Jacob van Eynde

Jacob van Eynde (Duinkerke, geboortedatum niet achterhaald – Ieper, 17 januari 1729) was een Zuid-Nederlands orgelbouwer.

Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]

Jacob Van Eynde, een zoon van de Duinkerkse organist Pierre van Eynde, werd geroemd voor de kwaliteit van zijn instrumenten en werd genoemd als het hoogtepunt van de West-Vlaamse barok. Men kan hem beschouwen als de belangrijkste orgelbouwer in het graafschap Vlaanderen tot het begin van de 18de eeuw. Hij vormt de bekroning van de Langhedul-school, via Nicolaas Helewoudt en Jan en Guilielmus Van Belle.

Vanaf 1696 woonde Van Eynde in Ieper. Zijn orgelbouw kan worden ingedeeld in drie periodes: Frans-Vlaamse (tot 1707), Brugse (1707-1719), Ieperse (1719-1729).

De stijl van Van Eynde kadert in de lijn van continuïteit die te bespeuren valt in de Zuid-Vlaamse orgelbouw van de 17e eeuw, ingeluid door Matthys Langhedul en verder verspreid door de Ieperlingen Jan en Guilielmus Van Belle en de Bruggelingen Nicolaas Helewout en Boudewijn Ledou. Een aantal karakteristieken zijn van de school van Nicolaas van Hagen - via diens gezel François van Isacker doorgegeven aan de Van Belle's werken hier nog door.

Werklijst orgels[bewerken | brontekst bewerken]

1696: Sint-Aldegondiskerk, Sint-Omaars, nu in Nielles-lès-Ardres
1701: Sint-Jan-Baptistkerk, Sint-Omaars
1703: Onze-Lieve-Vrouwkathedraal, Sint-Omaars
Sint-Elooiskerk, Duinkerke
1707: Sint-Annakerk, Brugge
1710: Sint-Maartenskerk (Blaringem)
1711: Sint-Trudoklooster, Brugge
1714: Abdijkerk Lo
1715: Onze-Lieve-Vrouwkerk, Poperinge, vernield tijdens de Eerste Wereldoorlog
1716: Klooster Engelendale, overgebracht naar de parochiekerk van Stalhille en daar ongeveer intact bewaard
1717: Onze-Lieve-Vrouw-Onbevlekt-Ontvangenkerk, Ver-Assebroek
1717: Sint-Pietersbandenkerk, Oostkamp
1717-1719: Sint-Salvatorskerk Brugge (wellicht zijn grootste instrument)
Lichtervelde
Sint-Pieterskerk, Esen
1718: Sint-Wandregesiluskerk, Bollezele (Frans-Vlaanderen)
1728: Sint-Pieterskerk, Ieper, vernield tijdens de Eerste Wereldoorlog

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

A. DESCHREVEL, Het orgel in de Sint-Pieterskerk te Ieper. De Ieperse orgelbouwer Jacobus van Eynde, In: De Schalmei, jg. 4, nr. 1, januari 1949
A. DESCHREVEL, Historische terugblik op het orgel in West-Vlaanderen, in: West-Vlaanderen, 1962.
Ghislain POTVLIEGHE, Eynde, van, in: Winkler Prins Encyclopedie van Vlaanderen, Deel 2, Elsevier Sequoia, Brussel, 1973, p.446
Ghislain POTVLIEGHE, Jacobus Van Eynde: leven, invloedssfeer en werk, in: Luister van het orgel in Vlaanderen, Leuven, 1974.
Flor PEETERS, Maarten Albert Vente, Ghislain POTVLIEGHE, e.a., De orgelkunst in de Nederlanden van de 16de tot de 18de eeuw, Gaade/Amerongen, 1984.
Luc LANNOO & Kamiel D'HOOGHE, West-Vlaamse Orgelklanken, Brugge, 1997.