Naar inhoud springen

Kabinet-Truss

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Kabinet-Truss
Kabinet in het Verenigd Koninkrijk Vlag van Verenigd Koninkrijk
Kabinet-Truss vlak voor het aftreden in oktober 2022
Kabinet-Truss vlak voor het aftreden in oktober 2022
Start 6 september 2022
Eind 25 oktober 2022
Mensen en organisaties
Staatshoofd Elizabeth II
Charles III
Premier Liz Truss
Vicepremier Thérèse Coffey
Partij(en) Conservative Party
Politieke kleur
Geschiedenis
Verkiezingen 58ste parlement van het VK
Voorganger Johnson II
Opvolger Sunak
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Het kabinet-Truss was van 6 september tot 25 oktober 2022 de regering van het Verenigd Koninkrijk. Het kabinet werd gevormd door de Conservative Party na het aftreden van Boris Johnson, waarna Liz Truss als de nieuwe partijleider van de Conservative Party werd benoemd als premier. Het premierschap van Truss is met 49 dagen het kortste uit de geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk. Belangrijke gebeurtenissen in deze periode waren de troonswisseling na het overlijden van koningin Elizabeth II op 8 september 2022, en een financieel-politieke crisis die ontstond als reactie op de belasting- en begrotingsplannen van het kabinet.

Truss benoemde bijna uitsluitend personen in haar kabinet die haar campagne hadden gesteund; alleen een aantal lagere functies ging naar supporters van haar tegenstander in de strijd om het partijleiderschap, Rishi Sunak. Commentatoren zagen dit als een gemiste kans om het draagvlak voor haar premierschap binnen de Conservatieve fractie te vergroten.[1] Vier personen behielden de functie die ze ook in het kabinet Johnson II hadden gehad.[2]

De regering was zeer divers qua man-vrouwverdeling en etnische achtergrond van de bewindslieden. Zowel in het Verenigd Koninkrijk als internationaal was er aandacht voor het feit dat bij de start van het kabinet voor het eerst in de Britse geschiedenis geen van de vier Great Offices of State (de hoogste politieke ambten, te weten de premier en de ministers van Financiën, Buitenlandse Zaken en Binnenlandse Zaken) door een blanke man werd vervuld.[3]

Twee dagen na de beëdiging van Liz Truss als premier overleed koningin Elizabeth II; ze werd opgevolgd door koning Charles III. Tijdens de tien dagen van nationale rouw die op het overlijden volgden waren alle politieke activiteiten stilgelegd; ook het House of Commons kwam niet bijeen. Daardoor kon het kabinet niet de vliegende start maken die men had gepland, maar kregen ministers wel de kans om zich in relatieve rust in te werken.[4][5]

Crisis rond fiscaal en economisch beleid

[bewerken | brontekst bewerken]

Op 23 september 2022 presenteerde minister van Financiën Kwarteng een pakket maatregelen die het economisch herstel zouden moeten stimuleren. Het pakket bestond uit initiatieven die Truss tijdens haar leiderschapscampagne had gepresenteerd als de kern van haar economisch en fiscaal beleid: belastingverlaging, het schrappen van een voorgestelde verhoging van de sociale lasten en vennootschapsbelasting, en vermindering van de overdrachtsbelasting voor huizen. De overheid zou op grote schaal geld gaan lenen om de begroting sluitend te krijgen. Critici gaven aan dat het pakket vooral gunstig was voor de hogere inkomensgroepen.

De financiële markten reageerden zeer negatief. Het Britse pond en kortlopende staatsobligaties daalden na de bekendmaking van de plannen scherp in waarde.[6][7] Het Internationaal Monetair Fonds was zeer kritisch en raadde de regering aan de plannen in trekken. De Bank of England voelde zich na enkele dagen gedwongen op grote schaal staatsobligaties op te kopen om te voorkomen dat pensioenfondsen in de problemen zouden komen.[8] De koers van het Britse pond bereikte ten opzichte van de Amerikaanse dollar een historisch dieptepunt. Op 1 oktober 2022, de dag voor de jaarlijkse Conservatieve partijconferentie in Birmingham, bleek volgens een opiniepeiling van YouGov dat als er Lagerhuisverkiezingen gehouden zouden worden, de Conservatieve Partij meer dan driehonderd parlementszetels zou verliezen; de oppositiepartij Labour zou er bijna driehonderd winnen.[9]

Op 3 oktober 2022 trokken Truss en Kwarteng het voorstel tot belastingverlaging in.[10][9] Toch was op 11 oktober een tweede interventie door de Bank of England noodzakelijk.[11] Op 14 oktober kwam Truss ook terug op haar voornemen de vennootschapsbelasting niet te verhogen.[12] Zij ontsloeg Kwarteng als minister van Financiën en verving hem door Jeremy Hunt, die bijna alle maatregelen terugdraaide die Truss en Kwarteng op 23 september hadden aangekondigd.[13] Dit leidde in het Verenigd Koninkrijk en daarbuiten tot de vraag wie in de praktijk aan het hoofd stond van de Britse regering: Truss of Hunt.[14]

Op 19 oktober 2022 nam Suella Braverman ontslag als minister van Binnenlandse Zaken. Als reden gaf ze aan dat ze per ongeluk één van de regels over het delen van overheidsdocumenten had overtreden. In haar ontslagbrief was ze echter ook openlijk kritisch over de koers van het kabinet en benadrukte ze de noodzaak om in de politiek verantwoordelijkheid te nemen voor gemaakte fouten.[15] Volgens verschillende bronnen was de directe aanleiding tot haar vertrek een conflict met Truss en Hunt over versoepeling van het immigratiebeleid, waartegen Braverman zich verzette. Zij werd opgevolgd door Grant Shapps, net als Jeremy Hunt een supporter van Rishi Sunak.[16][17]

