Antonín Profous

Antonín Profous
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum	2 januari 1878
Geboorteplaats	Libanice,  Tsjechië
Overlijdensdatum	27 maart 1953
Overlijdensplaats	Praag,  Tsjechië
Nationaliteit	Tsjechisch
Wetenschappelijk werk
Vakgebied	Taalkunde Geografie Filologie
Bekend van	Místní jména v Čechách (Plaatsnamenboek van Bohemen)
Opleiding	Filosofie
Alma mater	Karelsuniversiteit Praag
Standaardafkorting	PhDr.
Portaal    Taal Landen & Volken Geschiedenis

Antonín Profous (Libanice, 2 januari 1878 – Praag, 27 maart 1953) was een Tsjechisch taalwetenschapper, actief op het gebied van naamkunde en toponymie. Zijn belangrijkste werk is het vierdelige Místní jména v Čechách (Plaatsnamenboek van Bohemen), waarin hij de geschiedenis en etymologie van ongeveer 15.500 plaatsnamen in Bohemen heeft beschreven.

Biografie

Profous legde zijn eerste studie af aan het gymnasium in Chrudim. Vervolgens studeerde hij aan de Faculteit der Filosofie van de Karelsuniversiteit in Praag. Ten slotte volgde Profous nog een semester aan de Ludwig Maximilians-Universiteit in München. In 1903 promoveerde hij tot doctor in de filosofie. Na zijn studies werkte hij in 1903 en 1904 als docent op het gymnasium in Rakovník, van 1904 tot 1909 in Pilsen en vervolgens tot 1938 in Praag-Vinohrady. Zijn gehele leven heeft hij studies naar diverse historische onderwerpen gedaan en deze gepubliceerd, waaronder zijn belangrijkste werk over plaatsnamen in Bohemen.

Naast docent was Profous lid van de plaatsnamencommissie van de Tsjechische Academie van Wetenschappen en bracht hij advies uit aan de plaatsnaamherzieningscommissie van het ministerie van Binnenlandse Zaken in het toenmalige Tsjecho-Slowakije. Deze commissie was opgericht om alle plaatsnamen in het land weer hun oorspronkelijke naam terug te geven. Diverse plaatsnamen waren in de loop der tijd namelijk verduitst, vooral onder invloed van de Habsburgse monarchie.

Publicaties

• Antonín Profous: Taalkundige interpretatie van plaatsnamen in Pilsen (1914);
• Antonín Profous: Nieuwe vooruitgang in het onderzoek naar onze plaatsnamen (1931);
• Antonín Profous: Over lokale namen in het district Chrastec bij Chrudim (1918).

Plaatsnamen in Bohemen

• Antonín Profous: Plaatsnamen in Bohemen: hun oorsprong, betekenis en veranderingen - deel I (Tsjechische Academie van Wetenschappen en Kunsten, Praag, 1947);
• Antonín Profous: Plaatsnamen in Bohemen: hun oorsprong, herkomst, betekenis en veranderingen - deel II (Tsjechische Academie van Wetenschappen en Kunsten, Praag, 1949);
• Antonín Profous: Plaatsnamen in Bohemen: hun oorsprong, herkomst, betekenis en veranderingen - deel III (Tsjechische Academie van Wetenschappen en Kunsten, Praag, 1951);
• Antonín Profous, Jan Svoboda: Plaatsnamen in Bohemen: hun oorsprong, herkomst, betekenis en veranderingen - deel IV (Tsjechoslowaakse Academie van Wetenschappen, Praag, 1957).

Kritiek

Ondanks dat Profous doorgaans wordt geroemd om zijn geschiedkundige beschrijvingen van plaatsnamen in de serie Plaatsnamen in Bohemen, is er ook enige kritiek geuit. Zo zou Profous volgens sommigen bij enkele plaatsnamen te wilde aannames hebben gedaan of een eigen, komische interpretatie hebben toegevoegd. Voorbeelden hiervan zijn de dorpen Nasavrky, waarvan Profous de etymologische oorsprong verklaart als dorp van mensen die verliefd naar elkaar grommen en Lysolaje, dat Profous herleidt tot dorp van mensen die blaffen als vossen. De meeste andere plaatsnaamverklaringen zijn echter breed geaccepteerd.

Literatuur

• Ferdinand Seibt, Hans Lemberg en Helmut Slapnicka: Biographisches Lexikon zur Geschichte der böhmischen Länder (München, 2000), met talrijke verwijzingen naar Tsjechische publicaties, ISBN 3-486-55973-7

Externe link

• Lijst met werken, te raadplegen in de Nationale Bibliotheek van Tsjechië