Gebruiker:Nederlandse Leeuw/Islamkritiek

Dit is een conceptartikel voor Kritiek op de islam. Er wordt gestreefd naar een objectieve, genuanceerde en goed onderbouwde encyclopedische samenvatting van islamkritiek vanuit verschillende wetenschappelijke, historische en ideologische perspectieven. Qua opzet wordt ruwweg de Engelstalige Wikipedia gevolgd.

Kritiek op de islam bestaat al sinds haar beginperiode. Geschriften voorafgaand aan de negende eeuw wijzen erop dat Christenen de Islam als een radicale vorm van ketterij beschouwden. Later werd de moslimwereld zelf het onderwerp van kritiek. Kritiek op de islam wakkerde in het westen weer aan na de aanslagen op 11 september 2001 en andere terroristische aanslagen in de vroege 21ste eeuw.

Islamkritiek situeert zich onder meer rond de moraliteit van zowel het publieke als het private leven van Mohammed, de laatste profeet volgens de islam. Ook zaken die betrekking hebben op de authenticiteit en moraliteit van de Koran, het islamitische heilige boek, zijn het onderwerp van kritiek. Ook zou de islam volgens sommigen verantwoordelijk zijn voor het vernietigen van indogene culturen in Afrika en India. Andere critici focussen op de mate waarin de rechten van de mens worden nageleefd in de islamitische wereld, zowel in het verleden als in het heden. Hieronder vallen onder meer principes zoals gendergelijkheid, LGBT-rechten en de rechten van religieuze en etnische minderheden zoals die vastgelegd zijn de islamitische rechtswetten en praktijken. Als gevolg van het multiculturalisme wordt ook de invloed van de islam op de bereidwilligheid in vraag gesteld van immigranten met een moslimachtergrond om zich te assimileren in de westerse wereld en andere landen zoals India en Rusland.

Mandaville stelt ook dat het moeilijk is om uit te maken wie in naam van de islam spreekt door het gebrek aan een centrale hiërarchie van religieuze autoriteit. De islam heeft - naar analogie met de katholieke kerk - geen paus die als officiële vertegenwoordiger van de religie fungeert. De islam is bovendien een zeer divers amalgaam van denkbeelden, die occasioneel zelfs met elkaar contrasteren. Dit maakt het moeilijk om eenduidige uitspraken te doen over wat de islam te zeggen heeft over bepaalde ideeën en situaties, of wat de islamitische visie op een bepaald iets is.

Geschiedenis

Vroege islam

De Syrische priester Johannes van Damascus (circa 676-749)

De oudst bekende geschriften die kritiek op de islam bevatten, zijn afkomstig van christenen die reeds vroeg onder het heerschappij vielen van het islamitische kalifaat. Een van deze christenen was de Syrische priester en presbyteriaan Johannes van Damascus (circa 676 - 749). Johannes schreef een van de eerste christelijke polemieken (De haeresibus, cap. 100) tegen de Islam, de polemiek is tevens de eerste geschreven vanuit een Grieks-orthodox standpunt. Zijn boek, de "Fontein van kennis" (Pege gnoseos), bevat ook een hoofdstuk genaamd "betreffende ketterij" (Peri aipeseon). Dit hoofdstuk bevat een reeks van discussies tussen christenen en moslims. Johannes stelt onder meer dat een arianistische priester - hem was niet bekend dat dit Bahira betrof - de profeet Mohammed in verregaande mate heeft beïnvloed, en ziet de islamitische doctrine als gevolg daarvan als niks meer dan een samenraapsel van zaken die geplukt werden uit de Bijbel. De geschriften van Johannes ontstonden in een historische context waarbij de kalief christelijke pelgrims ter dood liet brengen. Ook werd de grote kerk van Damascus destijds omgebouwd tot de Grote moskee van Damascus en werd de tong van de bisschop van Damascus, een vriend van Johannes van Damascus, afgesneden vanwege zijn kritiek op de islam.

Moraliteit van de islam

Mohammed

De islamitische profeet Mohammed wordt door moslims algemeen beschouwd als (vrijwel) volmaakt mens. In tegenstelling tot hoe de meeste christenen over Jezus denken, wordt Mohammed echter niet als goddelijk beschouwd; hij was een (weliswaar uitzonderlijk) mens, onafhankelijk van Allah. In conservatieve en fundamentalistische kringen dienen de uitspraken en daden van de profeet, zoals overgeleverd in de Koran en vooral Hadith, moslims ten voorbeeld in hun gehele dagelijks leven. Zowel niet-islamitische als islamitische critici hebben echter beweerd dat een (groot) aantal daden en adviezen van de Mohammed niet moreel (meer) zijn in moderne tijden en wellicht destijds al niet moreel waren. Omdat zijn vermeend goede voorbeeld nog steeds wordt gevolgd door miljoenen mensen, zijn er skeptische analyses en overwegingen gemaakt over wat Mohammed tijdens zijn leven heeft gedaan en gezegd.

Leeftijd van Aïsja

Een aanzienlijk aspect van kritiek op de islam richt zich op Mohammeds seksuele omgang met zijn Aïsja, die ten tijde van de consummatie van het huwelijk minderjarig zou zijn geweest. Dit zou betekenen dat Mohammed zich volgens moderne maatstaven schuldig heeft gemaakt aan pedoseksualiteit. Dit wordt als problematisch beschouwd gezien de volmaaktheid en voorbeeldfunctie die dikwijls aan Mohammed wordt toegeschreven.

Geloofsafval

Zie ridda voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Homoseksualiteit

Zie Islam en homoseksualiteit voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Illegaliteit van homoseksuele betrekkingen:

■ Doodstraf

■ Maximumstraf levenslange opsluiting

■ Gevangenschap

■ Strafbaar, maar zelden vervolging

In veel moslimlanden is er een zeer repressieve wetgeving omtrent LGBT-rechten, dit gaat gepaard met vooroordelen in de islamitische wereld ten aanzien van mensen die homoseksuele betrekkingen hebben. In Afghanistan, Brunei, de Gazastrook, Iran, Mauritanië, Nigeria, Saudi-Arabië, Soedan, de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) en Jemen staat de doodstraf op het hebben van zulke betrekkingen. Deze straf wordt echter niet uitgevoerd in veel landen, zoals bijvoorbeeld de VAE waar geen homoseksuelen worden geëxecuteerd of zwaar gestraft.

Critici zoals de lesbische activiste Irshad Manji, voormalig moslim Ehsan Jami en de voormalige Nederlandse politica Ayaan Hirsi Ali hebben de islam bekritiseerd omwille van haar attitudes ten aanzien van homoseksuelen. Mensenrechtenorganisaties zoals Human Rights Watch en Amnesty International veroordelen islamitische wetten die homoseksuele relaties tussen volwassenen als een misdrijf beschouwen. Sinds 1994 heeft de United Nations Human Rights Comittee ook bepaald dat zulke wetten het recht op privacy schenden zoals vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het Internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten.

De ex-moslim Ibn Warraq stelt dat veroordelingen van homoseksualiteit in de Koran vaak werden genegeerd in de praktijk, en dat islamitische landen in het verleden veel toleranter waren ten aanzien van homoseksualiteit dan christelijke landen. Bovendien kwamen homoseksuele gedragingen van oudsher vaak voor in landen in het Midden-Oosten, maar werden die voor de introductie van het label "homoseksueel" niet als dusdanig beschouwd.

Literatuur

Bronnen, noten en/of referenties

Categorie:Islam Categorie:Religiekritiek