J'accuse (film)

J'accuse
	(Filmposter op en.wikipedia.org)
Alternatieve titel(s)	An Officer and a Spy
Regie	Roman Polański
Producent	Alain Goldman
Scenario	Robert Harris; Roman Polański
Gebaseerd op	An Officer and a Spy; van Robert Harris
Hoofdrollen	Jean Dujardin; Louis Garrel; Mathieu Amalric; Melvil Poupaud; Emmanuelle Seigner
Muziek	Alexandre Desplat
Montage	Hervé de Luze
Cinematografie	Paweł Edelman
Distributie	Gaumont
Première	30 augustus 2019 (Venetië)
Genre	Historisch / Drama / Thriller
Speelduur	132 minuten
Taal	Frans
Land	Frankrijk; Italië
Budget	22 miljoen US$
Opbrengst	17,4 miljoen US$
	(en) IMDb-profiel
	MovieMeter-profiel
	(mul) TMDb-profiel
	(en) AllMovie-profiel
Portaal	Film

J'accuse, ook bekend onder de Engelstalige titel An Officer and a Spy, is een Frans-Italiaanse historische thriller uit 2019 onder regie van Roman Polański. De film is gebaseerd op de Dreyfusaffaire, een antisemitisch schandaal dat Frankrijk aan het einde van de 19e eeuw in de ban hield. De hoofdrollen worden vertolkt door Jean Dujardin, Louis Garrel, Mathieu Amalric en Emmanuelle Seigner.

Verhaal[bewerken | brontekst bewerken]

In 1894 wordt de Franse kapitein Alfred Dreyfus ten onrechte schuldig bevonden aan spionage, waarna hij een levenslange gevangenisstraf moet uitzitten op het beruchte Duivelseiland. Inlichtingenofficier Georges Picquart bijt zich ondanks politieke druk vast in de zaak en ontdekt niet alleen dat Dreyfus onschuldig is, maar ook dat de ware spion nog steeds actief is.

Rolverdeling[bewerken | brontekst bewerken]

Acteur	Personage
Dujardin, Jean Jean Dujardin	Georges Picquart
Garrel, Louis Louis Garrel	Kapitein Alfred Dreyfus
Seigner, Emmanuelle Emmanuelle Seigner	Pauline Monnier
Amalric, Mathieu Mathieu Amalric	Alphonse Bertillon
Poupaud, Melvil Melvil Poupaud	Fernand Labori
Ruf, Eric Eric Ruf	Jean Sandherr
Stocker, Laurent Laurent Stocker	Georges-Gabriel de Pellieux
Yordanoff, Wladimir Wladimir Yordanoff	Auguste Mercier
Sandre, Didier Didier Sandre	Raoul Le Mouton de Boisdeffre
Vuillermoz, Michel Michel Vuillermoz	Armand du Paty de Clam
Gadebois, Grégory Grégory Gadebois	Hubert-Joseph Henry
Grass, Vincent Vincent Grass	Jean-Baptiste Billot
Pierre, Hervé Hervé Pierre	Charles-Arthur Gonse
Podalydès, Denis Denis Podalydès	Edgar Demange

Productie[bewerken | brontekst bewerken]

Ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

In 2011 kreeg Roman Polański van schrijver Robert Harris, met wie hij even voordien de thriller The Ghost Writer (2010) had geschreven, de vraag of hij interesse had in een film over de Dreyfusaffaire. De regisseur bevestigde dat hij al langer met het idee speelde om een film over het onderwerp te maken, maar niet wist hoe hij het verhaal op een boeiende manier kon vertellen. "Vanaf dat moment begon ik over Dreyfus te lezen en zag ik in de kern van de zaak een briljant spionageverhaal, een verhaal dat door de vele maatschappelijke beschouwingen over antisemitisme wel eens ondergesneeuwd raakt," verklaarde Harris.^[2] Zowel Polański als Harris werd aangetrokken door het aspect van de klokkenluider.^[2]^[3]

Aanvankelijk hoopte Polański al eind 2012 aan de opnames te kunnen beginnen.^[4] Het project werd tijdelijk stopgezet toen Polański aan de productie van La Vénus à la fourrure (2013) begon. Harris maakte van de tijd gebruik om zijn research in een boek uit te brengen.^[5]

