Der Rebbe Elimelech

Der Rebbe Elimelech (Jiddisch: דער רבי אלימלך, Hebreeuws: הרבי אלימלך) is een Jiddisch lied dat is gepubliceerd in 1927 door de communist en satireschrijver Isaac Reiss, onder zijn pseudoniem 'Mojsje Nadir'. Het lied nam inspiratie van het Engelstalige lied Koning Coel. Het lied is erg bekend bij onder andere kinderen in Jiddisch-sprekende kringen.

Het lied gaat vermoedelijk over Rabbijn Elimelech die na een lange dag gaat drinken. Het drinken van de alcohol maakt hem "vrolijk" en steeds "vrolijker" en viert dat telkens met twee muzikanten die voor hem spelen, totdat hij last krijgt van een kater. Toepasselijk is dit lied vanwege het feit dat Rabbijn Elimelech een Chassidische rabbijn was en Chassiden onder non-religieuze Joden vaak bekend stonden als zware drinkers.

In Nederland is het lied uitgegeven door de band Van Passie en Loon op de langspeelplaat getiteld "Wos Hejst Orim Oen Wos Hejst Rajch" (Wat Is Arm En Wat Is Rijk).

Tekst

Jiddisch origineel	Jiddische transliteratie	Nederlandse vertaling	Hebreeuwse versie	Hebreeuwse transliteratie
אַז דער רבי אלימלך, איז געוואָרן זייער פֿריילעך, איז געוואָרן זייער פֿריילעך, אלימלך. האָט ער אויסגעטאָן דעם קיטל, און האָט אָנגעטאָן דאָס היטל, און האָט געשיקט נאָך די פֿידלער, די צוויי! און אַז די פֿידלדיקע פֿידלער,𝄇 האָבן פֿידלדיק געפֿידלט, 𝄆האָבן פֿידלדיק געפֿידלט האָבן זיי. און אַז דער רבי אלימלך, איז געוואָרן נאָך מער פֿריילעך, איז געוואָרן נאָך מער פֿריילעך, אלימלך. האָט ער אָפּגעמאַכט הבדלה, מיטן שמש רב נפֿתלי, און האָט געשיקט נאָך די צימבלער, די צוויי! און אַז די צימבלדיקע צימבלער,𝄇 האָבן צימבלדיק געצימבלט, 𝄆האָבן צימבלדיק געצימבלט האָבן זיי. און אַז דער רבי אלימלך, איז געוואָרן גאָר שטאַרק פֿריילעך, איז געוואָרן גאָר שטאַרק פֿריילעך, אלימלך. האָט ער אויסגעטאָן די תפֿילין, און האָט אויסגעוויסט די ברילן און האָט געשיקט נאָך די פּײַקלער, די צוויי! און אַז די פּײַקלדיקע פּײַקלער,𝄇 האָבן פּײַקלדיק געפּײַקלט, 𝄆האָבן פּײַקלדיק געפּײַקלט האָבן זיי. און אַז די פֿידלדיקע פֿידלער, און די צימבלדיקע צימבלער, און די פּײַקלדיקע פּײַקלער פּײַקלען אָפּ. בלײַבט דער רבי אלמילך, נעבעך גאָרנישט אַזוי פֿריילעך, און שטרײַט אויס: אוי, מײַן קאָפּ, אוי, מײַן קאָפּ!	Az der Rebbe Elimejlech, Iz gevorn zejer frejlech, Iz gevorn zejer frejlech, Elimejlech. Hot er ojsegeton dem kitl, Oen hot ongeton dos hitl, Oen hot gesjikt noch di fidler, di tsvej! 𝄆Oen az di fidldike fidler, Hobn fidldik gefidlt, Hobn fidldik gefidlt hobn zej.𝄇 Oen az der Rebbe Elimejlech, Iz gevorn noch mer frejlech, Iz gevorn noch mer frejlech, Elimejlech. Hot er opgemacht havdole, Mitn sjammes Reb Naftole, Oen hot gesjikt noch di tsimbler, di tsvej! 