Dilan Yeşilgöz-Zegerius
| Dilan Yeşilgöz-Zegerius | ||||
|---|---|---|---|---|
.png)
| ||||
Yeşilgöz-Zegerius in 2022
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Geboren | 18 juni 1977 | |||
| Geboorteplaats | Ankara (Turkije) | |||
| Functie | Minister van Justitie en Veiligheid | |||
| Sinds | 10 januari 2022 | |||
| Partij | VVD | |||
| Politieke functies | ||||
| 2014-2017 | Gemeenteraadslid in Amsterdam | |||
| 2017-2021 | Lid Tweede Kamer | |||
| 2021-2022 | Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat | |||
| 2022-heden | Minister van Justitie en Veiligheid | |||
| Biografie op Parlement.com | ||||
| ||||
Dilan Yeşilgöz-Zegerius (Ankara, 18 juni 1977) is een Nederlandse politica van Turks-Koerdische afkomst. Sinds 10 januari 2022 is zij minister van Justitie en Veiligheid namens de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) in het kabinet-Rutte IV. Van 25 mei 2021 tot 10 januari was zij demissionair staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat. Van 23 maart 2017 tot 3 september 2021 was zij lid van de Tweede Kamer.
Jeugd, opleiding en gemeenteraad[bewerken | brontekst bewerken]
In 1984 kwam ze met haar moeder en zusje naar Nederland, nadat haar vader, de Turks-Koerdische mensenrechtenactivist Yücel Yeşilgöz[1], drie jaar eerder Turkije als politiek vluchteling had verlaten vanwege zijn vakbonds- en andere politiek getinte activiteiten. Ze studeerde sociaal culturele wetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam.[2] Yeşilgöz-Zegerius was bestuursadviseur veiligheid en zorg van het college van burgemeester en wethouders van Amsterdam en van 2014 - 2017 gemeenteraadslid voor de partij VVD in die stad. In de jaren daarvoor was ze onder meer actief bij de Socialistische Partij, GroenLinks en de Partij van de Arbeid.[3] Daarnaast was zij eigenaar van een bureau dat bestuurders bijstond bij hun werkzaamheden.[4] In 2015 was Yeşilgöz commentator voor Studio PowNed van omroep PowNed.
Als raadslid zette Yeşilgöz zich in voor het aanpakken en strafbaar stellen van straatintimidatie van vrouwen en LHBT’ers. Ze maakte daar in de gemeenteraad drie jaar lang werk van, maar steeds werden voorstellen door een meerderheid afgewezen. Bij haar vertrek naar de Tweede Kamer prees toenmalig burgemeester Eberhard van der Laan haar vasthoudendheid. Hij noemde het zijn afscheidscadeau aan Yeşilgöz dat er in Amsterdam een integrale aanpak van straatintimidatie zou komen, op basis van een voorstel dat ze toen met Marijke Shashavari van het CDA had ingediend. Een meerderheid van de gemeenteraad stemde in met dit voorstel.[5] De Volkskrant typeerde Yeşilgöz-Zegerius door haar vasthoudende karakter als een "pitbull met empathie".[6]
Tweede Kamerlid[bewerken | brontekst bewerken]
Bij de Tweede Kamerverkiezingen 2021 stond ze vijfde op de VVD-kandidatenlijst.[7] Ze begon als woordvoerder ontwikkelingssamenwerking, emancipatie en media. Als woordvoerder emancipatie maakte zij zich hard voor een effectieve aanpak van antisemitisme. Zij diende, samen met Gert-Jan Segers van de ChristenUnie, hier een initiatiefnota over in.[8] Deze werd in 2020 aangenomen.
Vanaf oktober 2017, sinds het aantreden van het kabinet-Rutte III was Yeşilgöz woordvoerder klimaat, energie en gaswinning. Hier hield zij zich bezig met het klimaatakkoord en de Klimaatwet. Ook zette zij als woordvoerder energie, samen met fractievoorzitter Klaas Dijkhoff, namens de VVD kernenergie weer op de agenda.
Sinds september 2019 was zij woordvoerder justitie en veiligheid. Yeşilgöz hield zich bezig met onder andere de aanpak van georganiseerde misdaad en de aanpak van terrorisme. Ze diende moties in om de kroongetuigenregeling te moderniseren, bedreigde advocaten en journalisten beter te beschermen en 'haatimams' te weren in de Schengen-zone. Ook pleitte ze voor het bewapenen van handhavers die hiervoor bevoegd en bekwaam zijn en voor bodycams en tasers voor politieagenten.
In oktober 2019 pleitte Yeşilgöz voor een verbod op 'single shots' en zware vuurpijlen in de categorie F2, voor de veiligheid van politiemensen en hulpverleners. Hierover ontstond ophef binnen de partij. Kort daarop bleek dat haar standpunt niet werd gedeeld door een meerderheid van de VVD-fractie.[9] Drie maanden later ging de VVD-fractie toch akkoord met haar voorstel om alleen nog siervuurwerk toe te staan.
Yeşilgöz werd medio oktober 2019 het middelpunt van een heftig meningsverschil tussen de vier coalitiepartijen van het kabinet-Rutte III door vast te houden aan het VVD-uitgangspunt dat door de Koerden in kampen in Syrië gevangen gehouden IS'ers ter plaatse dienden te worden berecht. Wat haar betreft zouden de terrorisme-verdachten niet naar Nederland gehaald moeten worden. Hiermee ging zij met name tegen de wens van regeringspartijen D66 en ChristenUnie in, die voorstander waren van terughalen van de ISIS-vrouwen en -kinderen en berechten in Nederland.[10][11]
Nadat ze op 25 mei 2021 beëdigd werd als staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat hield ze haar Tweede Kamerzetel aan. De Raad van State oordeelde dat deze combinatie voor een demissionair bewindspersoon was toegestaan, maar vond het een ongelukkige combinatie en adviseerde het kabinet hierover meer duidelijkheid te geven. Yeşilgöz-Zegerius legde daarop haar Kamerlidmaatschap per direct neer.[12]
Staatssecretaris[bewerken | brontekst bewerken]
Op 25 mei 2021 werd Yeşilgöz benoemd tot staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat in het demissionaire kabinet-Rutte III. Zij nam een deel van het takenpakket op zich van minister Bas van 't Wout, die voor een periode van ten minste drie maanden was teruggetreden vanwege een burn-out. Ze werd belast met de portefeuille klimaat en energie. Vanwege de demissionaire status van het kabinet behielden zij en haar collegae Steven van Weyenberg en Dennis Wiersma aanvankelijk hun kamerzetel hoewel dat staatsrechtelijk in principe onverenigbaar is.[13] Een advies van de Raad van State achtte dit niet in strijd met de Grondwet, maar vond het wel "ongelukkig";[14]. Hierna maakten Yesilgöz en de twee andere staatssecretarissen bekend alsnog hun Kamerzetel op te geven.[15]
Minister[bewerken | brontekst bewerken]
Op 10 januari 2022 werd zij beëdigd als minister van Justitie en Veiligheid in kabinet-Rutte IV. Ze is de opvolger van Ferdinand Grapperhaus.
HJ Schoo-lezing[bewerken | brontekst bewerken]
Op 12 september sprak ze de jaarlijkse HJ Schoo-lezing uit, getiteld "Doen wat nodig is om onze democratische rechtsstaat te beschermen". Onder die titel ook als boek verschenen (ISBN 978-94-634810-52).[16] Ze keerde zich tegen woke en zei dat de Nederlandse rechtsstaat onder druk staat.[17]
Persoonlijk[bewerken | brontekst bewerken]
Yeşilgöz is getrouwd.[18]
