Dimangaandecacarbonyl

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dimangaandecacarbonyl
Structuurformule en molecuulmodel
Dimangaandecacarbonyl
Dimangaandecacarbonyl
Algemeen
Molecuulformule C10O10Mn2
IUPAC-naam dimangaandecacarbonyl
Andere namen decacarbonyldimangaan, mangaancarbonyl
Molmassa 389,99 g/mol
SMILES
[Mn].[Mn].[C-]#[O+].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-]
CAS-nummer 10170-69-1
EG-nummer 233-445-6
Wikidata Q2984452
Vergelijkbaar met direniumdecacarbonyl
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand vast
Kleur geel
Dichtheid 1,75 g/cm³
Smeltpunt 154-155 °C
Onoplosbaar in water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Dimangaandecacarbonyl is een carbonylcomplex van mangaan met de chemische formule Mn2(CO)10. Het is een symmetrische verbinding die bestaat uit twee Mn(CO)5-groepen die een piramide met vierkante basis vormen en die verbonden zijn met een mangaan-mangaanbinding. Mangaan is in deze verbinding aanwezig in oxidatietoestand nul.

Synthese[bewerken | brontekst bewerken]

Dimangaandecacarbonyl kan bereid worden door de reactie van mangaancyclopentadienyltricarbonyl met natrium in een overmaat pyridine, gevolgd door reactie met koolstofmonoxide onder druk, aanzuring met zwavelzuur en oxidatie met luchtzuurstof.[1]

Men kan het ook bereiden door de reductie van mangaan(II)jodide met magnesium of een Grignard-reagens in de aanwezigheid van koolstofmonoxide onder verhoogde druk.[2][3]

Eigenschappen[bewerken | brontekst bewerken]

Het is een goudgele kristallijne stof, met monokliene kristallen. Ze is onoplosbaar in water maar oplosbaar in de meeste organische oplosmiddelen.[3] Bij verwarming begint de stof vanaf circa 110°C langzaam te ontleden, waarbij het giftige koolstofmonoxide vrijkomt. Ze is stabiel te bewaren onder een koolstofmonoxide-atmosfeer. Het smeltpunt ligt rond 154-155°C.

Toepassingen[bewerken | brontekst bewerken]

De stof is gebruikt als antiklopmiddel in benzine,[3] als katalysator[4] en als initiator voor de polymerisatie van acrylische monomeren zoals methylmethacrylaat.[5]

Dimangaandecacarbonyl is een belangrijke verbinding in de organomangaanchemie: er worden vele andere organomangaanverbindingen uit afgeleid.