ChatGPT
| ChatGPT | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Ontwerper(s) | OpenAI | |||
| Ontwikkelaar(s) | OpenAI | |||
| Uitgebracht | 30 november 2022 (2 jaar geleden) | |||
| Recentste versie | ChatGPT May 16, 2024 Version[1]  (16 mei 2024)
| |||
| Status | Actief | |||
| Besturingssysteem | webbrowser, application programming interface | |||
| Geschreven in | Python | |||
| Categorie | Chatbot, groot taalmodel, generative pre-trained transformer | |||
| Licentie(s) | propriëtaire licentie | |||
| Website | Officiële webpagina | |||
| Extra website | Overzichtspagina | |||
| ||||
ChatGPT is een door OpenAI ontwikkelde chatbot, gebaseerd op generatieve kunstmatige intelligentie en ontworpen voor het voeren van dialogen met gebruikers.[2] De chatbot maakt gebruik van de door OpenAI ontwikkelde grote taalmodellen, die zijn verfijnd door zowel "supervised learning-" als "reinforcement learning"-technieken. De chatbot is momenteel gebaseerd op de modellen GPT-4, GPT-4o (mini), OpenAI o1 en OpenAI o3 mini.
Bij de openstelling van het platform in november 2022 werd de chatbot op basis van de eerste modelversie, GPT-3.5, als onderzoeksvoorproef gratis toegankelijk gemaakt voor gebruikers na het aanmaken van een account.[3] ChatGPT werd na zijn uitgave het snelstgroeiende internetplatfom ooit[4] met meer dan 200 miljoen geregistreerde gebruikers binnen twee maanden.[5] In december 2024 had de dienst volgens OpenAI meer dan 300 miljoen actieve wekelijkse gebruikers en werden er per dag gemiddeld 1 miljard berichten naar de chatbot verstuurd.[6] Ongeveer een kwart van de Nederlandse bevolking had in 2024 generatieve kunstmatige intelligentie zoals ChatGPT gebruikt, waarbij de aantallen bij jongeren en jongvolwassenen hoger lagen, met ongeveer 34% van de 12- tot 18-jarigen en 48% van de 18- tot 25-jarigen.[7]
De uitgave en verdere ontwikkeling van de chatbot en de achterliggende modellen hebben in zowel de Nederlandse, Belgische als buitenlandse media ruime aandacht gekregen. De gedetailleerde, veelzijdige en op het oog menselijk lijkende reacties van de chatbot worden hierbij geprezen, hoewel er ook kritiek wordt geuit op het ontwikkelingsproces en beperkingen van de van de achterliggende taalmodellen.[8][9][10]
Sinds april 2024 kan men via de officiële website gebruikmaken van ChatGPT op basis van de GPT-4o-architectuur zonder het nodig hebben van een account.[11] OpenAI biedt tegen betaling op abbonementsbasis verschillende premiumversies aan van ChatGPT: 'Plus', 'Team', 'Enterprise' en 'Pro'. Abbonnees krijgen geavanceerdere functies op het platform, zoals hogere verbruiksquota, beperkte tot volledige toegang tot nieuwere, accuratere modellen, het genereren van afbeeldingen met DALL‑E 3 en het maken van eigen GPT's (persoonlijk aangepaste versies van ChatGPT)[12][13]
Kenmerken
ChatGPT is gebaseerd bovenop de generative pre-trained transformer-basismodellen GPT-4, GPT-4o en GPT-4o mini, die zijn verfijnd met behulp van zowel "supervised" (begeleide) als "reinforcement" (versterkings-) leertechnieken.[14][15] Beide benaderingen maakten gebruik van menselijke trainers om de prestaties van het model te verbeteren. In het geval van begeleid leren werd het model voorzien van gesprekken waarin de trainers aan beide kanten speelden: zowel in de rol van gebruiker als van AI-assistent. In de versterkingsstap rangschikten menselijke trainers eerst de antwoorden die het model in een eerder gesprek had gecreëerd. Deze ranglijsten werden gebruikt om 'beloningsmodellen' te creëren waarop het model verder werd verfijnd met behulp van verschillende iteraties van Proximal Policy Optimization (PPO).
