Stafchef

Een stafchef is de leider – chef – van een staf, een groep personen samengesteld om een bedrijf, organisatie of hoge functionaris te ondersteunen. Dat kan binnen het leger zijn of in de burgerij en daar zowel in het bedrijfsleven als de overheid. Het takenpakket hangt af van de situatie maar bestaat veelal uit advisering, het verzamelen en onderzoeken van relevante informatie en organisatorische ondersteuning. De staf bestaat vaak uit meerdere afdelingen, elk met een eigen specialisatie, de afdelingen zijn binnen een organisatie gelijkwaardig aan elkaar, alleen de stafchef staat boven deze afdelingen en heeft dus een hoge rang binnen de organisatie.^[1]

Burgerij en politiek[bewerken | brontekst bewerken]

De stafchef is het hoofd van het kabinet van bijvoorbeeld een president of minister en diens belangrijkste adviseur. Hij of zij is verantwoordelijk voor de coördinatie van de ondersteunende organisatie en het personeel en voor het regelen van alle procedures waarmee het president- of ministerschap te maken heeft. Vaak wordt de stafchef beschouwd als de tweede machtigste man of vrouw in een land, na de president.^[2] Voorbeelden van zo'n stafchef zijn de stafchef van het Witte Huis en de Braziliaanse stafchef.

Militair[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Chef Defensie (algemeen) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Algemeen[bewerken | brontekst bewerken]

Binnen een krijgsmacht is de stafchef het hoofd van de Generale Staf, de opperste legerleiding. De functie is hoger in rang dan die van generaal.

België en Nederland[bewerken | brontekst bewerken]

In België en Nederland wordt de term veel in militair verband gebruikt, maar hij is ook bekend van bijvoorbeeld universiteiten en andere grote instellingen. In de Verenigde Staten wordt de term ook in burgerlijk verband toegepast, bijvoorbeeld de stafchef van het Witte Huis. Wel is in België het woord stafchef gangbaar waar dit in Nederland chef-staf is.^[3]

Verenigde Naties[bewerken | brontekst bewerken]

Binnen de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties bestaat het Generale Staf-Comité. Dit comité bestaat uit de stafchefs van de krijgsmachten van de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad.

Toepassing[bewerken | brontekst bewerken]

Land	Krijgsmacht	Landmacht	Zeemacht	Luchtmacht
België	Chef van de Generale Staf ((fr) Chef de la Défense)	Stafchef van de Landmacht ((fr) Chef d'État-Major de la Force Terrestre) )^[4]	Stafchef van de Zeemacht ((fr) Chef d'État-Major de la Force Navale)^[4]	Stafchef van de Luchtmacht ((fr) Chef d'État-Major de Force Aérienne)^[4]
Canada	Chef d'État-Major de la Défense (CEMD)/Chief of the Defence Staff (CDS)	Commandant de l'Armée Canadienne/Chef d'État-Major de l'Armée (Commander of the Canadian Army/Chief of the Army Staff)^[5]	Commandant de la Marine Royale Canadienne/Chef d'État-Major de la Force Maritime (Commander of the Canadian Royal Navy/Chief of the Naval Staff)^[5]	Commandant de l'Aviation Royale du Canada/Chef d'État-Major de la Force Aérienne (Commander of the Canadian Royal Air Force/Chief of the Air Staff)^[5]
Frankrijk	Chef van de Defensiestaf ((fr) Chef d'État-Major des Armées (CEMA))	Stafchef van de Landmacht ((fr) Chef d'État-Major de l'Armée de Terre (CEMAT))	Stafchef van de Marine ((fr) Chef d'État-Major de la Marine (CEMM))	Stafchef van de Luchtmacht ((fr) Chef d'État-Major de l'Armée de l'Air (CEMAA)))
Nederland	Chef Defensiestaf^[6]	Chef Landmacht Staf/Bevelhebber der Landstrijdkrachten (CLS/BLS)^[7] (tot 2002^[8])	Chef Marine Staf/Bevelhebber der Zeestrijdkrachten (CMS/BDZ)^[7] (tot 2002^[8])^[9]	Chef Luchtmacht Staf/Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten (CLS/BDL )^[7] (tot 2002^[8])
Verenigd Koninkrijk	Chef van de Defensiestaf ((en) Chief of the Defence Staff)	Chef van de Generale Staf ((en) Chief of the General Staff)	Chef van de Marinestaf, ((en) First Sea Lord / Chief of the Naval Staff)	Chef van de Luchtmachtstaf ((en) Chief of the Air Staff)
Verenigde Staten	Gezamenlijke Stafchefs^[10]	Stafchef van de US Army Stafchef van de National Guard	Stafchef van de US Navy Stafchef van het US Marine Corps Stafchef van de US Coast Guard	Stafchef van de US Air Force

