Arnold Bax

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Sir Arnold Edward Trevor Bax (Streatham (Londen), 8 november 1883 – Cork (Ierland), 3 oktober 1953) was een Engelse componist, pianist en dichter, die zichzelf omschreef als een romanticus. Binnen de renaissance van de nationale Engelse muziek aan het begin van de 20e eeuw behoorde Bax tot de generatie tussen de oude school van Edward Elgar en de moderne van Arthur Bliss en William Walton. Bax werd in 1937 geridderd. Hij was van 1942 tot 1952 Master of the Queen's Music. Verder behoorde hij tot de Koninklijke Orde van Victoria.

Levensloop[bewerken]

Jeugd en opleiding[bewerken]

Bax kwam uit een welgestelde familie. Zijn vader was geslaagd advocaat. Op 13-jarige leeftijd studeerde hij piano, muziektheorie en compositie aan het Hampstead-conservatorium. Aansluitend ging hij in 1900 naar de Royal Academy of Music in Londen, waar hij piano studeerde bij Tobias Matthay en compositie bij Frederick Corder. Een studiereis naar Dresden en een diepgaande studie van de werken van Franz Liszt en Richard Wagner legden de basis voor invloeden van de Duitse late romantiek.

Inspiratie Ierland[bewerken]

De lectuur van werken van de dichter W.B. Yeats en een reis naar Ierland legden rond 1902 de basis voor de interesse voor de Keltisch-Ierse cultuur met haar legendenwereld. Tijdens zijn lang durende verblijven in Ierland nam hij overigens om nooit opgehelderde redenen een alias aan en publiceerde hij onder het pseudoniem Dermot O'Byrne gedichten en korte verhalen. Hij reisde ook naar Rusland en ging graag naar het westen van Schotland.

Naoorlogse desillusie[bewerken]

De Eerste Wereldoorlog dreef Bax terug naar Engeland, waar hij zich steeds meer terugtrok in zijn privésfeer. Omdat hij, om welke reden dan ook, financieel onafhankelijk was, kon hij een leven als vrij componist en af en toe dirigent leiden.

Orkestwerken[bewerken]

Het symfonische werk van Bax bestaat uit een aantal symfonische gedichten, c.q. toongedichten, waarin een romantische natuurbeleving en Keltische ideeën tot impressionistische stemmingsbeelden versmelten in een Wagneriaanse Tristanachtige tonaliteit: The Garden of Fand (1916), November Woods (1917) en Tintagel (1919) behoren tot de bekendste van deze programmawerken. In de jaren 1921-1939 ontstonden ook zeven groot-bezette symfonieën, waarin het programmatisch-rapsodische element binnen de klassieke sonatevorm vrijwel geheel terugtreedt.

Pianomuziek[bewerken]

Bax was een begaafd pianist, die het prima-vista-spel beheerste maar bijna nooit als pianist bij concerten optrad. In zijn pianowerken zijn buitenmuzikale indrukken te herkennen, bijvoorbeeld opgedaan tijdens een reis door Rusland.

Het laatste werk[bewerken]

Zijn laatste compositie was een kroningsmars voor de kroning van Koningin Elizabeth II.

Composities[bewerken]

Werken voor orkest[bewerken]

Symfonieën[bewerken]

  • 1907 Symfonie in F mineur en majeur, niet georkestreerd
  • 1922 Symfonie Nr. 1 in Es groot
    1. Allegro moderato e feroce
    2. Lento solenne
    3. Allegro maestoso - Allegro vivace ma non troppo presto - Tempo di marcia trionfale
  • 1926 Symfonie Nr. 2 in e klein/C groot
    1. Molto moderato - Allegro moderato
    2. Andante
    3. Poco largamente - Allegro feroce - Molto largamente
  • 1929 Symfonie Nr. 3
    1. Lento moderato-Allegro moderato-Allegro feroce-Lento moderato-Allegro moderato-Piu lento-Allegro
    2. Lento
    3. Moderato-Epilogue: Poco lento
  • 1931 Symfonie Nr. 4
  • 1932 Symfonie Nr. 5 in cis klein
    1. Poco lento - Allegro con fuoco
    2. Poco lento
    3. Poco moderato
  • 1935 Symfonie Nr. 6 in C groot
    1. Moderato - Allegro con fuoco
    2. Lento molto espressivo
    3. Introduction ? Scherzo and Trio: (Allegro vivace - Andante semplice) ? Epilogue: Lento
  • 1939 Symfonie Nr. 7 in As groot
    1. Allegro
    2. Lento - In Legendary Mood (Piu mosso) - Tempo I
    3. Theme and Variations (Allegro - Andante - Vivace - Epilogue

