Han Kang
Han Kang | ||||
---|---|---|---|---|
Han Kang in 2014
| ||||
Algemene informatie | ||||
Geboren | 27 november 1970 | |||
Geboorteplaats | Gwangju | |||
Land | Zuid-Korea | |||
Beroep | schrijver | |||
Werk | ||||
Genre | Poëzie, Romans | |||
Bekende werken | De Vegetariër | |||
(en) IMDb-profiel | ||||
Website | ||||
|
Han Kang (Gwangju, 27 november 1970) is een Zuid-Koreaanse schrijver.[1] In 2024 won zij de Nobelprijs voor Literatuur.
Leven
[bewerken | brontekst bewerken]Han Kang is de dochter van romanschrijver Han Seung-won en kind van een schrijversfamilie; haar broers zijn ook schrijver.[2][3] Ze studeerde Koreaanse literatuur aan de Yonsei University in Seoul.[1][4] Ze won de Yi Sang Literary Prize, de Today’s Young Artist Award en de Korean Literature Novel Award.[1] In 2016 won ze de International Booker Prize voor fictie voor De Vegetariër, samen met vertaler Deborah Smith.[5] Ze was de eerste Koreaan die genomineerd werd voor de prijs.[6] In 2024 won ze de Nobelprijs voor Literatuur voor "haar intense poëtische proza, waarin ze historische trauma's onder ogen ziet en de kwetsbaarheid van het menselijk leven blootlegt."[7]
Werken
[bewerken | brontekst bewerken]Han Kang begon haar literaire carrière als dichter. Later werd zij bekend als romanschrijver. Haar debuutroman werd in 1995 gepubliceerd in Zuid-Korea.[8] Ze heeft zeven romans gepubliceerd in Zuid-Korea en haar romans zijn onder meer vertaald in het Nederlands, Engels, Frans, Arabisch en het Spaans.[9]
Bekendheid buiten Zuid-Korea
[bewerken | brontekst bewerken]Buiten Zuid-Korea werd Han Kang bekend met de roman De Vegetariër, een roman over de beslissing van een vrouw om te stoppen met het eten van vlees en de verwoestende gevolgen van deze daad van passieve rebellie.[3][10] De Vegetariër is in meer dan dertig talen vertaald[9] en was de eerste van haar boeken die in het Nederlands is vertaald.[11] Recensies beschreven hoe Han Kang inspiratie vond voor het schrijven van De Vegetariër in de dichtregel van Yi Sang: ‘Ik geloof dat mensen planten moeten zijn.’[12][13] Zelf zei Han Kang hierover dat de rol van deze versregel tijdens het schrijven van De Vegetariër werd overdreven.[14] In 2014 vertaalde Monique Eggermond De Vegetariër uit het Engels in het Nederlands.[15]
Over de studentenopstand in Gwangju in 1980 schreef Han Kang de roman Mensenwerk.[3][16] De opstand in haar geboortestad was een vormende ervaring voor Han Kang, hoewel ze tijdens de opstand net verhuisd was naar Seoul.[1][3] Ze bezocht archieven om zo veel mogelijk ooggetuigenverslagen van de Gwangju-opstand te bestuderen voor het schrijven van Mensenwerk.[3] De jongen waarop de hoofdpersoon uit de roman is gebaseerd woonde een tijdje in het voormalige huis van de familie Han.[3] Ze schreef hierover in het laatste hoofdstuk van Mensenwerk.[17] Han Kang won de Malaparte Prijs 2017 met de Italiaanse vertaling van Mensenwerk, "Atti Umani", vertaald door Adelphi Edizioni.[18] Mensenwerk werd in het Engels vertaald als Human Acts door Deborah Smith. Monique Eggermont vertaalde de roman vanuit het Engels in het Nederlands.[19]
Over de herinneringen aan het verlies van haar oudere zus, een baby die twee uur na haar geboorte stierf, schreef Han Kang Wit, haar derde in het Nederlands vertaalde boek.[1][20][21] Wit is volgens Han Kang een mengeling van roman en prozagedicht.[3] Wit werd genomineerd voor de International Booker Prize 2018.[22] Wit is in het Engels vertaald als The White Book door Deborah Smith. Marijke Versluys vertaalde het boek vanuit het Engels in het Nederlands.[4]
In 2023 verscheen Han Kang's eerste uit het Koreaans vertaalde roman in het Nederlands, Ik zeg geen vaarwel, vertaald door Mattho Mandersloot. Eerder ontving hij de Korean Literature translation award voor zijn vertalingen van gedichten van Choi Jeong-rye.[23]
Vertaalproces
