Kiespijn (televisieprogramma)

Kiespijn
Genre	Quiz, satire
Speelduur per afl.	46-47 minuten
Presentatie	Diederik Ebbinge
Vaste gasten	Rutger Castricum, Hanneke Groenteman, Gijs Rademaker
Land van oorsprong	Nederland
Productie
Productiebedrijf	The Media Brothers, BinkeyTV
Uitzendingen
Start	21 februari 2021
Afleveringen	19
Seizoenen	4
Netwerk of omroep	NTR
Zender	NPO 3
Officiële website
Portaal    Televisie

Kiespijn is een Nederlands satirisch televisieprogramma in de vorm van een quiz, dat sinds 21 februari 2021 rond verkiezingen wordt uitgezonden door de NTR op NPO 3. De presentatie is in handen van Diederik Ebbinge. Het wordt uitgezonden op de vier zondagen voor de verkiezingen en de zondag erna. Als er vervroegde Tweede Kamerverkiezingen zijn als gevolg van de val van een kabinet wordt het programma ook rond deze verkiezingen uitgezonden.

Spelverloop

De quiz staat in het teken van verkiezingen. De kandidaten moeten vooraf een stemwijzer invullen om te bepalen of ze politiek links of rechts zijn. Ben je links, dan kom je in het team van Hanneke Groenteman terecht. Ben je rechts, dan kom je in het team van Rutger Castricum. Diederik Ebbinge zelf kiest geen van beide kanten en speelt het 'redelijke midden'. Om te bepalen wie er mag beginnen, laat Gijs Rademaker een recente peiling zien. Wie op dat moment de meeste zetels telt, mag beginnen. In elke aflevering komt de politieke voorkeur van Hanneke en Rutger meermaals op ludieke wijze aan bod: zo drinkt Rutgers team regelmatig champagne of pakken ze uit met hun vleesconsumptie, Hannekes team drinkt dan weer een kop kruidenthee en draagt grijze wollen sokken. Ook de antwoordknoppen van elk team zijn geïnspireerd op hun politieke voorkeur.

Onderdelen

Onderdelen Seizoen 1 (Tweede Kamerverkiezingen 2021)

Ronde 1

Doormorfen: De kandidaten krijgen een afbeelding te zien van iets of iemand die in een bekende Nederlandse politicus verandert. De kandidaten moeten raden wie het is. Elk goed antwoord is 5 punten waard. Deze ronde begint nadat Diederik "Doormorfen!" heeft gezegd.

Ronde 2

SM-ronde: De kandidaten krijgen vier social media-uitingen te zien en drie politici met de vraag: welke politicus hoort bij welk social media-uiting? Elk goed antwoord is 20 punten waard, maar heeft een team een vraag fout, dan gaan de punten naar de tegenstander.

Ronde 3

Déjà vu: Ieder team krijgt een fragment van een opmerkelijk of anderszins memorabel moment van de afgelopen campagneweek te zien, dat een beetje deed denken aan een memorabel moment uit de parlementaire geschiedenis. En daar stelt Diederik een vraag over. Elk goed antwoord is 11 punten waard.

Ronde 4

Hokjesgeest: De kandidaten krijgen 4 personen te zien die zich voordoen als iemand die meedoet aan de verkiezing, één van die personen is de kandidaat zelf. Beide teams mogen overleggen en vragen stellen aan de personen. De echte persoon mag dan binnen 30 seconden reclame maken voor zijn/haar partij. Elk goed antwoord is 1 punt waard.

Ronde 5

Inzoomen: De kandidaten krijgen een programmapunt te zien met de vraag: bij welke persoon van welke partij hoort dit punt? Elk goed antwoord is 10 punten waard.

Ronde 6/Finaleronde

Vragenvuurtje: De punten die de teams hebben verdiend veranderen in secondes. Elk team krijgt een stapel kaartjes met daarop begrippen of namen uit de politiek. Één panellid van beide teams moet dat omschrijven zodat de medekandidaten het kunnen raden. Ze mogen niet de echte naam zeggen, ze mogen geen rijmwoorden gebruiken en ze mogen ook niet zingen. Het team dat binnen de secondes de meeste kaartjes weet te raden wint de aflevering en gaat naar huis met het enige echte Kiespijn-stempotlood. Het team met de meeste punten/secondes mag beginnen.

