Lijst van afkortingen in de geneeskunde

Dit is een lijst van afkortingen in de geneeskunde.

Voor lijsten met afkortingen per vakgebied, zie
arbo · geneeskunde · ICT · informatica · milieukunde · navigatie · onderwijs · overheid en politiek · polymeernamen · rechtspraak · spoorwegstations · wetten en regelingen · wiskunde

Zie ook de Lijst van afkortingen in het Nederlands

1

Afkorting	Betekenis(sen)
1q21	menselijk chromosoom 1
18F	florbetapir (18F)

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

A

Afkorting	Betekenis(sen)
AA	Anonieme Alcoholisten anterograde amnesia, een vorm van geheugenverlies aplastische anemie, beenmergdepressie, een zeldzame vorm van bloedarmoede, waarbij het beenmerg te weinig bloedcellen aanmaakt
AAA	aneurysma aortae abdominalis, een plaatselijke verwijding van de grote lichaamsslagader in de buik
AAAA	acuut aneurysma aortae abdominalis
AAD	American Academy of Dermatology
AAN	American Academy of Neurology
AAV	ANCA-associated vasculitis
AB0	A-B-Nul, aanduiding van het bloedgroepensysteem A, B, 0 (nul) en AB (Zie ook ABO)
ABC	Airway (luchtweg), Breathing (ademhaling), Circulation (circulatie), (> ABC-protocol, een protocol (richtlijn) bij acute zorg
ABCD	Airway, Breathing, CPR (cardiopulmonale reanimatie), Defibrillation, een protocol bij acute zorg
ABCDE	Airway, Breathing, Circulation, Disability, Exposure (> ABCDE-methode), een protocol bij acute zorg
ABG	arterieel bloedgas
ABIM	American Board of Internal Medicine
ABMR	Antibody-mediated Rejection
ABO	Association Belge d’Orthoptie (Zie ook AB0 = AB Nul)
ABPM	ambulatory blood pressure monitoring (ambulante bloeddrukmonitoring) American Board of Preventive Medicine American Board of Pain Medicine
ACC	American College of Cardiology
ACE	angiotensine-converterend enzym Apothekers Coöperatie Eemland, een samenwerkingsverband van apothekers (Amersfoort)
ACH	Apothekers Coöperatie Haaglanden, een samenwerkingsverband van apothekers (Den Haag)
ACCM	Accreditation Commission of Colleges of Medicine
ACL	Apothekencoöperatie Lekstroom, een samenwerkingsverband van apothekers (Nieuwegein)
ACLS	advanced cardiac life support (ook wel: advanced cardiovascular life support)
ACM	aritmogene cardiomyopathie
ACNES	abdominale intercostale neuralgie
ACS	acuut coronair syndroom, een verzamelnaam voor een acuut myocardinfarct (AMI) en instabiele angina pectoris (IAP)
ACT	activated clotting time, een bloedtest
ACTA	Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam
ACTH	adrenocorticotroop hormoon (corticotropine)
ADA	American Diabetes Association
ADD	aandachtstekortstoornis
ADEM	acute disseminated encephalomyelitis (acute gedissemineerde encefalomyelitis), een immuungemedieerde hersenziekte
ADH	antidiuretisch hormoon
ADHD	attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)
ADI	aanvaardbare dagelijkse inname, de maximale hoeveelheid van een stof die men levenslang dagelijks mag binnen krijgen zonder noemenswaardige gezondheidseffecten
ADPS	activated PI3K delta syndrome (geactiveerd PI3K-delta-syndroom)
Adrz	Admiraal de Ruyterziekenhuis, ook ADRZ
AED	automatische externe defibrillator
AERD	aspirin-exacerbated respiratory disease
AF	atriumfibrileren, (ook AFib), ook: atriumflutter of boezemfibrilleren, in België ook wel voorkamerfibrilleren atrial fibrillation (boezemfibrilleren) ademfrequentie alkalische fosfatase, een enzym dat fosfaatgroepen van moleculen kan verwijderen
AFib	atriumfibrileren (ook AF)
AGB	Algemeen Gegevensbeheer; de AGB-code is een uniek codenummer van Nederlandse zorgaanbieders of zorgverleningsinstanties
AGD	anogenital distance
AGO	Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek
AHI	apneu-hypopneu-index, het aantal ademstilstanden per uur
AHS	African horse sickness, (Afrikaanse paardenpest) (APP), een dierziekte
AI	apneu-index, een bepaling bij slaaponderzoek aviaire influenza, Vogelgriep, een voor vele vogelsoorten dodelijke virusziekte, met een klein besmettingsrisico voor mensen
Aids	acquired immune deficiency syndrome (Aids)
AIHA	auto-immuun hemolytische anemie, een vorm van bloedarmoede, veroorzaakt door het eigen immuunsysteem
AIK	Achterhoeks Initiatief Ketenzorg, een organisatie voor regionale samenwerking in de zorg
AION	anterieure ischemische opticusneuropathie
AIOS	arts in opleiding tot specialist (AIOS) apotheker in opleiding tot specialist
AJN	Artsen Jeugdgezondheidszorg Nederland (Jeugdartsen Nederland)
ALAT	alanine-aminotransferase (een enzym)
ALL	acute lymfatische leukemie, ook: acute lymfoblastische leukemie of acute lymfoïde leukemie
ALS	amyotrofe laterale sclerose, een neurodegeneratieve ziekte Advance Life Support, gevorderde levensondersteuning bij ongevallen, een protocol bij acute zorg
ALSG	Advanced Life Support Groep, een particulier opleidingsinstituut voor zorgprofessionals in acute zorg en rampenhulpverlening
AMC	Academisch Medisch Centrum, sinds 2018 Amsterdam UMC
AMD	age-related macular degeneration (ook: ARMD; leeftijdgebonden maculadegeneratie (LMD))
AMG	Arzneimittelgesetz (wet in Duitsland en in Oostenrijk inzake geneesmiddelen)
AMHK	Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling
AMI	acuut myocardinfarct
AML	acute myeloïde leukemie
AMLC	Amsterdam UMC Multidisciplinair Lymeziekte Centrum
Amref	African Medical & Research Foundation
AMS	arteria mesenterica superior
AMU	Aide Médicale Urgente (Dringende Geneeskundige Hulpverlening) (België)
ANA	antinucleaire antistoffen (ANA), ook wel genoemd antinucleaire factor (ANF)
ANCA	antineutrofiele cytoplasmatische antistoffen
ANF	antinucleaire factor
ANT	Associatie Nederlandse Tandartsen (1995-2020), in 2021 opgegaan in KNMT
ANIOS	arts niet in opleiding tot specialist (ANIOS)
ANP	atriaal natriuretisch peptide
ANVH	Alle Nascholingen Voor Huisartsen
AOS	androgeenongevoeligheidssyndroom, een aangeboren ongevoeligheid voor mannelijke geslachtshormonen
APA	American Psychiatric Association
APC	acetylsalicylzuur-paracetamol-cafeïne
APL	acute promyelocytenleukemie
APP	amyloid-bèta precursor protein, een eiwit in zenuwcellen Afrikaanse paardenpest, een dierziekte
APS	antifosfolipidensyndroom
APTT	activated partial thromboplastin time (geactiveerde partiële tromboplastinetijd, ook: aPTT), een diagnostische test
AQ	autismespectrumquotiënt
AR	autosomaal recessief
ARfD	acute referentiedosis, een schatting van de maximale hoeveelheid van een stof die men binnen 24 uur kan innemen zonder noemenswaardige gezondheidseffecten
Arfid	avoidant/restrictive food intake disorder (selectieve eetstoornis)
ARMB	Académie royale de médecine de Belgique
ARMD	age-related macular degeneration (ook: AMD; leeftijdgebonden maculadegeneratie (LMD))
AS	ankyloserende spondylitis, de ziekte van Bechterew Asperger's syndrome, de Engelse naam van het syndroom van Asperger
ASAT	aspartaat-aminotransferase (een enzym)
ASKA	Associatie van Ketenapotheken, een Nederlandse branchevereniging van ketenapotheken
ASMR	autonomous sensory meridian response, een gevoelssensatie Australian Society for Medical Research
ASPO	Associatie van Sociaal-Psychologische Onderzoekers
a.s.r.	voorheen Amersfoortse - Stad Rotterdam ASR), een Nederlandse verzekeringsgroep, thans een merknaam
ASz	Albert Schweitzer Ziekenhuis (Dordrecht, Zwijndrecht, Sliedrecht, Ridderkerk)
ATG	antithymocytenglobuline, een medicijn op basis van paardeneiwitten tegen bepaalde vormen van bloedarmoede anti-T-celantilichamen
ATC	Anatomisch Therapeutisch Chemisch Classificatie, een internationaal gebruikelijke indeling voor geneesmiddelen
ATLS	Advanced Trauma Life Support, gevorderde levensondersteuning bij ongevallen, een protocol bij acute zorg
ATMF	Acces to Medicine Foundation (Stichting Access to Medicine)
ATMP	advanced therapy medicinal product, een geneesmiddel gebaseerd op een gen, cel of weefsel
AV	Algemene Verkoop (met betrekking tot de verkoop van geneesmiddelen)
AVG	arts voor verstandelijk gehandicapten
AvL	Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis
AVM	arterioveneuze malformatie
AVP	Afrikaanse varkenspest, een besmettelijke virusziekte bij varkens, waarvan vooralsnog geen gevaar voor mensen is aangetoond
AVR	aortic valve replacement (aortaklepvervanging)
AWBZ	Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten, per 1 januari 2015 vervangen door de Wet langdurige zorg (Wlz)
axSpA	axial spondyloarthritis, een type artritis van delen van het skelet
AZ	Academisch Ziekenhuis
AzG	Artsen zonder Grenzen
AZL	Academisch Ziekenhuis Leiden (sinds 1998 LUMC)
azM	academisch ziekenhuis Maastricht, thans Maastricht UMC+, Maastricht Universitair Medisch Centrum Plus
AZN	Ambulancezorg Nederland, branchorganisatie voor de Nederlandse ambulancezorg
AZNN	Acute Zorg Netwerk Noord Nederland
AZO	Acute Zorgregio Oost
AZP	Academisch Ziekenhuis Paramaribo
AZS	Antonius Ziekenhuis Sneek
AZVZ	voorheen Algemeen Ziekenfonds voor Zeelieden, sinds 2006 een merk van zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid (ZZ) te Leiden

