Gnome (stijlfiguur)

Een gnome of sententia is een stijlfiguur waarbij de spreker een bekende en/of geleerde uitspraak toepast in een buitenissige context. De algemene strekking van de uitspraak wordt hiermee rechtstreeks toegepast op de situatie die de spreker voor ogen heeft:

• Daarom herhaal ik, wat in de Bijbel staat: Gij zult niet...

Een ander voorbeeld is de spreuk Ceterum censeo Carthaginem esse delendam. Deze wordt te pas en te onpas gebruikt.

De gnome heeft dus vooral een aforistische en vaak belerende tendens. Vandaar dat het ook wel 'zedenspreuk' wordt genoemd.

Zie ook

• Gnomische vormen

Externe links

• Lemma Gnome in het Algemeen Letterkundig Lexicon, G.J. van Bork, D. Delabastita, H. van Gorp, P.J. Verkruijsse en G.J. Vis, 2012, geraadpleegd op 2 juni 2021.

Bronnen, noten en/of referenties

• Ton den Boon, Stijlfiguren, Sdu, 2001, blz. 87