Lezgisch

Lezgisch лезги чІал
Gesproken in	Rusland  Azerbeidzjan
Vitaliteit	potentieel bedreigd
Sprekers	670.000
Taalfamilie	Nach-Dagestaans Dagestaans Lezgisch
Alfabet	cyrillisch
Officiële status
Officieel in	Rusland Dagestan
Taalcodes
ISO 639-1	–
ISO 639-2	lez
ISO 639-3	lez
■ Verspreiding van het Lezgisch
Portaal    Taal

Het Lezgisch (лезги чІал, lezgi č’al) is een Nach-Dagestaanse taal, die wordt gesproken door de Lezgiërs.

Verspreiding

Het Lezgisch heeft ongeveer 670.000 sprekers en is een van de ambtstalen in de Russische deelrepubliek Dagestan. De taal wordt ook gesproken in het aangrenzende gebied in Azerbeidzjan. Naast deze gebieden wordt de taal ook gesproken door minderheden in Georgië, Kazachstan, Oekraïne, Oezbekistan, Turkije en Turkmenistan.

Spraakkunst

Het Lezgisch is ongebruikelijk voor een Nach-Dagestaanse taal, omdat er geen naamwoordklassen zijn. Het Lezgisch heeft 18 naamvallen, die worden gevormd door middel van agglutinerende achtervoegsels. Daarvan worden er 12 nog steeds gebruikt in de spreektaal.

Klankleer

Medeklinkers

		labiaal	dentaal		alveolaar	palataal	velaar		uvulaar		glottaal
			—	lab.			—	lab.	—	lab.
nasaal		m	n
plosief	stemhebbend	b	d				ɡ	ɡʷ
	stemloos	p	t	tʷ			k	kʷ	q	qʷ	ʔ
	geaspireerd	pʰ	tʰ	tʷʰ			kʰ	kʷʰ	qʰ	qʷʰ
	ejectief	pʼ	tʼ	tʷʼ			kʼ	kʷʼ	qʼ	qʷʼ
affricaat	stemhebbend		dz		dʒ
	stemloos		t͡s	t͡sʷ	t͡ʃ
	geaspireerd		t͡sʰ	t͡sʷʰ	t͡ʃʰ
	ejectief		t͡sʼ	t͡sʷʼ	t͡ʃʼ
fricatief	stemhebbend	v	z	zʷ	ʒ				ʁ	ʁʷ
	stemloos	f	s	sʷ	ʃ		x	xʷ	χ	χʷ	h
vibrant			r
approximant			l			j		w

Klinkers

	voor		centraal	achter
	ongerond	gerond
gesloten	i	y	ɨ	u
midden	e		ə	o
open			a

Schrift

Sinds 1938 wordt het Lezgisch geschreven in het cyrillisch, ter vervanging van het Latijnse alfabet dat sinds 1924 in gebruik was. Daarvoor werd het Arabisch alfabet gebruikt.

Cyrillisch alfabet
(1938-heden)

А а	Б б	В в	Г г	Гъ гъ	Гь гь	Д д	Е е
Ё ё	Ж ж	З з	И и	Й й	К к	Къ къ	Кь кь
КӀ кӀ	Л л	М м	Н н	О о	П п	ПӀ пӀ	Р р
С с	Т т	ТӀ тӀ	У у	Уь уь	Ф ф	Х х	Хъ хъ
Хь хь	Ц ц	ЦӀ цӀ	Ч ч	ЧӀ чӀ	Ш ш	Щ щ	Ъ ъ
Ы ы	Ь ь	Э э	Ю ю	Я я

Latijns alfabet
(1924-1938)

А а	Æ æ	B b	C c	Сс сс	Є є	D d	Е е
Ӡ ӡ	Ӡ’ ӡ’	F f	G g	Ƣ ƣ	H h	Ħ ħ	Ⱨ ⱨ
I i	J j	K k	Kk kk	Ⱪ ⱪ	L l	М m	N n
О о	Ө ө	P p	Pp pp	Ṕ ṕ	Q q	Qq qq	R r
S s	Ş ş	T t	Tt tt	Ŧ ŧ	U u	Y y	V v
W w	X x	Ẍ ẍ	Ӿ ӿ	Z z	Zz zz	Ƶ ƶ

Arabisch alfabet
(voor 1924)

آ	ب	چ	ج	ڃ	د	اه	ا
ف	گ	غ	ﻫ	اى	اي	ک	ل
م	ن	اۊ	پ	ڢ	ۊ	ر	س
ص	ش	ت	ط	او	و	خ	ؼ
څ	ز	ژ	ڗ

Zie de Legzische uitgave van Wikipedia.