Citadel van Antwerpen
.jpg)
De Citadel van Antwerpen, ook bekend als het Zuidkasteel en het Zuiderkasteel, was een citadel en dwangburcht in Antwerpen, gelegen in de huidige wijk Het Zuid. De citadel werd tussen 1567 en 1572 gebouwd in opdracht van de Hertog van Alva, landvoogd van de Nederlanden.[1]
Geschiedenis
Bouw en Spaanse Furie
De Hertog van Alva werd in 1567 na het vertrek van Margaretha van Parma landvoogd van de Nederlanden. Dit was een gevolg van de beeldenstorm die een jaar eerder plaatsvond in de lage landen. Meteen bij zijn aankomst liet hij in Antwerpen naar een geschikte plaats zoeken om een dwangburcht te bouwen, die vooral de bedoeling had om een eventuele opstand van de Antwerpse bevolking in de kiem te smoren.[2] De Italiaanse architect en vestingsbouwkundige Francesco Paciotto ontwierp de citadel en na zijn vertrek werden de plannen nog aangepast door zijn landgenoot Bartolomeo Campi. Het eindresultaat was een vijfhoekige citadel, met op elke hoek een bastion die de namen Hernando, Toledo, Pacietto, Alva en Duc kregen.[3] De citadel werd gebouwd aan de zuidpunt van de stadsmuur, tegenwoordig de wijk Het Zuid. Het had binnen zijn muren een aantal gebouwen zoals onder meer kazernes, kruitmagazijnen, bomvrije ruimten en een kapel.[1] De citadel had een totale oppervlakte van vijf hectaren en werd omringd door grachten.[2]
De citadel diende als uitvalsbasis voor de Spaanse Furie, de plundering van Antwerpen in 1576 die beraamd en geleid werd door Sancho d'Avila, de toenmalige commandant van de citadel.[4]
Belgische Revolutie en afbraak
Tijdens de Belgische Revolutie van 1830 werd de citadel verdedigd door de Nederlandse generaal David Hendrik Chassé. Hij liet op 27 oktober 1830 de stad en vooral de wijk Sint-Andries langdurig beschieten vanop de citadel nadat de Belgische revolutionairen een staakt-het-vuren niet nagekomen waren.[4] Meer dan twee jaar later, op 24 december 1832 gaf generaal Chassé zich over aan het Franse leger na zware artilleriebombardementen en een beleg van 25 dagen.[5] Daarna werd de citadel afgebroken, de afbraak werd voltooid in 1881.[6]
Medaille en gedenktekens
De Antwerpsche Medaille, een ereteken voor Nederlandse soldaten die meestreden tijdens het Beleg van Antwerpen heeft een afbeelding van de citadel op de voorzijde. In het Nederlandse Ginneken staat het Citadelmonument, gebouwd en onthuld in 1874 voor de Nederlandse gesneuvelden tijdens het beleg. De originele naamstenen van de vijf bastions van de citadel werden door België aan Nederland geschonken en zijn verwerkt in het monument.[3] Het Franse monument uit 1897 om de bevrijding van Antwerpen te herdenken, staat in Doornik nadat Antwerpen het monument geweigerd had.
Opgravingen
Onder meer in 2006 en 2012 hebben archeologen bij opgravingen bouwresten, funderingen en muren opgegraven, resten van de citadel.[1][7]
Bronnen, noten en/of referenties
|