In 2013 publiceerde Harris met An Officer and a Spy (Nederlands: De officier) een historische roman waarin de Dreyfusaffaire vanuit het standpunt van luitenant-kolonel Georges Picquart verteld wordt als een spionagethriller. Polański besloot voor zijn film Harris' narratieve structuur te volgen: "Dreyfus is, zoals wel meer helden, niet zeer interessant. Het was geen bijzonder aantrekkelijke of sympathieke man, zelfs niet voor zij die hem steunden. (...) Door op George Picquart toe te spitsen, krijgt ons verhaal de uitstraling van een spannende film, een thriller."^[3]

Polański zag in het verhaal van Picquart een link met hedendaagse klokkenluiders als Edward Snowden en Patrick Maisonneuve, de advocaat van de Bygmalionaffaire.^[3] Volgens de regisseur bevatte de Dreyfusaffaire elementen die nog steeds zeer actueel zijn: "Het is zeer relevant voor wat er vandaag in de wereld gebeurt; het eeuwenoude spektakel van een heksenjacht op minderheden, veiligheidsparanoia, geheime militaire tribunalen, oncontroleerbare inlichtingendiensten, doofpotoperaties van de overheid en een bloeddorstige pers."^[6]

In juni 2014 werd bericht dat er plannen waren om de film in Parijs en Warschau op te nemen, onder meer in een van de studio's waar Polański eerder al The Pianist (2002) had opgenomen.^[7]^[8] Toen de regisseur vervolgens naar Polen reisde, vroeg de Verenigde Staten aan de Poolse overheid om hem uit te leveren vanwege een verkrachtingszaak uit 1977. De vraag tot uitlevering zorgde ervoor dat de opnames werden uitgesteld.^[9] Nadien werd het fiscaal voordeliger om de volledige productie naar Parijs te verhuizen.^[10] Het budget voor de film werd in 2016 op zo'n 60 miljoen euro geschat.^[8]

Ook plannen om in juli 2016 aan de opnames te beginnen, werden uitgesteld. In het najaar van 2017 verklaarde Polański dat hij nog op zoek was naar een geschikte filmster om de cast te leiden: "Het probleem van de film is een combinatie van casting en financiën. Het is een dure film en dit soort grootschalige films hebben een winstgevende filmster nodig, om het cru te zeggen. En de sterren die aan de eisen van de investeerders voldoen zie ik niet in de rol van ons hoofdpersonage Picquart."^[11]

In oktober 2018 werd bericht dat investeerders uit Frankrijk en Italië het project zouden financieren. Het budget voor J'accuse werd op zo'n 22 miljoen euro geschat.^[12]

Casting[bewerken | brontekst bewerken]

In september 2018 raakte bekend dat Jean Dujardin in de huid zou kruipen van Georges Picquart.^[13] Verder werd onthuld dat de rest van de cast bestond uit onder meer Louis Garrel, Mathieu Amalric, Melvil Poupaud en Polański's echtgenote Emmanuelle Seigner.

Opnames[bewerken | brontekst bewerken]

De opnames gingen op 26 november 2018 van start en eindigden op 28 april 2019.^[14]^[15] De opnames vonden hoofdzakelijk plaats in en rond Parijs. Er werd onder meer gefilmd in de Église Saint-Germain-l'Auxerrois, op de militaire basis van Frileuse in Beynes (Yvelines) en in Moret-sur-Loing en Écuelles (Seine-et-Marne).^[16]^[17]^[18] De scènes die zich op het Duivelseiland afspelen, werden in maart 2019 opgenomen op de landtong van Primel in Plougasnou (Bretagne).^[19]

Release en controverse[bewerken | brontekst bewerken]

De film ging op 30 augustus 2019 in première op het filmfestival van Venetië.^[20] Op 13 november 2019 werd J'accuse in de Franse en Belgische bioscoop uitgebracht.

