Anglo-Fries
De Anglo-Friese talen zijn een subgroep van de West-Germaanse talen waaronder Anglicaanse (Engels en Schots) en Friese varianten.
De Anglo-Friese talen onderscheiden zich van andere West-Germaanse talen door verschillende klankverschuivingen: naast de Ingvaeonic nasale spirantwet, die ook in het Nederduits aanwezig is, zijn de Anglo-Friese verheldering en palatalisatie van [/k/]? grotendeels uniek naar de moderne Anglo-Friese talen:
- Engelse cheese en Friese tsiis, maar Nederlandse kaas, Nederduitse Kees en Duitse Käse
- Engelse church en Friese tsjerke, maar Nederlandse kerk, Nederduitse Kerk, Kark en Duitse Kirche
- Engelse choose, maar Nederlandse kiezen, Nederduitse kesen en Duitse kiesen
De groepering wordt meestal geïmpliceerd als een aparte tak met betrekking tot de stamboomtheorie. Volgens deze lezing zouden Engels en Fries een proximale voorouderlijke vorm gemeen hebben die geen enkele andere geattesteerde groep deelt. De vroege Anglo-Friese variëteiten, zoals Oud-Engels en Oud-Fries, en de derde Ingvaeonic-groep destijds, de voorouder van het Nederduits Oud-Saksisch, werden gesproken door onderling communicerende bevolkingsgroepen. Hoewel dit wordt aangehaald als reden voor een aantal eigenschappen die exclusief worden gedeeld door Oud-Saksisch en Oud-Engels of Oud-Fries,[1] kan een genetische eenheid van de Anglo-Friese talen die verder gaat dan die van een Ingveoonse onderfamilie niet als een meerderheidsopvatting worden beschouwd. Over de groeperingen van Ingvaeonic en West-Germaanse talen wordt zelfs veel gediscussieerd, ook al vertrouwen ze op veel meer innovaties en bewijs. Sommige geleerden beschouwen een Proto-Anglo-Friese taal als weerlegd, voor zover dergelijke postulaten falsifieerbaar zijn.[1] Niettemin maken de nauwe banden en sterke overeenkomsten tussen de Anglicaanse en de Friese groepering deel uit van de wetenschappelijke consensus. Daarom kan het concept van Anglo-Friese talen nuttig zijn en wordt het zonder deze implicaties gebruikt.[1][2]
Geografie isoleerde de kolonisten van Groot-Brittannië van continentaal Europa, behalve door contact met gemeenschappen die in staat zijn tot open water navigatie. Dit resulteerde in meer Oudnoorse en Normandische taalinvloeden tijdens de ontwikkeling van het moderne Engels, terwijl de moderne Friese talen zich ontwikkelden onder invloed van de Zuid-Germaanse bevolking, beperkt tot het continent.
Referenties[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ a b c Patrick Stiles. Remarks on the 'Anglo-Frisian' Thesis. Friesische Studien II: Beiträge des Föhrer Symposiums zur Friesischen Philologie vom 7.–8. April 1994: 165–176. DOI: 10.1075/nss.12.
- ↑ Hines, John, 1956-, Frisians and their North Sea Neighbours.. Boydell & Brewer (2017). ISBN 1-78744-063-X.
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
- (de) Maurer, Friedrich, Nordgermanen und Alemannen: Studien zur Sprachgeschichte, Stammes- und Volkskunde. Hünenburg, Strasbourg (1942).
- (de) Euler, Wolfram, Das Westgermanische. Verlag Inspiration Un Ltd., London/Berlin (2013), p. 244. ISBN 978-3-9812110-7-8.
- Ringe, Don, Taylor, Ann, The Development of Old English - A Linguistic History of English. University Press, Oxford (2014). ISBN 978-0199207848.