Kirigami
Kirigami (Japans: 切り紙, Hepburn: kirigami) is een variatie van de Japanse kunstvorm origami. In tegenstelling tot origami, wordt bij het beoefenen van kirigami papier niet enkel gevouwen maar ook gesneden of geknipt. Soms wordt kirigami ook geschaard onder de papierknipkunst. Het bekendste voorbeeld van kirigami zijn de uitklapbare wenskaarten, waarbij een figuur zich ontvouwt wanneer de kaart wordt opengeslagen. Buiten decoratieve doeleinden wordt kirigami onder andere ook toegepast — met andere materialen dan papier — in de ruimtevaart, architectuur, en de verpakkingsindustrie, dit vanwege de ruimtebesparende eigenschappen van kirigami. [1][2][3]
Etymologie
[bewerken | brontekst bewerken]Het woord kirigami is de romaji-transliteratie van de kanji 切 [ki], het Hiragana-karakter り [ri] en de kanji 紙 [kami]. Het is een samenstelling bestaande uit het werkwoord kiri en het zelfstandig naamwoord kami. De samenstelling begint met het werkwoord 切り [kiri] "knippen", waarbij de kanji: 切 wordt gelezen als 'ki' in de kun-lezing; het hiragana-karakter り [ri] is een vervoegingsuitgang. De samenstelling wordt gecomplementeerd door het zelfstandig naamwoord: 紙 [kami] "papier", eveneens gelezen in de kun-lezing. De stemloze 'k' uit de syllabe kami wordt in de rendaku-vorm uitgesproken. Hierbij wordt de beginletter van een syllabe stemhebbend uitgesproken, maar de syllabe op zichzelf verschijnt pas op een tweede of derde positie in de samenstelling. Doordat kami in de rendaku-vorm wordt uitgesproken, met een stemhebbende velaire plosief, wordt deze in de romaji-transliteratie geschreven als een: 'g'. Kirigami kan worden vertaald als: papier knippen.
Ontstaan
[bewerken | brontekst bewerken]Kirigami is, net als origami, voortgekomen uit de papierknipkunst in China, ook wel bekend als|: jiǎnzhǐ (Mandarijn: 剪纸; pinyin: [jiǎnzhǐ]). Het oudste gebruik van kirigami was tijdens religieuze ceremonies in tempels, voornamelijk jinja's, dit zijn heiligdommen binnen het shintoïsme. Tegenwoordig gebeurt dit nog altijd met voornamelijk kirigami in de vorm van bliksemschichten.
Galerij
[bewerken | brontekst bewerken]-
Kirigamikunst door Bharath Kishore, geïnspireerd op de openingsscene in de film xXx.
-
Kirigamikunst door Bharath Kishore, geïnspireerd op het werk van Frans origamikunstenaar Éric Joisel.
-
Kirigamifractal
-
Kirigami-opstelling op boekenbeurs: Salon du livre de Paris 2015.
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- (en) OrigamiArt.Us - Kirigami instructions - Site alwaar de bezoeker inspiratie kan opdoen voor kirigamiprojecten.
- (en) Bēhance - Giovanni Russo - Kirigamikunst door Italiaans kirigamikunstenaar Giovanni Russo, Italiaanse monumenten en gebouwen.
- (en) #LRCrafts - Kirigami: pop-up sculptures and origamic architecture - Uitleg over kirigami en een aantal voorbeelden.
- ↑ (en) MIT News - MIT engineers use kirigami to make ultrastrong, lightweight structures mit.edu door: Adam Zewe 22-08-2023; geraadpleegd; 24-02-2024
- ↑ (en) YouTube - Tom Corrigan - Scotch Cushion Lock - Inventor How To - 9 juli 2022 youtube.com; geraadpleegd: 24-02-2024
- ↑ (en) SciTechDaily - Kirigami Cuts Through Shape Barriers: MIT’s Innovative Method for Material Transformation scitechdaily door: Jennifer Chu 19-06-2023; geraadpleegd: 24-02-2024