Onderdelen seizoen 2 (Gemeenteraadsverkiezingen 2022)

Ronde 1

Doormorfen: De kandidaten krijgen een afbeelding te zien van iets of iemand die in een bekende Nederlandse politicus verandert. De kandidaten moeten dan raden wie het is. Elk goed antwoord is 5 punten waard. Deze ronde begint nadat Diederik "Doormorfen!" heeft gezegd.

Ronde 2

Hokjesgeest: De kandidaten krijgen 4 personen te zien die zich voordoen als iemand die meedoet aan de verkiezing, één van die personen is de kandidaat zelf. Beide teams mogen overleggen en vragen stellen aan de personen. De echte persoon mag dan binnen 30 seconden reclame maken voor zijn/haar partij. Elk goed antwoord is 1 punt waard.

Ronde 3

Instapronde: De kandidaten krijgen vragen over de lokale politiek en moeten door middel van overleg een antwoord raden. Elk goed antwoord is 10 punten waard.

Ronde 4

Opstapronde: De kandidaten krijgen een filmpje te zien van een bekende landelijke politicus die vroeger in de lokale politiek zat. De kandidaten moeten raden in welke gemeente hij/zij campagne voerde. Elk goed antwoord is 10 punten waard.

Ronde 5

Campagneronde: De kandidaten krijgen campagnefilmpjes te zien van lokale partijen en landelijke partijen die meedoen in een gemeente. De kandidaten moeten raden in welke gemeente dit campagnefilmpje vertoond is. Elk goed antwoord is 5 punten waard.

Ronde 6

Sloganronde: De kandidaten krijgen een gemeente te zien met de vraag: Welke van deze slogans zijn de echte gemeenteslogans? Elk goed antwoord is 15 punten waard.

Ronde 7/Finaleronde

Vragenvuurtje: De punten die de teams verdiend hebben veranderen in secondes. Elk team krijgt een stapel kaartjes met daarop begrippen of namen uit de politiek. Één panellid van beide teams moet dat omschrijven zodat de medekandidaten het kunnen raden. Ze mogen niet de echte naam zeggen, ze mogen geen rijmwoorden gebruiken en ze mogen ook niet zingen. Het team dat binnen de secondes de meeste kaartjes weten te raden wint de aflevering en gaat naar huis met het enige echte Kiespijn-stempotlood. Het team met de meeste punten/secondes mag beginnen.

Onderdelen Seizoen 3 (Provinciale Statenverkiezingen 2023 en Waterschapsverkiezingen 2023)

Ronde 1

Opwarmronde: De kandidaten krijgen van Diederik een vraag over de verkiezingen. De bedoeling is is dat de kandidaten snel antwoord moeten geven. Wie het goede antwoord geeft, krijgt punten. Elk goed antwoord is 5 punten waard.

Ronde 2

Flinke Slinger: Één van de kandidaten moet aan het grote rad draaien waar 12 provincies op staan. Als het rad stopt met draaien en een provincie heeft gekozen, dan wordt er een vraag gesteld over die provincie. Elk goed antwoord is 15 punten waard.

Ronde 3

Doormorfen: De kandidaten krijgen een afbeelding te zien van iets of iemand die in een bekende Nederlandse politicus verandert. De kandidaten moeten dan raden wie het is. Elk goed antwoord is 5 punten waard. Deze ronde begint nadat Diederik "Doormorfen!" heeft gezegd.

Ronde 4

Hokjesgeest: De kandidaten krijgen 4 personen te zien die zich voordoen als iemand die meedoet aan de verkiezing, één van die personen is de kandidaat zelf. Beide teams mogen overleggen en vragen stellen aan de personen. De echte persoon mag dan binnen 30 seconden reclame maken voor zijn/haar partij. Elk goed antwoord is 1 punt waard.

Ronde 5

Voorkeurstemmen: De kandidaten krijgen beide een audio opname van een bekende Nederlander te horen die onherkenbaar is gemaakt. De taak voor de kandidaten is dat ze moeten raden wie de stem is. Elk goed antwoord is 10 punten waard.

