Hr.Ms. O 24 (1940)

VlagHr.Ms. O 24Vlag
	Hr.Ms. O 24 in 1948
Geschiedenis
Kiellegging	12 november 1937
Tewaterlating	18 maart 1940
In dienst gesteld	13 mei 1940
Uit dienst gesteld	22 januari 1954
Algemene kenmerken
Waterverplaatsing	962 ton (boven water); 1.950 ton (onder water)
Afmetingen	77,7 x 6,5 m
Bemanning	39 koppen
Techniek en uitrusting
Machinevermogen	2 x 2.500 pk (dieselmotor); 2 x 500 pk (elektromotor)
Snelheid	19 knopen (boven water); 9 knopen (onder water)
Bewapening	8 x 53 cm torpedobuizen
Portaal	Marine

De Hr.Ms. O 24 was een Nederlandse onderzeeboot van de O 21 klasse. De bouw van de O 21 klasse schepen vond plaats aan de vooravond van de Duitse inval in Nederland in 1940. De O 24 stond gepland als K XXIV. Ze was bestemd als onderzeeboot voor Nederlands-Indië, de K staat namelijk voor "koloniën". Al tijdens de bouw, door de Rotterdamse scheepswerf RDM, werd de naam gewijzigd naar O 24.^[1]

De O 24 tijdens Tweede Wereldoorlog[bewerken | brontekst bewerken]

Omdat de O 24 al enkele proefvaarten had gemaakt, werd besloten om op 13 mei 1940 - Duitsland was op 10 mei Nederland binnengevallen - de oversteek te wagen naar het Verenigd Koninkrijk. Voordat ze vertrok werden nog kopergewichten aan boord gebracht, omdat ze vanwege het ontbreken van materiaal te licht was om te duiken. Toen de O 24 vlak bij Goeree Overflakkee moest duiken omdat ze gespot was door een Duits vliegtuig, bleek dat men zich had verrekend met het kopergewicht, de O 24 zakte als een baksteen en kwam met een klap op de bodem terecht. De commandant besloot hierop dat dit een mooie plek was en dat de bemanning wat nachtrust kon pakken. Tijdens het duiken vertoonde O 24 wel wat lekken, maar deze waren niet ernstig van aard.^[2]

Na deze pauze kon de O 24 zonder veel problemen de overtocht maken naar Portsmouth. Eenmaal in het Verenigd Koninkrijk werd ze afgebouwd door de Britse scheepswerf John Thornycroft in Southampton. Van midden juli tot midden september 1940 worden er tests en oefeningen uitgevoerd met de O 24.^[2]

De bekendste opvarende van de O 24 was Piet de Jong, die later minister van defensie en minister-president zou worden. Hij was oudste officier en dus plaatsvervangend commandant.

Overwinningen[bewerken | brontekst bewerken]

De O 24 heeft zeven vijandelijke schepen vernietigd: vier Italiaanse schepen en drie Japanse, waaronder een gewapend vrachtschip, de Chosa Maru.^[3] Daarmee was deze boot na de O 21 (met tien vernietigde schepen) op een na de meest succesvolle onderzeeboot van de Nederlandse marine.

Commandanten[bewerken | brontekst bewerken]

Van	Tot	Commandant	Onderscheidingen
12.05.1940	01.06.1940	Luitenant ter zee der 1e klasse G.B.M. van Erkel	onder meer: BL2, DSC, ON
14.07.1940	03.03.1942	Luitenant ter zee der 1e klasse O. de Booy	onder meer: BL, DSO, OBE
03.03.1942	25.10.1944	Luitenant ter zee der 1e klasse W.J. de Vries	onder meer: BL2, BK, DSO, DSC, MID
25.10.1944	08.04.1946	Luitenant ter zee der 1e klasse P.J.S. de Jong	onder meer: BK, DSC, MID, ON
30.11.1947	16.08.1948	Luitenant ter zee der 1e klasse J C K Leeksma	onder meer: BK (1947)
16.08.1948	30.04.1949	Luitenant ter zee der 2e klasse R van Wely
30.04.1949	23.06.1950	Luitenant ter zee der 2e klasse C E Wolderling	onder meer: BK3 (1944, 1944, 1946)
23.06.1950	11.08.1950	Luitenant ter zee der 2e klasse H J Brakema	onder meer: BK (1944)
11.08.1950	16.11.1951	Luitenant ter zee der 1e klasse I H R Reitsma
16.11.1951	17.01.1952	Luitenant ter zee der 2e klasse H J Brakema
18.01.1952	29.01.1952	Luitenant ter zee der 1e klasse J Fennema	onder meer: KV
04.04.1952	16.04.1952	Luitenant ter zee der 1e klasse S van Ravensteijn	onder meer: BK2 (1944, 1945)
16.04.1952	14.02.1953	Luitenant ter zee der 1e klasse A S de Vries
18.12.1953	22.02.1954	Luitenant ter zee der 1e klasse P S Niemeyer

Onderscheidingen[bewerken | brontekst bewerken]

Bronzen Leeuw[bewerken | brontekst bewerken]

G B M van Erkel kreeg de Bronzen Leeuw voor zijn actie op de Nieuwe Waterweg (10 mei 1940) en nog een Bronzen Leeuw na de ontsnapping uit Rotterdam.

