Lijst van Engelandvaarders
Hieronder volgt een (onvolledige) lijst van Engelandvaarders. Het zijn namen van mannen en vrouwen, die 'over land' hebben geprobeerd te vertrekken. Volgens het Nationaal Archief en historica Agnes Dessing hebben ruim 1700 Engelandvaarders hun doel bereikt, meestal was dat Engeland.
Definitie: Onder Engelandvaarder wordt volgens de definitie die het Nationaal Archief hanteert, verstaan:
- De toenmalige Nederlander of Nederlandse onderdaan die na de capitulatie van Nederland op 14 mei 1940 (Zeeland een aantal dagen later) en uiterlijk op 6 juni 1944 (D-day) tegen de wil van de vijand uit enig bezet gebied behorende tot het Koninkrijk der Nederlanden zoals zich dat bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog heeft uitgestrekt, dan wel enig ander door de vijand bezet of vijandelijk gebied heeft verlaten met de bedoeling een persoonlijke bijdrage te leveren aan de geallieerde oorlogsvoering.
Volgens deze definitie is het niet nodig dat ze naar Engeland voeren, maar Engeland was voor deze mensen wel de meest voor de hand liggende bestemming.
De namen zijn in groepen verdeeld, zodat te zien is wat die persoon na aankomst deed. Het komt voor dat een persoon in twee groepen staat, dat betreft vooral agenten die naar Nederland werden gestuurd.
Engelandvaarders die Engeland niet haalden
[bewerken | brontekst bewerken]Naar schatting hebben minstens 172 mensen Engeland niet bereikt. Sommigen bleven onderweg steken in Zwitserland of elders, sommigen werden onderweg gearresteerd. Veel ontsnappingen mislukten, sommigen verdronken.
- Henri Baudet
- Eduard von Baumhauer
- Antoon Bartmann
- Betty Bausch-Polak
- Binnert Philip de Beaufort
- Toon Bergmans
- David Blanes
- Emile Boudelin
- Pim van Doorn
- Johannes Frans Goedhart
- Frans Goedhart
- Tom de Haas
- George Herlé
- Ajaan Hijmans
- Hendrik Arius Hoekstra
- Ab Hommerson
- Adri Hommerson
- Charles Hugenholtz
- Gustaaf Joekes
- Anton Kortlandt
- Jan de Korver
- Leo van Lamsweerde
- Wijnand Langeraar
- Philip de Leeuw
- Jaap van Mesdag[1]
- Michel Herman Meijer de Jong
- Jan Schelvis
- Johannes Martinus Sinnige
- Ferry Staverman
- Carel Steensma
- Dirk van Swaay
- Frederik Trip
- Abraham Turfreijer[2]
- Jan Lodewijk "Lodie" Voûte
- Jan Pieter de Veer
- Gerrit van der Waals
- Hendrik Marinus Zwart
Engelandvaarders die in Engeland bleven
[bewerken | brontekst bewerken]Van de 1706 Engelandvaarders gingen de 18 tot 42-jarigen in dienst en gingen 108 bij de Inlichtingendienst; 82 mannen en 48 vrouwen kregen een burgerfunctie.
Engelandvaarders bij de Royal Air Force of Marineluchtvaartdienst
[bewerken | brontekst bewerken]Van alle Engelandvaarders kwamen de volgende personen bij de RAF of ML volgens Erwin van Loo van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (Toegang 726, inv.nr. 1224: Database Vliegend Personeel in de Britse Luchtstrijdkrachten, mei 1940-mei 1945).