Ronde 6

Identiteitspolitiek: De kandidaten krijgen vragen over verschillende provincies. De vraag kan gaan over een provinciale volkslied, vlag of over een waterschap. De kandidaten die het goede antwoord wisten, die krijgen punten. Elk goed antwoord is 10 punten waard.

Ronde 7/Finaleronde

Vragenvuurtje: De punten die de teams verdiend hebben veranderen in secondes. Elk team krijgt een stapel kaartjes met daarop begrippen of namen uit de politiek. Één panellid van beide teams moet dat omschrijven zodat de medekandidaten het kunnen raden. Ze mogen niet de echte naam zeggen, ze mogen geen rijmwoorden gebruiken en ze mogen ook niet zingen. Het team dat binnen de secondes de meeste kaartjes weten te raden wint de aflevering en gaat naar huis met het enige echte Kiespijn-stempotlood. Het team met de meeste punten/secondes mag beginnen.

Onderdelen Seizoen 4 (Tweede Kamerverkiezingen 2023)

Ronde 1

Opwarmronde: De kandidaten krijgen van Diederik een vraag over de verkiezingen. De bedoeling is is dat de kandidaten snel antwoord moeten geven. Wie het goede antwoord geeft, krijgt punten. Elk goed antwoord is 5 punten waard.

Ronde 2

Laatste woord: Politici geven in campagnetijd veel interviews aan kranten en nieuwswebsites. In de ronde 'Laatste Woord' verschijnt een zin die ooit door een politicus is gezegd tijdens z'n interview. Er ontbreekt alleen een woord. De vraag aan de kandidaten is dan welk woord, volgens hun, op die plek hoort te staan. Elk goed antwoord is 10 punten waard.

Ronde 3

Inzoomen: De kandidaten krijgen een programmapunt te zien met de vraag: bij welke persoon van welke partij hoort dit punt? Elk goed antwoord is 10 punten waard.

Ronde 4

Doormorfen: De kandidaten krijgen een afbeelding te zien van iets of iemand die in een bekende Nederlandse politicus verandert. De kandidaten moeten dan raden wie het is. Elk goed antwoord is 5 punten waard. Deze ronde begint nadat Diederik "Doormorfen!" heeft gezegd.

Ronde 5

Hokjesgeest: Speciaal voor dit seizoen is de ronde 'Hokjesgeest' aangepast. In plaats dat de kandidaten 4 personen te zien krijgen, moeten ze nu de persoon proberen te vinden in het publiek. Elk team mag twee personen uit het publiek kiezen. Als een echte kandidaat door een team goed geraden is, krijgt dat team een punt. De echte kandidaat mag dan binnen 30 seconden reclame maken voor zijn/haar partij. Elk goed antwoord is 1 punt waard.

Ronde 6

Flinke Slinger: Deze ronde kreeg in seizoen 4 verschillende namen zoals De Schijf van Gijs, Rad van Rademaker, Rademakers Roulette en Gijs' Slingerparadijs. Één van de kandidaten moet aan het grote rad draaien waar 7 verkiezingsthema's op staan. Als het rad stopt met draaien en een thema is uitgekozen, dan wordt er een vraag gesteld over dat thema. In de laatste aflevering van seizoen 4 werden de verkiezingsthema's vervangen voor de verkiezingsuitslag. Elk goed antwoord is 15 punten waard.

Ronde 7/Finaleronde

Vragenvuurtje: De punten die de teams verdiend hebben veranderen in secondes. Elk team krijgt een stapel kaartjes met daarop begrippen of namen uit de politiek. Één panellid van beide teams moet dat omschrijven zodat de medekandidaten het kunnen raden. Ze mogen niet de echte naam zeggen, ze mogen geen rijmwoorden gebruiken en ze mogen ook niet zingen. Het team dat binnen de secondes de meeste kaartjes weten te raden wint de aflevering en gaat naar huis met het enige echte Kiespijn-stempotlood. Het team met de meeste punten/secondes mag beginnen.

