Kookboek van Apicius
Op de naam van Apicius is het enige kookboek uit de oudheid, met de titel De re coquinaria (‘Onderwerp koken’), overgeleverd. De bedoelde Apicius was Marcus Gavius Apicius, een beruchte smulpaap uit de tijd van keizer Tiberius. Het kookboek stamt in de vorm waarin het is overgeleverd echter uit de 4de eeuw. Door humanisten is het kookboek daarom wel toegeschreven aan een andere Apicius die ze Caelius Apicius noemden op grond van het feit dat boven een van de twee handschriften van het kookboek de woorden “API CAE” staan. De kern van het kookboek gaat echter terug op een receptenverzameling van de bekende Apicius uit de eerste eeuw. De rest is een compilatie uit latere eeuwen die ook op zijn naam is gezet.
Van Apicius is bekend dat hij twee kookboeken had geschreven, een algemeen kookboek en een kookboek over sauzen. Beide boeken zijn in het bewaard gebleven kookboek samengebracht. Welke recepten uit De re coquinaria daartoe behoren is onduidelijk. Wél is duidelijk dat een aantal recepten in ieder geval niet van Apicius stammen. Sommige recepten dragen bijvoorbeeld namen van personen die na Apicius leefden, zoals de keizers Vitellius, Trajanus, Commodus en Julianus. Er zijn ook recepten die duidelijk niet uit de luxe traditie van Apicius komen, maar uit landbouwtractaten stammen of uit medisch-diëtistische geschriften.
De compilator heeft de recepten ingedeeld in 10 boeken, waarbij hij de weelderige gerechten combineerde met de wat simpelere. Opmerkelijk is dat de recepten niet in een elegante schrijftaal zijn geschreven, maar in eenvoudige spreektaal. Deze volkstaal is ook in recepten die vrijwel zeker op Apicius zelf teruggaan herkenbaar, wat doet vermoeden dat de vierde-eeuwse compilator de recepten in zijn eigen stijl heeft herschreven.
Referenties[bewerken | brontekst bewerken]
- Heleen Sancisi-Weerdenburg, 'Over koken en kookboeken in de Oudheid (1)', in: Hermeneus. Tijdschrift voor antieke cultuur 67 (1995) 23-27
- Nicole van der Auwera & Ad Meskens, 'Apicius, De Re Coquinaria-De Romeinse kookkunst', Archief- en Bibliotheekwezen in België Extranummer 63, Koninklijke Bibliotheek, Brussel, 2001.
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
- Alle recepten (La-Ne) op de website Apiciana
- Latijnse tekst van Project Gutenberg EBook
- Latijnse tekst van Bibliotheca Augustana
Geplaatst op:
22-05-2021 |
Dit artikel is een beginnetje over oudheid. U wordt uitgenodigd om op bewerken te klikken om uw kennis aan dit artikel toe te voegen. | 
|