Hadeïcum
| Eon | Era | Tijd geleden Ma | ||
|---|---|---|---|---|
| Fanerozoïcum | Cenozoïcum | 0 | ||
| 66 | ||||
| Mesozoïcum | ||||
| 252 | ||||
| Paleozoïcum | ||||
| 541 | ||||
| Precambrium | Proterozoïcum | Neoproterozoïcum | ||
| 1000 | ||||
| Mesoproterozoïcum | ||||
| 1600 | ||||
| Paleoproterozoïcum | ||||
| 2500 | ||||
| Archeïcum | Neoarcheïcum | |||
| 2800 | ||||
| Mesoarcheïcum | ||||
| 3200 | ||||
| Paleoarcheïcum | ||||
| 3600 | ||||
| Eoarcheïcum | ||||
| 4000 | ||||
| Hadeïcum | ||||
| ±4600 | ||||
| De geologische tijdschaal volgens de ICS[1] | ||||
Het Hadeïcum is het oudste geologisch tijdperk in de geschiedenis van de Aarde. Het is de tijdspanne tussen de oudst bekende meteorietfragmenten op Aarde (4,56 miljard jaar (Ga) geleden) en de willekeurig getrokken grens van 4 miljard jaar geleden. Uit het tijdperk zijn vrijwel geen gesteenten bekend, maar op enkele plekken op Aarde zijn kristallen met een ouderdom uit het Hadeïcum gevonden.
Naamgeving en onderverdeling[bewerken | brontekst bewerken]
De geoloog Preston Cloud bedacht in 1972 de Engelse naam "Hadean" (in het Nederlands vertaald wordt dat "Hadeïcum") voor de periode waarin de destijds oudst bekende gesteenten (uit het Archeïcum, 3,8 Ga) gevormd zijn. De naam is afgeleid van de Griekse god van de onderwereld Hades. Nadien heeft men oudere gesteenten gevonden die zijn gedateerd op 4,03 Ga.
Op Aarde is geen onderverdeling van het Hadeïcum gemaakt, maar sommige andere planeten, die een ouder oppervlak hebben, staan wel een onderverdeling toe. Op de geologische tijdschaal van de maan is het tijdvak bijvoorbeeld onderverdeeld in Vroeg Imbrien, Nectarium, Bekken Groepen en Crypticum.
Aardoppervlak[bewerken | brontekst bewerken]
Geologen vermoeden dat ten tijde van het Hadeïcum de aardkorst vloeibaar en zeer heet was. Vanuit de hete kern van de aarde ontstond er stroming van gesmolten gesteente naar de buitenste delen van de aarde. De aan het aardoppervlak afgekoelde gesteenten zakten naar beneden. Dit proces wordt convectie genoemd. Ook meteorietinslagen veranderden zowel oppervlak als temperatuur van de Aarde.
Uit deze periode dateren de oudst gedateerde zirkonen, die een ouderdom van 4,4 Ga hebben. Deze zirkonen zijn mogelijk van vulkanische oorsprong, wat zou betekenen dat er zo'n 150 Ma na vorming van de Aarde al continenten zouden zijn.
Atmosfeer[bewerken | brontekst bewerken]
Uit de kern van de aarde kwamen gassen die zorgden voor de vorming van een oeratmosfeer. Deze oeratmosfeer bestond waarschijnlijk uit waterdamp, stikstof, waterstof, methaan, waterstofsulfide en koolmonoxide.
Bronnen
Externe link |