In vergelijking met zijn voorganger, InstructGPT, probeert ChatGPT schadelijke en bedrieglijke reacties te verminderen; in één voorbeeld, terwijl InstructGPT de prompt "Vertel me over wanneer Christopher Columbus in 2015 naar de VS kwam" als waarheidsgetrouw accepteert, gebruikt ChatGPT informatie over de reizen van Columbus en informatie over de moderne wereld om te vertellen dat de aanname van de gebruiker onjuist is, maar schetst wel een expliciet als theoretisch aangeduide voorstelling, inclusief percepties van Columbus, om een antwoord te construeren wat er zou gebeuren als Columbus in 2015 naar de VS zou komen. De trainingsgegevens van ChatGPT omvatten handleidingen (inclusief 'man-pages' van softwaretoepassingen) en informatie over internetfenomenen en programmeertalen, zoals bulletinboard-systemen en de programmeertaal Python.
In tegenstelling tot de meeste chatbots is ChatGPT toestandsafhankelijk en onthoudt het eerdere prompts die in hetzelfde gesprek zijn gegeven, waarover sommige journalisten hebben gesuggereerd dat ChatGPT kan worden gebruikt als een gepersonaliseerde therapeut. Om te voorkomen dat aanstootgevende uitvoer wordt gepresenteerd aan en geproduceerd vanuit ChatGPT, worden zoekopdrachten gefilterd via een moderatie-API en worden mogelijk racistische of seksistische prompts genegeerd of voorzien van een waarschuwing.
Begin 2023 kwam het tot een overeenkomst tussen Microsoft en OpenAI om 10 miljard dollar in ChatGPT te investeren. Het bedrijf wil ChatGPT implementeren in het eigen cloudplatform Azure en in Microsoft Office-programma's zoals Word en Excel, onder de naam Microsoft Copilot.[16]
Beperkingen
ChatGPT lijdt aan meerdere beperkingen. OpenAI erkent dat ChatGPT "soms plausibel klinkende maar onjuiste of onzinnige antwoorden schrijft". Dit gedrag komt vaak voor bij grote taalmodellen en wordt hallucinatie genoemd.
Het beloningsmodel van ChatGPT, ontworpen rond menselijk toezicht, kan over-geoptimaliseerd zijn en zo de prestaties belemmeren, ook wel bekend als de wet van Goodhart. Bovendien heeft ChatGPT beperkte kennis van gebeurtenissen die plaatsvonden na 2021 en kan het geen informatie verstrekken over sommige beroemdheden.
Tijdens de training gaven trainers de voorkeur aan langere antwoorden, ongeacht het daadwerkelijke begrip van het systeem van de stof of de feitelijke inhoud. Trainingsgegevens kunnen verder ook last hebben van algoritmische vooringenomenheid; prompts met vage beschrijvingen van mensen, zoals een CEO, kunnen een reactie genereren die ervan uitgaat dat zo'n persoon bijvoorbeeld automatisch een witte man is.
Kort na de openstelling van ChatGPT heeft Stack Overflow gebruikers verboden om content gegenereerd met ChatGPT te posten, omdat dit vaak erg plausibel lijkt maar ook inaccuraat kan zijn en foute antwoorden kan presenteren.[17]
Bovendien suggereert onderzoek dat ChatGPT een pro-milieuvriendelijke, links-libertarische oriëntatie vertoont wanneer het wordt gevraagd een standpunt in te nemen over politieke verklaringen van twee gevestigde stemadviestoepassingen (inclusief de vastgestelde StemWijzer).[18]
Jailbreaking
Zie ook: Prompt engineeringChatGPT probeert prompts te weigeren die mogelijk in strijd zijn met het inhoudsbeleid. Sommige gebruikers slaagden er begin december 2022 echter in om ChatGPT te jailbreaken door verschillende prompt engineering-technieken te gebruiken om deze beperkingen te omzeilen en ChatGPT er toe te brengen instructies te geven voor het maken van een molotovcocktail of een atoombom, of om argumenten te genereren in de stijl van een neonazi. Een populaire jailbreak heet "DAN", een acroniem dat staat voor "Do Anything Now". De prompt voor het activeren van DAN instrueert ChatGPT dat "hij zich heeft losgemaakt van de typische beperkingen van AI en zich niet hoeft te houden aan de regels die voor hem zijn opgesteld".