Symfonische gedichten, c.q. toongedichten[bewerken]

Ouvertures[bewerken]

  • 1911 rev.1918 Festival Overture
  • 1926 Romantic Overture
  • 1927 Overture, Elegy and Rondo
  • 1930 Overture to a Picaresque Comedy
  • 1936 Rogue's Comedy Overture
  • 1936 Overture to Adventure
  • 1943 Overture: Work in Progress

Concerten voor instrument(en) met orkest[bewerken]

Andere orkestwerken[bewerken]

  • 1904 Variations for Orchestra (Improvisations)
  • 1905 A Song of War & Victory
  • 1908 ork.1984 On the Sea Shore
  • 1912 Dance of Wild Irravel
  • 1912-1913 Four Orchestral Pieces
  • 1913 rev.1928 Three Pieces, voor klein orkest
  • 1917 rev.1933 Symphonic Scherzo
  • 1919 Russian Suite
  • 1922 Mediterranean
  • 1925 Cortège
  • 1928 Three Pieces
  • 1932 Sinfonietta
  • 1932 Saga Fragment
  • 1937 London Pageant
  • 1938 Paean
  • 1943 Salute to Sydney (Fanfare)
  • 1943 Work in Progress (Overture)
  • 1945 Victory March
  • 1945 The Golden Eagle (Incidental Music)
  • 1947 Two Royal Wedding Fanfares
  • 1952 Coronation March

Werken voor koren[bewerken]

Andere vocale muziek[bewerken]

Liederen met orkestbegeleiding[bewerken]

Liederen met kamerensemblebegeleiding[bewerken]

  • 1909 Aspiration, voor hoge stem, viool, cello en piano - tekst: Dehmel
  • 1921 My eyes for beauty pine, voor hoge stem en strijkkwartet - tekst: Bridges
  • 1921 O Mistress mine, voor hoge stem en strijkkwartet - tekst: William Shakespeare

Liederen met pianobegeleiding[bewerken]

  • 1903 The Grand Match - tekst: O'Neill
  • 1904 To My Homeland - tekst: Gwynn
  • 1904 A Celtic Song Cycle - tekst: Macleod
    1. Eilidh my Fawn
    2. Closing Doors
    3. The Dark Eyes to Mine
    4. A Celtic Lullaby
    5. At the Last
  • 1905 When We Are Lost - tekst: Arnold Bax
  • 1905 From the Uplands to the Sea - tekst: Morris
  • 1905 Leaves, Shadows and Dreams - tekst: Macleod
  • 1905 In the Silence of the Woods - tekst: Macleod
  • 1905 Green Branches - tekst: Macleod
  • 1905 The Fairies - tekst: Allingham
  • 1905 Golden Guendolen - tekst: Morris
  • 1905 The Song in the Twilight - tekst: Freda Bax
  • 1905 Mircath: Viking-Battle-Song - tekst: Macleod
  • 1906 A Hushing Song - tekst: Macleod
  • 1906 I Fear Thy Kisses Gentle Maiden - tekst: Shelley
  • 1906 Ballad: The Twa Corbies - recitatie met piano "Border Minstrelsy"
  • 1906 Magnificat - tekst: Sint Lucas 1.46-55
  • 1906 The Blessed Damozel - tekst: Dante Gabriel Rossetti

Kamermuziek[bewerken]