Engelandvaarders over land[5]
[bewerken | brontekst bewerken]- Willem Arendsen de Wolff
- Felix René Mari Ausems
- Ed Barten
- Robbert van Zinnicq Bergmann
- Felix Hendrik Bloemgarten
- René Borgerhoff Mulder
- Johan Willem de Bruyn Kops
- Henri (Hans) Bueninck
- Joseph Bukkens
- Rudy Burgwal
- Jan ter Doest
- Jacobus Johannes Gart
- Theodorus Johannes Maria Gruter
- Christiaan Gutteling
- Harry L.J. Hack
- Willem Hamminga
- Charles van Heugten
- Aart Albert Homburg
- Dick van den Honert
- Leonard Abraham Hoogteiling
- Conrad Theodor de Iongh
- Philip Jacobs
- Fernand Janssens
- Daniël Johannes Kooy
- Guup Krayenhoff
- Christoffel Krediet
- Jan Kuenen
- Tjerk Hidde Leegstra
- Petrus Johannes van der Linden
- Jan Linzel
- Lourens Marinus Meijers
- Erik Frits Karel Michielsen
- Edzard Moddemeijer
- Geert Adrianus Cornelis Overgaauw
- Hans Plesman
- Jan Leendert Plesman
- Maarten Carel le Poole
- Bob Roll
- Daan Sajet
- Bodo Sandberg
- Govert Steen
- Johan Anton Stroeve
- Arnold Marie Eugene Thomann
- Arius van Tienhoven
- Alfred David Vas Nunes
- Adriaan Viruly
- Gerard Volkersz
- Wim de Vries
- Cees Waardenburg
- August van Weezel Errens
- Louis Wijnbergen[6]
- Robbie Wijting
- Bert Wolters
Engelandvaarders over zee
[bewerken | brontekst bewerken]Engelandvaarders bij de Marine
[bewerken | brontekst bewerken]- G.J. Bensink
- Gerard Dogger RMWO
- Pieter Dourlein RMWO
- Antoon Duinhoven
- Theodorus Johannes Maria Gruter
- Hans Kahn[8]
- Krijn Kleijn
- Walrave van Krimpen
- Hans Larive RMWO
- Armand Maassen
- Jacob de Mos
- Jacob de Reus[9]
- Jan Roest
- Hugo van Roon
- Huibert Mathijs Staverman
- Francis Steinmetz
- Mink Verbaan
- Henk Westerduin[9]
Engelandvaarders bij de Koopvaardij
[bewerken | brontekst bewerken]Engelandvaarders bij de Prinses Irene Brigade
[bewerken | brontekst bewerken]- Josephus Adriaansen
- Eddie Asselberghs
- Victor Asselberghs
- Theodorus Joannes (Theo) van Besouw
- Jan Beelaerts van Blokland
- Barend Boers
- Louis van den Bossche
- Henri (Hans) Bueninck
- Theo Daalhuysen
- Enk Feldhaus van Ham
- Arthur Gottschall
- Bram Grisnigt
- Rudi Hemmes
- Marien de Jonge
- Chris Krediet RMWO
- Abraham Levi
- Wijbert Lindeman
- Jan Linzel
- Ton Loontjens
- Charles Pahud de Mortanges
- John Osten
- Bastiaan van der Rest
- Albert Cornelis de Ruyter van Steveninck
- Hanns Walter Salzer Levi
- Max Tailleur
- Dennis Vanderkar
- Pleun Verhoef
- Albertus D.J. Willemsen
- Jan Wynekes
Engelandvaarders bij het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger
[bewerken | brontekst bewerken]Engelandvaarders die in de oorlog naar Nederland terugkeerden en overleefden
[bewerken | brontekst bewerken]Er zijn 180 Engelandvaarders naar Nederland teruggekeerd, 46 van hen werden slachtoffer van het Englandspiel. Anderen sneuvelden tijdens de vliegtocht naar bezet Nederland, een groter aantal kwam om tijdens het inlichtingen- en verzetswerk in Nederland. Niet alle cijfers zijn bekend.
- Josephus Adriaansen
- Jos van Alebeek
- Pierre Louis d'Aulnis de Bourouill RMWO
- Andries Ausems
- Rein Bangma
- Jaap Beekman
- Arie Dirk Bestebreurtje RMWO
- Rudy Albert Blatt
- Garrelt van Borssum Buisman RMWO
- Pieter Bouman
- Jan Brandjes
- Kees van Brink
- Maarten Cieremans
- Frans Dijckmeester
- Pieter Dourlein RMWO
- Jan Willem van Driel
- Gerhardes Laurentius Ensink
- Jan Faber
- Pieter Roelof Gerbrands