De volgende bemanningsleden kregen de Bronzen Leeuw na acties in de Middellandse Zee én in Azië:

O de Booy (1941)
W J de Vries (1940, 1948)

Bronzen Kruis[bewerken | brontekst bewerken]

De volgende bemanningsleden kregen het Bronzen Kruis na de ontsnapping uit Rotterdam, velen kregen in 1944 nogmaals een Bronzen Kruisː

J F Baayens, majoor-monteur
P H F Bastin (BK.2), sergeant-machinist)
K L Dunharden (BK.2), sergeant-machinist
P van Gastel (BK.2), kwartiermeester
W D J van Gestel, officier.2 MSD

J P Jacobs (BK.2), sergeant-telegrafist
P J S de Jong (BK.2), LtZ.2
M P de Kam (KB.2), sergeant-torpedomaker
J C de Keyzer (BK.2), stoker-olieman
J Koger (BK.2), sergeant-konstabel

W Kolenbrander (BK.2), kwartiermeester
F van der Linde (BK.2), sergeant-kok
H C van Loon (BK.2), sergeant-monteur
J Mazereeuw (BK.2), korporaal-machinist
A R Peperkamp, matroos.1

H Riksman (BK.2), opperschipper
H J Schapink/Schapenk (BK.2), stoker-olieman
C van Toor (BK.2), matroos.1
C/G Vaes, korporaal-machinist
G Veenendaal (BK.2), korporaal-machinist
J F J Visser (BK.2), sergeant-torpedomaker

De volgende bemanningsleden kregen het Bronzen Kruis na acties in de Middellandse Zee:

S B Bennett, telegrafist
J Bosma, korporaal-machinist
Richard de Bruijn, off. MSD
B C van Gent (BK.3), adjudant-machinist
W D J van Gestel

H Groot, korporaal-telegrafist
J de Hart, korporaal-machinist
J A Heijdens, korporaal-machinist
P J S de Jong (BK.2), LtZ.2
N G Kemmers, korporaal-monteur

S H Knap, matroos.2
H B Koning, officier.2
W C Lageman, stoker.1
K F Mey, monteur
J de Rooij, matroos.2

J F Stolvoort, matroos.1
J J Thomas, LtZ.2
P van der Werff, matroos.1
Arie van Zoest, majoor-machinist

De volgende bemanningsleden kregen het Bronzen Kruis na acties in Azië:

K L Dunharden (BK.2), sergeant-machinist

J P Jacobs (BK.2), sergeant-telegrafist

A Jongejan, kwartiermeester
J J Kuiper, torpedomaker

J G A Velpen, bootsman
W J de Vries, LtZ.1

De volgende bemanningsleden kregen het Bronzen Kruis na acties in de Middellandse Zee én in Azië:

J Bart, korporaal-kok
P H F Bastin (BK.2), sergeant-machinist
J G Doppegieter , matroos 1e klasse
J A van der Ende, stoker-olieman

P van Gastel (BK.2), kwartiermeester
A Martens, sergeant-monteur
A G J Radt, matroos.1

A Riksman (BK.2), schipper
W P van der Scheur, korporaal-monteur
A A Spyker

G Veenendaal (BK.2), korporaal-machinist
V P Walker
W Zoeter, kwartiermeester

MSD = Marine Stoomvaartdienst

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Hr.Ms. O 24 (submarine, 1940) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronzen Leeuw, Bronzen Kruis, door H G Meijer, 1990

↑ (en) Dutch Submarines.com :: O 21 klasse. Gearchiveerd op 3 maart 2016.
↑ ^a ^b (en) Dutch Submarines.com :: O 24. Gearchiveerd op 28 januari 2021.
↑ http://www.dutchsubmarines.com/boats/boat_o24.htm. Gearchiveerd op 28 januari 2021.

[O_21-1] (en) Dutch Submarines.com :: O 21 klasse. Gearchiveerd op 3 maart 2016.

[O_24-2] (en) Dutch Submarines.com :: O 24. Gearchiveerd op 28 januari 2021.

[3] ttp://www.dutchsubmarines.com/boats/boat_o24.htm. Gearchiveerd op 28 januari 2021.

[1]

[2]

[3]