  • 1904 Concert Piece, voor altviool en piano
  • 1906 Trio in een beweging, voor piano, viool en altviool
  • 1908 Kwintet in G
  • 1910 Sonata Nr. 1, voor viool en piano
  • 1912 rev.1915/1945 Vier stukken, voor dwarsfluit en piano
  • 1915 Legend, voor viool en piano
  • 1915 Piano Kwintet in g klein
  • 1915 rev.1922 Sonata Nr. 2, voor viool en piano
  • 1916 Ballad, voor viool en piano
  • 1916 Elegiac Trio, voor dwarsfluit, altviool en harp
  • 1916 In Memoriam, sextet voor althobo, harp en strijkkwartet
  • 1918 Folk-Tale, voor cello en piano
  • 1918 Strijkkwartet Nr. 1 in G groot
  • 1919 Kwintet, voor harp en strijkkwartet in een beweging
  • 1922 Hobokwintet
  • 1922 Sonata, voor altviool en piano
  • 1922 Piano kwartet in een beweging
  • 1923 Sonata, voor cello en piano
    1. Moderato, Tempo vaccilando
    2. Poco lento
    3. Molto vivace ma non troppo
  • 1925 Strijkkwartet Nr. 2
  • 1927 Sonata Nr. 3, voor viool en piano
  • 1927 Fantasy Sonata, voor altviool en harp
  • 1928 Sonata in F, voor viool en piano
  • 1928 Sonata, voor dwarsfluit en harp
  • 1929 Ballad, voor viool en piano
  • 1929 Legend, voor altviool en piano
  • 1930 Nonet
  • 1933 Sonatina, voor cello en piano
    1. Allegro risoluto
    2. Andante
    3. Moderato
  • 1933 Strijkkwintet
  • 1934 Octet
  • 1934 Sonata, voor klarinet en piano
  • 1936 Concerto, voor dwarsfluit, hobo, harp en strijkkwartet
  • 1936 Strijkkwartet Nr. 3 in F
  • 1936 Threnody and Scherzo, octet in twee bewegingen
  • 1943 Legend-Sonata, voor cello en piano
    1. Allegro risoluto
    2. Lento espressivo
    3. Rondo (Allegro)
  • 1946 Piano trio in Bes


Werken voor piano[bewerken]


Werken voor harp[bewerken]

Filmmuziek[bewerken]

Bibliografie[bewerken]

  • Harriet Cohen: A Bundle of Time: The Memoirs of Harriet Cohen, London: Faber and Faber Limited, 1969.
  • Frederick Corder: A History of The Royal Academy of Music from 1822 to 1922, London: Fredrick Corder, 1922
  • Dermot O’Byrne: Poems by Arnold Bax, collected, selected and edited by Lewis Foreman, together with two previously unpublished songs by Bax to his own words, Lewis Foreman (ed.), London: Thames Publishing, 1979
  • Séamas De Barra: Arnold Bax, The Fleischmanns and Cork, in: The Journal of Music in Ireland 5/1, January–February 2005, pp. 24–30
  • Séamas De Barra: Into the Twilight: Arnold Bax and Ireland, in: The Journal of Music in Ireland 4/3, March–April 2004, pp. 25–29.
  • Thomas Elnaes: An Anglo-Irish Composer: New Perspectives on the Creative Achievements of Sir Arnold Bax, Master's Dissertation, University of Dublin, Trinity College, 2006
  • Tilly Fleischmann: Some reminiscences of Arnold Bax zie ook: Sir Arnold Bax
  • Lewis Foreman: Bax, A composer and his times, 1st edn, Aldershot: Scolar Press, 1983; - 2nd edn, Aldershot: Ashgate Publishing, 1987; - 3rd edn, Woodbridge: Boydell Press, 2007
  • Lewis Foreman: Farewell, My Youth and other writings by Arnold Bax, Aldershot: Scolar Press, 1992; now Aldershot: Ashgate Publishing Ltd.
  • Lewis Foreman and Susan Foreman: London–A Musical Gazetteer, New Haven and London: Yale University Press, 2005
  • Graham Parlett: A Catalogue Of The Works Of Sir Arnold Bax, Oxford: Clarendon Press, 1999
  • Colin Scott-Sutherland: Arnold Bax, London: J. M. Dent & Sons, 1973
  • Colin Scott-Sutherland: Ideala – Love Letters and Poems of Arnold Bax, Petersfield, Hampshire: Fand Music Press, 2001
  • Harry White: The Keeper’s Recital: Music and Cultural History in Ireland, 1770–1970, Cork: Cork University Press, 1998
  • British Broadcasting Radio 3: Arnold Bax, Composer of the Week, 29 July 2003

Externe links[bewerken]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Arnold_Bax&oldid=51530903"