George Henry Barnet Lyon
George Henry Barnet Lyon (Paramaribo, 7 januari 1849 – Den Haag, 1 december 1918) was een Nederlands jurist die in Suriname onder andere lid van de Koloniale Staten en hoofdambtenaar is geweest.
Biografie[bewerken | brontekst bewerken]
Een deel van zijn jeugd bracht hij door in Brussel, later studeerde hij aan het gymnasium van Zutphen waarna hij rechten studeerde aan de Universiteit van Leiden waar hij in 1871 met de hoogste graad op stellingen promoveerde. Deze jonge advocaat ging daarop naar Suriname waar zijn vader grote plantages had om zich bezig te houden met het beheer en bestuur hiervan. Van 1878 tot 1880 was hij tijdelijk lid van het Hof van Justitie in Paramaribo. In de jaren 1881-1882 was hij waarnemend advocaat-generaal bij het hof en van 1883 tot 1886 was hij waarnemend procureur-generaal. Nadat het Statenlid J.C. Muller Az. ontslag had genomen werd Barnet Lyon bij tussentijdse verkiezingen verkozen in 1876 tot lid van de Koloniale Staten. Hij zou tot 1892 lid blijven.
Na het overlijden van Johan Cateau van Rosevelt in 1891 volgde Lyon hem op als agent-generaal voor de Immigratie wat pas officieel werd met het KB van 3 februari 1892. Hiermee kreeg hij de leiding over het immigratiedepartement in een periode dat er grote groepen Hindoestanen in het toenmalige Brits-Indië werden geworven om in Suriname te werken als contractarbeider. In 1890 begon de Nederlandsche Handel-Maatschappij (NHM), eigenaar van onder andere de suikerplantage Mariënburg in het district Commewijne maar ook veel plantages in Nederlands-Indië, met het aantrekken van Javaanse contractarbeiders wat vanaf 1894 door het immigratie departement werd overgenomen.
In die periode kwamen veel Hindoestaanse contractarbeiders, in opstand tegen hun behandeling door Nederlandse plantagehouders.[1] Tijdens het neerslaan van de opstand op de plantage Mariënburg in 1902 gaf de agent generaal, toen nog Barnet Lyon, persoonlijk toestemming om op Hindoestaanse contractarbeiders te vuren, met 24 doden en 32 gewonden als gevolg.[2]
Daarnaast was Lyon van 1896 tot 1903 opnieuw lid-plaatsvervanger van het Hof van Justitie en bovendien is hij enige tijd lid van de Raad van Bestuur van Suriname geweest. Corstiaan van Drimmelen, toenmalig districtscommissaris van Nickerie werd op 22 november 1902 als waarnemend agent-generaal aangesteld vanwege langdurig verlof van Lyon; pas op 1 juli 1905 volgde zijn aanstelling als agent-generaal.
In juni 1905 trouwde Lyon met Maria Elisabeth Weller en gingen zij wonen in Den Haag. In Nederland schreef hij soms artikelen voor de Nieuwe Rotterdamse Courant (voorloper van het NRC Handelsblad) en daarnaast was hij onder andere betrokken bij de in 1912 opgerichte Middelbare Koloniale Landbouwschool in Deventer. Dat laatste moest hij opgeven vanwege ernstige gezondheidsproblemen waarmee hij de laatste jaren van zijn leven te maken had. Lyon overleed eind 1918 in Den Haag op 69-jarige leeftijd.
Borstbeeld[bewerken | brontekst bewerken]
Op 7 januari 1908 werd in Paramaribo een borstbeeld van Lyon onthuld op de hoek van de Grote Combéweg en het Gouvernementsplein.[3] Dat er voor hem wel en zijn voorganger Cateau van Rosevelt geen borstbeeld gemaakt is, komt vooral omdat zijn hoofdtolk Sital Persad geijverd heeft voor dit beeld van zijn pleegvader. Vanaf het moment dat Sital Persad als 14-jarige jongen in 1882 vanuit Brits-Indië in Suriname arriveerde werd hij door Barnet Lyon opgevoed.[4] Dit borstbeeld werd in 2017 verwijderd vanwege Barnet Lyons koloniale rol, om vervangen te worden door een standbeeld van Janey Tetary, een Hindoestaanse die in 1884 met zes andere arbeiders was neergeschoten tijdens een opstand op de suikerplantage Zorg en Hoop.[1] Volgens initiatiefnemers was Barnet Lyon hier verantwoordelijk voor, al valt dit niet op te maken uit historische onderzoeken.[5][6] Volgens anderen is hier sprake van geschiedvervalsing.[7]
Het borstbeeld staat, zonder de sokkel met de inscriptie, sinds maart 2018 in de tuin van het depotgebouw van het Surinaams Museum aan de Commewijnestraat 18.[8] De tekst op sokkel luidde: 'Aan Meester George Henry Barnet Lyon - Agent Generaal voor de Immigratie in de kolonie Suriname van 1 maart 1892-1 juni 1905, oud-lid van den Raad van Bestuur, Ridder in de Orde van den Nederlandschen Leeuw wordt dit borstbeeld opgedragen door de Brits-Indische bevolking van Suriname als blijk van waardering en uit dankbaarheid voor de hoogst hoffelijke wijze waarop hij steeds de belangen der immigranten heeft behartigd'.
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
- Tekst op de sokkel + beschrijving van de onthulling van het beeld. (www.surinamehelppagina.com zoals opgeslagen door web.archive.org)
Bronnen, referenties en voetnotenBronnen
Referenties
|
| Voorganger: J.F.A. Cateau van Rosevelt |
Agent-generaal voor de Immigratie 1891-1902 |
Opvolger: C. van Drimmelen |