Gewone kortneusbuideldas

Gewone kortneusbuideldas; IUCN-status: Gevoelig (2014)
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Mammalia (Zoogdieren)
Orde:	Peramelemorphia (Buideldassen)
Familie:	Peramelidae (Echte buideldassen)
Geslacht:	Isoodon (Kortneusbuideldassen)
	Soort
	Isoodon obesulus; (Shaw, 1797); Originele combinatie; Didelphis obesula
	Verspreidingsgebied van de gewone kortneusbuideldas
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Gewone kortneusbuideldas op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Zoogdieren

De gewone kortneusbuideldas (Isoodon obesulus) is een buideldas uit het geslacht der kortneusbuideldassen (Isoodon). De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door George Shaw in 1797.^[2]^[3]

Kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]

Het lichaam is aan de bovenkant bruin en aan de onderkant lichtgeel, net als de staart. De oren zijn kort en rond. De kop-romplengte bedraagt 280 tot 355 mm, de staartlengte 80 tot 130 mm en het gewicht 500 tot 1500 g bij mannetjes en bij vrouwtjes 400 tot 1000 g.

Leefwijze[bewerken | brontekst bewerken]

Dit solitaire dier is voornamelijk 's nachts actief, leeft op de grond, vormt territoria en eet onder andere geleedpotigen en schimmels, die hij uit de bodem opgraaft. Deze buideldas bouwt, net als vele andere soorten, een nest van vegetatie onder dichte vegetatie. Vrouwtjes kunnen per jaar twee of drie nesten van twee tot vier jongen krijgen, die van het eind van de winter tot het eind van de zomer geboren kunnen worden.

Voorkomen[bewerken | brontekst bewerken]

De soort komt voor in een groot aantal geïsoleerde populaties in het zuiden van Australië op West en East Franklineiland in Zuid-Australië en op Kangaroo-eiland, Tasmanië, Flinderseiland en langs de kust van het Eyre-schiereiland (Zuidoost-Zuid-Australië) door Victoria tot Sydney (Nieuw-Zuid-Wales).

Ondersoorten[bewerken | brontekst bewerken]

De gewone kortneusbuideldas heeft de volgende ondersoorten:^[4]

Isoodon obesulus obesulus (Shaw, 1797) – komt voor in zuidoostelijk Australië, in de staat Victoria.
Isoodon obesulus affinis (Waterhouse, 1846) – komt voor op Tasmanië.
Isoodon obesulus nauticus Thomas, 1922 – komt voor op de eilanden in Nuyts Archipel.

De populaties op Kangaroo Island en in de Mount Lofty Ranges (Zuid-Australië) vormen mogelijk een apart taxon.^[5] De soorten Isoodon fusciventer en Isoodon peninsulae werden lange tijd als ondersoorten gerekend van deze soort, maar zijn sindsdien tot aparte soorten verheven.^[6]^[7]^[5]

Bronnen, noten en/of referenties

Menkhorst, P. & Knight, F. 2001. A Field Guide to the Mammals of Australia. South Melbourne: Oxford University Press, x+269 pp. ISBN 0 19 550870 X

↑ (en) Gewone kortneusbuideldas op de IUCN Red List of Threatened Species.
↑ Groves, C. P. (2005). "Order Peramelemorphia". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M (eds.) Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 39. ISBN 978-0-8018-8221-0. Gearchiveerd op 1 april 2023.
↑ Mammal Diversity Database (2023). Isoodon obesulus (G. Shaw, 1797). Mammal Diversity Database (Version 1.11). DOI: 10.5281/zenodo.7830771. Geraadpleegd op 20-06-2023.
↑ Dickman, C. R. (2015). Family Peramelidae (bandicoots and echymiperas). Handbook of the Mammals of the World, 5, 362-398. ISBN 978-84-96553-99-6.
↑ ^a ^b Cooper, S. J., Ottewell, K., MacDonald, A. J., Adams, M., Byrne, M., Carthew, S. M., ... & Westerman, M. (2020). Phylogeography of southern brown and golden bandicoots: implications for the taxonomy and distribution of endangered subspecies and species. Australian Journal of Zoology, 66(6), 379-393.
↑ Westerman, M., Kear, B. P., Aplin, K., Meredith, R. W., Emerling, C., & Springer, M. S. (2012). Phylogenetic relationships of living and recently extinct bandicoots based on nuclear and mitochondrial DNA sequences. Molecular Phylogenetics and Evolution, 62(1), 97-108. Gearchiveerd op 1 december 2021.
↑ Travouillon, K. J., & Phillips, M. J. (2018). Total evidence analysis of the phylogenetic relationships of bandicoots and bilbies (Marsupialia: Peramelemorphia): reassessment of two species and description of a new species^{[dode link]}. Zootaxa, 4378(2), 224-256.

[IUCN-1] (en) Gewone kortneusbuideldas op de IUCN Red List of Threatened Species.

[MSW3-2] Groves, C. P. (2005). "Order Peramelemorphia". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M (eds.) Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 39. ISBN 978-0-8018-8221-0. Gearchiveerd op 1 april 2023.

[MDD-3] Mammal Diversity Database (2023). Isoodon obesulus (G. Shaw, 1797). Mammal Diversity Database (Version 1.11). DOI: 10.5281/zenodo.7830771. Geraadpleegd op 20-06-2023.

[HMW-4] Dickman, C. R. (2015). Family Peramelidae (bandicoots and echymiperas). Handbook of the Mammals of the World, 5, 362-398. ISBN 978-84-96553-99-6.

[Cooper2020-5] Cooper, S. J., Ottewell, K., MacDonald, A. J., Adams, M., Byrne, M., Carthew, S. M., ... & Westerman, M. (2020). Phylogeography of southern brown and golden bandicoots: implications for the taxonomy and distribution of endangered subspecies and species. Australian Journal of Zoology, 66(6), 379-393.

[6] Westerman, M., Kear, B. P., Aplin, K., Meredith, R. W., Emerling, C., & Springer, M. S. (2012). Phylogenetic relationships of living and recently extinct bandicoots based on nuclear and mitochondrial DNA sequences. Molecular Phylogenetics and Evolution, 62(1), 97-108. Gearchiveerd op 1 december 2021.

[Travouillon2018-7] Travouillon, K. J., & Phillips, M. J. (2018). Total evidence analysis of the phylogenetic relationships of bandicoots and bilbies (Marsupialia: Peramelemorphia): reassessment of two species and description of a new species^{[dode link]}. Zootaxa, 4378(2), 224-256.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]