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

B

Afkorting	Betekenis(sen)
B-FAST	Belgian First Aid and Support Team, noodhulp van de Belgische overheid bij rampen in het buitenland (B-FAST)
BAER	Brainstem Auditory Evoked Response; -> BAER-test, een type gehoortest; synoniem: BERA-test
BAL	Bio-Artificial Liver, een kunstlever
BAPS	Belgian Association for Psychological Sciences, een wetenschappelijke vereniging van psychologen
BASC	BRCA1-associated genome surveillance complex (een eiwitcomplex)
BASF	Badische Anilin- & Soda-Fabrik (BASF) (Badense Aniline- & Soda-Fabriek)
BBB	Breathing, Bleeding and Bones, een protocol bij acute zorg
BBBB	Breathing, Bleeding, Breaks and Burns, een protocol bij acute zorg
BCFI	Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie
BDE	bijna-doodervaring, gewaarwordingen van een persoon die klinisch dood is
BDNF	brain-derived neurotrophic factor (zenuwcelstimulerende factor)
BDZ	benzodiazepine, een (verslavend) psychotroop kalmeringsmiddel
BELNUC	Belgian Society of Nuclear Medicine (BSNM), thans BELNUC
BERA	Brainstem Evoked Response Audiometry; -> BERA-test, een type gehoortest; synoniem: BAER-test
BFFS	Biochemical Failure-Free Survival (biochemische storingsvrije overleving)
BFP	Belgische Federatie van Psychologen, een beroepsvereniging van psychologen body fat percentage
BFS	benigne fasciculatiesyndroom
BG Pharma	Bond van Groothandelaren in het Pharmaceutische Bedrijf
BIG	Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg; Wet BIG, Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg; BIG-register
BG	Binnengasthuis (in 1981 opgegaan in het Academisch Medisch Centrum (AMC), Amsterdam)
BHF	British Heart Foundation
BKZ	Beatrix Kinderziekenhuis
BLS	Basic Life Support
BMA	British Medical Association
BMC	Bureau voor Medicinale Cannabis (CIBG)
BMD	botmineraaldichtheid, ook: bone mineral density
BMI	body mass index
BMJ	British Medical Journal
BMR	bof, mazelen en rodehond (> BMR-vaccin)
BNMS	British Nuclear Medicine Society
BNP	brain natriuretic peptide
BOD	biochemical oxygen demand
Bopz	Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) (1994-2020), in 2020 vervangen door nieuwe wetgeving
BOSK	Bond van Ouders van Spastische Kinderen † (1952-2019)
BOV	Belgische Orthoptische Vereniging
BOZ	Brancheorganisaties Zorg, een brancheorganisatie voor de zorgsector in Nederland
BPA	bisphenol A (bisfenol A)
BPH	benigne prostaathyperplasie, een goedaardige vergroting van de prostaat
BRBNS	blue-rubber-bleb-nevussyndroom
BRCA1	breast cancer 1, early onset (een menselijk gen)
BRIC	benigne recidiverende intrahepatische cholestase
BRMO	bijzonder resistente micro-organi smen (BRMO)
BSE	bezinkingssnelheid van de erytrocyten boviene spongiforme encefalopathie (gekkekoeienziekte)
BSNM	Belgian Society of Nuclear Medicine, thans BELNUC
BTK	Stichting Bevordering Tandheelkundige Kennis, uitgever van het Nederlands Tijdschrift voor Tandheelkunde
BUN	blood urea nitrogen, een bloedtest
BVD	boviene virus diarree, een infectieziekte bij rundvee, niet schadelijk voor de mens (geen zoönose)
BVK	Belgische Vereniging voor Kindergeneeskunde
BVKC	Belgische Vereniging van Klinische Chemie
BVOT	Belgische Vereniging voor Orthopedie en Traumatologie
BWS	Beckwith–Wiedemann syndrome (BWS) (syndroom van Beckwith-Wiedemann); synoniem: exomfalos-macroglossie-gigantisme

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

C

Afkorting	Betekenis(sen)
CAA	cerebrale amyloïdangiopathie, een hersenziekte
CABG	coronary artery bypass grafting (overbruggingsoperatie of bypass-operatie)
CAD	computer-aided diagnosis; Consultatiebureau voor Alcohol en Drugs; coronary artery disease, een aandoening aan de kransslagaders
CAG	coronairangiografie, synoniem van hartkatheterisatie
CAKUT	congenital anomalies of the kidney and urinary tract, aangeboren afwijkingen aan de nieren en urinewegen
CAL	Centraal Apotheek Leiden
cAMP	cyclisch adenosinemonofosfaat
CAN	Cannabinoïden Adviesbureau Nederland
CAP	community-acquired pneumonia, in de omgeving opgelopen longontsteking
CAPITA	Community-Acquired Pneumonia Immunization Trial in Adults, een onderzoek naar een vaccin tegen longontsteking
CAPS	catastrofaal antifosfolipidensyndroom
CARA	chronische aspecifieke respiratoire aandoeningen
CAS	CRISPR associated systeem
CAT	computer assisted tomography, (computertomografie), ook: CT
CAV	Collectief Aanvullende Verzekering (bij verzekeraar DSW)
CBD	cannabidiol
CBG	College ter Beoordeling van Geneesmiddelen
CBO	Centraal BegeleidingsOrgaan, een voormalig kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg
CBS	Charles Bonnet syndrome (Syndroom van Charles Bonnet), een aandoening waarbij verstandelijk gezonde mensen last hebben van hallucinaties
CBZ	Centrale Burgerlijke Ziekeninrichting, een ziekenhuis in Batavia (thans Jakarta) in de eerste helft van de twintigste eeuw
CCD	central core disease; Centrale Commissie Dierproeven, een commissie die op basis van de Wet op de dierproeven een projectvergunning kan verlenen voor onderzoek met proefdieren
CCE	Centrum voor Consultatie en Expertise, een ondersteunend team van specialisten bij de zorg voor individuele cliënten met ernstige gedragsproblemen
CCI	Charlson comorbidity index
CCMO	Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek
CCMS	Centraal College Medische Specialismen
CCOA	Canadian Certified Optometric Assistant
CCSVI	chronische cerebro-spinale veneuze insufficiëntie
CCU	coronary care unit (hartbewakingsafdeling)
CDC	Centers for Disease Control and Prevention (Centra voor Ziektebestrijding en -preventie) (USA)
CDSS	clinical decision support system
CDT	carbohydrate deficient transferrin (koolhydraatdeficiënt transferrine)
CED	Council of European Dentists
CEG	Centrum voor Ethiek en Gezondheid
CEPI	Coalition for Epidemic Preparedness Innovations (2017), een internationale alliantie voor de ontwikkeling van vaccins
CF	cystische fibrose (Ook: cystic fibrosis)
CFR	case fatality ratio
CFRD	cystic fibrosis related diabetes
CFS	chronic fatigue syndrome (chronischevermoeidheidssyndroom)
CFTD	congenitale vezeltype-disproportie
CFTR	cystic fibrosis transmembrane conductance regulator
CG	chronisch zieken en gehandicapten (> CG Raad Nederland, in 2014 opgegaan in de koepelorganisatie Ieder(in))
CGA	comprehensive geriatric assessment
CGEA	Centrum voor Geneeskundige Expertise Alkmaar, een organisatie op het gebied van bedrijfsgezondheidszorg
CGG	Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg, een zorgvoorziening voor geestelijke gezondheidszorg in Vlaanderen
CGH	comparative genome hybridization (pre-implantatiegenetische diagnostiek)
CGM	Continue glucose monitoring
CGS	College Geneeskundige Specialismen, een onderdeel van de KNMG
CGSO	Centrum voor Geboorteregeling en Seksuele Opvoeding (CGSO) (Vlaanderen)
CGT	cognitieve gedragstherapie, een vorm van psychotherapie
CHDR	Centre for Human Drug Research, een onderzoeksinstituut te Leiden
CHF	chronic heart failure
CINP	Collegium Internationale Neuro-Psychopharmacologicum (1957-2004)
ChIP	chromatine-immunoprecipitatie
CHOP	cyclofosfamide hydroxydaunorubicine oncovin/vincristine prednison (een combinatiechemotherapie)
CHPA	Centrale Huisartsen Post Almelo
CHT	congenitale hypothyreoïdie
CHVG	College voor Huisartsgeneeskunde, Verpleeghuisgeneeskunde en medische zorg voor verstandelijk Gehandicapten
CIAB	chronische idiopathische axonale polyneuropathie
Cib	Centrum Infectieziektebestrijding (een onderdeel van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM))
CIBG	CIBG, (voorheen) Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg, thans (niet meer ladingdekkend) CIBG als naam
CIDP	chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie
CIMS	Covid-19 vaccinatie informatie- en monitoringsysteem
CIRC	Centre International de Recherche sur le Cancer (Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek)
CIZ	Centrum Indicatiestelling Zorg, een uitvoeringsinstantie van het ministerie van VWS Centrale Israëlietische Ziekenverpleging, een voormalig Joods ziekenhuis in Amsterdam (1916-1979)
CJD	Creutzfeldt-Jakob disease, Ziekte van Creutzfeldt-Jakob, een prionziekte
CKD	chronic kidney disease
CKHL	Centraal Klinisch Hematologisch Laboratorium (LUMC)
CKS	Clinical Knowledge Summaries
CKZ	Centrum Klantervaring Zorg
CLA	conjugated linoleic acid (geconjugeerd linolzuur)
CLB	Centraal Laboratorium van de Bloedtransfusiedienst van het Nederlandse Rode Kruis, in 1998 opgegaan in Sanquin
CMC	Curaçao Medical Center carboxymethylcellulose, een voedingsadditief (E466)
CMD	craniomandibulaire disfunctie, het disfunctioneren van het kaakcomplex (zie ook: TMD)
CMH	Centraal Militair Hospitaal
CMPH	Committee for Medicinal Products for Human Use (Comité voor geneesmiddelen voor humaan gebruik) (EMA)
CMO	Chief Medical Officer, Hoofd Medische Dienst Clinical Monitoring Organization, klinische monitoringorganisatie
CMR	Carcinogenic, Mutagenic or toxic to Reproduction (substances), (kankerverwekkende, mutagene en/of voortplantingstoxische (stoffen))
CMRO	chronische recurrente multifocale osteomyelitis
CMT	Charcot-Marie-Tooth
CMTC	cutis marmorata teleangiectatica congenita
CMV	cytomegalovirus, ook wel cytomegalievirus
CNS	congenitaal nefrotisch syndroom, een autosomaal recessieve ziekte, die zich voordoet binnen drie maanden na de geboorte
COGEM	Commissie Genetische Modificatie
COMP	Committee for Orphan Medicinal Products, Comité voor weesgeneesmiddelen (van het Europees Geneesmiddelenbureau)
COPD	chronic obstructive pulmonary disease (COPD)
COVAX	COVID-19 Vaccines Global Access (COVAX)
COVID-19	coronavirus disease 2019 (COVID-19)
CP	cerebrale palsy of cerebrale parese, hersenverlamming, een stoornis door schade aan de hersenen tijdens of vóór de geboorte
CPA	Centrale Post Ambulancevervoer, thans Meldkamer Ambulancezorg (MKA)
CPD	Collectief Praktiserende Dierenartsen, een beroepsvereniging van dierenartsen
CPME	Comité Permanent des Médecins Européens (Standing Committee of European Doctors)
CPR	cardiopulmonale reanimatie cardiopulmonale resuscitatie
CPTSS	complexe posttraumatische stressstoornis
CPZ	Centrum voor Palliatieve Zorg
CRH	corticotropin-releasing hormone
CRISPR	Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats (CRISPR)
CRPD	Convention on the Rights of Persons with Disabilities (VN-verdrag inzake rechten van personen met een handicap)
CREST	CREST-syndroom: calcinosis, Raynaud's phenomenon, esophageal dysmotility, sclerodactyly and telangiectasia (calcinose, Raynaudfenomeen, oesofagusdysmotiliteit, sclerodactylie/sclerodermie en teleangiëctasiën)
CRS	congenitaal rubellasyndroom
CSAS	centraleslaapapneusyndroom
CSF	classical swine fever (klassieke varkenspest)
CSO	centrale spoedopvang (spoedeisende hulp) (> CSO-verpleegkundige)
C-TAP	Covid-19 Technology Access Pool
CT	computertomografie (> CT-scan)
CTC	cardiothoracalechirurgie
CTD	Comparative Toxicogenomics Database
CTE	chronische traumatische encefalopathie
CTEPH	chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie
Ctg	College tarieven gezondheidszorg, toezichthouder krachtens de Wet tarieven gezondheidszorg (Wtg), werkzaam tot 1 oktober 2006, thans Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)
CTG	cardiotocograaf (weeënmonitor) Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg
CTS	carpaletunnelsyndroom
CTX	cerebrotendineuze xanthomatose
CU	colitis ulcerosa, een ontstekingsziekte van de dikke darm
CVA	cerebrovasculair accident
CVD	centraal-veneuze druk, de bloeddruk in de centrale aders (centrale venen)
CVI	Clinical and Vaccine Immunology, een wetenschappelijk tijdschrift over microbiologie
CVRM	cardiovasculair risicomanagement
CVS	chronischevermoeidheidssyndroom
CVTM	Coördinatie van Vrijwillige Thuiszorg en Mantelzorg, een voormalige subsidieregeling
CVZ	College voor Zorgverzekeringen, sinds 2014 het Zorginstituut Nederland, een zelfstandig bestuursorgaan
CWD	chronic wasting disease, een prionziekte bij hertachtigen
CWK	cervicale wervelkolom
CWZ	Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis (Nijmegen)
CZ	CZ, voorheen Centraal Ziekenfonds, thans een handelsmerk van CZ Groep
CZE	Catharina Ziekenhuis Eindhoven

