Fraudesignaleringsvoorziening
De Fraudesignaleringsvoorziening of Fraude Signalering Voorziening (FSV) was een antifraudesysteem van de Nederlandse Belastingdienst in gebruik tussen 4 november 2013 en 27 februari 2020. Het fungeerde als een zwarte lijst waar signalen en vermoedens van fraude werden geregistreerd. Het systeem was strijdig met de privacy-wetgeving en bij het opstellen er van was sprake van institutioneel racisme.[1] Ondanks dat het in de meest gevallen om onbewezen vermoedens ging, waren deze signalen regelmatig reden om personen op de lijst strenger te behandelen. Duizenden mensen kwamen daardoor in financiële onzekerheid.[2]
Werking en omvang[bewerken | brontekst bewerken]
Met de FSV kon de Belastingdienst registreren dat een belastingaangifte mogelijk niet klopte. Zo een registratie werd een risicosignaal genoemd.[3] In het systeem werden ook signalen opgenomen vanuit andere (semi)overheden en tips van burgers en bedrijven.[4]
Het bestand bevatte een half miljoen fraudesignalen van in ieder geval 244.273 personen. Hieronder zaten ruim 2.000 minderjarigen[5] en twee buitenlandse ambassadeurs.[6] Deze signalen waren ook van voor 2013, toen deze in andere applicaties stonden.
Door deze lijst liepen circa 8000 mensen schuldhulpverlening mis.[7]
Onthullingen[bewerken | brontekst bewerken]
In februari 2020 stelden Trouw en RTL Nieuws vragen over het systeem, in hun onderzoek naar de toeslagenaffaire. Na deze vragen besloot de Belastingdienst het systeem uit de lucht te halen.[8] Op verzoek van de Tweede Kamer werden alle personen op de lijst daarvan op de hoogte gebracht. De Belastingdienst liet vervolgens extern onderzoek doen en ook de Autoriteit Persoonsgegevens onderzocht het systeem. De Autoriteit Persoonsgegevens bevestigde dat het systeem strijdig was met de Algemene verordening gegevensbescherming en diens voorloper Wet bescherming persoonsgegevens.[4] Ook de belastingdienst zelf constateerde dat de FSV strijdig was met de AVG. Zo hadden te veel medewerkers toegang tot de FSV en werden de gegevens te lang bewaard en niet aangepast als uit onderzoek bleek dat de signalering niet juist was.[3]
In 2022 werd na onderzoek door PricewaterhouseCoopers de conclusie getrokken door het Nederlands kabinet dat er bij de FSV sprake was geweest van institutioneel racisme.[1]
Het kabinet heeft aangekondigd dat elfduizend aangiften beoordeeld worden op of zij slachtoffer zijn geweest van onderscheid op basis van afkomst of geloofsovertuiging. Als dat het geval is, wordt de schade kwijtgescholden.[9]
Referenties[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ a b van Rij, Marnix, Reactie op nadere verzoeken Fraude signalering Voorziening (30 mei 2022). Gearchiveerd op 11 juli 2023. Geraadpleegd op 30 mei 2022.
- ↑ Stokmans, Derk; Rutten, Rik, Een plek op de ‘zwarte lijst’ van de Belastingdienst kon je je huis kosten. NRC Handelsblad (29 november 2021). Gearchiveerd op 29 november 2021. Geraadpleegd op 29 november 2021.
- ↑ a b Het systeem Fraude Signalering Voorziening (FSV). www.belastingdienst.nl. Gearchiveerd op 8 juni 2022. Geraadpleegd op 8 juni 2022.
- ↑ a b Verwerkingen van persoonsgegevens in de Fraude Signalering Voorziening (FSV) (29 oktober 2021). Gearchiveerd op 3 februari 2022.
- ↑ Kleinnijenhuis, Jan, Herstel toeslagenaffaire opnieuw fors vertraagd. Trouw (22 juni 2021). Gearchiveerd op 24 juni 2021. Geraadpleegd op 23 juni 2021.
- ↑ Kleinnijenhuis, Jan, Buitenlandse ambassadeurs op geheime fraudelijst Belastingdienst. Trouw (8 februari 2022). Gearchiveerd op 8 februari 2022. Geraadpleegd op 8 februari 2022.
- ↑ Circa 8000 mensen op zwarte lijst Belastingdienst liepen schuldhulp mis. NOS Nieuws (9 december 2021). Gearchiveerd op 10 december 2021. Geraadpleegd op 10 december 2021.
- ↑ Kleinnijenhuis, Jan, Belastingdienst had een geheime fraudelijst, in strijd met de privacywet. Trouw (29 februari 2020). Gearchiveerd op 29 november 2021. Geraadpleegd op 29 november 2021.
- ↑ du Pré, Raoul, Kabinet: fiscale herbeoordeling van 11 duizend mensen die mogelijk racistisch behandeld zijn. de Volkskrant (24 juni 2022). Gearchiveerd op 28 juni 2022. Geraadpleegd op 28 juni 2022.