Gebruiker:Nederlandse Leeuw/Consent
In de context van seksualiteit betekent consent, ook wel wederzijdse toestemming of instemming, toestemming van de betrokkenen om deel te nemen aan seksuele handelingen.[1][2] Als consent ontbreekt, is er sprake van verkrachting of aanranding.[1][2]
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
In de westerse cultuur werden seksuele handelingen tot ongeveer het midden 20e eeuw gelegitimeerd op grond van traditionele ideeën over het huwelijk. Deze hielden onder meer in dat alleen één man en één vrouw met elkaar mochten trouwen en pas daarna had de man het recht om seks (eventueel nog beperkt naar gelang methodes en intenties) te hebben met zijn vrouw. Het feit dat men getrouwd was werd gezien als een teken dat de vrouw hier altijd mee instemde, ook als dat in de praktijk niet zo was. "Verkrachting" betekende oorspronkelijk dat een man seks had met een vrouw waarmee hij niet getrouwd was en dus niet mocht hebben, ongeacht of zij dat wilde of niet. Seks tussen mensen van hetzelfde geslacht (homoseksualiteit), ongeacht of de betrokkenen dat zelf graag wilden, werd überhaupt gezien als onrechtmatig en was tot circa 1900 bijna overal in Europa verboden.
Pas sinds de jaren 1960 zijn onder invloed van de tweede feministische golf (van circa 1960 tot 1990) de maatschappelijke opvattingen over seksualiteit radicaal veranderd (de zogenaamde seksuele revolutie). De concepten zelfbeschikking, individuele keuzevrijheid en consent zijn toen beijverd als de juridische en morele basis voor seksuele handelingen.[3] In toenemende mate is erkend dat verkrachting binnen het huwelijk ook kan gebeuren, verwerpelijk is en verboden dient te worden (België 1979, Nederland 1991),[4] dat overspel geen zaak voor de strafwetgever is (Nederland 1971, België 1989)[5] en dat "verkrachting" betekent ‘onder dwang seksueel binnendringen van het lichaam van een ander’ (Nederland 1991) of ‘elke daad van seksuele penetratie van welke aard en met welk middel ook, gepleegd op een persoon die daar niet in toestemt’ (België 1989).[4] Of men getrouwd is of niet, en of men hetzelfde of een ander geslacht heeft, is door westerse wetgevers (en in toenemende mate ook niet-westerse wetgevers) steeds irrelevanter bevonden; in plaats daarvan is het steeds belangrijker geworden dat de betrokkenen handelingsbekwaam zijn (bijvoorbeeld oud, volwassen en geschoold genoeg om seksualiteit te begrijpen), de individuele keuzevrijheid hebben om consent te kunnen geven en uiteindelijk ook daadwerkelijk consent hebben gegeven voor het deelnemen aan seksuele handelingen.[3] In de jaren 1980 werd eerst de leus 'Nee is nee!' populair, die daarna werd aangevuld met 'én ja is ja!'.[3] Hiermee wilde men afrekenen met veelgehoorde uitspraken zoals 'Wie zwijgt, stemt toe', 'Als een meisje/vrouw 'nee' zegt, bedoelt ze eigenlijk 'ja',' en 'Een beetje aandringen hoort erbij', omdat daarmee in de praktijk seksueel geweld wordt gestimuleerd.[6] Vanaf de jaren 1990 zijn de regels rondom consent verder uitgewerkt.[3]
Praktijk[bewerken | brontekst bewerken]
In de praktijk is het meestal een man (jongen) die een vrouw (meisje) uitnodigt tot seks – maar andersom of wederzijds kan ook – en dan is het aan de vrouw om te beslissen of zij wel of geen consent wil geven en hoe dan. De vraag hoe men precies consent dient te geven of de uitnodiging af te wijzen is onderwerp van decennialange discussies. In feite zijn er twee manieren om dat te doen:
- Verbaal: met woorden uitleggen wat je wel of niet wilt
- Non-verbaal: met lichaamstaal aangeven wat je wel of niet wilt
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|