Cladonia

Cladonia
Open rendiermos (Cladonia portentosa)
Taxonomische indeling
Rijk: Fungi (Schimmels) Stam: Ascomycota Klasse: Lecanoromycetes Orde: Lecanorales Familie: Cladoniaceae
Geslacht
Cladonia Hill ex P. Browne
Kopjes-bekermos (Cladonia fimbriata)
Kronkelheidestaartje (Cladonia subulata)
Rood bekermos (Cladonia coccifera)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Cladonia op Wikispecies
Portaal    Biologie Schimmels

Cladonia (rendiermossen, bekermossen en heidestaartjes) is een geslacht van korstmossen van ongeveer 350 soorten, ongeveer 50 daarvan worden in Nederland aangetroffen, waarvan er 16 soorten op de Rode Lijst staan. Verschillende soorten rendiermos worden soms in een apart geslacht Cladina ingedeeld, maar genetisch onderzoek wijst er op dat ook deze soorten tot het geslacht Cladonia behoren.

Het geslacht Cladonia wordt gekenmerkt doordat de vertakkingen zich hebben ontwikkeld uit spore-producerende structuren. De vertakkingen zijn hol, en hebben meestal een afwijkend gekleurd uiteinde.

In de Amerikaanse staat Florida wordt de beschermde en uiterst zeldzame Cladonia perforata gevonden, er zijn slechts 27 vindplaatsen van deze soort bekend.

Fylogenetische indeling

Een groep Finse en Zweedse wetenschappers heeft in 2002 een uitgebreid onderzoek naar de fylogenie van het geslacht Cladonia gepubliceerd, op basis van morfologische, moleculaire en chemische gegevens. Zij verdelen het taxon Cladonia in drie hoofdgroepen, die elk weer een eigen onderverdeling kennen. Speciale aandacht schenken zij aan het taxon Cladina (rendiermos), wat door sommige auteurs als apart geslacht wordt gezien. De conclusie van de onderzoekers is dat Cladina wel monofyletisch is, en de groepnaam Cladinae krijgt, maar dat het in zijn geheel ondergebracht moet worden in een van de drie hoofdgroepen.

Cladonia

• Hoofdgroep I,
  • Cladonia onder andere
    • C. wainioi
• Hoofdgroep II
  • Cladonia, onder andere
    • Kronkelheidestaartje (C. subulata),
    • Gevorkt heidestaartje (C. furcata),
    • C. cariosa
  • Graciles, onder andere
    • Girafje (C. gracilis)
• Hoofdgroep III
  • Perviae,onder andere
    • C. cenotea,
    • Hamerblaadje (C. strepsilis)
  • Cocciferae, onder andere
    • Rood bekermos (C. coccifera)
  • Miniatae, onder andere
    • C. miniata
  • Crustaceae
  • Amaurocraeae, onder andere
    • C. amaurocraea
  • Divaricatae, onder andere
    • C. divaricata
  • Unciales, onder andere
    • Varkenspootje (C. uncialis)
  • Borya, onder andere
    • C. boryi
  • Cladinae (Rendiermos) onder andere
    • Echt rendiermos (C. rangiferina),
    • Sierlijk rendiermos (C. ciliata)
  • Impexae, onder andere
    • Open rendiermos (C. portentosa)

Externe links en bronnen

• Stenroos, S., J. Hyvönen, L. Myllys, A. Thell, T. Ahti (2002) Phylogeny of the Genus Cladonia s. lat. (Cladoniaceae, Ascomycetes) Inferred from Molecular, Morphological, and Chemical Data Cladistics 18, 237–278.
• Florida Perforate Cladonia
• A. Aptroot, C.M. van Herk, L.B. Sparrius (2011) Veldgids korstmossen van duin, heide en stuifzand. BLWG (Veldgids met Cladonia-determinatiesleutel)
• BLWG Verspreidingsatlas korstmossen Open rendiermos op Verspreidingsatlas.nl als voorbeeld van een rendiermos

Mediabestanden

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Cladonia op Wikimedia Commons.