Onderdelen die na één keer niet meer zijn gebruikt

Theorie-examen (Seizoen 1, aflevering 1, Ronde 3)

De kandidaten krijgen allemaal een foto te zien, en Diederik stelt een vraag waarop het antwoord links of rechts is. De kandidaten steken hun linkerhand op als het links is en hun rechterhand als het rechts is. Elk goed antwoord is 5 punten waard. Deze ronde is alleen in de eerste aflevering gebruikt en keerde daarna niet meer terug.

Drie Tegen Drie (Seizoen 1, aflevering 4, Ronde 1)

Elke kandidaat noemt om de beurt een thema, waarvan hij/zij denkt dat het in de top 5 staat van de belangrijkste thema's bij de Nederlandse kiezer. Vervolgens laat Gijs zien of het goed is. Hoe hoger het thema in de top 5 staat, hoe meer punten het oplevert. Het thema dat op 1 stond was 25 punten waard, het 2de 20 punten, het 3de 15 punten, het 4de 10 punten en het laatste thema was 5 punten waard. Deze ronde is alleen in de vierde aflevering gebruikt en keerde daarna niet meer terug.

Muziekronde (Seizoen 1, aflevering 4, Ronde 2)

De verkiezingsavond is een avond waarop sinds een jaar of tien opeens alle lijsttrekkers heel Amerikaans opkomen met een hip muziekje, waar door het campagneteam maandenlang goed over is nagedacht. De kandidaten krijgen een deuntje te horen en wie weet welke partij dat nummer heeft gebruikt, tijdens de verkiezingsavond, drukt op de knop. Elke vraag is 10 punten waard. Deze ronde is alleen in de vierde aflevering gebruikt en keerde daarna niet meer terug.

Ereronde (Seizoen 2, aflevering 5, Ronde 1 | Seizoen 3, aflevering 5, Ronde 2)

De kandidaten krijgen opnieuw vragen over de lokale politiek maar deze keer over de resultaten. Elk goed antwoord is 5 punten waard. Deze ronde is alleen in de vijfde aflevering gebruikt en keerde weer terug in seizoen 3. De ronde is daarna niet meer terug in het spel gekomen.

Stempassen (Seizoen 2, aflevering 5, Ronde 2)

De kandidaten krijgen beelden te zien van mensen die wel of niet gingen stemmen. De kandidaten moeten raden waarom hij/zij wel/niet ging stemmen. Deze ronde is alleen in de vijfde aflevering gebruikt en keerde daarna niet meer terug.

Uitloopronde (Seizoen 3, aflevering 5, Ronde 1)

De regels voor de uitloopronde zijn bijna identiek van de opwarmronde. De kandidaten krijgen van Diederik een vraag over de verkiezingen. De bedoeling is is dat de kandidaten snel antwoord moeten geven. Wie het goede antwoord geeft, krijgt punten. Elk antwoord is 5 punten waard. Deze ronde is alleen in aflevering 5 van seizoen 3 gebruikt en kwam daarna niet meer terug.

Laten we leuk beginnen (Seizoen 4, aflevering 5, Ronde 1)

Deze ronde is bedoelt om het spel leuk te laten beginnen. In deze ronde worden gewoon algemeen vragen gesteld, die te maken hebben met de verkiezingsuitslag. Elk goed antwoord is 2 punten waard. Deze ronde is alleen in aflevering 5 van seizoen 4 gebruikt en kwam daarna niet meer terug.

Lijst met afleveringen en kijkcijfers

Seizoen 1 (Tweede Kamerverkiezingen 2021)

Aflevering	Datum	Kandidaten	Winnende Team	Kijkcijfers
1	21 februari 2021	Team Links: Sinan Can en Ryanne van Dorst Team Rechts: Arno Kantelberg en Maaike Timmerman	Team Rechts	533.000
2	28 februari 2021	Team Links: Emma Wortelboer en Sahil Amar Aïssa Team Rechts: Frits Huffnagel en Shelly Sterk	Team Rechts	535.000
3	7 maart 2021	Team Links: Lucky Fonz III en Tatum Dagelet Team Rechts: Bridget Maasland en Debby Gerritsen	Team Rechts	479.000
4	14 maart 2021	Team Links: Lakshmi en Thomas van Luyn Team Rechts: Hilde Wendel en Fred Teeven	Team Links	567.000
Uitslag Seizoen 1
💲Team Rechts 3 - 1 Team Links 🌹