De bioscooprelease van de film ging vanwege Polański's verleden en zijn kritische uitspraken over de MeToo-beweging gepaard met veel controverse. Om die reden vond de film geen Amerikaanse en Britse distributeur.^[12]^[21]^[22] In de aanloop naar de Franse première werd de regisseur bovendien opnieuw door een actrice beschuldigd van verkrachting.^[23] De Franse promotiecampagne van de film werd vervolgens stopgezet.^[24] De première in Parijs werd geannuleerd omdat zo'n 40 demonstranten de toegang tot de bioscoop hadden geblokkeerd.^[25] Ook in Brussel werden verschillende bioscopen volgeplakt met protestaffiches.^[26]

Eind februari 2020 werd de film in Frankrijk bekroond met drie Césars. Polański woonde de uitreiking niet bij, maar won zelf wel de prijs voor beste scenario en beste regie. Toen bekendgemaakt werd dat Polański de categorie voor beste regie had gewonnen, verlieten enkele Franse filmmaaksters uit protest de zaal.^[27] Na de prijsuitreiking braken er in Parijs opnieuw protesten uit.^[28]

Prijzen en nominaties[bewerken | brontekst bewerken]

Jaar	Prijs / Festival	Categorie	Genomineerde(n)	Uitslag
2019	Filmfestival van Venetië	Gouden Leeuw	Roman Polański	Genomineerd
		Grote Juryprijs		Gewonnen
		FIPRESCI-prijs		Gewonnen
		Green Drop Award		Gewonnen
		Sorriso Diverso Venezia Award		Gewonnen
	Europese filmprijzen	Beste film	Roman Polański, Alain Goldman	Genomineerd
		Beste regie	Roman Polański	Genomineerd
		Beste acteur	Jean Dujardin	Genomineerd
		Beste scenario	Roman Polański, Robert Harris	Genomineerd
2020	César Awards	Beste film	Roman Polański, Alain Goldman	Genomineerd
		Beste regie	Roman Polański	Gewonnen
		Beste acteur	Jean Dujardin	Genomineerd
		Beste mannelijke bijrol	Louis Garrel	Genomineerd
		Beste mannelijke bijrol	Grégory Gadebois	Genomineerd
		Beste bewerkte scenario	Roman Polański, Robert Harris	Gewonnen
		Beste camerawerk	Paweł Edelman	Genomineerd
		Beste muziek	Alexandre Desplat	Genomineerd
		Beste montage	Hervé de Luze	Genomineerd
		Beste geluid	Lucien Balibar, Aymeric Devoldère, Cyril Holtz, Niels Barletta	Genomineerd
		Beste kostuumontwerp	Pascaline Chavanne	Gewonnen
		Beste productieontwerp	Jean Rabasse	Genomineerd

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

(en) J'accuse in de Internet Movie Database

Literatuur

(en) Robert Harris An Officer and a Spy (Hutchinson, 2013)