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

D

Afkorting	Betekenis(sen)
DALY	Disability-adjusted life years, levensjaren gecorrigeerd voor beperkingen
DAVF	durale arterioveneuze fistel
DBC	diagnosebehandelingcombinatie
DBS	deep brain stimulation (diepe hersenstimulatie)
DC	decompensatio cordis (hartfalen) Diagnostisch Centrum (> DC Klinieken: Diagnostisch Centrum Klinieken)
DCD	developmental coordination disorder (dyspraxie)
DCN	Diëtisten Coöperatie Nederland
DCRF	Dutch Clinical Research Foundation
DCRM	Dutch Congress of Rehabilitation Medicine (Nederlands Revalidatiecongres)
DEET	diethylmetatolueenamide (DEET), een insectenwerende stof
DEFG	don't ever forget glucose
DESG	Diabetes Education Study Group Nederland
DEXA	Dual Energy X-ray Absorptiometry (> DEXA-meting of bot-densitometrie; ook afgekort als DXA)
DG-HAL	dopplergeleide ligering van hemorroïdale arteriën (zie ook: THD)
DGH	Dringende Geneeskundige Hulpverlening, de organisatie, in België, die alle zieken en gewonden, die dringend medische hulp nodig hebben, van een snelle verzorging verzekert
DGU	Deutsche Gesellschaft für Unfallchirurgie
DGV	(Stichting) Doelmatige Geneesmiddelenvoorziening, thans Instituut Verantwoord Medicijngebruik
dhat	dhatsyndroom
DHD	Dutch Hospital Data
DI	Desaturatie-index, een waarde voor hypoxemie bij slaapapneu-onderzoek
DIA	Drug Information Association
DIC	diffuse intravasale coagulatie, bloedstolling in de bloedvaten
DiHAG	Diabetes Huisartsen Advies Groep
dis	dissociatieve identiteitsstoornis (meervoudige persoonlijkheidsstoornis)
DIS	diffuse intravasale stolling, bloedstolling in de bloedvaten
DKTP	difterie, kinkhoest, tetanus, poliomyelitis (> DKTP-vaccin)
DLB	lewy-body-dementie
DLBCL of DGBL	Diffuus grootcellig B-cellymfoom
DLZ	Dijklander Ziekenhuis (Hoorn en Purmerend)
DM	diabetes mellitus dermatomyositis, een aandoening met chronische ontstekingen van spieren en de huid
DMD	ziekte van Duchenne
DMH	Dringende Medische Hulp, bekostiging van medische verzorging voor illegaal verblijvenden (België) dienstverlening aan mensen met een handicap
DMS	Dutch Menopause Society (een werkgroep van de NVOG) diffuse mesangiale sclerose delusional misidentification syndrome (identificatiesyndroom)
DMT	dimethyltryptamine, een hallucinogene chemische verbinding
DNA	desoxyribonucleïnezuur
DNO	Diabetes and Nutrition Organization, een sectie van de EASD
DOAC	directe orale anticoagulantia, antistollingsmiddelen, voorheen: nieuwe orale anticoagulantia (NOAC)
DON	Dwarslaesie Organisatie Nederland
DPG	Directeur Publieke Gezondheid, de leidinggevende die verantwoordelijk is voor de GGD en de GHOR en tevens deel uitmaakt van de veiligheidsregio
DRE	digital rectal examination
DRI	dietary reference intake (aanbebevolen dagelijkse hoeveelheid); zie ook: RDA
DRK	Deutsches Rotes Kreuz
DRS ABCD	Danger, Response, Send for help, Airway, Breathing, CPR (cardiopulmonale reanimatie), Defibrillation, een protocol bij acute zorg
DS	Down syndrome (syndroom van Down)
DSM	Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, een diagnostisch handboek uit de psychiatrie
DSPS	delayed sleep-phase syndrome (vertraagde-slaapfasesyndroom)
DSW	Delfland, Schieland, Westland, DSW, een zorgverzekeraar
DUS-I	Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen
DVH	(Stichting) De Vrije Huisarts (2001-2022)
DVN	Diabetesvereniging Nederland Dunnevezelneuropathie
DVT	diepveneuze trombose, een vorm van trombose in de benen (trombosebeen) of in de armen
DXA	Dual Energy X-ray Absorptiometry (DEXA-meting of bot-densitometrie; ook afgekort als DEXA)
DXM	dextromethorfan
DZ	Deventer Ziekenhuis

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

E

Afkorting	Betekenis(sen)
EADV	(voorheen:) Eerste Associatie van Diabetes Verpleegkundigen (thans wordt alleen nog de afkorting EADV gebruikt)
EAOO	European Academy of Optometry and Optics
EASD	European Association for the Study of Diabetes
EBM	evidence-based medicine, geneeskunde op basis van wetenschappelijk bewijs
EBRT	external beam radiation therapy, een behandeling met uitwendige bestraling
EBV	Epstein-barrvirus
ECDC	European Centre for Disease Prevention and Control
ECFMG	Educational Commission for Foreign Medical Graduates
ECT	elektroconvulsietherapie (elektroshock)
ECG	elektrocardiogram, ook: ecg, een "hartfilmpje"
ECLS	extra corporeal life support (hart-longmachine)
ECMO	extra corporeal membrane oxygenatie (Hart-longmachine)
ECTR	European Clinical Trial Regulation
ECTRIMS	European Committee for Treatment and Research in Multiple Sclerosis
EDG	epidermale groeifactor
EDQM	European Directorate for the Quality of Medicines & HealthCare
EDS	ehlers-danlossyndroom (> syndroom van Ehlers-Danlos)
EEG	elektro-encefalografie
EE	Expertisecentrum Euthanasie, voorheen Levenseindekliniek
EF	eosinofiele fasciitis, ook genoemd ziekte van Shulman of Shulmansyndroom, een huidaandoening
EFCC	European Federation of Clinical Chemistry (thans European Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (EFLM)
EFDH	Expertisecentrum Farmaceutische zorg Departement Haaglanden (Den Haag), een samenwerkingsverband van apothekers European Dental Hygienists Federation, de Europese Federatie van Mondhygiënisten
EFLM	European Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine
EFMI	European Federation of Medical Informatics
EFPA	European Federation of Psychologists’ Associations
EFSA	European Food Safety Authority, de Europese Voedselveiligheids Autoriteit
EGF	epidermische groeifactor
eGFR	estimated glomerular filtration rate (geschatte glomerulaire filtratiesnelheid), een nierfunctietest
EHBO	eerste hulp bij ongevallen
EHEN	European Human Exposome Network, een Europees onderzoeksnetwerk
EIM	extra-intestinale manifestaties
EJN	European Journal of Neuroscience
EMA	European Medicines Agency (Europees Geneesmiddelenbureau)
EMDR	eye movement desensitization and reprocessing (een therapeutische behandelmethode bij PTSS)
EMEA	European Medicines Evaluation Agency (2004-2009), thans European Medicines Agency (EMA) (Europees Geneesmiddelenbureau)
EMG	elektromyografie exomfalos-macroglossie-gigantisme, een synoniem voor het syndroom van Beckwith-Wiedemann
EML	Essential Medicines List (Lijst van essentiële medicijnen, opgesteld door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO))
EMV	eyes movement verbal
EN	Ergotherapie Nederland, beroepsvereniging van ergotherapeuten
ENA	extraheerbare nucleaire antigenen, extraheerbare kernantigenen
ENS	empty nose syndrome, een door overmatige chirurgische ingrepen fysiologisch verminkte neus; in feite een iatrogene aandoening
EoE	eosinofiele oesofagitis
EPD	elektronisch patiëntendossier
EPDS	Edinburgh postnatal depression scale
EPO	erytropoëtine
EPP	erytropoëtische protoporfyrie
ePRO	electronic Patient Reported Outcome
EPSA	European Pharmaceutical Students' Association
ER	endoplasmatisch reticulum, een component van een dierlijke cel
ERCP	endoscopische retrograde cholangiopancreaticografie
ERIBA	European Research Institute of the Biology of Ageing
ESBL	extended-spectrum bèta-lactamase
ESE	European Society for Endodontology
ESTT	(Directie) Eenheid Secretariaten Tuchtcolleges voor de Gezondheidszorg en Toetsingscommissies Euthanasie (van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport)
ET	Essentiële trombocytose
ETS	Emergo Train System, een opleiding op het gebied van acute zorg
ETZ	Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis, een fusie-ziekenhuis in Tilburg en Waalwijk

