Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De arcsinusfunctie en arccosinusfunctie in een cartesiaans assenstelsel.
De arctangensfunctie en arccotangensfunctie in een cartesiaans assenstelsel.
De arcsecansfunctie en arccosecansfunctie in een cartesiaans assenstelsel.
Cyclometrische functies , arcfuncties of boogfuncties zijn de inverse functies van de goniometrische functies . Er zijn zes van deze functies: de boogsinus (arcsinus ), de boogcosinus (arccosinus ), de boogtangens (arctangens ), de boogcotangens (arccotangens ), de boogsecans (arcsecans ) en de boogcosecans (arccosecans ). De grafieken van deze functies worden bekomen door spiegeling ten opzichte van de rechte y=x van een gepaste beperking van de grafiek van de overeenkomstige goniometrische functies.
Naam
Notatie
Definitie
Domein
Bereik
Boogsinus
y
=
arcsin
(
x
)
{\displaystyle y=\arcsin(x)}
y
=
b
g
s
i
n
(
x
)
{\displaystyle y=\mathrm {bgsin} (x)}
x
=
sin
(
y
)
{\displaystyle x=\sin(y)}
−
1
≤
x
≤
1
{\displaystyle -1\leq x\leq 1}
−π/2 ≤ y ≤ π/2
Boogcosinus
y
=
arccos
(
x
)
{\displaystyle y=\arccos(x)}
y
=
b
g
c
o
s
(
x
)
{\displaystyle y=\mathrm {bgcos} (x)}
x
=
cos
(
y
)
{\displaystyle x=\cos(y)}
−
1
≤
x
≤
1
{\displaystyle -1\leq x\leq 1}
0 ≤ y ≤ π
Boogtangens
y
=
arctan
(
x
)
{\displaystyle y=\arctan(x)}
y
=
b
g
t
a
n
(
x
)
{\displaystyle y=\mathrm {bgtan} (x)}
x
=
tan
(
y
)
{\displaystyle x=\tan(y)}
−
∞
≤
x
≤
∞
{\displaystyle -\infty \leq x\leq \infty }
−π/2 < y < π/2
Boogcotangens
y
=
arccot
(
x
)
{\displaystyle y=\operatorname {arccot}(x)}
y
=
b
g
c
o
t
(
x
)
{\displaystyle y=\mathrm {bgcot} (x)}
x
=
cot
(
y
)
{\displaystyle x=\cot(y)}
−
∞
<
x
<
∞
{\displaystyle -\infty <x<\infty }
0 < y < π
Boogsecans
y
=
arcsec
(
x
)
{\displaystyle y=\operatorname {arcsec}(x)}
y
=
b
g
s
e
c
(
x
)
{\displaystyle y=\mathrm {bgsec} (x)}
x
=
sec
(
y
)
{\displaystyle x=\sec(y)}
−
∞
<
x
<
−
1
{\displaystyle -\infty <x<-1}
of
1
<
x
<
∞
{\displaystyle 1<x<\infty }
0
≤
y
<
1
2
π
{\displaystyle 0\leq y<{\tfrac {1}{2}}\pi }
of
1
2
π
<
y
<
π
{\displaystyle {\tfrac {1}{2}}\pi <y<\pi }
Boogcosecans
y
=
arccsc
(
x
)
{\displaystyle y=\operatorname {arccsc}(x)}
y
=
b
g
c
s
c
(
x
)
{\displaystyle y=\mathrm {bgcsc} (x)}
x
=
csc
(
y
)
{\displaystyle x=\csc(y)}
−
∞
<
x
<
−
1
{\displaystyle -\infty <x<-1}
of
1
<
x
<
∞
{\displaystyle 1<x<\infty }
0
≤
y
<
1
2
π
{\displaystyle 0\leq y<{\tfrac {1}{2}}\pi }
of
1
2
π
<
y
<
π
{\displaystyle {\tfrac {1}{2}}\pi <y<\pi }
arccos
x
=
π
2
−
arcsin
x
{\displaystyle \arccos x={\frac {\pi }{2}}-\arcsin x}
arccot
x
=
π
2
−
arctan
x
{\displaystyle \operatorname {arccot} x={\frac {\pi }{2}}-\arctan x}
arccsc
x
=
π
2
−
arcsec
x
{\displaystyle \operatorname {arccsc} x={\frac {\pi }{2}}-\operatorname {arcsec} x}
arcsin
(
−
x
)
=
−
arcsin
x
{\displaystyle \arcsin(-x)=-\arcsin x}
arccos
(
−
x
)
=
π
−
arccos
x
{\displaystyle \arccos(-x)=\pi -\arccos x}
arctan
(
−
x
)
=
−
arctan
x
{\displaystyle \arctan(-x)=-\arctan x}
arccot
(
−
x
)
=
π
−
arccot
x
{\displaystyle \operatorname {arccot}(-x)=\pi -\operatorname {arccot} x}
arcsec
(
−
x
)
=
π
−
arcsec
x
{\displaystyle \operatorname {arcsec}(-x)=\pi -\operatorname {arcsec} x}
arccsc
(
−
x
)
=
−
arccsc
x
{\displaystyle \operatorname {arccsc}(-x)=-\operatorname {arccsc} x}
De hieronder voorgestelde identiteiten met wortels, zijn enkel de wortels van positieve reële getallen (oftewel positieve imaginaire getallen als de wortel negatief is).