Bronnen, noten en/of referenties

↑ (en) J'accuse op Box Office Mojo, geraadpleegd op 11 februari 2020
↑ ^a ^b (en) Robert Harris on his new thriller, 'An Officer and a Spy' The Telegraph, 26 september 2013. Gearchiveerd op 25 juli 2019.
↑ ^a ^b ^c (fr) L'affaire Dreyfus, bientôt un thriller signé Polanski Le Monde, 2 juni 2016. Gearchiveerd op 25 december 2022.
↑ (en) Roman Polanski to Direct Dreyfus Affair Drama 'D' The Hollywood Reporter, 9 mei 2012. Gearchiveerd op 29 april 2021.
↑ (de) Es ist doch komisch, finden Sie nicht? Frankfurter Allgemeine Zeitung, 18 november 2013. Gearchiveerd op 9 april 2023.
↑ (en) Roman Polanski to direct film about Dreyfus affair The Guardian, 10 mei 2012. Gearchiveerd op 21 februari 2023.
↑ (en) Polanski wants to make next movie in Poland Radio Poland, 25 juni 2014
↑ ^a ^b (fr) Polanski tournera "Dreyfus" en France Le Parisien, 9 februari 2016
↑ (en) Roman Polanski Will Not Be Extradited to U.S., Polish Court Rules The Hollywood Reporter, 30 oktober 2015. Gearchiveerd op 2 december 2020.
↑ (fr) Les tournages en servis sur un plateau Liberation.fr, 25 februari 2016. Gearchiveerd op 29 januari 2022.
↑ (fr) Roman Polanski tournera un documentaire sur son enfance et s'exprime sur le projet Dreyfus Allocine.fr, 18 oktober 2017. Gearchiveerd op 21 februari 2023.
↑ ^a ^b (en) Roman Polanski Turns to France and Italy to Back His New Film Variety, 5 oktober 2018. Gearchiveerd op 6 december 2022.
↑ (fr) J’accuse : Jean Dujardin chez Roman Polanski pour son film sur l'affaire Dreyfus Allocine.fr, 26 september 2018. Gearchiveerd op 10 juni 2023.
↑ (fr) Au boulot! 1er jour de tournage de #jaccuse de #romanpolanski @robertharrishome #colonel #mariegeorgespicquart Jean Dujardin op Instagram, 26 november 2018. Gearchiveerd op 21 februari 2023.
↑ (fr) Fin de tournage! Merci à toute l'équipe. #jaccuse de #romanpolanski photo @guyferrandis Jean Dujardin op Instagram, 28 april 2018. Gearchiveerd op 21 februari 2023.
↑ (fr) Paris: Polanski tourne à Saint-Germain-l'Auxerrois Le Parisien, 16 januari 2019
↑ (fr) Le JDD a assisté au dernier jour de tournage du film de Roman Polanski sur l'affaire Dreyfus Le Journal du Dimanche, 6 mei 2019. Gearchiveerd op 23 februari 2022.
↑ (fr) Seine-et-Marne. Roman Polanski et Jean Dujardin étaient à Moret pour le tournage de "J'accuse" Actu.fr, 2 mei 2019. Gearchiveerd op 26 februari 2020.
↑ (en) Cinéma. C'est le bagne à Primel Le Télégramme, 28 maart 2019. Gearchiveerd op 25 juli 2019.
↑ (en) J'accuse Labiennale.org. Gearchiveerd op 12 augustus 2023.
↑ (en) Peter Bart: The Roman Polanski Presence Still Looms Large In Hollywood Despite Academy Censure & Distributor Resistance Deadline.com, 12 juni 2019. Gearchiveerd op 19 augustus 2022.
↑ (en) Alfred Dreyfus is being erased all over again Spectator.co.uk, 11 januari 2020
↑ (en) Roman Polanski Accused of 1975 Rape The New York Times, 9 november 2019. Gearchiveerd op 12 juni 2023.
↑ (en) Promotion of Roman Polanski's New Film Canceled in France, but Not Its Premiere Variety, 12 november 2019. Gearchiveerd op 8 december 2022.
↑ (en) Paris Screening Of Roman Polanski's 'An Officer And A Spy' Shut Down By Protesters Deadline.com, 13 november 2019. Gearchiveerd op 24 december 2022.
↑ Drie Brusselse cinema's die nieuwe film van Roman Polanski draaien volgeplakt met protestaffiches VRT.be, 20 november 2019. Gearchiveerd op 3 december 2022.
↑ Polanski krijgt César voor beste regie - vrouwen verlaten uit protest de zaal Het Laatste Nieuws, 29 februari 2020. Gearchiveerd op 10 maart 2020.
↑ Rellen tijdens uitreiking filmprijs aan omstreden regisseur Roman Polanski RTL Nieuws, 29 februari 2020. Gearchiveerd op 17 maart 2020.

[1] (en) J'accuse op Box Office Mojo, geraadpleegd op 11 februari 2020

[ttlg-2] (en) Robert Harris on his new thriller, 'An Officer and a Spy' The Telegraph, 26 september 2013. Gearchiveerd op 25 juli 2019.

[monde-3] (fr) L'affaire Dreyfus, bientôt un thriller signé Polanski Le Monde, 2 juni 2016. Gearchiveerd op 25 december 2022.

[4] (en) Roman Polanski to Direct Dreyfus Affair Drama 'D' The Hollywood Reporter, 9 mei 2012. Gearchiveerd op 29 april 2021.