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

F

Afkorting	Betekenis(sen)
FACS	Fellow of the American College of Surgeons
FAGG	Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (België)
FAIMER	Foundation for Advancement of International Medical Education and Research
FANC	Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle, de Belgische toezichthouder voor de nucleaire sector
FAP	familiaire adenomateuze polypose
FASD	fetal alcohol spectrum disorders, foetale alcoholspectrumstoornissen
FAST	First Aid and Support Team, noodhulp van de Belgische overheid bij rampen in het buitenland; -> B-FAST
FAVV	Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (België)
FBP	Fédération Belge des Psychologues, een Belgische beroepsvereniging van psychologen
FBSV	Faculteit Bewegen, Sport en Voeding, een onderdeel van de Hogeschool van Amsterdam (HvA)
FBTO	FBTO, voorheen Friese Boeren en Tuinders Onderlinge (Zorgverzekering), thans een handelsmerk van Achmea
FC	fibrosis cystica (taaislijmziekte)
FD	familiaire dysbètalipoproteïnemie
FDA	Food and Drug Administration
FeLV	felien leukemievirus
FFI	fatale familiaire insomnie
FGC	female genital cutting (vrouwelijke genitale verminking)
FGH	familiaire gecombineerde hyperlipidemie
FGI	Federale Gezondheidsinspecteur (België)
FIGO	Fédération Internationale de Gynécologie et d'Obstétrique, de Internationale Federatie van Gynaecologie en Verloskunde
FMG	female genital mutilation (vrouwelijke genitale verminking)
FH	familiaire hypercholesterolemie
FIOM	voorheen Federatie van Instellingen voor de Ongehuwde Moeder en haar kind, thans voornamelijk een kennisorganisatie onder de naam Fiom
FK	Farmacotherapeutisch Kompas
FL	folliculair lymfoom
FLDO	Forensisch Laboratorium voor DNA-Onderzoek (LUMC)
FMF	familiaire mediterrane koorts
FMG	Forensisch Medisch Genootschap, een Nederlandse vereniging voor forensische geneeskunde
FML	functionele mogelijkhedenlijst, een instrument van de verzekeringsgeneeskundige
fMRI	functionele MRI
FMS	Federatie Medisch Specialisten
FMT	FMT Gezondheidszorg, Facility Management Technology Gezondheidszorg Fysio-manuele therapie (De Woldstreek (Duurswold))
FNI	Florence Nightingale Instituut, een kennisinstituut voor de geschiedenis van verpleging en verzorging, opgegaan in V&VN
FODMAP	fermenteerbare oligosachariden, disachariden, monosachariden en polyolen
FOP	fibrodysplasia ossificans progressiva, een aandoening waarbij spieren en bindweefsel voortschrijdend worden omgezet in kraakbeen en bot
FPH	Fontys Paramedische Hogeschool, een onderdeel van Fontys Hogeschool, een instelling voor hoger beroepsonderwijs in Zuid-Nederland
FPK	forensisch psychiatrische kliniek
FPR	false positive rate, het percentage fout-positieven (de kans op vals alarm)
FSH	follikelstimulerend hormoon
FSHD	facioscapulohumerale dystrofie
FSL	Free style Libre (glucosemeter)
FSME	Frühsommer-Meningoenzephalitis
FTD	frontotemporale dementie
FTO	Farmacotherapeutisch Overleg, een programma van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM)

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

G

Afkorting	Betekenis(sen)
GABA	gamma-aminobutyric acid (gamma-aminoboterzuur), een γ-aminozuur (een niet-proteïnogeen aminozuur) dat in het lichaam fungeert als neurotransmitter
GAIA	Gemeenschappelijke Accreditatie Internet Applicatie, een onderdeel van de KNMG)
GALA	Gezond en Actief Leven Akkoord, een preventieprogramma van de Raad van de Volksgezondheid
GAVI	Global Alliance for Vaccines and Immunizations
GBS	Guillain–Barré syndrome, Syndroom van Guillain-Barré, een vorm van polyneuropathie Groep B streptococcus, Streptococcus agalactiae, een ziekteverwekkende bacterie
GCP	Good Clinical Practice (Goede klinische praktijken)
GCS	Glasgow-comaschaal (Glasgow Coma Scale; Glasgow Coma Score)
GDBM	geen duurzaam benutbare mogelijkheden, een indicatie bij de uitvoering van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO)
GDNF	Glial cell line-derived neurotrophic factor
GDS	Geriatric Depression Scale, een vragenlijst om depressie bij ouderen te meten geneesmiddel distributiesysteem, een verpakking van medicijnen verdeeld in eenheden per toedieningstijdstip voor een individuele cliënt
gentech	genetische technologie of gentechnologie, ook wel genetische modificatie, een vorm van biotechnologie waarbij het DNA van een organisme wordt aangepast
GERD	gastroesophageal reflux disease (met synoniem: gastro-oesophageal reflux disease (GORD), het terugvloeien van maagzuur in de slokdarm
GFR	glomerular filtration rate (glomerulaire filtratiesnelheid), een nierfunctietest
GFSV	Groningse Farmaceutische Studenten Vereniging
GGD	Gemeentelijke Geneeskundige Dienst Gemeentelijke gezondheidsdienst
ggo	genetisch gemodificeerd organisme of genetisch gemanipuleerd organisme, een organisme waarvan het DNA door middel van biotechnologie is aangepast
GGR	Gecommentarieerd Geneesmiddelen Repertorium, een jaarlijks naslagwerk voor medische professionals
GGT	gamma-glutamyltransferase (een enzym)
ggz	Geestelijke gezondheidszorg
GHB	gamma-hydroxyboterzuur, een harddrug
GHOR	Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio, voorheen Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR)
GHRH	growth hormone-releasing hormone
GHZ	gehandicaptenzorg, overkoepelende term voor alle organisaties die zorg bieden aan mensen met een functiebeperking
GIL	Gezondheidszorg Illegalen Leiden, elementaire gezondheidszorg in Leiden voor ongedocumenteerden
GLN	Generieke Leveranciers Nederland
GNP+	Global Network of People living with HIV/AIDS
GnRH	gonadotropin-releasing hormone (met synoniem: Luteinizing-hormone-releasing hormone (LHRH))
GnRHR	gonadotropin-releasing hormone receptor
GORD	gastro-oesophageal reflux disease (met synoniem: gastroesophageal reflux disease (GERD), het terugvloeien van maagzuur in de slokdarm
GOT	glutamic oxaloacetic transaminase (een enzym)
GPI	glucosephosphate isomerase (glucosefosfaatisomerase)
GPP	gegeneraliseerde pustuleuze psoriasis
GPT	glutamate pyruvate transaminase (een enzym)
GR	Gezondheidsraad, een Nederlands onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan van regering en parlement
GROW	Goal, Reality, Opportunity, Wheel, een onderzoeksmodel naar gezondheidsaspecten (Julius Centrum, UMC Utrecht)
GSS	Gerstmann-Sträussler-Scheinker (> Syndroom van Gerstmann-Sträussler-Scheinker), een hersenziekte veroorzaakt door prionen
GTT	glucosetolerantietest
GVHD	graft versus host disease (graft-versus-hostreactie)
GZ	Gezondheidszorg (> GZ-psycholoog = Gezondheidszorgpsycholoog)
GZA	(voorheen) Gasthuiszusters Antwerpen (> GZA Ziekenhuizen, een fusieziekenhuis in Antwerpen, per 1 januari 2024 Ziekenhuis aan de Stroom (ZAS))

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

H

Afkorting	Betekenis(sen)
HCAWA	hereditary cerebral hemorrhages with amyloidosis, een erfelijke hersenziekte, ook bekend als de Katwijkse ziekte
Hb	hemoglobine, een bloedeiwit
Hb(A)	hemoglobine (volwassenen)
HbA1c	geglyceerd hemoglobine, de verbinding van hemoglobine met glucose
HbF	foetaal hemoglobine
HbO22	oxyhemoglobine, de verbinding van hemoglobine met zuurstof
HCT	hematocriet
HD	Huntington's Disease (ziekte van Huntington, een ongeneeslijke, erfelijke aandoening van de herenen
HDL	high-density-lipoproteïne
HeLa	Henrietta Lacks; HeLa-cel, "onsterfelijke" cel, afstammend van baarmoederhalskankercellen van Henrietta Lacks
HELLP	hemolysis elevated liver enzymes and low platelets (HELPP)
HepB	hepatitis B
HFmrEF	heart failure with mildly reduced ejection fraction
HFpEF	heart failure with preserved ejection fraction
HFrEF	heart failure with reduced ejection fraction
HG	hyperemesis gravidarum
HGR	Hoge Gezondheidsraad, een wetenschappelijk adviesorgaan (België)
HBB	hypothalamus-hypofyse-bijnier (> HHB-as)
Hib	haemophilus influenzae
HIV	humaan immunodeficiëntievirus (HIV)
HKZ	(stichting) Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector (HKZ)
HL	Hodgkinlymfoom
HLA	humaan leukocytenantigeen
HM	human milk
HMC	Haaglanden Medisch Centrum (Westeinde, Antoniushove en Bronovo), tot 2016 Medisch Centrum Haaglanden
HMO /hmo	human milk oligosaccharid
HMSN	hereditaire motorische en sensorische neuropathieën
HNA	hereditaire neuralgische amyotrofie
HNP	hernia nuclei pulposi
HNPP	hereditary neuropathy with liability to pressure palsies
HOCM	hypertrofische obstructieve cardiomyopathie
HOED	Huisartsen Onder Eén Dak
HPFB	Health Products and Food Branch (Canada)
HSP	hoogsensitief persoon (ook: highly sensitive person) hereditaire spastische paraparese, een spierziekte henoch-schönleinpurpura, purpura van Henoch-Schönlein, een ontsteking van kleine bloedvaatjes
HPV	humaan papillomavirus
HSMR	hospital standardized mortality ratio
HSP	hereditaire spastische paraparese
HT	hematocriet hypertensie
HVRC	Huisartsen en Verpleeghuisartsen Registratie Commissie
HVZ	hart- en vaatziekten