Uitgaande van de relatie
tan
θ
2
=
sin
θ
1
+
cos
θ
{\displaystyle \tan {\frac {\theta }{2}}={\frac {\sin \theta }{1+\cos \theta }}}
,
verkrijgt men:
arcsin
x
=
2
arctan
x
1
+
1
−
x
2
{\displaystyle \arcsin x=2\arctan {\frac {x}{1+{\sqrt {1-x^{2}}}}}}
arccos
x
=
2
arctan
1
−
x
2
1
+
x
{\displaystyle \arccos x=2\arctan {\frac {\sqrt {1-x^{2}}}{1+x}}}
, als
−
1
<
x
≤
1
{\displaystyle -1<x\leq 1}
arctan
x
=
2
arctan
x
1
+
1
+
x
2
{\displaystyle \arctan x=2\arctan {\frac {x}{1+{\sqrt {1+x^{2}}}}}}
Verder geldt:
arcsin
x
=
arccsc
1
x
{\displaystyle \arcsin x=\operatorname {arccsc} {\frac {1}{x}}}
arccos
x
=
arcsec
1
x
=
π
2
−
arcsin
x
{\displaystyle \arccos x=\operatorname {arcsec} {\frac {1}{x}}={\frac {\pi }{2}}-\arcsin x}
arctan
x
=
arccot
1
x
{\displaystyle \arctan x=\operatorname {arccot} {\frac {1}{x}}}
arcsec
x
==
π
2
−
arccsc
x
{\displaystyle \operatorname {arcsec} x=={\frac {\pi }{2}}-\operatorname {arccsc} x}
Deze functies kunnen ook aan de hand van complexe logaritmen uitgedrukt worden:
arcsin
x
=
−
i
ln
(
i
x
+
1
−
x
2
)
arccos
x
=
−
i
ln
(
x
+
x
2
−
1
)
=
π
2
+
i
ln
(
i
x
+
1
−
x
2
)
arctan
x
=
i
2
(
ln
(
1
−
i
x
)
−
ln
(
1
+
i
x
)
)
arccot
x
=
i
2
(
ln
(
1
−
i
x
)
−
ln
(
1
+
i
x
)
)
arcsec
x
=
−
i
ln
(
1
x
2
−
1
+
1
x
)
=
i
ln
(
1
−
1
x
2
+
i
x
)
+
π
2
arccsc
x
=
−
i
ln
(
1
−
1
x
2
+
i
x
)
{\displaystyle {\begin{aligned}\arcsin x&{}=-i\,\ln \left(i\,x+{\sqrt {1-x^{2}}}\right)\\\arccos x&{}=-i\,\ln \left(x+{\sqrt {x^{2}-1}}\right)={\frac {\pi }{2}}\,+i\ln \left(i\,x+{\sqrt {1-x^{2}}}\right)\\\arctan x&{}={\frac {i}{2}}\left(\ln \left(1-i\,x\right)-\ln \left(1+i\,x\right)\right)\\\operatorname {arccot} x&{}={\frac {i}{2}}\left(\ln \left(1-{\frac {i}{x}}\right)-\ln \left(1+{\frac {i}{x}}\right)\right)\\\operatorname {arcsec} x&{}=-i\,\ln \left({\sqrt {{\frac {1}{x^{2}}}-1}}+{\frac {1}{x}}\right)=i\,\ln \left({\sqrt {1-{\frac {1}{x^{2}}}}}+{\frac {i}{x}}\right)+{\frac {\pi }{2}}\\\operatorname {arccsc} x&{}=-i\,\ln \left({\sqrt {1-{\frac {1}{x^{2}}}}}+{\frac {i}{x}}\right)\end{aligned}}}