Uurwerkmaker
Een uurwerkmaker ontwerpt, bouwt en herstelt uurwerken. Dit kan allerlei uurwerken en andere mechanieken betreffen: horloges, elektrische of mechanische klokken, maar ook bijvoorbeeld barometers, zonnewijzers, astronomische wijzerplaten.
Het begrip is daarmee ruimer dan woorden als horlogemaker of klokkenmaker. Met name voor de maker van (grote) torenuurwerken is de benaming "horlogemaker" uiteraard ongeschikt: die laatste term is doorgaans voorbehouden aan degene die kleine mechanische uurwerken vervaardigt of repareert.
Een beroemd Nederlands uurwerkmaker van het eerste uur was Christiaan Huygens. Zijn huidige beroepsgenoten dienen over een aantal specifieke kwaliteiten te beschikken: naast gevoel voor precisie en inzicht in en kennis van de natuurkunde is technische vaardigheid vereist, en tegenwoordig is elektrotechnische vaardigheid daarbij een belangrijke component.
Opleiding
[bewerken | brontekst bewerken]Er zijn opleidingen die zich specifiek richten op het vak van uurwerkmaker of op specialisaties binnen dat vak: in Nederland in Schoonhoven.
In Vlaanderen wordt men uurwerkmaker via een Syntra-opleiding of via de studierichting uurwerkmaken in het BSO, die alleen wordt ingericht in het Technicum in Antwerpen. Behalve het vak van uurwerkmaker leert men er ook zich te specialiseren in de restauratie van oude uurwerken.
Sommige aankomende beoefenaren zetten hun opleiding voort in Zwitserland, voor meer gespecialiseerde opleidingen.
Uurwerkmaker
[bewerken | brontekst bewerken]Een uurwerkmaker ontwerpt, bouwt en herstelt uurwerken. Dit kan allerlei uurwerken en andere mechanieken betreffen: horloges, elektrische of mechanische klokken, maar ook bijvoorbeeld barometers, zonnewijzers, astronomische wijzerplaten.
Het begrip is daarmee ruimer dan woorden als horlogemaker of klokkenmaker. Met name voor de maker van (grote) torenuurwerken is de benaming "horlogemaker" uiteraard ongeschikt: die laatste term is doorgaans voorbehouden aan degene die kleine mechanische uurwerken vervaardigt of repareert.
Een beroemd Nederlands uurwerkmaker van het eerste uur was Christiaan Huygens. Zijn huidige beroepsgenoten dienen over een aantal specifieke kwaliteiten te beschikken: naast gevoel voor precisie en inzicht in en kennis van de natuurkunde is technische vaardigheid vereist, en tegenwoordig is elektrotechnische vaardigheid daarbij een belangrijke component.
Horlogemaker
[bewerken | brontekst bewerken]Een horlogemaker is een vakman die zich bezighoudt met het ontwerpen, vervaardigen, onderhouden en repareren van horloges en klokken. Het ambacht combineert fijne mechanica, precisiewerk en vaak ook kunstzinnige afwerking. Horlogemakers werken zowel aan mechanische als aan elektronische uurwerken.[1]
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Het beroep van horlogemaker ontstond in de 16e eeuw, toen draagbare uurwerken hun intrede deden in Europa.[2] Zwitserland, Duitsland, Frankrijk en Engeland speelden een centrale rol in de ontwikkeling van het vak. In de loop der tijd groeide de Zwitserse horloge-industrie uit tot een wereldwijd toonaangevende sector.[3]
Aanvankelijk vervaardigde de horlogemaker alle onderdelen van een uurwerk met de hand. Met de industrialisatie in de 19e eeuw kwam er meer specialisatie en ontstond een scheiding tussen fabrieksmatige productie en ambachtelijk werk.[4] Tegenwoordig houden veel horlogemakers zich vooral bezig met onderhoud en reparatie, terwijl de fabricage grotendeels plaatsvindt in gespecialiseerde ateliers en fabrieken.
Opleiding en vaardigheden
[bewerken | brontekst bewerken]Horlogemaker worden vereist uitgebreide kennis van:
- Mechanische systemen (zoals tandwielen, veren en echappementen)
- Elektronische uurwerken (kwarts en hybride horloges)
- Materiaalkunde (edelmetalen, kunststoffen, keramiek en saffierglas)
- Esthetische afwerking (polijsten, graveren, decoreren)
In veel landen bestaan er gespecialiseerde vakscholen en opleidingen voor horlogemakers. De WOSTEP (Watchmakers of Switzerland Training and Educational Program) in Zwitserland en de British Horological Institute in het Verenigd Koninkrijk zijn internationaal erkend.[5] Ook in Nederland en België bestaan er vakscholen en opleidingscentra.[6]
Taken
[bewerken | brontekst bewerken]De werkzaamheden van een horlogemaker omvatten onder andere:
- Onderhoud en revisie van mechanische en elektronische horloges
- Reparatie van defecte onderdelen of mechanismen
- Restauratie van antieke horloges en klokken
- Fabricage van prototypes of unieke stukken
- Adviseren van klanten over gebruik en verzorging van uurwerken[7]
Horlogemakerij en industrie
[bewerken | brontekst bewerken]Het beroep kan zowel zelfstandig als in dienst van een horlogefabrikant of juwelier worden uitgeoefend. Grote merken zoals Rolex, Patek Philippe en Omega beschikken over eigen ateliers met hoogopgeleide horlogemakers.[8] Naast luxe horloges is er een brede markt voor onderhoud van alledaagse polshorloges en klokken.
Bekende horlogemakers
[bewerken | brontekst bewerken]Door de eeuwen heen hebben enkele horlogemakers een grote invloed gehad op de ontwikkeling van het vak, waaronder:
- Abraham Louis Breguet (1747–1823), uitvinder van de tourbillon[9]
- John Harrison (1693–1776), pionier op het gebied van maritieme chronometers[10]
- George Daniels (1926–2011), uitvinder van het co-axiale echappement[11]
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ George Daniels, Watchmaking. London: Sotheby’s Publications, 1981.
- ↑ G.H. Baillie, Watchmakers and Clockmakers of the World. London: N.A.G. Press, 1929.
- ↑ David S. Landes, Revolution in Time: Clocks and the Making of the Modern World. Harvard University Press, 1983.
- ↑ Eric Bruton, The History of Clocks and Watches. Crescent Books, 1979.
- ↑ WOSTEP – Watchmakers of Switzerland Training and Educational Program, officiële website
- ↑ Vakschool Schoonhoven – Opleiding tot uurwerktechnicus, officiële website
- ↑ British Horological Institute – About Watchmakers, officiële website
- ↑ Rolex – Inside Rolex: Watchmaking, officiële website
- ↑ Emmanuel Breguet, Breguet, Watchmakers Since 1775. Paris: Editions du Regard, 1997.
- ↑ Dava Sobel, Longitude: The True Story of a Lone Genius Who Solved the Greatest Scientific Problem of His Time. London: Fourth Estate, 1995.
- ↑ George Daniels, All in Good Time: Reflections of a Watchmaker. Philip Wilson Publishers, 2000.