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

I

Afkorting	Betekenis(sen)
IACM	Internationale Associatie voor Cannabis als Medicijn
IAOM	International Association of Orofacial Myology
IAP	instabiele angina pectoris
IARC	International Agency for Research on Cancer (Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek)
IARS	International Academy of Sex Research
IASP	International Association for the Study of Pain
IAT	intra-arteriële trombectomie
IBD	inflammatory bowel disease (chronische darmontstekingen)
IBS	irritable bowel syndrome (Prikkelbaredarmsyndroom)
IC	intensive care (Intensieve zorg)
ICD	implanteerbare cardioverter-defibrillator
ICD-O	International Classification of Diseases for Oncology
ICD-11	International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (versie 11)
ICIN	Interuniversitair Cardiologisch Instituut Nederland, thans Netherlands Heart Institute
ICPC	International Classification of Primary Care
ICRC	International Committee of the Red Cross (Internationaal Comité van het Rode Kruis)
ICSI	intracytoplasmatische sperma-injectie
ICU	intensive care unit
IDIC-15	IDIC-15 isodicentrisch chromosoom 15
IDLH	Immediately Dangerous to Life or Health
IEM	in-ear monitor
IFCC	International Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine
IFFS	International Federation of Fertility Societies
IFN	interferon
IFR	infection-fatality ratio
IGJ	Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, een onderdeel van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
IGZ	Inspectie voor de Gezondheidszorg, in 2018 samengevoegd met de Inspectie Jeugdzorg (IJZ) tot de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ)
IGO	infertiliteit, gynaecologie en obstetrie
IHDF	International Health Development Foundation
IHF	Inspecteur d'hygiène fédéral (Federale Gezondheidsinspecteur, België)
IHQC	Innovation in Health Strategy and Quality of Care (een onderzoekprogramma van het LUMC)
IJZ	Inspectie Jeugdzorg, in 2018 samengevoegd met de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) tot de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ)
IKNL	Integraal Kankercentrum Nederland
i.m.m.	in manu medici (imm.), (Geef) in handen van de arts, vermelding op recept
IMBG	Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg (van de Erasmus Universiteit Rotterdam)
IMDH	Instituut voor Medische Dringende Hulpverlening (Brugge)
IMED	International Medical Education Directory
IMSI	Intracytoplasmatisch morfologisch geselecteerde sperma-injectie
INR	International Normalised Ratio (Internationale genormaliseerde ratio)
Intravacc	Instituut voor Translationele Vaccinologie
IPF	Idiopathische pulmonale fibrose
IPPNW	International Physicians for the Prevention of Nuclear War (Internationale Medici ter Voorkoming van Kernoorlog), Artsen voor Vrede
IPSF	International Pharmaceutical Students' Federation
IRC	Infraroodcoagulatie, een behandeling met blootstelling aan infrarood licht
IRS	Insulin receptor substrate
ISAO	Internationale Stichting Alzheimer Onderzoek
ISI	International Sensitivity Index
ISPE	International Society for Pharmaceutical Engineering
ISQua	International Society for Quality in Health Care
ITON	Instituut voor toegepaste neurowetenschappen
ITP	idiopathische trombocytopenische purpura, ook: ziekte van Werlhof, een aandoening van het bloed
IUATLD	International Union Against Tuberculosis and Lung Disease
IUI	Intra-uteriene inseminatie
IUPHAR	International Union of Basic and Clinical Pharmacology (Internationale Unie van Basis en Klinische Farmaceutica)
IUPS	International Union of Physiological Sciences
IVC	inferior vena cava
IVF	in-vitrofertilisatie
IVLE	intraveneuze lipidenemulsie
IVM	Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik
IVP	intraveneuze pyelografie

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

J

Afkorting	Betekenis(sen)
JAAD	Journal of the American Academy of Dermatology
JAMA	Journal of the American Medical Association
JBZ	Jeroen Bosch Ziekenhuis
JDRF	Juvenile Diabetes Research Foundation
JMM	Journal of Medical Microbiology
JMML	juveniele myelomonocyten leukemie
JOGG	Jongeren Op Gezond Gewicht
JSR	Journal of Sex Research

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

K

Afkorting	Betekenis(sen)
K-EET	Ketenaanpak Eetstoornissen, een netwerk van zorgverleners voor eetstoornissen bij jeugdigen
KABIZ	Kwaliteitsregistratie en Accreditatie Beroepsbeoefenaren in de Zorg
KAGB	Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België
KAMG	Koepel Artsen Maatschappij en Gezondheid
KCL	Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde (LUMC)
KDV	kinderdagverblijf
KFF	Klinische Farmacie en Farmacologie, een afdeling van het Universitair Medisch Centrum Groningen
KGCL	(Stichting) Klinisch Genetisch Centrum Leiden
KGF	keratinocytengroeifactor
KHZ	Kenniscentrum Historie Zorgverzekeraars, een onderdeel van de afdeling Metamedica van het VUmc
KID	Kunstmatige Inseminatie Donorsperma
KIE	Kunstmatige Inseminatie Eigen semen
KiKa	(Stichting) Kinderen Kankervrij (2002)
KiTZ	Kindertumorzentrum -> Hopp Kindertumorzentrum Heidelberg
KJTC	Kinder- en JeugdTraumaCentrum
KLS	Syndroom van Kleine-Levin
KNCV	Koninklijke Nederlandse Centrale Vereniging ter bestrijding van tuberculose (Tuberculosefonds)
KNGF	Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie
KNMG	Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst
KNMP	Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie
KNMT	Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Tandheelkunde
KNMvD	Koninlijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde
KNO	Keel-Neus-Oor(...)
KNOV	Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen
KNPSV	Koninklijke Nederlandse Pharmaceutische Studenten Vereniging
KOAG	Keuringsraad Openbare Aanprijzing Geneesmiddelen
KP	Kwaliteitsregister Paramedici
KRM	Kwaliteitsregister Mondhygiënisten
KRP	Kwaliteitsregister voor Pedicures
KRT	Kwaliteitsregister Tandartsen
KSS	Syndroom van Kearns-Sayre
KTP	(Stichting) Kennis en Toepassing Psychotraumatologie
KTS	Syndroom van Klippel-Trénaunay
KZ-syndroom	Concentratiekampsyndroom

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

L

Afkorting	Betekenis(sen)
L-CHIC	Leiden Controlled Human Infection Center
LACDR	Leiden Academic Centre for Drug Research
LAD	Landelijke vereniging van artsen in dienstverband
Lareb	Landelijke registratie evaluatie bijwerkingen (Lareb)
LASA	Longitudinal Aging Study Amsterdam (langjarige verouderingsstudie)
LAV	Leyden Academy on Vitality and Ageing
LAVA	Life and Vitality Assessment (een onderzoek van Leyden Academy on Vitality and Ageing (LAV))
LBSP	Leiden Bio Science Park, een concentratie van bedrijven en kennisinstellingen in de sector biotechnologie
LBZ	Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg, een type ICT-standaard in de zorg
LCG	Landelijk Coördinatiecentrum Geneesmiddelen
LCH	Landelijk Consortium Hulpmiddelen
LCI	Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding
LCHV	Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid (een onderdeel van het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb))
LCMV	lymfocytair choriomeningitis virus, een mammarenavirus bij knaagdieren dat bij mensen ernstige ziektebeelden kan veroorzaken
LCPL	Leids Cytologisch & Pathologisch Laboratorium (Rijswijk ZH)
LCPS	Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding
LD	lactaatdehydrogenase (melkzuurdehydrogenase)
LDH	lactaatdehydrogenase (melkzuurdehydrogenase)
LED	lupus erythematodes disseminatus, een auto-immuunziekte, met synoniem: systemische lupus erythematodes (SLE)
LEEFH	(Stichting) Landelijk Expertisecentrum Erfelijkheidsonderzoek Familiaire Hart -en vaatziekten
LDL	Lagedichtheidlipoproteïne
LEMS	Lambert-Eaton myastheen syndroom
LETM	Longitudinal extensive transverse myelitis
LG	lichamelijk gehandicapte, een zorgindicatie
LGMD	Limb-girdle-dystrofie
LH	Luteïniserend hormoon
LHON	Leber hereditary optic neuropathy
LHRH	luteinizing-hormone-releasing hormone, synoniem van Gonadotropin-releasing hormone GnRH))
LHV	Landelijke Huisartsen Vereniging
LICO	Leids Informatiecentrum Oncologie, een informatiecentrum en "huiskamer" voor kankerpatiënten en hun naasten
LIMA	left internal mammary artery
LIMSC	Leiden International (Bio)Medical Student Conference
LMD	leeftijdgebonden maculadegeneratie (zie ook: AMD)
LNAZ	Landelijk Netwerk Acute Zorg
LOA	Lebers opticusatrofie
LOI	Landelijk Overleg Infectieziektebestrijding
LOINC	Logical Observation Identifiers Names and Codes, een databank met standaarden voor medische laboratoriumobservaties
LOOB	Last tot onmiddellijke onthouding van de beroepsactiviteiten, een ingreep door de IGJ
LOOP	(Stichting) Landelijk Overkoepelend Orgaan voor de Podologie, een branche-organisatie voor podologen
LOPH	Lokaal Opleidings Plan Heelkunde (LUMC)
LRK	Landelijk Register Kinderopvang
LS	lichen sclerosus, een huidziekte, ook: LSA of LSEA
LSA	lichen sclerosus, ook: LS, een huidziekte, met synoniem: lichen sclerosus et atrophicans (LSEA)
LSD	lumpy skin disease, nodulaire dermatose, een besmettelijke virusziekte bij runderen en andere hoefdieren Lysergeenzuurdi-ethylamide, een synthetische hallucinogene drug
LSEA	lichen sclerosus et atrophicans, ook: LS, een huidziekte, synoniem van lichen sclerosus (LSA)
LSH	Laboratorium voor Speciële Hematologie van het LUMC
LSHTM	London School of Hygiene and Tropical Medicine
LTT	Lactose tolerantie test
LTX	Longtransplantatie of levertransplantatie
LUMC	Leids Universitair Medisch Centrum
LUTS	lower urinary tract symptoms (LUTS), lagere urineweg-symptomen
LVAG	Landelijke Vereniging van Assistent Geneeskundigen
LVAH	Landelijke Vereniging Assitenten Heelkunde
LVG	licht verstandelijk gehandicapte, een zorgindicatie
LVO	Landelijke Vereniging Operatieassistenten, een beroepsvereniging van paramedici