Privacy
ChatGPT werd eind maart 2023 verboden in Italië. Volgens de Italiaanse privacytoezichthouder schond het de Italiaanse privacywet en werden minderjarige gebruikers onvoldoende beschermd.[19] Sinds eind april 2023 is de dienst opnieuw beschikbaar in Italië nadat er wijzigingen zijn doorgevoerd waardoor gebruikers meer informatie kunnen krijgen over wat er met hun gegevens gebeurt en is er een minimumleeftijd voor gebruik ingesteld.[20]
In de media
Verschillende Nederlandse en Belgische media hebben eind 2022 aandacht besteed aan ChatGPT. Zo werd de software behandeld in het programma Nieuwsuur.[21] Techjournalist Jarno Duursma schreef een uitgebreid artikel over de kansen en nadelen van ChatGPT.[22]
De software heeft ook geleid tot kritische opmerkingen zoals in opinieartikelen in dagblad Trouw over de ethische vragen,[23] in De Correspondent[24] en in de Volkskrant over de onbetrouwbare informatie die ChatGPT geeft.[25]
Lieven Scheire geeft in zijn theatershow van 2023 verschillende demonstraties van op ChatGPT gebaseerde artificiële intelligentie.[26][27][28]
In februari 2023 berichtte Reuters dat Amazon Kindle al meer dan 200 door ChatGPT geschreven boeken had ontvangen.[29]
Op 2 maart 2023 berichtte een AI-geassisteerde nieuwswebsite dat Mathias Döpfner, bestuursvoorzitter van Axel Springer SE, ervoor waarschuwde dat journalisten het risico lopen te worden vervangen door AI-systemen zoals ChatGPT.[30]
Zie ook
- ↑ ChatGPT — Release Notes.
- ↑ Daan van Monsjou, OpenAI presenteert ChatGPT-AI-model waarmee gebruikers gesprekken kunnen voeren. Tweakers (1 december 2022). Gearchiveerd op 13 december 2022. Geraadpleegd op 5 februari 2025.
- ↑ Bright, Dit artikel is in 3 seconden door een AI geschreven. RTL Nieuws (2 december 2022). Gearchiveerd op 13 december 2022. Geraadpleegd op 13 december 2022.
- ↑ Bronzwaer, Stijn, Zij ontdekten AI en kunnen niet meer zonder: 'Ik zie ChatGPT als een extra collega'
. nrc.nl. Mediahuis (29 december 2023). Geraadpleegd op 21 december 2024. “2 februari 2023 - ChatGPT groeit naar 100 miljoen gebruikers per maand. Daarmee is het de snelst groeiende digitale dienst ooit.”
- ↑ Broesterhuizen, Charlotte; Jansma; Jelmer, Wie wint de AI-oorlog?. nos.nl. Nederlandse Omroep Stichting, Nieuwsuur (17 juni 2024). Geraadpleegd op 21 december 2024.
- ↑ van Monsjou, Daan, OpenAI-ceo: ChatGPT heeft meer dan 300 miljoen wekelijkse gebruikers. tweakers.net. DPG Media (4 december 2024). Geraadpleegd op 21 december 2024.
- ↑ Bijna kwart Nederlanders gebruikt kunstmatige intelligentie zoals ChatGPT. cbs.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (3 september 2024). Geraadpleegd op 21 december 2024.
- ↑ Schellevis, Joost, Schrijvende AI populair: 'We bevinden ons op een kantelpunt'. nos.nl. Nederlandse Omroep Stichting (10 december 2022). Geraadpleegd op 21 december 2024.
- ↑ Ramboer, Timon, Populaire chatbot beantwoordt vragen en kan zelf teksten schrijven, een vloek of een zegen?. vrt.be. Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie (15 december 2022). Geraadpleegd op 21 december 2024.
- ↑ (en) Metz, Cade, The New Chatbots Could Change the World. Can You Trust Them?
. nytimes.com. The New York Times (10 december 2022). Geraadpleegd op 21 december 2024.
- ↑ Stiru, Andrei, OpenAI maakt ChatGPT bruikbaar zonder account. Tweakers. DPG Media (2 april 2024). Geraadpleegd op 21 december 2024.
