Iwan

Voor de voornaam zie Ivan (voornaam)

Islam-isoon

Terminologie in islamitische architectuur

Algemeen:
Bazaar · Camekan · Hamam · Hussainia · Karavanserai · Madrassa · Mihrab · Minaret · Minbar · Moskee · Muqarnas · Riwaq · Sahn · Soek · Sogukluk
Maghrebijnse architectuur:
Kasba · Ksar · Medina · Ribat
Ottomaans-Turkse architectuur:
Külliye · Sjadirvan · Türbe
Perzische architectuur:
Ab anbar · Ali Qapu · Azeri-stijl · Howz · Iwan · Shabestan · Tekiyeh · Windvanger · Yakhchal

Een iwan, aiwan of liwan (Perzisch:ayvān) is een begrip uit de islamitische bouwkunst. Het is een overdekte ruimte, met drie zijden afgesloten en één zijde open. Het dient als toegangspoort van een gebouw.

De iwan ontstond onder het Parthische Rijk, en was afgeleid van de Achaemenidische apadana en van de vorm van de tenten van de van oorsprong nomadische Parthen. Een voorbeeld is de tempel van Hatra (2e - 3e eeuw).^[1]

Iwans werden overgenomen in de Sassanidische architectuur van het Perzische Rijk. Tijdens de periodes van het Seltsjoekenrijk en van het Safavidenrijk werd het een vast kenmerk van (religieuze) gebouwen. De Perzische moskeeën uit die tijd, zijn vaak opgebouwd uit een centraal plein met daaromheen vier gebouwen met elk een grote iwan. De vrijdagmoskee van Isfahan was de eerste moskee die op die manier gebouwd is.

Iwans zijn vaak gedecoreerd met muqarnas.