Kleine getijden van de Heilige Geest

Koppelingen toevoegen
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Pinksteren,Rohan-getijdenboek, Rhan-meester.

De Kleine getijden van de Heilige Geest (ook de Korte getijden van de Heilige Geest (parvum officium) of Uren van de Heilige Geest) maken sinds de veertiende eeuw een bijna vast onderdeel uit van de officies opgenomen in het getijdenboek.

Inhoud[bewerken | brontekst bewerken]

In tegenstelling tot de Mariagetijden is de inhoud zeer eenvoudig, er worden geen psalmen of lezingen gebruikt. De korte H. Geestgetijden zijn veel korter dan de Mariagetijden. De structuur van de korte H. Geestgetijden is zeer vergelijkbaar met die van de Korte getijden van het Heilig Kruis.

Een van de veel voorkomende versies begint met de klassieke aanhef van alle gebedsstonden: “Deus in adiutorium meum intende, domine adiuvandum me festina“ (God, kom mij te hulp; Heer haast U mij te helpen). Bij de metten wordt dit voorafgegaan door “Domine labia mea aperies et os meum annunciabit laudem tuam” (Heer open mijn lippen en ik zal Uw lof verkondigen) en bij de completen door “Converte nos deus salutaris noster; et averte iram tuam a nobis” (Bekeer ons God, onze verlosser en keer uw toorn van ons af). Dit openingsvers wordt dan afgesloten met het klassieke “Gloria patri et filio …”

Na deze inleiding volgt een korte hymne ter ere van de Heilige geest. Die wordt gevolgd door een antifoon en een- of tweemaal een vers en respons. De gebedsstonde wordt telkens afgesloten met een gebed. Dit gedeelte, op de hymne na, is voor alle gebedsstonden identiek. Alleen bij de completen volgt nog een slotgebed de “Recommendatio”.

De hymnes in de verschillende gebedsstonden geven een overzicht van de werken van de Heilige Geest en zijn steun aan de apostelen naast gebeden om bijstand.
Een voorbeeld:[1]

  • Metten: De annunciatie met de bevruchting van Maria
  • Priem: Een opsomming van de kernfeiten uit het leven van Jezus
  • Terts: Pinksteren
  • Sext: De zeven gaven van de H. Geest aan de apostelen
  • None: Lofzang op de Heilige Geest
  • Vespers: Bede om bescherming door de Heilige Geest
  • Completen: Vraag om bijstand bij het overlijden

De lauden komen niet voor in de kleine getijden van het Heilig Kruis.

[[Bestandd:Fol. 49v - Pentecôte.jpg|thumb|Grote getijden van Anna van Bretagne.]]

Plaats in het getijdenboek[bewerken | brontekst bewerken]

Er bestaat geen vaste volgorde voor de gebeden in een getijdenboek, maar de korte H. Geestgetijden gaan meestal samen met de korte Kruisgetijden. Meestal volgen ze op de Mariagetijden. In een aantal getijdenboeken worden ze tussen de Mariagetijden geplaatst. De gelovigen die een getijdenboek gebruikten baden meestal dagelijks minstens de Mariagetijden en soms de korte Kruisgetijden en korte Heilig Geestgetijden. Die gebedsstonden werden gelezen op de aan hun privéleven aangepaste uren van de gebedsstonden. Ze baden dus eerst de metten en de lauden van de Mariagetijden, daarna de metten van de korte Kruisgetijden om te eindigen met de metten van de Heilig Geestgetijden. Sommige getijdenboeken gingen hun teksten dan ook in die volgorde groeperen.

Pinksteren, Van Reynegom-getijdenboek.

Verluchting[bewerken | brontekst bewerken]

In de meeste getijdenboeken worden de H. Geestgetijden ingeleid met een miniatuur van het pinkstergebeuren.

Getijdenboeken met kleine getijden van de Heilige Geest[bewerken | brontekst bewerken]

Hierbij een lijst van getijdenboeken waarin de korte H. Geestgetijden voorkomen gesorteerd op datum van creatie. De meeste van de opgegeven jaartallen zijn te beschouwen als “ongeveer”, bijvoorbeeld ‘helft 15e eeuw’ werd vertaald in 1450.

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kleine_getijden_van_de_Heilige_Geest&oldid=65254755"