Etex Group

Etex Group
Beurs	Euronext: ETEX
Motto of slagzin	Inspiring ways of living
Oprichting	1905
Oprichter(s)	Alphonse Emsens
Sleutelfiguren	Bernard Delvaux (CEO); Jo Van Biesbroeck (voorzitter)
Hoofdkantoor	Brussel
Werknemers	13.500
Producten	gipsplaten, vezelcementplaten, pleister (bouw), vezelcementproducten, isolatiemateriaal, glaswol, geëxtrudeerd polystyreen, modulaire bouwonderdelen
Sector	bouwsector
Omzet/jaar	€ 2.972 miljoen EUR (2021)
Winst/jaar	€ 198 miljoen EUR (2021)
Website	www.etexgroup.com
Portaal	Economie

Eternit-dakdekking

Etex Group NV (Etex) is een internationale fabrikant van duurzame bouwmaterialen met eind 2021 een jaaromzet van € 2.972 miljoen en 13.500 werknemers verspreid over 45 landen. Etex Group is nog steeds (grotendeels) eigendom van de familie Emsens. Het hoofdkantoor staat in Zaventem en het bedrijf heeft in België vestigingen in Kapelle-op-den-Bos, Sint-Niklaas, Mechelen en Tisselt. In Nederland in Goor en Farsum.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Het bedrijf werd in 1905 in België opgericht als Eternit door Alphonse Emsens, die een licentie had verworven voor het maken van cement dat versterkt is met asbestvezels; asbestcement. Deze techniek was in 1900 gepatenteerd door de Oostenrijkse uitvinder Ludwig Hatschek die het onder licentie verkocht aan meerdere bedrijven wereldwijd.

In 1930 breidde Eternit uit in Europa en startte met export richting Latijns-Amerika. Het succes van die export vertaalde zich in eerste niet-Europese vestiging. Eternit Argentinië opende in 1937.^[1]
Na de Tweede Wereldoorlog en de heropbouw daarna, groeide het bedrijf gestaag en werd het actief in nog meer landen.
Vanaf 1949 werd uitgebreid naar Afrika en Azië.
In 1957 werd Gyproc opgericht, een onderneming actief in het ontwikkelen van gipsplaten.
In 1981 werd Promat overgenomen, een Duitse onderneming actief in het ontwikkelen van brandbestendig bouwmateriaal.
In 1995 werd de naam van de overkoepelende 'Eternit Group' veranderd in 'Etex Group'. In 2022 werken er zo'n 13.500 mensen in 45 landen.
In 2011 werd een aandeel van 80% overgenomen van de Europese en Latijns-Amerikaanse gipsafdeling van Lafarge. De overige 20% werd gekocht in 2013.
In 2017 volgde de overname van het Spaanse Pladur.^[2]
In 2020 werd dochteronderneming Creaton verkocht aan het Franse Terreal.^[3]
In 2021 volgden verschillende overnames. Sigmat, marktleider in het Verenigd Koninkrijk op gebied van productie van lichtgewicht stalen frames. Horizon Offsite, ook actief in productie van stalen frames in het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Evolusion Innovation, een offsite engineering en consultancy bureau. Meerderheidsaandeel in e-Loft, een offsite bouwonderneming met hoofdzetel in Ploufragan, Frankrijk.^[4]^[5]
In 2022 integreerde het Spaanse Ursa Insulation in Etex Group.^[6]

Asbest[bewerken | brontekst bewerken]

Oorspronkelijk bevatten de producten van Eternit asbestvezels, maar nadat onomstotelijk was bewezen dat asbest ernstig kankerverwekkend is, werd het gebruik ervan in vele landen uiteindelijk verboden, in Nederland in 1993. In de plaatsen waar Eternit-fabrieken staan, werden vaak niet alleen de werknemers aan asbest blootgesteld. Asbestafval kon gratis worden afgehaald om bijvoorbeeld boerenpaden te verharden en veel werknemers en hun kennissen konden zeer goedkoop isolatiemateriaal van de fabriek krijgen. In een ruime omtrek om Goor, Kapelle-op-den-Bos en Tisselt is bodemverontreiniging met asbest aan te treffen. De Goorse nieuwbouwwijk De Hogenkamp bleek op ernstig met asbest verontreinigde grond te zijn gebouwd. De gemeente draaide, met steun van hogere overheden, op voor de kosten van de bodemsanering op voorwaarde dat de bewoners geen schadeclaims zouden indienen. Niet alleen medewerkers en hun familieleden hebben door de activiteiten van de Eternit-fabrieken mesothelioom opgelopen. In de gemeente Hof van Twente waar Goor deel van uitmaakt was in de periode 1996-2002 het verwachte aantal sterfgevallen als gevolg van mesothelioom het tienvoudige van het landelijk gemiddelde en kwam de aandoening onder vrouwen vier keer zo vaak voor.^[7] Uit een vervolgonderzoek bleek dat de meerderheid van de gevallen van mesothelioom rondom Goor toe te schrijven was aan milieublootstelling aan asbest.^[8] Ook in Harderwijk, waar zusterfabriek Asbestona stond, is veel asbestverontreiniging aanwezig. Sinds 2002 wordt het gebruik van asbest in alle productieprocessen volledig stopgezet. In 2005 verbood de Europese Unie het gebruik van asbest.^[9]

