Conclaaf van 1823

Conclaaf van 1823
Betrokken personen
Overleden paus	Pius VII
Gekozen paus	Leo XII ; Geboren: Annibale della Genga Italië
Camerlengo	Bartolomeo Pacca
Deken	Giulio Maria della Somaglia
Protodiaken	Fabrizio Ruffo di Calabria
Kiesgerechtigde kardinalen	53
Aanwezige kardinalen	49
Periode en plaats
Begin sedisvacatie	20 augustus 1823
Begin verkiezing	2 september 1823
Uiteindelijke verkiezing	28 september 1823
Duur sedisvacatie	39 dagen
Duur verkiezing	27 dagen
Locatie	Rome
Chronologie
Portaal	Christendom

Het conclaaf van 1823 vond plaats van 2 tot 28 september 1823 in het Palazzo del Quirinale te Rome, en volgde op de dood van paus Pius VII op 20 augustus 1823. Het conclaaf leidde tot de verkiezing van Annibale della Genga als paus Leo XII.

Achtergrond

Paus Pius VII had een uitzonderlijk lang pontificaat (1800–1823) gehad, getekend door de nasleep van de Franse Revolutie en de confrontatie met Napoleon Bonaparte, die hem zes jaar lang gevangen hield in Frankrijk. Tijdens zijn pontificaat werd de katholieke kerk geconfronteerd met ernstige aanvallen op haar macht en legitimiteit.

Verloop

Van de 53 kiesgerechtigde kardinalen namen er 49 deel aan het conclaaf. Slechts twee van hen - Giulio Maria della Somaglia en Fabrizio Ruffo di Calabria - waren al kardinaal vóór de verkiezing van Pius VII in 1800, wat betekende dat 47 kardinalen geen eerdere ervaring hadden met pausverkiezingen. Het College van Kardinalen was verdeeld in twee hoofdgroepen:

Zelanti: radicaal en reactionair, voorstander van een sterk gecentraliseerde kerk en fel gekant tegen seculiere hervormingen.
Politicani: gematigder, anti-liberaal maar voorstander van een verzoenende benadering van moderne ideologieën en de opkomende industriële revolutie. Deze groep werd geleid door Ercole Consalvi, voormalig staatssecretaris van paus Pius VII.

Aanvankelijk werd kardinaal Antonio Severoli beschouwd als de meest waarschijnlijke kandidaat, maar hij werd uitgesloten door een veto van keizer Frans I van Oostenrijk. Vervolgens kwam Francesco Castiglioni naar voren als favoriet. Pius VII had hem zelfs aangeduid als “Pius VIII”, wat zijn pauselijke naam zou worden toen hij in 1829 zou worden verkozen. Castiglioni verloor echter steun toen de zelanti ontdekten dat hij nauwe banden had met Consalvi. Uiteindelijk viel de keuze op Annibale della Genga, een compromisfiguur die als kardinaal-vicaris van Rome bekend stond om zijn conservatieve opvattingen en zwakke gezondheid - wat hem aantrekkelijk maakte voor kardinalen die een kort pontificaat wensten. Op 28 september werd della Genga verkozen tot paus. Hij nam de naam Leo XII aan. Zijn verkiezing werd gezien als een overwinning voor de zelanti, die een meer reactionaire koers voor de kerk wensten.

Bronnen, noten en/of referenties

(en) J.N.D. Kelly - The Oxford Dictionary of Popes, Oxford, 1986
(en) F.J. Baumgartner - Behind Locked Doors: A History of the Papal Elections. Palgrave Macmillan, 2003 ISBN 0-312-29463-8.