Buste van Nefertiti
Ägyptisches Museum Berlin
De buste van Nefertiti is een van de beroemdste kunstwerken uit het Oude Egypte, en velen beschouwen het als het mooiste premoderne kunstwerk ter wereld. Het is te bezichtigen in het Egyptisch museum in Berlijn.
Uiterlijke kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]De buste is helemaal gemaakt uit kalksteen en volledig beschilderd. Vooral de prachtige conservering van de kleuren die een groot contrast geven tussen de bruine kleur van het gezicht van Nefertiti en de juwelen en kroon, maken het een uniek kunstwerk. Ook de gracieuze nek en de volle rode lippen zorgen ervoor dat de schoonheid van Nefertiti in dit beeld wordt bewaard. Het beeld is licht beschadigd teruggevonden: het ene oor van de koningin is lichtjes beschadigd en de inleg van haar linkeroog is verdwenen.
Geschiedenis van het beeld
[bewerken | brontekst bewerken]In 1912 werd de buste ontdekt door de Duitse archeoloog Ludwig Borchardt. Hij stond aan het hoofd van een expeditie die opgravingen verrichtte in Tell el-Amarna. Op 6 december ontdekten ze de buste in het huis van een beeldhouwer genaamd Tutmoses. De hele expeditie was gefinancierd door een rijke filantroop, James Simon, en daardoor werd een regeling getroffen met de Egyptische overheid betreffende verdeling van de artefacten uit de opgraving. Het beeld van Nefertiti werd overgebracht naar het Egyptisch museum van Berlijn.
Controverses
[bewerken | brontekst bewerken]Conflict over eigendom
[bewerken | brontekst bewerken]Het beeld heeft geleid tot een langdurig geschil tussen de Egyptische overheid en het museum. De Egyptenaren onder leiding van Zahi Hawass beschuldigen de Duitsers ervan het beeld onreglementair te hebben verkregen, en beweren dat Borchhardt het beeld had verstopt tussen andere beelden. Naar aanleiding van een verhoopte groots opgezette opening in 2012 van het Groot Egyptisch Museum naast het Gizeh-plateau, wilde men een tentoonstelling houden van Egyptische werken uit de hele wereld. Daarbij is de buste van Nefertiti als belangrijkste bezienswaardigheid gepland. De Duitsers willen het beeld echter niet uitlenen omdat het zo'n belangrijk voorwerp is in het museum. Daarnaast vrezen ze dat het beeld zou kunnen beschadigd geraken tijdens het vervoer. Het poreuze kalkstenen beeld werd onder CT-scans geplaatst waaruit bleek dat er zich verschillende holtes in bevinden waardoor het beeld tijdens het vervoer uit elkaar zou kunnen vallen. Zahi Hawass meende dat het beeld wel kon worden vervoerd en dreigde ermee het beeld voor altijd op te eisen. Uiteindelijk zal het Groot Egyptisch Museum ten vroegste ingehuldigd worden in 2021.
Twijfel omtrent echtheid
[bewerken | brontekst bewerken]De Zwitserse kunsthistoricus Henri Stierlin beweerde in 2009 dat het beeld in het begin van de twintigste eeuw zou zijn gemaakt.[1] Ludwich Borchardt zou het hebben willen gebruiken voor het maken van een nieuw portret van Nefertiti en het experimenteren met pigmenten, gevonden bij de opgravingen in Egypte. Een Duitse prins zou het beeld echter voor echt aangezien hebben en Borchardt wilde deze prins niet beledigen door te vertellen dat het beeld nep is. Stierlin baseert zich bij zijn oordeel op verschillende details, zoals het ontbreken van een oog en de manier waarop de schouder uitgehouwen is. Ook zouden de Franse archeologen die bij de opgravingen aanwezig waren, nooit melding hebben gemaakt van de vondst en dateert de eerste geschreven rapportage over het beeld uit 1923, 11 jaar na de vermeende vondst.[2] De beschuldigingen werden direct tegengesproken door de toenmalig directeur van het Egyptisch Museum op basis van wetenschappelijke analyses.[3]
Wetenschappers hebben in 1982 de oorspronkelijke bevindingen van Friedrich Rathgen en Borchardt bevestigd dat de pigmenten die gebruikt zijn op de buste inderdaad overeenkomen met pigmenten uit andere schilderingen uit de betreffende dynastie.[4] Met behulp van CT-scans zijn de lagen van het stucwerk digitaal gereconstrueerd en konden ook de onderliggende lagen zichtbaar gemaakt worden.[5]
- ↑ (fr) Stierlin, Henri (2009). Le Buste de Néfertiti. Une imposture de l'égyptologie?. Infolio. ISBN 978-2884741385.
- ↑ (en) "Row over Nefertiti bust continues", 7 mei 2007. Geraadpleegd op 5 september 2024.
- ↑ (en) Connolly, Kate, "Is this Nefertiti – or a 100-year-old fake?", The Guardian, 7 mei 2009. Geraadpleegd op 5 september 2024.
- ↑ (en) Wiedemann, H. G., Bayer, G. (1 april 1982). The bust of Nefertiti. Analytical Chemistry 54 (4): 619–628. ISSN:0003-2700. DOI:10.1021/ac00241a001.
- ↑ (en) Researchers use CT to examine hidden face in Nefertiti bust. phys.org. Geraadpleegd op 5 september 2024.