- Jaap Hinderink[11]
- Erik Hazelhoff Roelfzema RMWO
- Henk de Jonge RMWO
- Maurits Kiek
- Gerard Kouwenhoven
- Hendrik Letteboer
- Jacobus Eugène van Loon
- Joop Luijkenaar
- Karel Mans
- Robbie Mooiweer
- André van Rijsewijk
- Thys Risselada
- Anton Schrader
- Wim Schreinemachers
- Max Smid
- Tinus Sutherland
- Peter Tazelaar RMWO
- Trix Terwindt
- Marinus Verhage
- Wijnandus Antonius Maria Visser
- Harry Weelinck
- Gerard Marius van der Weerd
- Jan Lodewijk van der Weyden
Engelandvaarders die in de oorlog naar Nederland terugkeerden maar niet overleefden
[bewerken | brontekst bewerken]- Josephus Adriaansen
- Aart Alblas RMWO
- Richard Barmé
- Cornelis Hendrik van Bemmel RMWO
- Karel Beukema toe Water
- Tobias Biallosterski RMWO
- Jan de Bloois
- Jan Bockma
- Robert de Brauw
- Henk Brinkgreve RMWO
- Joseph Bukkens
- Ben Buunk
- Cees Dekkers
- Jan Hendrik Diesfeldt
- Jaap van Hamel
- Lodewijk van Hamel RMWO
- Gerard John van Hemert
- Ab Homburg
- Wim Hoogewerff
- Frederik J Hoogewooning
- George Frans Hooijer
- Johannes Jansen
- Harmen Koopmans
- Pieter Jacob Kwint
- Herman Leus
- Menco Rein Mulder
- Wiek Schrage
- Cor Sporre
- Harm Steen
- Hans van der Stok
- Pleun Verhoef
- Pieter de Vos
- Wim de Vries
- Henri Vroom
- Martien Willem van de Waal
Agenten die slachtoffer werden van het Englandspiel
[bewerken | brontekst bewerken]Van de Engelandvaarders die als geheim agent weer terug naar Nederland gingen, zijn 46 slachtoffer van het Englandspiel geworden. Zij werden naar kamp Haaren gebracht, waar Ben Ubbink en Pieter Dourlein op 29 augustus 1943 ontsnapten en Arie van der Giessen in 1944 omkwam. Later werden de resterende gevangenen naar Mauthausen overgebracht, waar in totaal minstens 44 geheime agenten op 6 en 7 september 1944 zijn geëxecuteerd.[12]
- Aart Alblas RMWO
- Arnoldus Albert Baatsen
- Jacob Bakker
- Karel Beukema toe Water
- Klaas van de Bor
- Cornelis Carel Braggaar
- Oscar Willem de Brey
- Jo Buizer
- Joseph Bukkens
- Johannes Cornelis Dane
- Pieter Dourlein RMWO
- Cees Droogleever Fortuyn
- Jan Emmer
- Arie Cornelis van der Giessen
- Jan de Haas
- Gerard John van Hemert
- George Jambroes
- Roelof Christiaan Jonglie
- Jan Christiaan Kist
- Meindert Koolstra
- Arie Johannes de Kruijff
- Humphrey Max Macaré
- Antoon Berend Mink
- Jan Molenaar
- Adriaan Klaas Mooy
- Herman Johannes Overes
- Hermanus Parlevliet
- Charles Christiaan Pouwels
- Laurentius Maria Punt
- Jan Jacob van Rietschoten
- Frederik Willem Rouwerd
- George Lodewijk Ruseler
- Hendrik Reinder Steeksma
- Toon van Steen
- Thijs Taconis
- Trix Terwindt
- Ben Ubbink
- Antonius Johannes Wegner
- Pieter van der Wilden
Nog in te delen
[bewerken | brontekst bewerken]Mannen
[bewerken | brontekst bewerken]- Lourens Baas Becking
- Dirk Albertus Bakkenes
- Jan Bakker
- Rein Bangma
- Richard Barmé
- Ed Barten
- Jan Bastiaan
- Henk Baxmeier
- Wim Belinfante
- Johannes Adolf Bentinck
- Bernard Marie Berger
- Jan van Blerkom
- Gideon Willem Boissevain
- Jan Karel Boissevain
- J.H. van Borssum Buisman
- Hans Bos
- J.W.Th. Bosch
- Jelke Bosch
- Bart Bredero
- W.L. Brugsma
- Johan August Brünings
- Toon Buitendijk[13]
- Nicolaas Johan Celosse
- Maarten Cieremans
- K.A. Citroen
- Hendrik Cohen
- Doffie le Comte
- Rudolph Cort van der Linden
- Henri Cox
- Adriaan van der Craats
- Ru Crommelin
- Rudi van Daalen Wetters
- Theo Daalhuysen