Veroordelingen[bewerken | brontekst bewerken]

In februari 2012 zijn twee voormalige eigenaren van Eternit, de Belgische baron Louis de Cartier de Marchienne en de Zwitserse miljardair Stephan Schmidheiny, door een rechtbank in Turijn veroordeeld tot ieder 16 jaar gevangenisstraf omdat ze verantwoordelijk worden gehouden voor de dood van 3.000 Italiaanse asbestslachtoffers.^[10] Cartier overleed in 2013 op 91-jarige leeftijd enkele dagen voor het proces in hoger beroep begon.^[11] Schmidheiny gaf in een interview in 2015 toe dat de gerechtelijke procedures in Italië een diepe indruk op hem hebben gemaakt, vooral omdat de gezondheidsrisico’s rond asbest pas later bekend werden dan zijn engagement binnen Eternit.^[12]

Eternit is in 2011 door de Brusselse rechtbank van eerste aanleg (met betrekking tot de vestiging in Kapelle-op-den-Bos) veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van 250.000 euro aan de familie van Françoise Jonckheere,^[13] die in 2000 overleed aan longvlieskanker. Haar echtgenoot werkte bij Eternit en overleed in 1987 al aan dezelfde ziekte. Het bedrijf ging hiertegen in beroep. Het proces aan het hof van beroep in Brussel ging van start in januari 2017.^[14] In maart 2017 werd Eternit in beroep opnieuw veroordeeld.^[15] Eternit aanvaardde de veroordeling en gaat niet in cassatie.^[16]^[17]

Verspreiding[bewerken | brontekst bewerken]

Etex Group heeft bedrijven verspreid over alle continenten.

Bijvoorbeeld over India verspreid had het vijf fabrieken, onder meer in Kymore (Eternit Everest Industries Limited), waarover de documentaire Ademloos o.a. gaat.^[18] Verboden in België (1998) ging men hier gewoon door met de productie (vezelcementdakplaten). Etex verwierf er 49% van de aandelen in 1989 en verkocht deze in 2001 aan ACC Limited, een Indiase cementproducent met hoofdzetel in Mumbai. Er zijn met (chrysotiel)asbestafval vervuilde gebieden, waaronder een van 600.000 m². De bevolking begint de gezondheidsrisico's te begrijpen. De vervuilde terreinen zijn echter vaak niet als zodanig aangeduid. Arme werknemers bouwen rustig hun woninkjes erop. Zij hebben geen keus: "Als ik blijf werken, sterf ik aan een longziekte, maar als ik stop met werken, sterf ik van armoede."^[19] Er wordt een rechtszaak aangespannen in Brussel. Het hof erkent de verantwoordelijkheid van Eternit/Etex. Schadevergoedingen worden toegekend.

Documentaire[bewerken | brontekst bewerken]

