Holenklooster van Kiev

Kiev-Petsjersk Lavra
Onderdeel van de werelderfgoedinschrijving:; Kiev: Sint-Sophiakathedraal en bijbehorende kloostergebouwen, Kiev-Petsjersk Lavra
Land	Oekraïne
UNESCO-regio	Europa en Noord-Amerika
Criteria	i, ii, iii, iv
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	527
Inschrijving	1990 (14e sessie)
	UNESCO-werelderfgoedlijst

Blik vanaf de klokkentoren richting de Dnjepr

Het Holenklooster van Kiev of Kiev-Petsjersk Lavra (Oekraïens: Києво-Печерська лавра, Kyjewo-Petsjers’ka lawra; Russisch: Киево-Печерская лавра, Kievo-Petsjerskaija lavra) is de voormalige zetel van de Oekraïens-Orthodoxe Kerk patriarchaat van Moskou in Oekraïne. Sinds 1 januari 2023 is er geen huurovereenkomst met die kerk meer en heeft de onafhankelijke Oekraïens Orthodoxe Kerk er zijn intrek genomen.^[1] Het werd in 1051 in de heuvels bij Kiev gesticht door de monniken Antonius en Theodosius. In 1990 werd het klooster tot Werelderfgoed uitgeroepen. De Nestorkroniek is door monniken uit dit klooster geschreven. In de 17e eeuw is het kloostercomplex verbouwd in de stijl van de Oekraïense barok.

Het complex[bewerken | brontekst bewerken]

Het klooster draagt de titel lavra, wat aangeeft dat het een van de vier belangrijkste religieuze centra van de Russisch-Orthodoxe Kerk was. Het Oekraïense woord печери (petsjery) betekent grotten. Het ommuurde kloostercomplex is gebouwd op de rechteroever van de Dnjepr en omvat een boven- en een benedendeel. Beide delen bevatten een ondergronds gangenstelsel waar het kloosterleven begon en een veelvoud aan kerken, kloostergebouwen en musea. De opvallende 96,5 meter hoge klokkentoren uit 1745 is van verre zichtbaar. De ondergrondse gangenstelsels bestaan uit smalle gangen van 1 tot 1,5 meter breed en kapellen en gebedsruimtes. De gangen dienen ook als begraafplaats voor de monniken. Gezien de constante (lage) temperatuur gaan deze niet over tot ontbinding (een soort mummificatieproces) waarbij zeer oude overledenen eruitzien als waren ze gisteren begraven. Een deel is open voor bezichtiging. Deze 'holen' geven het holenklooster zijn naam.

De communistische tijd en heden[bewerken | brontekst bewerken]

Onder het communistische bewind van de Sovjet-Unie waren alle religies verboden en werd het klooster gesloten door de autoriteiten. De kloostergebouwen werden omgevormd tot een nationaal museum. Kort voor de ontbinding van de Sovjet-Unie werd in 1988 opnieuw een kloostergemeenschap in het Lavra ondergebracht. Sindsdien is het Kiev-Petsjerks Lavra zowel een orthodox klooster en belangrijk religieus centrum als een museum en grote toeristische trekpleister.