Dora (U-bootbunker)
Dora 1 en Dora 2 zijn twee voormalige bunkers voor U-boten in het Noorse Trondheim. Ze werden aangelegd door de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dora 1 is afgemaakt. Dora 2 werd slechts deels gebouwd.
Achtergrond[bewerken | brontekst bewerken]
Na de bezetting van Noorwegen in juni 1940 zag de Duitse Kriegsmarine het voordeel in van de lange kustlijn en diepe fjorden als uitvalsbasis voor schepen en onderzeeboten. Na de capitulatie van Frankrijk twee maanden later, nam het strategische belang van Noorwegen af. De havens van Frankrijk, waaronder de zeer grote onderzeebootbasis in Lorient, gaven een betere toegang tot de Atlantische Oceaan, maar Noorwegen bleef van belang als uitvalsbasis voor aanvallen op het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan en de Noordelijke IJszee.
Bouw en gebruik[bewerken | brontekst bewerken]
In Noorwegen waren onvoldoende werven die groot genoeg waren voor het onderhoud en reparaties aan grote marineschepen. Verder was de dreiging van geallieerde luchtaanvallen aanwezig. De marine besloot twee grote bunkers te bouwen die hiertegen bestand waren en waarin veilig onderhoud aan de onderzeeboten kon worden gepleegd.
De eerste bunker, Dora 1, is 154 meter lang en 105 meter breed.[1] Er waren vijf ruimten, drie van deze waren 15 meter breed en boden ruimte aan een onderzeeboot, en twee ruimten van 21 meter breed waarin twee onderzeeboten tegelijk konden liggen.[1] Het complex bood een veilige onderhoudsruimte voor zeven onderzeeboten.[1]
Met de bouw van Dora 1 werd in de herfst van 1941 begonnen.[1] De muren en het dak zijn zo’n 3 meter dik en gemaakt van gewapend beton. Noorwegen bood te weinig personeel en ook bouwmateriaal moest van buiten worden aangevoerd. Het staal voor de wapening werd ingevoerd vanuit Duitsland. De bouw werd uitgevoerd door Organisation Todt en duizenden mensen werkten aan de bunkers waaronder ook honderden Russische krijgsgevangenen.[1] Mede vanwege het strenge winterweer werd de bunker pas in juni 1943 opgeleverd.
De basis werd gebruikt door de 13. Unterseebootsflottille. De eenheid werd in juni 1943 opgericht.[2] Vijfenvijftig U-boten maakten deel uit van de eenheid die tijdens haar gehele bestaan Trondheim als basis gebruikte.[2]
Het complex werd beschermd met luchtdoelgeschut. De basis werd diverse malen aangevallen door geallieerde bommenwerpers. Tijdens een aanval op 24 juli 1943 werd de basis beschadigd. Een grote aanval op 22 november 1944 werd gestaakt omdat het weer een goed zicht op het doel belemmerde.[1]
Met de bouw van een tweede en kleinere bunker, met de naam Dora 2, werd in 1942 gestart. Deze bunker ligt dicht bij Dora 1. De bouw vorderde langzaam en deze bunker was maar voor de helft gereed tegen het einde van de oorlog. Hier was ruimte voor nog eens zes onderzeeboten.[1] Dit gebouw wordt momenteel gebruikt door een scheepswerf.
Na de oorlog[bewerken | brontekst bewerken]
Na de oorlog wilde men Dora 1 opblazen, maar hiervan werd afgezien. De omvang van de bunker en de zware constructie zou zware schade aan de omliggende gebouwen hebben veroorzaakt. De basis werd korte tijd gebruikt door het Noorse leger en later zijn er twee etages boven op de bunker gebouwd. In het gebouw is sinds 1997 een archiefcentrum gevestigd, een bowlingbaan en een aantal andere bedrijven waaronder een datacenter.
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
- (en) uboat.net The Bases in Norway - Trondheim
- (en) Battlefieldsww2 U-boat base Dora
- (no) Archief Trondheim
| Bronnen, noten en/of referenties |