[bewerken | brontekst bewerken]De romans van Han Kang werden uit het Engels vertaald in het Nederlands. Monique Eggermond, de vertaler van zowel De Vegetariër als Mensenwerk,[11][24] zei in een interview dat het niet vaak gebeurt dat een vertaling uit een andere taal wordt overgenomen. Volgens haar kwam dit omdat er weinig vertalers van Koreaans naar Nederlands zijn. Monique Eggermond beschouwde zichzelf niet als expert op Koreaanse literatuur; De Vegetariër was de eerste Koreaanse roman die zij vertaalde. Ze kreeg de vertaling aangeboden.[15] Het was voor haar technisch geen moeilijke vertaling, maar de vertaling was wel moeilijk door het zware onderwerp van de roman.[15] Ze deed er ruim vier maanden over.[15]
Deborah Smith vertaalde de roman De Vegetariër vanuit het Koreaans naar het Engels. Zij bood de roman zelf aan aan de uitgeverij, omdat de roman al in andere talen was vertaald.[25][26] Han Kang spreekt Engels en het was de enige vertaling waarover ze via e-mail zelf direct met de vertaler kon corresponderen.[25] Han Kang keurde de vertaling goed, maar er was dispuut bij Zuid-Koreaanse letterkundigen over de vrijheden die Deborah Smith heeft genomen bij het vertalen.[27][28] Deborah Smith vertaalde ook Human Acts en The White Book.[29]
Mattho Mandersloot vertaalde Ik zeg geen vaarwel uit het Koreaans. Een Koreaans Nederlands woordenboek bestaat er niet, zei hij in een interview over vertalen uit het Koreaans.[30] Daarom maakte hij vertalingen vooral uit zijn hoofd, en had hij contact met mensen die Koreaans als moedertaal spreken. In talen als het Koreaans zitten heel veel 'mimetische' woorden, die een gevoel of een situatie via hun klank tot uiting brengen. Daarvoor moest hij in zijn vertalingen vaak een creatieve oplossing bedenken.[30]
Bibliografie van vertaalde werken
[bewerken | brontekst bewerken]Oorspronkelijke titel | Jaar | Uitgever | ISBN | Titel (vertaling) |
Jaar (vertaling) |
Uitgever (vertaling) |
ISBN (vertaling) |
Vertaler |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
채식주의자 | 2007 | Ch'angbi | ISBN 9788936433598 | De Vegetariër | 2015 | Nijgh en Van Ditmar | ISBN 9789038899251 | Monique Eggermont |
소년 이 온다 | 2014 | Sonyŏn i onda | ISBN 9788936434120 | Mensenwerk | 2016 | Nijgh en Van Ditmar | ISBN 9789038801001 | Monique Eggermont |
흰 | 2016 | Kyŏnggi-do P'aju-si | ISBN 9788954640718 | Wit | 2017 | Nijgh en Van Ditmar | ISBN 9789038803722 | Marijke Versluys |
작별하지 않는다 | 2021 | Munhak Dongnae | ISBN 9788954640718 | Ik zeg geen vaarwel | 2023 | Nijgh en Van Ditmar | ISBN 9789038812083 | Mattho Mandersloot |
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Han Kang op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ a b c d e Han Kang bij Singeluitgerijen. Singel uitgeverijen. Gearchiveerd op 31 juli 2021. Geraadpleegd op 31 juli 2021.
- ↑ (en) Jiayang Fan, Han Kang and the complexity of translation. The New York Times (8 januari 2018). Gearchiveerd op 9 november 2020. Geraadpleegd op 1 augustus 2021.
- ↑ a b c d e f g Casper van de Veen, Ik probeer een mens te zijn - interview met Han Kang. NRC Handelsblad (17 november 2017). Gearchiveerd op 1 augustus 2021. Geraadpleegd op 1 augustus 2021.
- ↑ a b Hannah Kuipers, Han Kang op vrouwenbibliotheek.nl. Vrouwenbibliotheek Utrecht (1 juni 2018). Gearchiveerd op 2 augustus 2021. Geraadpleegd op 2 augustus 2021.
- ↑ (en) The bookerprize oficial website. Booker Prize. Gearchiveerd op 1 augustus 2021. Geraadpleegd op 1 augustus 2021.
- ↑ (en) Seo Hee Im, Sex, violence and The Vegetarian: the brutality of Han Kang's Booker winner. The Guardian. Gearchiveerd op 1 augustus 2021. Geraadpleegd op 1 augustus 2021.
- ↑ (en) The Nobel Prize in Literature 2024. NobelPrize.org. Geraadpleegd op 10 oktober 2024.
- ↑ (en) Cho, Kang-sok, "Eyes that Pierce into the Hinterland of Life Novelist Han Kang", Korean Literature Now. Gearchiveerd op 22 september 2019. Geraadpleegd op 5 augustus 2021.