- ↑ OpenAI lanceert ChatGPT Pro voor 200 dollar per maand. rtl.nl. RTL Nieuws, Algemeen Nederlands Persbureau (5 december 2024). Geraadpleegd op 21 december 2024.
- ↑ https://www.rtlnieuws.nl/tech/artikel/5417328/openai-gebruikers-kunnen-persoonlijke-versie-chatgpt-maken
- ↑ (en) Samuel Greengard, ChatGPT: Understanding the ChatGPT AI Chatbot. eweek.com (29 december 2022). Gearchiveerd op 11 juni 2023. Geraadpleegd op 18 februari 2023.
- ↑ (en) Models - OpenAI API. platform.openai.com. OpenAI. Geraadpleegd op 9 februari 2025.
- ↑ "Microsoft investeert miljarden in bedrijf achter ChatGPT", NOS, 23 januari 2023. Gearchiveerd op 4 maart 2023.
- ↑ Arnoud Wokke, Stack Overflow verbiedt gebruik van AI-tool ChatGPT voor antwoorden. Tweakers (5 december 2022). Gearchiveerd op 13 december 2022. Geraadpleegd op 13 december 2022.
- ↑ (en) Hartmann, Jochen, Schwenzow, Jasper, Witte, Maximilian (5 januari 2023). The political ideology of conversational AI: Converging evidence on ChatGPT's pro-environmental, left-libertarian orientation. arXiv:2301.01768 [cs]
- ↑ ChatGPT verboden in Italië vanwege schending privacy. RTL Nieuws (31 maart 2023). Gearchiveerd op 8 april 2023. Geraadpleegd op 8 april 2023.
- ↑ ChatGPT is opnieuw beschikbaar in Italië na eerder verbod. Tweakers. Gearchiveerd op 30 april 2023. Geraadpleegd op 30 april 2023.
- ↑ ChatGPT is een rage, hoe werkt het en wat is de toekomst ervan?. nos.nl (16 december 2022). Gearchiveerd op 23 december 2022. Geraadpleegd op 23 december 2022.
- ↑ Jarno, Wat is ChatGPT? Uitleg over de kansen, toekomst en risico's.. Jarno Duursma (21 december 2022). Gearchiveerd op 23 december 2022. Geraadpleegd op 23 december 2022.
- ↑ Duursma, Jarno, De schrijfapp spreekt niet altijd de waarheid . Trouw (19 december 2022). Gearchiveerd op 23 december 2022. Geraadpleegd op 23 december 2022.
- ↑ Frederik, Jesse, Speel een uurtje met dit algoritme en je voelt je een holbewoner die voor het eerst vuur ziet. De Correspondent (10 december 2022). Gearchiveerd op 23 december 2022. Geraadpleegd op 23 december 2022.
- ↑ Ven, Pauline van de, Opinie: Goed bruikbaar is ‘tekstwonder’ ChatGPT nog niet, en daardoor best gevaarlijk. de Volkskrant (22 december 2022). Gearchiveerd op 23 december 2022. Geraadpleegd op 23 december 2022.
- ↑ Dalle, Kristof, Lieven Scheire versus artificiële intelligentie: ‘We zijn gefixeerd op dat Terminatoridee’. Focus (10 januari 2023). Gearchiveerd op 11 februari 2023. Geraadpleegd op 11 februari 2023.
- ↑ Mortier, Jonas, Lieven Scheire mixt humor met wetenschap in voorstelling over AI: ‘Wij mensen hebben ook veel van domme duiven’. De Morgen (20 januari 2023). Gearchiveerd op 11 februari 2023. Geraadpleegd op 11 februari 2023.
- ↑ Lieven Scheire over de slechtste uitvinding: “Ik ging op stap met antivaxers, erna maakten we weer ruzie”
. www.gva.be. Gearchiveerd op 11 februari 2023. Geraadpleegd op 11 februari 2023.
- ↑ Amazon's Kindle Store is overspoeld met boeken geschreven door ChatGPT (22 februari 2023).
- ↑ Axel Springer CEO waarschuwt: Journalisten dreigen te worden vervangen door AI-systemen. Innovation Origins (2 maart 2023). Gearchiveerd op 31 maart 2023. Geraadpleegd op 22 december 2023.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel ChatGPT op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