Later die dag verliep een stemming in het Lagerhuis over de winning van schaliegas aan Conservatieve kant chaotisch. De regering had verwarrende steminstructies gegeven en Conservatieve parlementariërs zouden tijdens de stemprocedure door de fractieleiding fysiek zijn geïntimideerd.[18] De Speaker van het Lagerhuis gaf opdracht tot een onderzoek naar de gang van zaken.[19]Uit dit onderzoek bleek enige weken later dat er geen sprake was geweest van intimidatie.[20]

Ontslag Truss

[bewerken | brontekst bewerken]

Truss zelf kondigde op 20 oktober 2022 aan af te treden als leider van de Conservative Party en Britse premier.[21] Op 25 oktober 2022 werd Sunak beëdigd als nieuwe premier. Truss was 49 dagen premier, het kortste premierschap in de geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk.[22] Een aantal bewindslieden uit het kabinet-Truss kreeg ook zitting in het kabinet-Sunak.[23]

Samenstelling

[bewerken | brontekst bewerken]
Ambtsbekleder Functie Ambtstermijn Partij
Liz Truss Liz Truss
(1975)
Premier 6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Thérèse Coffey dr.
Thérèse
Coffey

(1971)
Vicepremier 6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Minister van
Volksgezondheid
en Sociale Zaken
Kwasi Kwarteng Kwasi
Kwarteng

(1975)
Minister van
Financiën
6 september 2022 14 oktober 2022 Conservative Party
Jeremy Hunt Jeremy Hunt
(1966)
14 oktober 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
James Cleverly James
Cleverly

(1969)
Minister van
Buitenlandse
Zaken
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Suella Braverman Suella
Braverman

(1980)
Minister van
Binnenlandse
Zaken
6 september 2022 19 oktober 2022 Conservative Party
Grant Shapps Grant Shapps
(1968)
19 oktober 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Brandon Lewis Brandon
Lewis

(1971)
Minister van
Justitie
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Lord Chancellor
Penny Mordaunt Penny
Mordaunt

(1973)
Lord President
of the Council
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Leader of
the House of
Commons
Nicholas True Baron True
Nicholas True
(1951)
Lord Privy Seal 6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Leader of the
House of Lords
Ben Wallace Ben Wallace
(1970)
Minister van
Defensie
24 juli 2019
[24]
25 oktober 2022 Conservative Party
Jacob Rees-Mogg Jacob
Rees-Mogg

(1969)
Minister van
Economische
Zaken
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Chloe Smith Chloe Smith
(1982)
Minister van
Arbeid en
Pensioenen
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Kit Malthouse Kit Malthouse
(1966)
Minister van
Onderwijs
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Anne-Marie Trevelyan Anne-Marie
Trevelyan

(1969)
Minister van
Transport
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Simon Clarke Simon
Clarke

(1984)
Minister van
Huisvesting,
Wijken en
Lokale Zaken
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Ranil Jayawardena Ranil
Jayawardena

(1986)
Minister van
Milieu,
Voedsel en
Agrarisch Zaken
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Kemi Badenoch Michelle
Donelan

(1984)
Minister van
Digitale Zaken,
Cultuur, Media
en Sport
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Nadhim Zahawi Nadhim
Zahawi

(1967)
Kanselier van
het Hertogdom
Lancaster
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Minister voor
Intergouver-
nementele
Zaken
Minister voor
Gelijkheid
Kemi Badenoch Kemi
Badenoch

(1980)
Minister voor
Internationale
Handel
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
President of the
Board of Trade
Alister Jack Alister Jack
(1963)
Minister voor
Schotland
24 juli 2019
[24]
25 oktober 2022 Conservative Party
Robert Buckland Sir
Robert
Buckland

(1968)
Minister voor
Wales
7 juli 2022
[24]
25 oktober 2022 Conservative Party
Chris Heaton-Harris Chris
Heaton-
Harris

(1967)
Minister voor
Noord-Ierland
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Jake Berry Jake Berry
(1978)
Minister zonder
portefeuille

(Partijvoorzitter)
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Formeel geen leden van het kabinet,
maar wonen kabinetsvergadering bij
Ambtsbekleder Functie Ambtstermijn Partij
John Redwood Edward Argar
(1977)
Minister voor
Kabinetszaken
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Thesaurier-
generaal
Chris Philp Chris Philp
(1976)
Onderminister voor
Financiën
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Vicky Ford Vicky Ford
(1967)
Onderminister voor
Ontwikkelingshulp
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Tom Tugendhat Tom
Tugendhat

(1973)
Onderminister voor
Veiligheid
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
James Heappey James
Heappey

(1981)
Onderminister voor
Defensie en
Veteranen Zaken
13 februari 2020
[24]
25 oktober 2022 Conservative Party
Graham Stuart Graham
Stuart

(1962)
Onderminister voor
Klimaat
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Alok Sharma Alok Sharma
(1967)
Voorzitter voor de
Klimaatconferentie
8 januari 2021
[24]
25 oktober 2022 Conservative Party
Michael Ellis Michael Ellis
(1967)
Advocaat-
generaal
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Tom Tugendhat Wendy Morton
(1967)
Onderstaatssecretaris
voor Financiën
Parliamentary Secretary
to the Treasury
6 september 2022 25 oktober 2022 Conservative Party
Chief Whip in
het Lagerhuis
Voorganger:
Johnson II
Kabinet–Truss
2022
Opvolger:
Sunak