Gebruiker:Roy464/Weens offensief

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Mee bezig Mee bezig
Aan deze pagina of deze sectie wordt de komende uren of dagen nog druk gewerkt.
Klik op geschiedenis voor de laatste ontwikkelingen.
Weens offensief
Onderdeel van het Oostfront van de Tweede Wereldoorlog
Datum 2 april - 13 april 1945
Locatie Wenen, Oostenrijk
Resultaat Sovjet overwinning
Strijdende partijen
Vlag van nazi-Duitsland Duitsland Vlag van Sovjet-Unie
Bulgarije
Leiders en commandanten
Vlag van nazi-Duitsland Rudolf von Bünau
Vlag van nazi-Duitsland Wilhelm Bittrich
Vlag van Sovjet-Unie Fyodor Tolbukhin
Vladimir Stoychev
Troepensterkte
Eén leger (ondersterkte)
Locale niet-regulieren
Vier legers (volle sterkte)
644,700 Sovjets en 100,900 Bulgaren in 85 divisies en 3 brigades[1]
Verliezen
19,000 Total 2698 KIA, 7107 WIA, 9805 Total.[2]

{{Campaignbox Oostelijk front}} {{Campaignbox Hongarije 1944-1945}}


Het Weens offensief werd begonnen door het 3e Oekraïense Front om Wenen (Oostenrijk) in bezit te nemen. Het offensief begon op 2 april 1945 en eindigde op 13 april van dat jaar. Een groot deel gedurende dit offensief werd Wenen omsingeld en belegerd.

Achtergrond[bewerken | brontekst bewerken]

De vorige overeenkomsten die Stalin tot april 1945 overeenkwam met de Westelijke Geallieerden hadden betrekking op de naoorlogse, politieke invloeden van beide partijen in Oost- en Centraal-Europa; deze argumenten zeiden feitelijk niets over het lot van Oostenrijk, maar werd officieel na de Anschluß als Ostmark-gebied van Groot-Duitsland beschouwt. Dus besloot Stalin zijn offensief richting Berlijn op te schorten - de Russen waren er klaar voor net als toen in februari - en beschermde beide flanken van dat offensief en het Oostenrijkse gebied was een waardevol aandeel volgend op de naoorlogse onderhandelingen met zijn Geallieerden.[3]

Na de mislukking van Operatie Frühlingserwachen (Unternehmen Frühlings Erwachen) trok het 6e SS Pantserleger van Sepp Dietrich zich verspreid terug over het Weens gebied. Wanhopig bereidde de Duitsers verdedigingposities voor in een poging de stad tegen de snel oprukkende Russen te beschermen.

Het naderende 3e Oekraïense Front van Fjodor Tolboechin, tijdens het voorjaar van 1945 door West-Hongarije, won aan beide kanten van de Donau aan stootkracht.

Op 30 maart staken de naderende Russen de Hron en de Nitra rivier over en, nadat ze Sopron en Nagykanizsa hadden ingenomen, staken de grens van Hongarije en Oostenrijk over. Tolboechin stond nu op het punt Wenen in te nemen.

Het gevecht[bewerken | brontekst bewerken]

On 2 april 1945 ontkende de Weense radio dat hun hoofdstad tot vrije stad was verklaard. Nadat de Russische troepen Wiener Neustadt, Eisenstadt, Neunkirchen en Gloggnitz hadden veroverd, kwamen ze vanuit het zuiden Wenen binnen. Baden en Bratislava werden op 4 april veroverd.

Het 3e Oekraïense Front omsingelde, belegerde en viel Wenen aan zodra ze in de stad aankwamen. Hierbij waren het 4e, 6e, 9e en 46ste verdedigingsleger van de Sovjets betrokken. Het Oostenrijks Verzet, 0-5 Verzetsgroep - het werd geleid door Carl Szokoll, die de vernietiging van Wenen wilde besparen -, probeerde actief de Duitse verdediging te saboteren en het Rode Leger te helpen bij hun intocht.

De enige grote Duitse krijgsmacht die tegenover de Russische aanvallers stond was het 2e SS-Pantserkorps van het 6e SS-Pantserleger, tezamen met ad hoclegers in garnizoenen en luchtafweergeschut. Het verdedigingsgebied stond aan de Weense kant onder commando van generaal Rudolf von Bünau en het 2e SS-Pantserkorps stond onder commando van SS-generaal Wilhelm Bittrich.