- Karel René Dahmen
- Henk Deinum
- Fred Dessauvagie
- Gerrit Dessing
- Frans Dijckmeester
- P.T. Eckenhausen
- Bram Erasmus
- Jaap Erasmus
- Dik Esser en zijn broer Willem Esser
- Dirk Hagemeijer
- Willem Hendrik 't Hart
- Nico van Hasselt
- Jan Bernard Marinus Haye
- Leen Hellenberg
- W.A.J.J. van Hellenberg Hubar
- Hans Hers
- Dick van den Honert
- Edward van Hootegem
- Gezinus Detmer Hubbeling
- Hein Kaars Sijpesteijn
- William Leo Kalkhoven
- Maurits Kiek
- Krijn Kleijn[9]
- Charlie Koch
- Marinus Kooger
- Daniël Johannes Kooy
- Bart Kooning
- Carel Kranenburg
- Chris Krediet RMWO
- Walrave van Krimpen
- Gerrit Kroon
- Frederik Kruimink
- Bob Kruis
- Jan Kuenen
- Jacobus Christiaan Kwinkelenberg
- Pim Reijntjes
- Ben Reynders
- Sietse Rienksma
- Ben Ruesink
- Frits Ruimschotel
- Victor Henri Rutgers
- Eduard Willem Rutteman
- Maarten Hendrick Rutteman
- Ben Sajet
- Bodo Sandberg
- Kees Schelfhout
- Jan David Anton van Schelle
- Dolf Scherpbier
- Koos Schouwenaar (roeier)
- Bob Schreiner
- Cornelis Johannes Henricus Sleegers RMWO
- Johannis Evert van der Slikke
- Bert Sloth Blaauboer
- Jan Marginus Somer
- Jacob Staal
- Han Stijkel
- Bram van der Stok
- Jan Storm van 's Gravesande
- Johan Anton Stroeve
X Y Z
[bewerken | brontekst bewerken]Vrouwen
[bewerken | brontekst bewerken]Zie ook: namenlijst van de UVA[5]
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- Hans Hoets, Vrijgevaren!. Rotterdam, 1976.
- Hans Hoets, Erelijst omgekomen oud lyceïsten 1940-1949. Het Nederlandsch Lyceum 1909-1991. Lijst van Engelandvaarders. [S.l.], 2010.
- Pieter Hans Hoets, Englandspiel ontmaskerd. Schijnstoot op Nederland en België 1942-1944. Rotterdam, 1990.
- Pieter Hans Hoets, Buitengaats! Met een Engelandvaarder de wereld in. Soesterberg, 2006.
- Piet Spaans, Scheveningen Sperrgebiet. 's-Gravenhage, 1983.
- Piet Spaans, Verraad in Scheveningen, in: Jaarboek Die Haghe (2011), p. 112-128.
- Aanvullingen zijn overgenomen uit Vrijheid achter de horizon, door Jan Bruin en Jan van der Werff, hun boek gaat speciaal over de Engelandvaart over de Noordzee.
- Stichting Genootschap Engelandvaarders
- Nationaal archief[dode link]
- Dutch agents
- De Duitsche dienstbode, door Piet Spaans
- De verdwijning van de spionagelogger KW 110, door Piet Spaans
- ↑ Zie Rijksmonumenten
- ↑ Eerste luitenant, mislukt.
- ↑ a b Bij de RVD.
- ↑ Bij de Franse afdeling van de RVD.
- ↑ a b Namenlijst van de UVA. Gearchiveerd op 30 maart 2014.
- ↑ https://nimh-beeldbank.defensie.nl/foto-s/detail/193da133-58df-a286-e353-9b2593a2bc07. Gearchiveerd op 31 mei 2023.
- ↑ Foto Burgwal.
- ↑ Joodse ondernemer met visie en lef, de Volkskrant, 26 juni 2018. Gearchiveerd op 28 juli 2018.
- ↑ a b c Zie noten bij Leen Bruin.
- ↑ Booy, Arie, Engelandvaarder trouw aan zee (04-02-2019). Geraadpleegd op 09-02-2024.
- ↑ 94-jarige Jaap sprak nooit over verleden als geheim agent , AD, 27 november 2017. Gearchiveerd op 1 juli 2018.
- ↑ Gerrit Dessing is op 27 februari 1942 gedropt maar aan de Duitsers ontsnapt en naar Engeland teruggekeerd. Van J. Bakker en jhr. F.D. Ortt is na hun arrestatie niets meer gehoord.
- ↑ “Neen, ’t was geen vlucht, die U deed gaan.”
- ↑ Oorlogsvliegers in dienst van de Royal Air Force (RAF) en Fleet Air Arm (FAA) tussen 14 mei 1940 en 1 januari 1945 in het Europese oorlogstheater, op defensie.nl. Gearchiveerd op 17 augustus 2021.