Seizoen 2 (Gemeenteraadsverkiezingen 2022)

Aflevering	Datum	Kandidaten	Winnende Team	Kijkcijfers
1	20 februari 2022	Team Links: Dzifa Kusenuh en Dolf Jansen Team Rechts: Sjuul Paradijs en Iris van Lunenburg	Team Links	297.000
2	27 februari 2022	Team Links: Mischa Blok en Eva Eikhout Team Rechts: Klaas Dijkhoff en Claire Stenger	Team Links	224.000
3	6 maart 2022	Team Links: Sosha Duysker en Paul de Leeuw Team Rechts: Dwight van van de Vijver en Ton Elias	Team Rechts	293.000
4	13 maart 2022	Team Links: Yeliz Çiçek en Eric Corton Team Rechts: Jaap Reesema en Kim Kötter	Team Rechts	264.000
5	20 maart 2022	Team Links: Yesim Candan en Paulien Cornelisse Team Rechts: Johan Derksen en Leonie ter Braak	Team Links	411.000
Uitslag Seizoen 2
💲Team Rechts 2 - 3 Team Links 🌹

Seizoen 3 (Provinciale Statenverkiezingen 2023 en Waterschapsverkiezingen 2023)

Aflevering	Datum	Kandidaten	Winnende Team	Kijkcijfers
1	19 februari 2023	Team Links: Mei Li Vos en Johan Fretz Team Rechts: Sander Lantinga en Mona Keijzer	Team Links	258.000
2	26 februari 2023	Team Links: Hannah Prins en Sieger Sloot Team Rechts: Henk Krol en Sylvana IJsselmuiden	Team Links	277.000
3	5 maart 2023	Team Links: Milouska Meulens en Martin Rombouts Team Rechts: Martijn Koning en Kristel Groenenboom	Team Rechts	270.000
4	12 maart 2023	Team Links: Emine Uğur en Teun van de Keuken Team Rechts: Jort Kelder en Elif Isitman	Team Rechts	270.000
5	19 maart 2023	Team Links: Marjolein Moorman en Karim Amghar Team Rechts: Martijn de Greve en Aylin Bilic	Team Links	287.000
Uitslag Seizoen 3
💲Team Rechts 2 - 3 Team Links 🌹

Seizoen 4 (Tweede Kamerverkiezingen 2023)

Aflevering	Datum	Kandidaten	Winnende Team	Kijkcijfers
1	29 oktober 2023	Team Links: Annefleur Schipper en Dolf Jansen Team Rechts: Frits Huffnagel en Olcay Gulsen	Team Rechts	409.000
2	5 november 2023	Team Links: Nora Akachar en Sanne Wallis de Vries Team Rechts: Sjuul Paradijs en Mauk Bresser	Team Rechts	391.000
3	12 november 2023	Team Links: Renske Leijten en Jeroen Pauw Team Rechts: Nabil Aoulad Ayad en Raymond Mens	Team Links	577.000
4	19 november 2023	Team Links: Georgina Verbaan en Alexander Pechtold Team Rechts: Fred Teeven en Iris van Lunenburg	Team Links	499.000
5	26 november 2023	Team Links: Bas Heijne en Karim Amghar Team Rechts: Hero Brinkman en Jeroen van Wijngaarden	Team Rechts	387.000
Uitslag Seizoen 4
💲Team Rechts 3 - 2 Team Links 🌹

Ontvangst en kritiek

De quiz kreeg lovende reacties, met name op Twitter. Het programma kreeg meer aandacht via Vandaag Inside waarin Johan Derksen het eerst opnam voor het programma en een week later bekend maakte dat hij eraan meedeed. Verder kwamen er reacties over de buitensporige hulp die Diederik Ebbinge aan sommige kandidaten zou geven en voelde gast Esma Kendir zich beledigd door een stereotyperende reactie van een van de panelleden. De NTR bood hiervoor haar excuses aan.

Seizoen 5

In de laatste aflevering van seizoen 4 werd bekend dat er een vijfde seizoen zou gaan komen. Het vijfde seizoen zou in het teken staan van de Europese Parlementsverkiezingen van 2024.

Noten

Bronnen, noten en/of referenties