Burcht Lützelhardt (Zwarte Woud)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Burcht Lützelhardt
Zicht op de burcht
Locatie Seelbach, Duitsland
Coördinaten 48° 19′ NB, 7° 57′ OL
Algemeen
Kasteeltype Hoogteburcht
Gebouwd in Tussen 1100 en 1150
Kaart
Burcht Lützelhardt (Baden-Württemberg)
Burcht Lützelhardt

Burcht Lützelhardt, ook wel geschreven als Lützelhard, is een ruïne van een middeleeuws kasteel dat zich bevindt in Ortenaukreis in Baden-Wurttemberg, ten oosten van Seelbach.

Geografie en etymologie[bewerken | brontekst bewerken]

Greppel tussen de voorburcht (links) en de middenburcht (rechts), beide vergaan.
Venster van de Palas-zaal
Uitzicht vanaf de donjon door de cisterne naar de binnenplaats van de burcht (achter de toren). Rechts daarvan bevond zich de woontoren, daarachter de Palas-zaal.

Het voormalige rotskasteel ligt ongeveer 460 meter boven zeeniveau. De naam gaat terug op het Oudhoogduitse lucilinhart, dat klein bos betekent. Bij het Franse Obersteinbach ligt een ruïne van een gelijknamige burcht.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De burcht diende oorspronkelijk om de pasweg in het Kinzig-dal veilig te stellen. Vanaf de elfde eeuw kwam het zuidelijk deel van Ortenau onder invloed te staan van de familie Zähringer. Deze familie was vervolgens verantwoordelijk voor de bouw van de burcht aan het begin van de twaalfde eeuw. Hierna werd het waarschijnlijk beheerd door een predikantenfamilie uit Zähringen. Er zijn echter weinig schriftelijke bronnen hierover. Tijdens de geschillen tussen de Hohenstaufen en de bisschoppen van Straatsburg werd de burcht ongeveer rond 1245 verwoest door de heren van Geroldseck, die zich achter de bisschoppelijke partij schaarden. Daarna werd de beveiliging van de pasweg overgenomen door de nieuwgebouwde burcht Hohengeroldseck.

Geslacht[bewerken | brontekst bewerken]

In de twaalde eeuw is er veelvuldig sprake geweest van Zähringer ministerialen die de naam "von Lützelhardt" droegen. Een tak van deze familie schopte het in het midden van de twaalfde eeuw tot het keizerlijke ministeriaal. Konrad von Lützelhardt werd een van de belangrijkste functionarissen van de regering in Italië. Hij werd markgraaf van Ancona en was vervolgens, tijdens de verovering van het koninkrijk Sicilië door Hendrik VI, markgraaf van Molise waar hij als militair leider van centraal belang was. Nakomelingen van deze Konrad worden in bronnen uit de dertiende eeuw nog steeds aangetroffen en noemden zichzelf Lucinardo. Zij komen ook voor als tegenstanders van Keizer Frederik II. Tegen het einde van de dertiende eeuw raakt hun spoor verloren.

Legende[bewerken | brontekst bewerken]

De legende over de Grüselhorn houdt verband met de burcht. De legende stelt dat een heer uit Geroldseck naar Lützelhardt werd ontvoerd, maar door het herkennen van het geluid van de hoorn zijn verblijfplaats ontdekte en zichzelf vervolgens wist te bevrijden. Kort daarop zou Lützelhardt zijn vernietigd.[1]

Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

De drie delen van de burcht liggen op drie rotsen van verschillende groottes tot wel 10 meter hoog, en waren oorspronkelijk waarschijnlijk verbonden door een palissade. De meeste staande muren werden opgegraven en gereconstrueerd tussen 1926 en 1929. Belangwekkend zijn de overblijfselen van het hoofdgebouw met romaanse paleisramen en een drakenreliëf. In het hoofdgebouw zijn een middeleeuws waterbassin en een gietsteen te vinden. Talrijke vondsten worden in het stadsmuseum van Lahr bewaard.

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Franz Xaver Kraus: Die Kunstdenkmäler des Grossherzogthums Baden, Band 7, Tübingen 1908, S. 139 (Digitalisat der UB Heidelberg).
  • Kurt Klein: Burgen, Schlösser und Ruinen – Zeugen der Vergangenheit im Ortenaukreis. Reiff Schwarzwaldverlag, Offenburg 1997, ISBN 3-922663-47-8, S. 108–109.
  • Klaus Schubring: Zwischen Syrakus und Seelbach. Stauferzeitliche Verbindungen von Süditalien zur Ortenau. In: Die Ortenau: Zeitschrift des Historischen Vereins für Mittelbaden, Band 65, 1985, ISSN 0342-1503, S. 120–133 (Digitalisat der UB Freiburg).
  • Albert Panther: Die Burg Lützelhardt. In: Hugo Schneider (Hrsg.): Burgen und Schlösser in Mittelbaden. Schriftenreihe: Die Ortenau: Zeitschrift des Historischen Vereins für Mittelbaden, Band 64. Verlag des Historischen Vereins für Mittelbaden, Offenburg 1984, ISSN 0342-1503, S. 335–341 (Digitalisat der UB Freiburg).
  • Klaus Schubring: Die Herren von Lützelhardt. Beiträge zur Bestimmung ihrer Herkunft. In: Zeitschrift für Württembergische Landesgeschichte, Nr. 40, 1981, ISSN 0044-3786, S. 262–283.
  • Karl Hammel: Burgruine Lützelhardt bei Seelbach, Landkreis Lahr. Ein Beitrag zur Datierung mittelalterlicher Keramik. In: Badische Fundberichte, Nr. 19, 1951, ISSN 0341-0919, S. 87–99.
  • Karl Hammel: Lützelhardt. In: Die Ortenau: Zeitschrift des Historischen Vereins für Mittelbaden, 21. Heft: Burgen und Schlösser Mittelbadens, 1934, S. 511–526 (Digitalisat der UB Freiburg).

Weblinks[bewerken | brontekst bewerken]