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

M

Afkorting	Betekenis(sen)
M&G	Maatschappij en Gezondheid, (> arts M&G, ook: arts M+G)
MAD	mandibular advancement device (snurkbeugel)
MAO	monoamino-oxydase (een verzamelnaam voor flavo-enzymen)
MAOI	monoamine oxidase inhibitor (monoamino-oxidaseremmer)
MB	multibacillair (> MB lepra: multibacillaire lepra)
MBB	Medische beeldvormings- en bestralingsdeskundige (een paramedische beroep)
MBBC	Macromolecular Biophysics and Biological Chemistry
MBvO	Meer Bewegen voor Ouderen
MC	Medisch Centrum
MCAT	Medical College Admission Test
MCH	Medisch Centrum Haaglanden, thans Haaglanden Medisch Centrum (Westeinde, Antoniushove en Bronovo)
MCI	mild cognitive impairment (lichte cognitieve stoornis)
MCL	mantelcellymfoom Medisch Centrum Leeuwarden
MCM	Medisch Centrum Meppel
MCTD	mixed connective tissue disease
MD	myotone dystrofie maculadegeneratie
MDD	major depression disorder (ernstige depressieve stoornis)
MDMA	3,4-methyleendioxymethamfetamine (MDMA) (een synthetische drug)
MDO	multidisciplinair overleg
MDPV	methyleendioxypyrovaleron (een synthetische drug)
MDR-CVRM	Multidisciplinaire richtlijn Cardiovasculair risicomanagement
MDS	myelodysplastisch syndroom
ME	myalgische encefalomyelitis
MeCeBi	Medisch Centrum voor Biofysische Geneeskunde
MERS	Middle East respiratory syndrome
MeSH	Medical Subject Headings, een thesaurus voor ontsluiting van medische publicaties
METC	Medisch Ethische Toetsingscommissie
MF	myelofibrose
MG	myasthenia gravis, een neurologische auto-immuunziekte die de spieren aantast
MGE	mobile genetic element
MGUS	monoclonal gammopathy of undetermined significance
MIMMS	(Stichting) Major Incident Medical Management and Support
MIP	Meldingen Incidenten Patiëntenzorg, een systeem van meldingen van incidenten binnen een zorginstelling; zie ook: VIM
MIS	multisystem inflammatory syndrome
MIS-C	multisystem inflammatory syndrome in children
MKA	Meldkamer Ambulancezorg, voorheen Centrale Post Ambulancevervoer (CPA)
MLD	Maag Lever Darm (> MLD-arts) Metachromatische leukodystrofie
MM	multipel myeloom (Ziekte van Kahler)
MMA	mammalian meat allergy (alfa-galsyndroom, alfa-galallergie of vleesallergie)
MMC	Maxima Medisch Centrum (een ziekenhuis in Eindhoven en Veldhoven) Mungra Medisch Centrum (een ziekenhuis in Nieuw-Nickerie in Suriname)
MMI	Medische Microbiologie en Infectiepreventie, een afdeling van het Universitair Medisch Centrum Groningen
MMSE	mini–mental state examination (een test)
MMT	Mobiel Medisch Team (ook wel: traumateam; onderdeel van een traumacentrum)
MNS	maligne neurolepticasyndroom, een bepaalde reactie op antipsychotische medicatie
MOCA	Montreal Cognitive Assessment
MOET	(Stichting) Managing Obstetrics Emergencies and Trauma, een organisatie die specifieke training aanbiedt op acuut obstetrisch terrein
MPA	microscopische polyangiitis
MPS / mps	meervoudige persoonlijkheidsstoornis / multipele persoonlijkheidsstoornis (synoniem: dissociatieve identiteitsstoornis (dis))
MRA	mandibulair repositie-apparaat (snurkbeugel) monoamine releasing agent (ook: monoamine releaser)
MRC	Militair Revalidatie Centrum
MRI	magnetic resonance imaging
MRL	maximale residu limiet, de maximale hoeveel van een bestrijdingsmiddel of diergeneesmiddel die er in een product mag zitten
MRMI	Medical Response to Major Incidents
mRNA	messenger ribonucleic acid, Messenger-RNA, boodschapper-RNA; -> mRNA-vaccin
MRSA	meticilline-resistente Staphylococcus aureus
MS	multiple sclerose
MSG	monosodiumglutamaat (mononatriumglutamaat, een smaakversterker; synoniem: Ve-tsin of E-621)
MSR	Medisch Specialistische Revalidatie
MSRC	Medisch Specialisten Registratie Commissie, voorheen (1932-1998) Specialisten Registratie Commissie (SRC), thans Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS)
MSS	syndroom van Marshall-Smith
MST	Medisch Spectrum Twente
MUG	Mobiele Urgentiegroep, traumateam (België)
MUGH	Mobiele Urgentiegroep-helikopter, MUG-helikopter, een traumahelikopter (België)
MUMC+	Maastricht Universitair Medisch Centrum Plus (Maastricht UMC+)
MW	morbus Waldenström
MZL	marginalezonelymfoom

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

N

Afkorting	Betekenis(sen)
N. X	N. X, nervus vagus, de zwervende zenuw
NAAV	Nederlandse Artsen Acupunctuur Vereniging
NAD	nicotinamide-adenine-dinucleotide Nationaal Actieprogramma Diabetes (2009-2013)
NADP	nicotinamide adenine dinucleotide phosphate (nicotinamide-adenine-dinucleotidefosfaat)
NAE	Nederlandse Academie voor Eetstoornissen, een vereniging voor professionals die werken met patiënten met voedings- en eetstoornissen
NAFLD	non-alcoholic fatty liver disease, een aandoening van de lever
NAH	niet-aangeboren hersenletsel
NAN	Nederlandse Apotheek Norm
NAM	National Academy of Medicine (US)
NAS	neonataal abstinentiesyndroom
NASH	niet-alcoholische steatohepatitis, een aandoening van de lever National Academy of Sports Medicine (US)
NAZB	Netwerk Acute Zorg Brabant
NAZL	Netwerk Acute Zorg Limburg
NAZMN	Netwerk Acute Zorg Midden-Nederland
NAZrZ	Netwerk Acute Zorg regio Zwolle
NAZW	Netwerk Acute Zorg West
NCAB	Nationale Commissie Aids Bestrijding †
NCBD	Nederlandse Christelijke Bond van Doven
NCD	Newcastle disease, Ziekte van Newcastle of pseudovogelpest, een zeer besmettelijke ziekte bij vogels, die ook ziekteverschijnselen veroorzaakt bij de mens (zoönose)
NCDR	National Cardiovascular Data Registry, sinds 2017 de Nederlandse Hart Registratie (NHR)
NCHS	National Center for Health Statistics (USA)
NCI	National Cancer Institute, een onderdeel van de National Institutes of Health (NIH) (USA)
NCFS	Nederlandse Cystic Fibrosis Stichting, een patiëntenorganisatie
NCSM	Stichting Nederlandse associatie voor legale cannabis en haar stoffen als medicatie
NCV	Nederlandse Coeliakie Vereniging, een patiëntenorganisatie
NDF	Nederlandse Diabetes Federatie
NDFB	Nederlandse Donor Feces Bank (LUMC)
NEC	necrotiserende enterocolitis, een ernstige darmziekte bij te vroeg geboren baby's
NecstGen	Netherlands Center for the Clinical Advancement of Stem Cell and Gene Therapies (Leiden)
NEJM	New England Journal of Medicine
NFI	Nederlands Forensisch Instituut
NFK	Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties
NFN	Nederlandse Federatie voor Nefrologie
NFU	Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra
NGF	nerve growth factor (zenuwgroeifactor)
NHDI	Nederlandse Hervormde Diaconessen Inrichting (1891-1969), uiteindelijk in 2013 opgegaan in OLVG
NHG	Nederlands Huisartsen Genootschap
NHL	Non-hodgkinlymfoom
NHR	Nederlandse Hart Registratie
NHS	National Health Service (Nationale Gezondheidsdienst) (Verenigd Koninkrijk)
NHTR	Niet-hemolytische transfusiereactie
NIA	National Institute on Aging, een onderdeel van de National Institutes of Health (NIH) (USA)
NIAID	National Institute of Allergy and Infectious Diseases (Nationaal Instituut voor Allergieën en Besmettelijke ziekten), een onderdeel van de National Institutes of Health (NIH)
NIAZ	Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg, sinds 2020 Qualicor Europe
Nictiz	voorheen Nationaal ICT-Instituut in de Zorg (thans een merknaam), het kenniscentrum voor Informatie- en Communicatietechnologie (ICT) in de zorg
NIDA	National Institute on Drug Abuse (van NIH)
NIFP	Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie
NIGZ	Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie
NIH	National Institutes of Health (USA)
NIMH	National Institute of Mental Health, een instituut van de National Institutes of Health
NIOG	Nitrosamine Implementation Oversight Group, een overleggroep van het Europees Geneesmiddelenbureau
NIPT	Niet-invasieve prenatale test
NISB	Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen
NIV	Nederlandse Internisten Vereniging
Nivel	Nederlands Instituut Voor onderzoek van de EersteLijnsgezondheidszorg (Nivel), thans Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg
NIZ	Nederlands Israëlietisch Ziekenhuis (1804-1943, Amsterdam) (†)
NKI	Nederlands Kanker Instituut
NKOC	Nationaal Kinder Oncologisch Centrum
NKR	Nederlandse Kankerregistratie, een gegevensbank van patiënten met kanker
NLM	National Library of Medicine (US)
NLV	Nederlandse Leverpatiënten Vereniging
NMA	neuromusculaire aandoening
NMB	Nieuw-Malthusiaanse Bond (1881-1940), thans NVSH
NMDA	N-methyl-D-asparaginezuur
NMDL	Nederlands Moleculair Diagnostisch Laboratorium (Rijswijk ZH)
NMMV	Nederlandse Maatschappij Medisch Voetzorgverleners, de beroepsvereniging van rijkserkende medisch pedicures
NMO	Neuromyelitis optica
NMT	Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde, thans KNMT
NNGC	Nederlandsch Natuur- en Geneeskundig Congres (1887-2017)
NOAC	nieuwe orale anticoagulantia, antistollingsmiddelen (Non-vitamin k antagonist Oral Anti-Coagulants); ook: directe orale anticoagulantia (DOAC)
NOG	Nederlands Oogheelkundig Gezelschap
NOS	not otherwise specified
NOV	Nederlandse Orthopaedische Vereniging
NOVF	Nederlandse Vereniging voor Orofaciale Fysiotherapie (een vereniging voor kaakfysiotherapie))
NPaV	Nederlandse Psychoanalytische Vereniging
NPBI	Nederlandse Productielaboratorium Bloedtransfusieapparatuur en Infusievloeistoffen (NPBI)
NPCF	Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie (thans Patiëntenfederatie Nederland (PN))
NPV	Nederlandse Patiëntenvereniging
NRA	norepinephrine releasing agent
NRI	noradrenaline reuptake inhibitor (noradrenaline-heropnameremmer, synoniem: norepinefrine-heropnameremmer)
NRLBM	Nederlands Referentielaboratorium voor Bacteriële Meningitis (Amsterdam UMC)
NRP	niet-reanimerenpenning
NRR	Nederlandse Reanimatieraad
NSAA	non-standard amino acid (niet-standaard aminozuur)
NSAID	Non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAID's) (ontstekingsremmende geneesmiddelen)
NSBB	niet-selectieve bèta-blokker
NSCK	Nederlands Signalerings Centrum Kindergeneeskunde
NSK	nefrostomiekatheter
NSPOH	Netherlands School of Public and Occupational Health
NSRM	Netherlands Society of Rehabilitation Medicine, de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen
NSWP	Nederlandse Stichting Whiplash Patiënten
NTD	neglected tropical disease, verwaarloosde tropische ziekte
NTS	Nederlandse Transplantatie Stichting, een stichting ter bevordering van orgaan- en weefseldonaties
NTvG	Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
NTvH	Nederlands Tijdschrift voor Heelkunde Nederlands Tijdschrift van Hematologie
NTVT	Nederlands Tijdschrift Voor Tandheelkunde
NTX	Niertransplantatie
NVAB	Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde
NVCO	Nederlandse Vereniging voor Chirurgische Oncologie (Nederlandse Vereniging voor Kankerchirurgie, een ondervereniging van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVVH))
NVD	Nederlandse Vereniging van Diëtisten
NVDEC	Nederlandse vereniging van dierexperimentencommissies
NVDO	Nederlandse Vereniging voor Diabetes Onderzoek
NVEPC	Nederlandse Vereniging Esthetische Plastische Chirurgie
NVFB	Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie bij Bekkenproblematiek, evenwel meestal genoemd Nederlandse Vereniging voor Bekkenfysiotherapie
NVFK	Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie van Kinderen, thans Nederlandse Vereniging voor Kinderfysiotherapie
NVGE	Nederlandse Vereniging voor GastroEnterologie
NVGIC	Nederlandse Vereniging voor GastroIntestinale Chirurgie, een ondervereniging voor maagdarmchirurgie van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVVH)
NVH	Nederlandse Vereniging voor Hepatologie
NVI	(voormalig) Nederlands Vaccin Instituut (2003-2010)
NVIC	Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum Nederlandse Vereniging voor Intensive Care
NVK	Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde
NVKC	Nederlandse Vereniging voor Kinderchirurgie (een ondervereniging van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVVH) Nederlandse Vereniging van Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde
NVKG	Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie
NVLA	Nederlandse Vereniging voor Laboratoriumartsen † (in 1992 opgegaan in Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie (NVMM)
NVLD	Niet-verbale leerstoornis
NVM	Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten
NVMBR	Nederlandse Vereniging voor Medische Beeldvorming & Radiotherapie (2003)
NVMG	Nederlandse Vereniging voor Medische Geschiedenis
NVML	Nederlandse Vereniging van bioMedisch Laboratoriummedewerkers
NVMSR	Nederlandse Vereniging voor Medisch Specialistische Rapportage
NVMM	Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie Nederlandse Vereniging voor Medische Milieukunde
NVMO	Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie Nederlandse Vereniging voor Medisch Onderwijs
NVMP	Nederlandse Vereniging voor Medische Polemologie (1969), thans Artsen voor Vrede
NVMSR	Nederlandse Vereniging voor Medisch Specialistische Rapportage
NVN	Nierpatiënten Vereniging Nederland
NVNG	Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde
NVOG	Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie
NVOM	Nederlandse Vereniging voor Ouders van Meerlingen Nederlandse Vereniging van Oefentherapeuten Mensendieck (thans VvOCM)
NVOO	Nederlandse Vereniging voor Overgewicht & Obesitas
NVPC	Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie
NVRO	Nederlandse Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie
NVSG	Nederlandse Vereniging voor Sociale Geriaters, gefuseerd 2005 met NVVA, sinds 2009 Verenso
NVSH	Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming
NVT	Nederlandse Vereniging voor Traumachirurgie (een ondervereniging van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVVH)) Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie Nederlandse Vereniging van Tandartsen
NVU	Nederlandse Vereniging voor Urologie, een wetenschappelijke beroepsvereniging voor medisch specialisten in de urologie
NVVA	Nederlandse Vereniging van Verpleeghuisartsen (1972-2009), thans Verenso
NVVC	Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
NVVE	Nederlandse Vereniging Voor Endodontologie Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie, sinds 2006 Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE)
NVVG	Nederlandse Vereniging voor Verzekeringsgeneeskunde
NVvH	Nederlandse Vereniging voor Handchirurgie Nederlandse Vereniging voor Heelkunde Nederlandse Vereniging voor Hematologie
NVVO	Nederlandse Vereniging van Orthoptisten
NVvL	Nederlandse Vereniging voor Longchirurgie (een ondervereniging van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVVH)
NVVP	Nederlandse Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen en Psychotherapeuten (†)
NVvR	Nederlandse Vereniging voor Radiologie
NVVS	Nederlandse Vereniging voor Seksuologie, thans Nederlandse Wetenschappelijke Vereniging voor Seksuologie
NVvV	Nederlandse Vereniging voor Vaatchirurgie (een ondervereniging van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVVH)
NVZ	Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen
NVZA	Nederlandse Vereniging van ZiekenhuisApothekers
NVZD	Nederlandse Vereniging van Bestuurders in de Zorg (voorheen Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisdirecteure (NVZD))
NWS	Nederlandse Wetenschappelijke Vereniging voor Seksuologie (voorheen Nederlandse Vereniging voor Seksuologie (NVVS))
NWVT	Nederlandse Wetenschappelijke Vereniging van Tandartsen
Nza	Nederlandse Zorgautoriteit, toezichthouder krachtens de Wet marktordening gezondheidszorg (2005)
NZf	Nederlandse Zorgfederatie (1991-1999), een voormalige koepelorganisatie, thans ActiZ en NVZ