- ↑ a b (en) Novel. Han-kang.net. Gearchiveerd op 22 september 2021. Geraadpleegd op 2 augustus 2021.
- ↑ (en) Hang Kang explodes. Booker Prize (3 juni 2016). Gearchiveerd op 1 augustus 2021. Geraadpleegd op 1 augustus 2021.
- ↑ a b De vegetariër. Singel uitgeverijen. Gearchiveerd op 1 augustus 2021. Geraadpleegd op 1 augustus 2021.
- ↑ Nina Polak, Waar de schaamte regeert. De Groene Amsterdammer (11 februari 2015). Gearchiveerd op 1 augustus 2021. Geraadpleegd op 1 augustus 2021.
- ↑ (en) kimjy, Humans as plants. The Dong-A Ilbo (een Zuid-Koreaanse krant) (2 november 2007). Gearchiveerd op 1 augustus 2021. Geraadpleegd op 1 augustus 2021.
- ↑ (en) Charles Montgomery, Sunday meeting with Han Kang (한강) author of The Vegetarian (채식주의자). Korean Modern Literature in Translation (11 juni 2013). Gearchiveerd op 24 december 2013. Geraadpleegd op 1 augustus 2021.
- ↑ a b c d Dries Muus, Waarom schrijven jullie nooit over de vertaler, vroegen jullie. Dus bij dezen. De Correspondent (23 oktober 2016). Geraadpleegd op 21 augustus 2021. “Eind 2014 begon Eggermont aan haar vertaling van De vegetariër. Ze vertaalde niet rechtstreeks uit het Koreaans, de taal waarin het boek geschreven is, maar uit het Engels (de vertaling van Deborah Smith).”
- ↑ Fiep van Bodegom, Elke dag een klap. De Groene Amsterdammer (17 februari 2016). Gearchiveerd op 1 augustus 2021. Geraadpleegd op 1 augustus 2021.
- ↑ (en) Eimear McBride, Human acts by Han Kang. The Guardian (13 februari 2016). Gearchiveerd op 1 augustus 2021. Geraadpleegd op 1 augustus 2021.
- ↑ (it) Il Malaparte 2017 ad Han Kang. Premio Malaparte (12 september 2017). Gearchiveerd op 20 februari 2022. Geraadpleegd op 20 februari 2022.
- ↑ Mensenwerk. Bibliotheek Nederland. Gearchiveerd op 23 juli 2023. Geraadpleegd op 2 augustus 2021.
- ↑ Casper Luckerhof, Han Kang omarmt de schoonheid van vergankelijkheid. Trouw (19 november 2017). Gearchiveerd op 1 augustus 2021. Geraadpleegd op 1 augustus 2021.
- ↑ (en) Hannah Beckerman, Han Kang: 'I was looking for answers to fundamental questions, then I realised so is every writer'. The Guardian (17 december 2017). Gearchiveerd op 23 april 2018. Geraadpleegd op 2 augustus 2021.
- ↑ (en) The Man Booker International Prize 2018 shortlist. Booker Prize. Gearchiveerd op 23 augustus 2019. Geraadpleegd op 2 augustus 2021.
- ↑ (en) Winners of 51st Modern Korean Literature Translation Awards. Geraadpleegd op 28 november 2023.
- ↑ Mensenwerk van Han Kang bij Singel Uitgeverijen. Singel Uitgeverijen. Gearchiveerd op 22 augustus 2021. Geraadpleegd op 22 augustus 2021.
- ↑ a b (en) Han Kang and Deborah Smith: ‘It is fascinating to ponder the possibilities of language’. The Guardian (21 mei 2016). Gearchiveerd op 21 juli 2021. Geraadpleegd op 22 augustus 2021.
- ↑ (en) How a self-taught translator created a literary masterpiece one word at a time. The World WGBH, Boston (18 mei 2021). Gearchiveerd op 22 augustus 2021. Geraadpleegd op 22 augustus 2021.
- ↑ (en) Jiayang Fan, Han Kang and the complexity of translation. The New Yorker (8 januari 2018). Gearchiveerd op 9 november 2020. Geraadpleegd op 22 augustus 2021.
- ↑ (en) Charse Yun, How the bestseller The Vegetarian translated from Han Kangs original, caused an uproar in South Korea. The Los Angeles Times. Gearchiveerd op 25 september 2021. Geraadpleegd op 22 augustus 2021.
- ↑ (en) Sarah Shin, INTERVIEW WITH HAN KANG. The white review (01 maart 2016). Gearchiveerd op 31 juli 2021. Geraadpleegd op 22 augustus 2021.
- ↑ a b "Literair vertalers over hun moeilijkste zin", NRC, 10 november 2022. Geraadpleegd op 28 november 2023.