Ademloos, documentaire over de dodelijke asbestindustrie, Daniël Lambo, België, 2018.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Onze geschiedenis. www.etexgroup.com. Geraadpleegd op 19 september 2022.
↑ Etex neemt meerderheid in Spaans gipsbedrijf. De Standaard. Geraadpleegd op 19 september 2022.
↑ Bouwmaterialengroep Etex verkoopt dakpannenproducent.. Geraadpleegd op 19 september 2022.
↑ De Tijd - Etex koopt Britse marktleider in lichte stalen frames. Geraadpleegd op 19 september 2022.
↑ Etex neemt meerderheidsbelang in e-Loft. Geraadpleegd op 19 september 2022.
↑ Wolfgang Riepl, Bouwmaterialenbedrijf Etex koopt topspeler in isolatie URSA: 'We houden onze winstmarges op peil'. Site-Trends-NL (1 juni 2022). Geraadpleegd op 19 september 2022.
↑ A. Burdorf, M. Dahhan en P.H.J.J. Swuste, Pleuramesothelioom bij vrouwen in verband gebracht met milieublootstelling aan asbest, Nederlands Tijdschrift voor de Geneeskunde, 2004; 148: 1727-1731
↑ H.E.J. Sinninghe Damsté, S. Siesling en A. Burdorf, Milieublootstelling aan asbest in de regio Goor vastgesteld als oorzaak van maligne pleuramesothelioom bij vrouwen, Nederlands Tijdschrift voor de Geneeskunde, 2007; 151: 2453-2459
↑ (en) Press corner. European Commission - European Commission. Geraadpleegd op 19 september 2022.
↑ Dagblad De Standaard 12-02-2012
↑ Gazet van Antwerpen 22-05-2013
↑ Neue Zürcher Zeitung - E-Paper. epaper.nzz.ch. Geraadpleegd op 21 juni 2022.
↑ Eternit moet 250.000 euro betalen aan nabestaanden, 28 november 2011, deredactie.be
↑ Vijftigtal mensen betogen voor start asbestproces tegen Eternit, 3 januari 2017, Gazet van Antwerpen
↑ Uitspraak Eternitproces volgt op 14 maart, 3 januari 2017, deredactie.be
↑ Eternit aanvaardt veroordeling en gaat niet in cassatie, 20 juni 2017, deredactie.be
↑ FD 161119 Nabestaanden asbestslachtoffers doen aangifte tegen Eternit wegens doodslag
↑ Zie onder "documentaire"
↑ Wonderstof, inleiding op de documentaire Ademloos, Hans van Wetering, VPRO-gids 18, woe 8 mei 2019, blz. 74; 2Doc door de EO

Zie de categorie Eternit van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Onze geschiedenis. www.etexgroup.com. Geraadpleegd op 19 september 2022.

[2] Etex neemt meerderheid in Spaans gipsbedrijf. De Standaard. Geraadpleegd op 19 september 2022.

[3] Bouwmaterialengroep Etex verkoopt dakpannenproducent.. Geraadpleegd op 19 september 2022.

[4] De Tijd - Etex koopt Britse marktleider in lichte stalen frames. Geraadpleegd op 19 september 2022.

[5] Etex neemt meerderheidsbelang in e-Loft. Geraadpleegd op 19 september 2022.

[6] Wolfgang Riepl, Bouwmaterialenbedrijf Etex koopt topspeler in isolatie URSA: 'We houden onze winstmarges op peil'. Site-Trends-NL (1 juni 2022). Geraadpleegd op 19 september 2022.

[7] A. Burdorf, M. Dahhan en P.H.J.J. Swuste, Pleuramesothelioom bij vrouwen in verband gebracht met milieublootstelling aan asbest, Nederlands Tijdschrift voor de Geneeskunde, 2004; 148: 1727-1731

[8] H.E.J. Sinninghe Damsté, S. Siesling en A. Burdorf, Milieublootstelling aan asbest in de regio Goor vastgesteld als oorzaak van maligne pleuramesothelioom bij vrouwen, Nederlands Tijdschrift voor de Geneeskunde, 2007; 151: 2453-2459

[9] (en) Press corner. European Commission - European Commission. Geraadpleegd op 19 september 2022.

[10] Dagblad De Standaard 12-02-2012

[11] Gazet van Antwerpen 22-05-2013

[12] Neue Zürcher Zeitung - E-Paper. epaper.nzz.ch. Geraadpleegd op 21 juni 2022.

[13] Eternit moet 250.000 euro betalen aan nabestaanden, 28 november 2011, deredactie.be

[14] Vijftigtal mensen betogen voor start asbestproces tegen Eternit, 3 januari 2017, Gazet van Antwerpen

[15] Uitspraak Eternitproces volgt op 14 maart, 3 januari 2017, deredactie.be

[16] Eternit aanvaardt veroordeling en gaat niet in cassatie, 20 juni 2017, deredactie.be

[17] FD 161119 Nabestaanden asbestslachtoffers doen aangifte tegen Eternit wegens doodslag

[18] Zie onder "documentaire"

[19] Wonderstof, inleiding op de documentaire Ademloos, Hans van Wetering, VPRO-gids 18, woe 8 mei 2019, blz. 74; 2Doc door de EO

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]