Elizabeth Aldworth
| Elizabeth Aldworth | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Elizabeth Aldworth, 1811
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Geboortenaam | Elizabeth St. Leger | |||
| Geboren | 1693 Doneraile, County Cork, Ierland | |||
| Overleden | 1773 County Cork, Ierland | |||
| Land(en) van nationaliteit | Iers | |||
| Beroep | aristocrate | |||
| Bekend van | Eerste vrouwelijke vrijmetselaar | |||
| Familie | ||||
| Partner | Richard Aldworth (1713) | |||
| ||||
Elizabeth Aldworth (Doneraile, 1693 - County Cork, 1773), geboren als Elizabeth St Leger, was bekend als the Lady Freemason en is de eerste vrouw waarvan bekend is dat ze werd ingewijd als vrijmetselaar.
Ze was de dochter van Arthur St. Leger, eerste burggraaf van Doneraile. Het landhuis van de familie was Doneraile Court[1], in County Cork, Ierland. In 1713 trouwde zij met Richard Aldworth.
Inwijding
[bewerken | brontekst bewerken]De precieze datum van de inwijding van Elizabeth Aldworth als vrijmetselaar is onbekend, maar ligt naar alle waarschijnlijkheid tussen 1710 en 1712, dus voor haar huwelijk. De gebeurtenissen die hiertoe leidden, speelden zich af in Doneraile Court, waar haar vader - zelf vrijmetselaar - logebijeenkomsten hield.
Het verhaal van de inwijding van Elizabeth Aldworth begon ermee dat zij in slaap was gevallen tijdens het lezen op een schemerige winteravond in de bibliotheek, die zich bevond naast de kamer waarin de loge bijeenkwam. Ze werd wakker van stemmen in de kamer ernaast en licht dat door los metselwerk in de muur scheen. Er waren bouwwerkzaamheden in uitvoering in de bibliotheek waardoor ze enkele stenen uit de muur kon verwijderen, hierdoor kon ze de rituele werkzaamheden van de loge in de kamer ernaast zien.
Toen ze de aard van deze werkzaamheden begreep, wilde ze zich terugtrekken, maar werd betrapt door de Dekker (een logeofficier belast met het bewaken van de toegang tot de loge), die ook de butler van de familie was. Ze besefte haar hachelijke situatie, schreeuwde en viel flauw. De Dekker riep de leden van de loge (waaronder haar vader) bijeen, en zij besloten uiteindelijk haar in te wijden als lid van de loge.
Latere leven en nagedachtenis
[bewerken | brontekst bewerken]Volgens de Memoir of the Lady Freemason[2] gold voor Elizabeth Aldworth:
"Wanneer er een liefdadigheidsvoorstelling werd gegeven in het theater van Dublin of Cork voor het Masonic Female Orphan Asylum, liep ze aan het hoofd van de vrijmetselaars met haar schort en andere insignes van de vrijmetselarij, en ging op de eerste rij zitten. Bij deze gelegenheden was het theater altijd vol. Haar portret bevindt zich in bijna elke loge in Ierland."
Hoewel in sommige bronnen wordt beweerd dat Elizabeth Aldworth voorzittend meester van haar loge werd, is hier geen sluitend bewijs van.
Elizabeth Aldworth overleed in 1773. Door de vrijmetselaars in Cork is een gedenkteken geplaatst in de Saint Finn Barre's kathedraal in Cork, bijzonder hieraan is dat er een onjuist geboorte- en sterfjaar op wordt vermeld. Ook wordt loge no. 44 in Doneraile Court genoemd als de loge waar zij werd ingewijd, maar de loge met dit rangnummer is pas in 1844 elders opgericht.
Trivia
[bewerken | brontekst bewerken]
- Elizabeth Aldworth wordt genoemd in James Joyce's roman Ulysses (hoofdstuk 8)
There was one woman, Nosey Flynn said, hid herself in a clock to find out what they do be doing. But be damned but they smelt her out and swore her in on the spot a master mason. That was one of the Saint Legers of Doneraile.[3]
- Een neef van Elizabeth Aldworth, Arthur Mohan St. Leger (1718-1750), derde burggraaf van Doneraile, was van 1740-41 grootmeester van de Grand Lodge of Ireland.
- Loge nr. 3558 van de United Grand Lodge of England, Doneraile Lodge[4] te Londen, is opgericht in 1912 ter nagedachtenis aan Elizabeth Aldworth. In Dublin is een loge Elizabeth St. Leger[5] opgericht in 2012, als onderdeel van de gemengde orde van Le Droit Humain.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Elizabeth Aldworth op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
Referenties
- ↑ (en) Doneraile Estate | The Office of Public Works. doneraileestate.ie. Gearchiveerd op 14 september 2025. Geraadpleegd op 14 september 2025.
- ↑ (en) Day, John (1914). Memoirs of the Lady Freemason.
- ↑ (en) Joyce, James, Ulysses. Geraadpleegd op 12 september 2025 – via Project Gutenberg.
- ↑ (en) Freemasons Lodge London - Doneraile Lodge No 3558.. doneraile.org.uk. Gearchiveerd op 14 september 2025. Geraadpleegd op 14 september 2025.
- ↑ (en) Home - Lodge Elizabeth St. Leger. Lodge Elizabeth St. Leger. Gearchiveerd op 14 september 2025. Geraadpleegd op 14 september 2025.
Bronnen
- Ars Quatuor Coronatorum: the Transactions of Quatuor Coronati Lodge No. 2076, UGLE, vol. 8 (1895), pp. 16–23. Edward Conder, The Hon. Miss St. Leger and Freemasonry
- Ars Quatuor Coronatorum: the Transactions of Quatuor Coronati Lodge No. 2076, UGLE, vol. 8 (1895), pp. 53-57. W.J. Chetwode Crawley, Supplementary Note on the Lady Freemason
- Irish Masonic History and the Jewels of Irish Freemasonry, The Hon. Elizabeth St. Leger, "The Lady Freemason"
Literatuur
- Beekes, E.J.P. (1999). Lexicon voor de vrijmetselaar. Maçonnieke Stichting Ritus en Tempelbouw, p. 13. ISBN 9789070043315.
- (en) Day, John (1914). Memoir of the Lady Freemason. Cuy & Co, Cork.