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

O

Afkorting	Betekenis(sen)
OA	oral appliance (snurkbeugel)
OAB	overactieve blaas
OAC	orale anticonceptie orale anticoagulantia
OAZ	Organisatie van Algemeene Ziekenfondsen (1941-1968)
OCD	osteochondritis dissecans (ook afgekort als OD) obsessive–compulsive disorder (obsessieve-compulsieve stoornis)
OCM	Organisatie Cytodiagnostische Medewerkers, een beroepsorganisatie voor medewerkers in de zorg
OCS	obsessieve-compulsieve stoornis, ook: obsessief-compulsieve stoornis of dwangstoornis
OCT	optische coherentietomografie
OD	osteochondritis dissecans (ook afgekort als OCD)
ODAP	Orphan Drug Access Protocol oxalyldiaminopropionzuur
OGGZ	Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (waaronder Bemoeizorg)
OGTT	orale glucosetolerantietest
OHK	Oogheelkundige Historische Kring (2018), een werkgroep van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG)
OHRA	OHRA, voorheen Onderlinge voor Hogere Rijks Ambtenaren (zorgverzekering); thans een handelsmerk van onderdelen van de NN Group en de CZ Groep
OHS	obesitas-hypoventilatiesyndroom
OI	osteogenesis imperfecta
OLO	Onverwacht Lange Opnameduur
OLVG	Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (1898-2015), sinds 2015 OLVG, een ziekenhuis in Amsterdam
OMC	Oogheelkundig Medisch Centrum, aanduiding voor een zelfstandige oogheelkundige kliniek
OMIN	Online Mendelian Inheritance in Man (een medische databank)
OMS	opsoclonus-myoclonussyndroom Orde van Medisch Specialisten (in 2015 opgegaan in Federatie Medisch Specialisten)
OMT	Outbreak Management Team
ONVZ	ONVZ, voorheen Onderlinge Nationale Verzekering tegen Ziekenhuiskosten, thans een handelsmerk
OOA	Onderzoekschool Oncologie Amsterdam
OOG	Oostelijk Oogheelkundig Gezelschap, een regionale afdeling van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG)
OPS	organisch psychosyndroom
ORL	otorinolaryngologie (in België); keel-, neus- en oorheelkunde (of keel-neus-oorheelkunde) (in Nederland)
OSAS	obstructieveslaapapneusyndroom, een dichtvallen tijdens de slaap van de bovenste luchtweg door wand of tong
OT	orthostatische tremor, een neurologische aandoening, gekenmerkt door onwillekeurige trillingen in de benen
OTO	Opleiden, Trainen en Oefenen, een programma binnen een netwerk voor acute zorg
OVAA	Onderlinge Verzekering van Artsen Automobilisten † (thans VvAA)
OVN	Optometristen Vereniging Nederland
OZG	Ommelander Ziekenhuis Groningen
OZO	Overijsselse Ziekenomroep, een regionale ziekenomroep in Nijverdal, verzorgd door vrijwilligers in verpleeghuizen en verzorgingstehuizen in Midden-Overijssel

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

P

Afkorting	Betekenis(sen)
PAAZ	Psychiatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis
PAH	pulmonale arteriële hypertensie fenylalaninehydroxylase, een enzym
PAHO	Pan American Health Organization (Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie), een regionale organisatie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)
PAV	perifeer arterieel vaatlijden
PB	paucibacillair (> PB-lepra: paucibacillaire lepra)
PBC	Pieter Baan Centrum, een psychiatrische observatiekliniek
PBS	pijnlijk baarmoedersyndroom
PC	pubococcygeus (> PC-spier, de musculus pubococcygeus)
PCD	primaire ciliaire dyskinesie
PCH	pontocerebellaire hypoplasie, een aandoening van de kleine hersenen
PCOS	polycysteus-ovariumsyndroom of syndroom van Stein-Leventhal, een aandoening van de eierstokken
PCI	percutane coronaire interventie, een methode voor het verwijden van een vernauwing in een kransslagader, ook genoemd dotteren
PCP	1-(1-phenylcyclohexyl)piperidine (fencyclidine) pneumocystis carinii-pneumonie, verouderde naam voor pneumocystis jirovecii-pneumonie
PCR	polymerase chain reaction (polymerase-kettingreactie)
PCT	porphyria cutanea tarda, een huidaandoening door overgevoeligheid voor licht
PDCO	Paediatric Committee (van het Europees Geneesmiddelenbureau)
PDD	pervasive developmental disorder, pervasieve ontwikkelingsstoornis
PDD-NOS	pervasive developmental disorder - not otherwise specified (PDD-NOS)
PDS	prikkelbaredarmsyndroom
PEH	psychiatrische eerste hulp
PENI	psycho-endocrino-neuro-immunologie, een interdisciplinair onderzoeksgebied naar de wisselwerking tussen psyche, zenuwstelsel en immuunsysteem (zie ook: PNI)
PET	positronemissietomografie
PF	plasmafiltratie
PGD	pre-implantatiegenetische diagnostiek Patiënten, Gehandicapten en Ouderen (een voormalig fonds waarvan de taken zijn overgenomen door DUS-I)
PGO	persoonlijke gezondheidsomgeving, een digitaal bestand met persoonlijke gezondheidsgegevens
PHA	Primair hyperaldosteronisme
PHTS	PTEN hamartoom tumorsyndroom
PI	perfusie-index, een maat voor de doorbloeding
PIP	paediatric investigation plan (van het Europees Geneesmiddelenbureau)
PIZ	Portugees Israëlitisch Ziekenhuis † (Amsterdam)
PJP	Pneumocystis jiroveci
PKAN	pantothenate kinase-associated neurodegeneration
PKU	phenylketonuria (fenylketonurie)
PLB	hospholamban, een eiwit
PLMD	periodic limb movement disorder
PLN	phospholamban, een eiwit
PLS	primaire laterale sclerose
PMA	paramethoxyamfetamine, een designerdrug Pensioenfonds Medewerkers Apotheken Polikliniek Mens en Arbeid, een polikliniek van het Amsterdam UMC premarket approval (premarket-goedkeuring), een proces van de Food and Drug Administration voor de evaluatie van medische hulpmiddelen
PMC	Prinses Máxima Centrum, een ziekenhuis en onderzoekscentrum in Utrecht, gespecialiseerd in kinderoncologie
PMBCL	Primair mediastinaal B-cellymfoom, ook: PMBL
PMBL	Primair mediastinaal B-cellymfoom, ook: PMBCL
PMD	post micturition dribble
PMID	Pubmed identifier (een uniek identificatienummer van een medische publicatie)
PMLE	polymorfe lichteruptie
PMP	pseudomyxoma peritonei
PMR	spierreuma (polymyalgia rheumatica)
PMS	Premenstrueel syndroom
PN	Patiëntenfederatie Nederland
PNE	percutaneous nerve evaluation
Pneu	pneumokok
PNH	peripheral nerve hyperexcitability
PNI	psychoneuro-immunologie, een interdisciplinair onderzoeksgebied naar de wisselwerking tussen psyche, zenuwstelsel en immuunsysteem (zie ook: PENI)
POMA	Performance-Oriented Mobility Assessment, ook: Tinetti Test, een mobiliteitstest voor ouderen
POTS	posturaal orthostatisch tachycardiesyndroom
PPH	procedure voor prolaps en hemorroïden
PPOD	pelvic pain and organic dysfunction
PPPD	persistent postural-perceptual dizziness
PPS	postpoliosyndroom
PRAC	Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (van het Europees Geneesmiddelenbureau)
PrEP	pre-expositie profylaxe of pre-exposure prophylaxis (PREP), het preventief gebruik van hiv-remmers
PRO	patient-reported outcome, patiëntgerapporteerde uitkomsten, gezondheidsuitkomsten die door de patiënt zelf zijn gerapporteerd
PROVOKE	plaats-rangschikking-omvang-vorm-omtrek-kleur-efflorescentie (PROVOKE)
PRR	pattern recognition receptor, patroonherkenningsreceptor
PSA	prostaatspecifiek antigeen, een enzym
PSC	primaire scleroserende cholangitis
PSD	phosphatidylserine decarboxylase (fosfatidylserine decarboxylase), een enzym
PSI	Pneumonia Severity Index
PSMA	progressieve spinale musculaire atrofie
PSP	progressieve supranucleaire parese
PSUR	Periodic Safety Update Report
PT	protrombinetijd, een resultaat bij bloedonderzoek
PTCA	percutane transluminale coronaire angioplastiek, een methode voor het verwijden van een vernauwing in een kransslagader
PTP	posttransfusie-purpura, een verschijnsel van rode of paarse vlekken op de huid door onderhuidse bloedingen na transfusie
PTO	primaire tumor onbekend
PTS	posttrombotisch syndroom
PTSD	post-traumatic stress disorder (posttraumatische stressstoornis) phosphatidylserine decarboxylase proenzyme
PTSS	posttraumatische stressstoornis
PTT	partial thromboplastin time (partiële tromboplastinetijd), een resultaat bij bloedonderzoek; zie ook: : aPTT
PV	Polycytemia vera
PVVN	Patiënten Vereniging Voor Neurostimulatie