𝄆Oen az di tsimbldike tsimbler, Hobn tsimbldik getsimblt, Hobn tsimbldik getsimblt hobn zej.𝄇 Oen az der Rebbe Elimejlech, Iz gevorn gor sjtark frejlech, Iz gevorn gor sjtark frejlech, Elimejlech. Hot er ojsgeton di tiflin, Hot er ojsgevist di briln, Oen hot gesjikt noch di pajkler, di tsvej! 𝄆Oen az di pajkldike pajkler, Hobn pajkldik gepajklt, Hobn pajkldik gepajklt hobn zej.𝄇 Oen az di fidldike fidler, Oen di tsimbldike tsimbler, Oen di pajkldike pajkler pajklen op. Blajbt der Rebbe Elimejlech, Nebech gornisjt azoj frejlech, Oen sjtrajt ojs: oj, majn kop, oj majn kop!	Toen de Rabbijn Elimelech, Erg vrolijk is geworden, Erg vrolijk is geworden, Elimelech. Heeft hij zijn gebedsmantel uitgedaan, En heeft hij zijn hoed opgezet, En om de violisten gestuurd, alle twee 𝄆En toen de violistische violisten Violistisch hebben vioolgespeeld, Hebben ze violistisch viool gespeeld.𝄇 En toen de Rabbijn Elimelech, Nog vrolijker is geworden, Nog vrolijker is geworden, Elimelech. Heeft hij Hawdole gemaakt, Met de sjammes, Reb Naftole, En om de cimbalisten gestuurd, alle twee! 𝄆En toen de cimbalistische cimbalisten, Cimbalistisch hebben cimbaal gespeeld, Hebben ze cimbalistisch cimbaal gespeeld.𝄇 En toen de Rabbijn Elimelech, Op 'n aller vrolijkst is geworden, Op 'n aller vrolijkst is geworden, Elimelech. Heeft hij de tefillin afgedaan, En zijn brillenglazen schoongepoetst, En om de paukenisten gestuurd, alle twee. 𝄆En ten de paukenistische paukenisten Paukenistisch hebben gepaukt, Hebben ze paukenistisch gepaukt.𝄇 En als de violistische violisten, En de cimbalistische cimbalisten, En de paukenistische paukenisten er op los pauken. Is het, nebbisj, voorbij met de vrolijkheid, Van de rabbijn Elimelech, En hij roept uit: Oj, mijn hoofd, oj, mijn hoofd.	כשהרבי אלימלך, התבדח כמו מלך, התבדח כמו מלך אלמילך! 𝄆מיד חלץ את תפליא, וחבש משקפיא, וקרא לכנריא: כנר!𝄇 𝄆אז כנרו כנריא, כנריא כה כנרו, כה כנרו כנריא, כנריא!𝄇 כשהרבי אלימלך, התבדח כמו מלך, התבדח כמו מלך, אלימלך! 𝄆מיד שחה מלי דישמיא, ויצא ברקודיא, וקרא למצלתיא: צלצל!𝄇 𝄆אז צלצלו מצלתיא, מצלתיא כה צלצלו, כה צלצלו מצלתיא, מצלתיא!𝄇	Ksjeharábi Elimélech, Hitbadéach kmó mélech, Hitbadéach kmó mélech, Elimélech! 𝄆Mijád chaláts et tefilája Vechavásj misjkafája Vekará lakanarája kanér𝄇 𝄆Az kinéroe kanarája kanarája ko kinéroe ko kinéroe kanarája, kanarája!𝄇 Ksjeharábi Elimélech, Hitbadéach kmó mélech, Hitbadéach kmó mélech, Elimélech! 𝄆Mijád sjachách miléj disjmája Vejatsá berikoedája Vekará lametsiltája tsatsél𝄇 𝄆Az tsiltséloe mitsiltája Mitsiltája ko tsiltséloe Ko tsiltséloe mitsiltája, mitsiltája!𝄇

Bronnen, noten en/of referenties