Archimedes (inslagkrater)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Archimedes
Archimedes gezien vanuit de Apollo 15. Onder de krater zijn de Montes Archimedes te zien. De kleinere ronde krater linksonder is Bancroft, rechts half uit beeld is de krater Aristillus te zien. (foto NASA)
Kratergegevens
Coördinaten 29° 43′ NB, 3° 59′ WL
Diameter 81,04 km
Kraterdiepte 2,1 km
Colongitude 4° bij zonsopgang
Kaartblad 41 (PDF)
Vernoemd naar Archimedes
Vernoemd in 1935
Tenzij anders aangegeven, zijn de gegevens ontleend aan de IAU/USGS-Databank
De locatie van Archimedes op de Maan

Archimedes is een grote inslagkrater op de Maan. De krater ligt aan de oostelijke rand van de Mare Imbrium. Ten zuiden van de krater liggen de Montes Archimedes, een bergachtig gebied. Aan de zuidoostelijke rand ligt de vlakte Palus Putredinis, die een systeem van rillen bevat (de Rimae Archimedes) dat zich over zo'n 150 km uitstrekt. Ten noordnoordwesten van Archimedes liggen de Montes Spitzbergen, een langgerekte bergketen in de Mare Imbrium.

Ten oosten van Archimedes ligt de krater Autolycus, tussen de twee kraters in ligt de landingsplek van de Loenik 2, het eerste onbemande ruimtevaartuig dat op de Maan landde in 1959.

Ten noordwesten van Archimedes bevindt zich de krater Aristillus. De lavavlakte tussen Archimedes, Aristillus en Autolycus vormt de "baai" Sinus Lunicus van de Mare Imbrium. Een marerug loopt van Archimedes naar het noordnoordwesten, daarbij de Sinus Lunicus doorkruisend.

In diameter is Archimedes de grootste krater in de Mare Imbrium. De buitenkant van de kraterrand is lichter door het hogere albedo van de ejecta, maar de krater mist een duidelijk straalsysteem zoals veel jongere kraters hebben.

Het binnenste van de krater is overspoeld met marebasalt en daarom zeer vlak. Er zijn wel een aantal kleine kratertjes in de buurt van de rand. De krater bevat willekeurig verspreidde lichter gekleurde ejecta die waarschijnlijk afkomstig zijn van de inslag waarmee Autolycus vormde.

Nomenclatuur[bewerken | brontekst bewerken]

De naam Archimedes is afkomstig van Giovanni Battista Riccioli [1]. Eerdere benamingen waren afkomstig van Michael van Langren (Roma [2]), en Johannes Hevelius (Mons Argentarius [3], naar Monte Argentario in Italië).

Satellietkraters[bewerken | brontekst bewerken]

Archimedes Breedtegraad Lengtegraad Doorsnede
C 31.6° NB 1.5° WL 8 km
D 32.2° NB 2.6° WL 5 km
E 25.0° NB 7.2° WL 3 km
G 29.1° NB 8.2° WL 3 km
H 23.9° NB 7.0° WL 4 km
L 25.0° NB 2.6° WL 4 km
M 26.1° NB 3.2° WL 3 km
N 24.1° NB 3.9° WL 3 km
P 25.9° NB 2.5° WL 3 km
Q 28.5° NB 2.4° WL 3 km
R 26.0° NB 6.6° WL 4 km
S 29.5° NB 2.7° WL 3 km
T 30.3° NB 5.0° WL 3 km
U 32.8° NB 1.9° WL 3 km
V 32.9° NB 4.0° WL 3 km
W 23.8° NB 6.2° WL 4 km
X 31.0° NB 8.0° WL 2 km
Y 29.9° NB 9.5° WL 2 km
Z 26.8° NB 1.4° WL 2 km

De volgende satellietkraters zijn door de Internationale Astronomische Unie hernoemd:

Literatuur en maanatlassen[bewerken | brontekst bewerken]

  • Mary Adela Blagg: Named Lunar Formations.
  • T.W. Webb: Celestial Objects for Common Telescopes, Volume One: The Solar System (met beschrijvingen van telescopisch waarneembare oppervlaktedetails op de maan).
  • Tj.E. De Vries: De Maan, onze trouwe wachter.
  • A.J.M. Wanders: Op Ontdekking in het Maanland.
  • Hugh Percy Wilkins, Patrick Moore: The Moon.
  • Times Atlas of the Moon, edited by H.A.G. Lewis.
  • Patrick Moore: New Guide to the Moon.
  • Harold Hill: A Portfolio of Lunar Drawings.
  • Antonin Rukl: Moon, Mars and Venus (pocket-maanatlasje, de voorganger van Rukl's Atlas of the Moon).
  • Antonin Rukl: Atlas of the Moon.
  • Harry de Meyer: Maanmonografieën (Vereniging Voor Sterrenkunde, 1969).
  • Tony Dethier: Maanmonografieën (Vereniging Voor Sterrenkunde, 1989).
  • Ewen A. Whitaker: Mapping and Naming the Moon, a history of lunar cartography and nomenclature.
  • The Hatfield Photographic Lunar Atlas, edited by Jeremy Cook.
  • William P. Sheehan, Thomas A. Dobbins: Epic Moon, a history of lunar exploration in the age of the telescope.
  • Ben Bussey, Paul Spudis: The Clementine Atlas of the Moon, revised and updated edition.
  • Charles A. Wood, Maurice J.S. Collins: 21st Century Atlas of the Moon.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  1. Ewen A. Whitaker: Mapping and Naming the Moon, a history of lunar cartography and nomenclature, page 210
  2. Ewen A. Whitaker: Mapping and Naming the Moon, a history of lunar cartography and nomenclature, page 198
  3. Ewen A. Whitaker: Mapping and Naming the Moon, a history of lunar cartography and nomenclature, page 202
Zie de categorie Archimedes (crater) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.