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Wamelink, G.W.W. (2023). Wat zijn de effecten van het kappen van een bos en aanleg van een compensatiebos op de stikstofvastlegging (Wageningen Wetenschapswinkel: Wageningen).
↑ Presidência da República – Lei no. 10.869, de 13 de Maio de 2004 Presidência da República.
↑ taaladvies.net - Stafchef / chef-staf
↑ ^a ^b ^c Voor de reorganisatie van de Belgische krijgsmacht in 2002, was de leiding van de Landmacht verdeeld tussen de Stafchef van de Landmacht en de Chef van het Operationeel Commando van de Landmacht. Sinds de reorganisatie is er een eenhoofdige leiding in de vorm van de Commandant van de Landcomponent. Hetzelfde geldt voor de Zeemacht/Marinecomponent en de Luchtmacht/Luchtcomponent
↑ ^a ^b ^c De functies Commandant en Chef krijgsmachtdeelstaf worden door dezelfde persoon bekleed. Het is dus een dubbelfunctie.
↑ De Chef Defensiestaf (CDS) was tot september 2005 de hoogste militaire functie van de Nederlandse Krijgsmacht, maar had geen hiërarchische relatie met de commandanten van de krijgsmachtdelen die allen rechtstreeks onder de Minister van Defensie vielen. Op 5 september 2005 werd de functie van Chef-Defensiestaf gewijzigd in Commandant der Strijdkrachten (ook afgekort tot CDS). De CDS heeft sindsdien formeel het bevel van de gehele krijgsmacht, maar blijft ook Chef van de Defensiestaf (van de Minister van Defensie).
↑ ^a ^b ^c Na de Tweede Wereldoorlog was de Chef Generale Staf (CGS) (later Chef Landmacht Staf (CLS)) ook de hoogste bevelhebber van de Landmacht in vredestijd. In 1954 werd daarnaast de functie Bevelhebber der Landstrijdkrachten (BLS) in het leven geroepen, welke verantwoordelijk was voor de aansturing van de Koninklijke Landmacht in oorlogstijd. Beide functies werden door dezelfde persoon bekleed: de CGS/BLS was dus een dubbelfunctie. Hetzelfde gold voor de Chef Luchtmacht Staf/Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten (CLS/BDL ) en de Chef Marine Staf/Bevelhebber der Zeestrijdkrachten (CMS/BDZ).
↑ ^a ^b ^c Op 5 september 2005 is de functie Chef Defensiestaf (CDS) gewijzigd tot Commandant der Strijdkrachten (CDS), waardoor er een eenhoofdige leiding van de krijgsmacht tot stand werd gebracht. De functies van CLS/BLS, CMS/BDZ en CLS/BDL vervielen. De hoogste commandanten van de krijgsmachtdelen zijn sindsdien Commandant Landstrijdkrachten (CLAS), Commandant Zeestrijdkrachten (CZK) en Commandant Luchtstrijdkrachten (CLSK). De functies van Chef Landmachtstaf, Chef Marinestaf en Chef Luchtmachtstaf vervielen als zodanig.
↑ Marineschepen.nl, [ https://marineschepen.nl/dossiers/commandant-zeestrijdkrachten-en-bevelhebber-der-zeestrijdkrachten.html CZK en BDZ]
↑ Wordt gevormd door alle stafchefs samen.

[1] Wamelink, G.W.W. (2023). Wat zijn de effecten van het kappen van een bos en aanleg van een compensatiebos op de stikstofvastlegging (Wageningen Wetenschapswinkel: Wageningen).

[2] Presidência da República – Lei no. 10.869, de 13 de Maio de 2004 Presidência da República.

[3] taaladvies.net - Stafchef / chef-staf

[BE-4] Voor de reorganisatie van de Belgische krijgsmacht in 2002, was de leiding van de Landmacht verdeeld tussen de Stafchef van de Landmacht en de Chef van het Operationeel Commando van de Landmacht. Sinds de reorganisatie is er een eenhoofdige leiding in de vorm van de Commandant van de Landcomponent. Hetzelfde geldt voor de Zeemacht/Marinecomponent en de Luchtmacht/Luchtcomponent

[DUB-5] De functies Commandant en Chef krijgsmachtdeelstaf worden door dezelfde persoon bekleed. Het is dus een dubbelfunctie.

[6] De Chef Defensiestaf (CDS) was tot september 2005 de hoogste militaire functie van de Nederlandse Krijgsmacht, maar had geen hiërarchische relatie met de commandanten van de krijgsmachtdelen die allen rechtstreeks onder de Minister van Defensie vielen. Op 5 september 2005 werd de functie van Chef-Defensiestaf gewijzigd in Commandant der Strijdkrachten (ook afgekort tot CDS). De CDS heeft sindsdien formeel het bevel van de gehele krijgsmacht, maar blijft ook Chef van de Defensiestaf (van de Minister van Defensie).

[DBLF-7] Na de Tweede Wereldoorlog was de Chef Generale Staf (CGS) (later Chef Landmacht Staf (CLS)) ook de hoogste bevelhebber van de Landmacht in vredestijd. In 1954 werd daarnaast de functie Bevelhebber der Landstrijdkrachten (BLS) in het leven geroepen, welke verantwoordelijk was voor de aansturing van de Koninklijke Landmacht in oorlogstijd. Beide functies werden door dezelfde persoon bekleed: de CGS/BLS was dus een dubbelfunctie. Hetzelfde gold voor de Chef Luchtmacht Staf/Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten (CLS/BDL ) en de Chef Marine Staf/Bevelhebber der Zeestrijdkrachten (CMS/BDZ).

[REO-8] Op 5 september 2005 is de functie Chef Defensiestaf (CDS) gewijzigd tot Commandant der Strijdkrachten (CDS), waardoor er een eenhoofdige leiding van de krijgsmacht tot stand werd gebracht. De functies van CLS/BLS, CMS/BDZ en CLS/BDL vervielen. De hoogste commandanten van de krijgsmachtdelen zijn sindsdien Commandant Landstrijdkrachten (CLAS), Commandant Zeestrijdkrachten (CZK) en Commandant Luchtstrijdkrachten (CLSK). De functies van Chef Landmachtstaf, Chef Marinestaf en Chef Luchtmachtstaf vervielen als zodanig.

[9] Marineschepen.nl, [ https://marineschepen.nl/dossiers/commandant-zeestrijdkrachten-en-bevelhebber-der-zeestrijdkrachten.html CZK en BDZ]

[vsgez-10] Wordt gevormd door alle stafchefs samen.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]