Het gevecht om Wenen werd in sommige gevallen gekarakteriseerd door een felle stadsoorlog, maar er waren ook delen van de stad die door de Russen met een kleine oppositie werd benaderd. In het park Prater voerde de 6e Pantserdivisie de verdediging uit, samen met de 2e en 3e SS Pantserdivisie aan de zuidkant en ten noorden de Führer-Grenadier divisie. De Russen vielen de oostelijke en zuidelijke buitenwijken van Wenen aan met het 4e en gedeeltelijke 9e verdedigingsleger. De Duitse verdediging wist de Russen tot 7 april uit het zuidelijk deel van de stad te houden. Maar ondanks dat de Duitsers een paar succesvolle posities tot stand wisten te brengen in de zuidelijke wijken, verplaatsten de Russen zich op 8 april naar de westelijke buitenwijken met het 6e tankleger en het merendeel van het 9e verdedigingsleger. Het westelijke deel was met name zo belangrijk voor de Russen omdat daar ook het hoofdstation is. Het Russische succes in de westelijke buitenwijk werd al snel gevolgd door de infiltratie van de oostelijke en noordelijke buitenwijken later die dag. Ten noorden van de Donau rukte het 46e leger zich op in westelijke richting door de noordelijke buitenwijk van Wenen. Nu was het centrum van Wenen afgesloten van de rest van de stad.

Rond 9 april begonnen de Russische troepen zich te infiltreren in het centrum, maar de gevechten in de straten gingen nog een paar dagen door. In de nacht van 11 op 12 april bestormde het 4e leger het Donaukanaal, samen met de 20e cavalerie der Karabijnen en het 1e Mechanische Korps (oftewel het Rode Leger), richting de Reichsbrücke. In een handgemeen op 13 aprilBy April 9, the Soviet troops began to infiltrate the center of the city, but the street fighting continued for several days more. On the night of April 11, the 4th Guards Army stormed the Danube canals, with the 20th Guards Rifle Corps and 1st Mechanized Corps moving on the Reichsbrücke Bridge. In a coup de main on April 13, the Danube Flotilla landed troops of the 80th Guards Rifle Division and 7th Guards Airborne Division on both sides of the bridge, cutting demolition cables and securing the bridge.[4] However, other important bridges were destroyed. Vienna finally fell when the last defenders in the city surrendered on the same day.[5] Bittrich's II SS Panzer Corps, however, pulled out to the west on the evening of April 13 to avoid encirclement.[6] The same day, the 46th Army took Essling and the Danube Flotilla landed naval infantry up the river by Klosterneuburg.

While the street fighting was still intensifying in the southern and western suburbs of Vienna on April 8, other troops of the 3rd Ukrainian Front by-passed Vienna altogether and advanced on Linz and Graz.

Aftermath[bewerken | brontekst bewerken]

By April 15, 1945, armies of the Soviet 3rd Ukrainian Front pushed even further into Austria. The completely exhausted remnants of what had been the 6th SS Panzer Army were forced to flee to the area between Vienna and Linz. Just behind the retreating Germans were elements of the Soviet 9th Guards Army and the Soviet 46th Army. The Soviet 26th Army and the Soviet 27th Army advanced towards the area north of Graz just behind the retreating German 6th Army. The Soviet 57th Army and the Bulgarian 1st Army advanced towards the area south of Graz (near Maribor) just behind the retreating German 2nd Panzer Army. None of these German armies was in any shape to do more than temporarily stall the advancing Soviet forces.

Some of Vienna's finest buildings lay in ruins after the battle. There was no water, electricity, or gas - and bands of people, both foreigners and Austrians, plundered and assaulted the hapless residents in the absence of a police force. While the Soviet assault forces generally behaved well, the second wave of Soviet troops to arrive in the city were badly disciplined, looting and raping in a several-week orgy of violence that has been compared to the worst aspects of the Thirty Years War.[7]

Like Bittrich, General von Bünau left Vienna before it fell to avoid capture by the Soviets. From April 16, 1945 until the war's end he led Generalkommando von Bünau, surrendering to the Americans on VE Day. Von Bünau was held as a POW until April 1947. Bittrich also surrendered to U.S. forces and was held as a prisoner by the Allies until 1954. Fyodor Tolbukhin went on to command the Soviet Southern Group of Forces and the Transcaucasian Military District prior to his untimely death in 1949, reportedly from heart problems.

Austrian politician Karl Renner astutely set up a Provisional Government in Vienna sometime in April with the tacit approval of the victorious Soviet forces,[8] and declared Austria's secession from the Third Reich.

Final orders of battle (after the Vienna Offensive)[bewerken | brontekst bewerken]

German and German allied forces[bewerken | brontekst bewerken]

On April 30, 1945, the following order of battle was recorded by the German Army High Command (Oberkommando der Wehrmacht, or OKW). From April 20 to May 2, OKW moved from Zossen (near Berlin) to Mürwik (part of Flensburg in north Germany, near Denmark).[9] This order of battle shows what remained "on paper" of the German armies that fought in Hungary and Austria.