[5] (de) Es ist doch komisch, finden Sie nicht? Frankfurter Allgemeine Zeitung, 18 november 2013. Gearchiveerd op 9 april 2023.

[6] (en) Roman Polanski to direct film about Dreyfus affair The Guardian, 10 mei 2012. Gearchiveerd op 21 februari 2023.

[7] (en) Polanski wants to make next movie in Poland Radio Poland, 25 juni 2014

[parisi-8] (fr) Polanski tournera "Dreyfus" en France Le Parisien, 9 februari 2016

[9] (en) Roman Polanski Will Not Be Extradited to U.S., Polish Court Rules The Hollywood Reporter, 30 oktober 2015. Gearchiveerd op 2 december 2020.

[10] (fr) Les tournages en servis sur un plateau Liberation.fr, 25 februari 2016. Gearchiveerd op 29 januari 2022.

[11] (fr) Roman Polanski tournera un documentaire sur son enfance et s'exprime sur le projet Dreyfus Allocine.fr, 18 oktober 2017. Gearchiveerd op 21 februari 2023.

[var-12] (en) Roman Polanski Turns to France and Italy to Back His New Film Variety, 5 oktober 2018. Gearchiveerd op 6 december 2022.

[13] (fr) J’accuse : Jean Dujardin chez Roman Polanski pour son film sur l'affaire Dreyfus Allocine.fr, 26 september 2018. Gearchiveerd op 10 juni 2023.

[14] (fr) Au boulot! 1er jour de tournage de #jaccuse de #romanpolanski @robertharrishome #colonel #mariegeorgespicquart Jean Dujardin op Instagram, 26 november 2018. Gearchiveerd op 21 februari 2023.

[15] (fr) Fin de tournage! Merci à toute l'équipe. #jaccuse de #romanpolanski photo @guyferrandis Jean Dujardin op Instagram, 28 april 2018. Gearchiveerd op 21 februari 2023.

[16] (fr) Paris: Polanski tourne à Saint-Germain-l'Auxerrois Le Parisien, 16 januari 2019

[17] (fr) Le JDD a assisté au dernier jour de tournage du film de Roman Polanski sur l'affaire Dreyfus Le Journal du Dimanche, 6 mei 2019. Gearchiveerd op 23 februari 2022.

[18] (fr) Seine-et-Marne. Roman Polanski et Jean Dujardin étaient à Moret pour le tournage de "J'accuse" Actu.fr, 2 mei 2019. Gearchiveerd op 26 februari 2020.

[19] (en) Cinéma. C'est le bagne à Primel Le Télégramme, 28 maart 2019. Gearchiveerd op 25 juli 2019.

[20] (en) J'accuse Labiennale.org. Gearchiveerd op 12 augustus 2023.

[21] (en) Peter Bart: The Roman Polanski Presence Still Looms Large In Hollywood Despite Academy Censure & Distributor Resistance Deadline.com, 12 juni 2019. Gearchiveerd op 19 augustus 2022.

[22] (en) Alfred Dreyfus is being erased all over again Spectator.co.uk, 11 januari 2020

[23] (en) Roman Polanski Accused of 1975 Rape The New York Times, 9 november 2019. Gearchiveerd op 12 juni 2023.

[24] (en) Promotion of Roman Polanski's New Film Canceled in France, but Not Its Premiere Variety, 12 november 2019. Gearchiveerd op 8 december 2022.

[25] (en) Paris Screening Of Roman Polanski's 'An Officer And A Spy' Shut Down By Protesters Deadline.com, 13 november 2019. Gearchiveerd op 24 december 2022.

[26] Drie Brusselse cinema's die nieuwe film van Roman Polanski draaien volgeplakt met protestaffiches VRT.be, 20 november 2019. Gearchiveerd op 3 december 2022.

[27] Polanski krijgt César voor beste regie - vrouwen verlaten uit protest de zaal Het Laatste Nieuws, 29 februari 2020. Gearchiveerd op 10 maart 2020.

[28] Rellen tijdens uitreiking filmprijs aan omstreden regisseur Roman Polanski RTL Nieuws, 29 februari 2020. Gearchiveerd op 17 maart 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]