 p., ISBN 978-3-906753-42-3
• Jonathan Bellman: Aus alten Märchen - The chivalric style of Schumann and Brahms, Journal of Musicology: 13:117-35 N1 1995
• Gerhard Schepelern: Operaens historie i Danmark 1634-1975, Kobenhaven: Rosinante, 1995, 366 p., ISBN 978-87-16-14112-5
• M. Parouty: Paris Feerie francosudoise, Diapason-Harmonie (Currently Diapason (France)) N405:20 Jun 1994
• M. Parouty: Zemire et Azor : Il etait une fois ... Gretry, Diapason-Harmonie (Currently Diapason (France)) N404:13 May 1994
• Theodore Fenner: Italian Opera : Operas by Composer: With Librettist, in: Opera in London : views of the press 1785-1830, Carbondale, Illinois: Southern Illinois University Press, 1994, 788 p., ISBN 978-0-8093-1912-1
• Vjera Katalinić: Pasticcio I Jarnovicev prilog toj scenskoj formi, Arti Musices 25:238+ N1-2 1994
• Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
• Wolfgang Suppan: Das neue Lexikon des Blasmusikwesens, 3. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1988, ISBN 3-923058-04-7
• Wolfgang Suppan: Lexikon des Blasmusikwesens, 2. eränzte und erweiterte Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Fritz Schulz, 1976
• James Helme Sutcliffe: World Report Leipzig, Opera Canada 34:32-3 N3 1993
• Wolfgang Osthoff: Beethovens Gretry-Variationen WoO 72, Revue Belge de Musicologie 47:125-42 1993
• G. Atterfors: Perspektiv paa Mozart : Drottningholmsteatern, Musikrevy 48:12-17 N5 1993
• Franco Rossi, Michele Girardi: Indice Dei Nomi, in: Il teatro la Fenici : chronologia degli spettacoli 1938-1991, Venezia: Albrizzi Editore, 1992, 650 p., ISBN 88 317 5509 9
• F. van der Kooij: Ein Streifzug durch Tante Caecilias Kolonialwarenladen, Dissonanz/dissonance N32:10 May 1992
• F. van der Kooij: Das Chaos der Vernunft in Klängen (Vorabend der Französischen Revolution), Dissonanz/dissonance N21:4-10 Aug 1989
• Gretrys Zemire und Azor - Ein musikalisches Märchen, Das Orchester, 40:904 N7-8 1992
• Paul E. Bierley, William H. Rehrig: The heritage encyclopedia of band music : composers and their music, Westerville, Ohio: Integrity Press, 1991, ISBN 0-918048-08-7
• Laura Callegari Hill: Indice Alfabetico, Per Cognome, di Tutti Gli Accademici Filarmonici, in: L'Accademia Filarmonica di Bologna, 1666-1800 : statuti, indici degli espeimente d'esame nell'archivo, con un intoducione storica, Bologna: A.M.I.S., 1991, 465 p.
• Kurt Neufert: Mozartzeitgenosse Gretry als Miterfinder des Leitmotivs, Das Orchester, 38:523-4 May 1990
• Michael Fend: Unerhörte Jagderfolge - André Ernest Modeste Grétry: "Le Huron", Musica 44:373 N6 1990
• Richard Coeur de Lion a Saint Etienne, Diapason-Harmonie (Currently Diapason (France)) N358:30 Mar 1990
• Ursula Pesek, Hans-Peter Schmitz: Flötenmusik aus drei Jahrhunderten : Komponisten : Werke : Anregungen, Basel: Bärenreiter, 2. Auflage, 1993, 320 p., ISBN 978-3-7618-0985-3
• Robert Brecy: Florilege de la chanson revolutionnaire de 1789 au front populaire, Edition revue et corrigee, Conde-sur-noireau, France: Les Editions Ouvrieres, 1990, 305 p.
• Max Loppert, Rodney Milnes: Buxton Point of no return, Opera (England), Festival Issue 1990, p. 45-7
• David Galliver: Jean-Nicolas Bouilly and André Ernest Modeste Grétry An opportune encounter, Miscellanea Musicologica 17:114-22 1990
• Yves Lenoir: Documents Grétry dans les collections de la Bibliothèque Royale Albert Ier. Bruxelles, Bibliothèque Royale Albert Ier, 1989. 182 p.
• Reinhard Ermen: Von Schütz bis Schönberg : Autobiographische Skizzen europäischer Musiker, Kassel: Bärenreiter, 1988
• I. Lawford: Musical philately : Belgium, Musical Opinion 111:341 Oct 1988
• Marie-Claire le Moigne-Mussat: Musique et société à Rennes aux XVIIIe et XIXe siècles, Genève: Editions Minkoff, 1988, 446 p., ISBN 2-8266-0541-0
• Volker Mattern: Mozart und Gretry : Spuren der Opera comique in Mozarts Finta giardiniera?, Neue Zeitschrift für Musik N1:10-17 Jan 1987
• Lamberto Trezzini: Indice Dei Nomi, in: Due secoli di vita musicale storia del teatro comunale di Bologna, Seconda edizione, Nuova Alfa Editoriale, 1987, 362 p., ISBN 978-88-7779-002-6