Soviet and Soviet allied forces[bewerken | brontekst bewerken]

Stalin's order congratulating the units that had participated in the Vienna Offensive is engraved on the Red Army Monument (Heldendenkmal der Roten Armee) that was erected by the Soviet occupation authorities later in 1945.

The order of battle for the 3rd Ukrainian Front during the same period was:

  • 4th Guards Army
    • 20th Guards Rifle Corps
      • 5th Guards Airborne Division
      • 7th Guards Airborne Division
      • 80th Guards Rifle Division
    • 21st Guards Rifle Corps
      • 41st Guards Rifle Division
      • 62nd Guards Rifle Division
      • 66th Guards Rifle Division
      • 69th Guards Rifle Division
    • 31st Guards Rifle Corps
      • 4th Guards Rifle Division
      • 34th Guards Rifle Division
      • 40th Guards Rifle Division
  • 9th Guards Army
    • 37th Guards Rifle Corps
      • 98th Guards Rifle Division
      • 99th Guards Rifle Division
      • 103rd Guards Rifle Division
    • 38th Guards Rifle Corps
      • 104th Guards Rifle Division
      • 105th Guards Rifle Division
      • 106th Guards Rifle Division
    • 39th Guards Rifle Corps
  • 26th Army
    • 30th Rifle Corps
      • 36th Guards Rifle Division
      • 68th Guards Rifle Division
      • 21st Rifle Division
    • 104th Rifle Corps
      • 74th Rifle Division
      • 93rd Rifle Division
      • 151st Rifle Division
    • 135th Rifle Corps
      • 233rd Rifle Division
      • 236th Rifle Division
  • 27th Army
    • 35th Guards Rifle Corps
      • 3rd Guards Airborne Division
      • 163rd Rifle Division
      • 202nd Rifle Division
    • 33rd Rifle Corps
    • 37th Rifle Corps
      • 108th Guards Rifle Division
      • 316th Rifle Division
    • 320th Rifle Division
  • 57th Army
    • 6th Guards Rifle Corps
      • 10th Guards Airborne Division
      • 20th Guards Rifle Division
      • 61st Guards Rifle Division
    • 64th Rifle Corps
      • 73rd Guards Rifle Division
      • 113th Rifle Division
      • 299th Rifle Division
    • 133rd Rifle Corps
      • 84th Rifle Division
      • 104th Rifle Division
      • 122nd Rifle Division
  • 17th Aviation Army
  • 5th Guards Cavalry Corps
  • 1st Guards Mechanized Corps
  • 18th Tank Corps
  • 2nd Breakthrough Artillery Corps
    • 9th Breakthrough Artillery Division
    • 19th Breakthrough Artillery Division
    • 7th Breakthrough Artillery Division
  • 3rd Anti-aircraft Artillery Division
  • 4th Anti-aircraft Artillery Division
  • 9th Anti-aircraft Artillery Division
  • 22nd Anti-aircraft Artillery Division
  • 1st Bulgarian Army
    • III Corps
      • 10th Infantry Division
      • 12th Infantry Division
      • 16th Infantry Division
    • IV Corps
      • 3rd Infantry Division
      • 8th Infantry Division
      • 11th Infantry Division
    • 6th Infantry Division

See also[bewerken | brontekst bewerken]

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  1. Jukes, Geoffrey (2002), The Second World War (5): The Eastern Front 1941-1945. Osprey Publishing, p. 68. ISBN 1841763918.
  2. http://www.soldat.ru/doc/casualties/book/chapter5_10_1.html#5_10_48
  3. Glantz, p. 93.
  4. Former members of O-5 tell a different story, claiming the bridge guards were actually O-5 members who turned their machine-guns on the Germans when they attempted to destroy the bridge. Toland, p. 354.
  5. Descriptions of Soviet actions are from Ustinov, pp. 238-239.
  6. Gosztony, p. 262.
  7. Gosztony, p. 263.
  8. Lonnie Johnson 135–6
  9. Dollinger, p. 177.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Sources[bewerken | brontekst bewerken]

  • Laffin, John, Brassey's Dictionary of Battles, New York: Barnes and Noble, 1995. ISBN 0-7607-0767-7.
  • Dollinger, Hans, Jacobsen, Hans Adolf, The Decline and Fall of Nazi Germany and Imperial Japan, New York: Crown, 1968.
  • Gosztony, Peter, Endkampf an der Donau 1944/45, Wien: Molden Taschenbuch Verlag, 1978. ISBN 3-217-05126-2.
  • Ustinov, D. F., et al., Geschichte des Zweiten Welt Krieges (German translation of official Soviet history of World War II), Volume 10, Berlin: Militärverlag der DDR, 1982.
  • Toland, John, The Last 100 Days, New York: Random House, 1965.
  • Glantz, David, The Soviet‐German War 1941–45 (essay) [2]