• David Charlton: Gretry and the growth of opera-comique, Cambridge, New York: Cambridge Univ. Press 1986. XII, 371 S.
• David Charlton: The appeal of the beast, A note on Gretry and "Zemire et Azor", Musical Times, 121:169-72 Mar 1980
• Wulf Konold, Barbara Delcker, Hanns-Werner Heister: Lexikon Orchestermusik : Musik : "A-K", Mainz: Wilhelm Goldmann Verlag, 1986, vol.1, 253 S., ISBN 3-7957-8224-4; vol.2 "L-Z", 218 p., ISBN 3-7957-8225-2
• Gottfried R. Marschall: Zum Verhältnis von Text und Musik in der französischen Oper. Bemerkungen zu Gretrys Ansichten über die Umsetzung von Sprache in Musik, Studien zur deutsch-französischen Musikgeschichte im 18. Jahrhundert. Heidelberg 1986. S. 55-71.
• Hans-Klaus Jungheinrich: Frühformen des Erlösungsmärchens : Zemire und Azor von Gretry und Spohr, Musica 39:167-8 N2 1985
• Spire Pitou: The Paris opera. - An encyclopedia of operas, ballets, composers, and performers; rococo and romantic, 1715-1815, Westport, Connecticut: Greenwood Press, 1985, 619 p., ISBN 978-0-313-24394-3
• Mary Elizabeth Caroline Bartlet: Gretry, Marie-Antoinette and La rosiere de Salency, Journal of the Royal Musical Association: 111:92-120 1984-1985
• Mary Elizabeth Caroline Bartlet: Politics and the fate of Roger et Olivier, a newly recovered opera by Gretry, Journal of the American Musicological Society 37:98-138 N1 1984
• Walter Salmen, Gabriele Busch-Salmen: Musiker im Porträt, München: C. H. Beck, 1982-1984, 5 Bände p. (I. "Von der Spätantike bis 1600", 1982., 200 S.: ISBN 3-406-08450-8; II. "Das 17. Jahrhundert", 1983., 184 S.: ISBN 3-406-08451-6; III. "Das 18. Jahrhundert", 1983., 186 S.: ISBN 3-406-08452-4; IV. "Das 19. Jahrhundert", 1983., 187 S.: ISBN 3-406-08453-2; V. "Das 20. Jahrhundert", 1984., 191 S.: ISBN 3-406-08454-0)
• Konrad Wolki: History of the mandolin, Arlington, Virginia: A Plucked String Book, 1984
• Françoise Lesure, Marie-Noëlle Collette, Joël-Marie Fauquet, Adélaïde de Place, Anne Randier, Nicole Wild: La musique à Paris en 1830-1831, Paris: Bibliotheque Nationale, 1983, 418 p., ISBN 2-7177-1656-4
• Jacques Burdet: Index Onomastique, in: La musique dans le pays de Vaud 1904-1939, Lausanne: Payot, 1983, 431 p.
• Christian Doumet, Claude Pincet: Les musiciens français (Reliure inconnue), Rennes: Editions Ouest-France (1 février 1982), 438 p., ISBN 978-2-85882-420-5
• Martin Tegen: Vilka klassiker ar klassiker?, Studier och essaer tillagnade Hans Eppstein 25-2-1981, Stockholm 1981. S. 81-85.
• Christoph-Hellmut Mahling: Josef Mysliveček (1737-1781) und André Ernest Modeste Grétry (1741-1813) Vorbilder Mozarts?, Hamburger Jahrbuch für Musikwissenschaft. 5 (1981), S. 203-208.
• Harold David Rosenthal: Zemire and Azor; Phoenix Opera at the Camden Festival, Collegiate Theatre, London, Opera (England) 31:500-501 May 1980
• Jamie Croy Kassler:The science of music in Britain, 1714-1830 - A catalogue of writings, lectures and inventions, In two volumes, New York: Garland, 1979
• Peter Gulke: André Ernest Modeste Grétry: Memoiren oder Essays über die Musik (Memoires ou essais sur la musique, dt.), Wilhelmshaven: Heinrichshofen 1978. 502 S.
• Franz Stieger: Opernlexikon - Teil II: Komponisten. 1, Band A-F, Tutzing: Hans Schneider, 1975-1983, 371 p., ISBN 3-7952-0203-5
• Franz Stieger: Opernlexikon - Teil II: Komponisten. 2, Band G-M, Tutzing: Hans Schneider, 1975-1983, 373-772 p., ISBN 3-7952-0228-0
• Brigitte Labat-Poussin, Jean Favier: Personnels des Theatres (Table), in: Archives du Théâtre national de l'Opéra. (AJ13 1 à 1466), Inventaire, Paris: Archives Nationales, 1977, 677 p.
• Gösta Morin, Carl-Allan Moberg, Einar Sundström: Sohlmans musiklexikon - 2. rev. och utvidgade uppl., Stockholm: Sohlman Förlag, 1975-1979, 5 v.

Externe links

• Grétry Museum
• (fr) Biografie en werklijst
• (en) werklijst
• Bladmuziek van André Ernest Modeste Grétry op de website van het International Music Score Library Project

Bronnen, noten en/of referenties