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

Q

Afkorting	Betekenis(sen)
qPCR	quantitative polymerase chain reaction (zie PCR, polymerase-kettingreactie)
QI	queteletindex (ook: body mass index (BMI))

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

R

Afkorting	Betekenis(sen)
R-CHOP	rituximab cyclofosfamide hydroxydaunorubicine oncovin/vincristine prednison (een combinatiechemotherapie)
R0	basaal reproductiegetal of besmettingsgetal
Reff of Rt	effectief reproductiegetal
RA	reumatoïde artritis rechter atrium retrograde amnesie, een vorm van geheugenverlies
RAR	rectoanale repair
RAV	Regionale Ambulancevoorziening
RBL	rubberbandligering, rubberbandligatie
RBSPS	Royal Belgian Society for Plastic Surgery (Belgische Vereniging voor Plastische Chirurgie)
RDA	recommended dietary allowance (aanbebevolen dagelijkse hoeveelheid); zie ook: DRI
RBK	rechterbovenkwab (van een long)
RBS	rustelozebenensyndroom (ook bekend als restless-legs syndrome (RLS))
RCT	randomized controlled trial (gerandomiseerd onderzoek met controlegroep)
REACH	Registration, Evaluation, Authorization and restriction of Chemicals (REACH)
RGS	Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten, een onderdeel van de KNMG
RIAGG	Regionale Instelling voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg, een voormalige instelling voor geestelijke gezondheidszorg
RIHS	Radboud Institute for Health Sciences, een onderzoeksinstituut van de Radboud Universiteit, Nijmegen
RIMLS	Radboud Institute for Molecular Life Sciences, een onderzoeksinstituut van de Radboud Universiteit, Nijmegen
RIND	Cerebrovasculair accident (Reversible Ischemic Neurological Deficit)
RIP	ruimte-innemend proces
RIVM	Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
RIZIV	Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (België) (> RIZIV-nummer, in België uniek nummer van een zorgverlener)
RKI	Robert Koch Instituut
RLS	restless-legs syndrome (rustelozebenensyndroom)
RN	Revalidatie Nederland, branchevereniging inzake revalidatie
RNA	ribonucleic acid, (Ribonucleïnezuur), een biologisch macromolecuul
RNAi	RNA-interferentie
RNP	ribonucleoproteïne
ROAZ	Regionaal Overleg Acute Zorgketen
RP	recidiverende polychondritis, een auto-immuunziekte retinitis pigmentosa, een oogziekte
RPD	Rijks Psychologische Dienst †
RR	Riva-Rocci, een methode van bloeddrukbepaling
RRC	Rijnlands Revalidatie Centrum, sinds 2019 Basalt, een expertisecentrum voor medisch-specialistische revalidatiezorg
rRNA	ribosomaal RNA
RS	respiratoir syncytieel (> RS-virus, ook afgekort als RSV)
RSI	repetitive strain injury
RSV	respiratoir syncytieel virus (> RS-virus)
rt	rectaal toucher, digitaal rectaal onderzoek; synoniem: palpatio per anum (ppa of PPA)
RTE	Regionale Toetsingscommissie Euthanasie
RTG	Regionaal Tuchtcollege Gezondheidszorg
RTS	syndroom van Rubinstein-Taybi
RTX	radiotherapie
RUH	radial unit hypothesis, hypothese van de radiale eenheid, een theorie van de ontwikkeling van de hersenschors
RVFK	Regionale Vereniging van Fysiotherapeuten voor Kinderen (Eindhoven)
RVP	Rijksvaccinatieprogramma
RVS	Raad voor Volksgezondheid en Samenleving
RVZ	Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, sinds 2016 Raad voor Volksgezondheid en Samenleving

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

S

Afkorting	Betekenis(sen)
SaO2	arteriële zuurstofsaturatie, bepaald met behulp van een bloedgasanalyse
SAGO	Samenwerkende Apothekers Gooi en Omstreken (Blaricum)
SAM	Samenwerkende Apothekers Maasland (Sittard)
SAMH	Samenwerkende Apothekers Midden Holland (Gouda)
SARG	Samenwerkende Apotheken Rijn & Gouwe (Alphen aan den Rijn)
SARS	severe acute respiratory syndrome, ernstig acuut ademhalingssyndroom, een besmettelijke, soms levensbedreigende luchtweginfectie, veroorzaakt door een betacoronavirus
SAS	slaapapneusyndroom
SAVE	(Apothekers) Salland-Vechtstreek (Dedemsvaart)
SAZU	Stads- en Academisch Ziekenhuis Utrecht (1924-1999 ), thans Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht)
SBBF	Samenwerkingsverband van Bejaardenoorden met een Bijzondere Functie
SBBT	Stichting Bevordering Bijzondere Tandheelkunde
SBT	Stichting voor Bijzondere Tandheelkunde, een instelling voor tandheelkundige zorg in Amsterdam (ACTA-gebouw)
SCA	spinocerebellaire ataxie
SCAL	Stichting Centraal Artsen Laboratorium (Leiden)
SCD	sickle cell disease (sikkelcelziekte), een recessief erfelijke aandoening van de rode bloedcellen
SCEN	Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland (> SCEN-arts)
SCID	severe combined immunodeficiency
SCL	Stichting Contactgroep Leukemie, thans Hematon
SCT	stamceltransplantatie sluggish cognitive tempo sclerotherapie, injectie in een aambei met uitdrogende vloeistof
SDKB	Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting
SDRA	serotonin–dopamine releasing agent
SDRI	serotonin–dopamine reuptake inhibitor
SEH	spoedeisende hulp
SFG	Sint Franciscus Gasthuis, thans Franciscus Gasthuis & Vlietland, een ziekenhuis met vestigingen in Rotterdam en Schiedam
SGH	Stichting Goodwillfonds Huisartsen, een voormalige instelling met betrekking tot goodwillvergoeding bij praktijkoverdracht
SGOT	serum glutamic oxaloacetic transaminase
SGP	Schapen- en geitenpokken, een virusziekte bij hoefdieren, veroorzaakt door een pokkenvirus
SGRC	Sociaal Geneeskundigen Registratie Commissie
SHBG	sexhormoonbindend globuline
SHMH	Stichting Huisartsenpost Maastricht & Heuvelland
SI	sacro-iliacaal (> SI-gewricht, sacro-iliacaal gewricht)
SIG	sacro-iliacale gewricht, het SI-gewricht, een gewricht (links en rechts) in het bekken, de verbinding tussen de rug en de benen voorheen Samenwerkende Instellingen voor Geestelijk Gehandicapten, thans de merknaam van een zorgorganisatie in Kennemerland voor mensen met een beperking
SIJ	sacroiliac joint (> SI joint), SI-gewricht
SIDS	Sudden infant death syndrome (Wiegendood)
SIP	Stuurgroep Integratie Patiëntenbewegingen
SIV	simian immuundeficiëntievirus, een retrovirus bij apen, verwant aan het humaan immunodeficiëntievirus (Hiv) dat aids veroorzaakt
SJS	Stevens–Johnson syndrome (Syndroom van Stevens-Johnson), een aandoening van de huid en de slijmvliezen
SKB	Streekziekenhuis Koningin Beatrix (Winterswijk)
SKGE	Stichting klachten en geschillen eerstelijnszorg
SKGZ	Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen
SKILZ	Stichting Kwaliteitsimpuls voor de Langdurige Zorg
SKION	Stichting Kinderoncologie Nederland, een stichting voor de bevordering van de kwaliteit van zorg in de kinderoncologie
SLE	systemische lupus erythematodes, een auto-immuunziekte, met synoniem: lupus erythematodes disseminatus (LED)
SLO	syndroom van Smith-Lemli-Opitz
SMA	spinale musculaire atrofie, verzamelnaam voor een groep progressieve spierziekten
SMEDTS	spondylometa-epifysaire dysplasie, type Strudwick
SMH	spoedeisende medische hulpverlening
SMR	sensorimotorisch ritme
SMUR	Service Mobile d'Urgence et de Réanimation, een traumateam (België)
SNAQrc	Short Nutritional Assessment Questionnaire for Residential Care (SNAQrc)
SNDRA	Serotonin–norepinephrine–dopamine releasing agent
SNHZ	(voormalige) Stichting Nederlandse Herstellingsoorden en Zorghotels
SNIP	Stichting Nederlands Instituut voor Pigmentstoornissen (Amsterdam UMC)
SNM	sacrale neuromodulatie (synoniem: sacrale neurostimulatie (SNS))
SNP	single-nucleotide polymorphism (enkel-nucleotide-polymorfie), een variatie in het DNA
SNRA	serotonin-norepinephrine releasing agent
SNRI	selective serotonin and noradrenalin reuptake inhibitor (SNRI), selectieve serotonine-en-noradrenaline-heropnameremmer
snRNP	small nuclear ribonucleoprotein, biomoleculair complex uit de celkern
SNS	sacrale neurostimulatie (synoniem van sacrale neuromodulatie (SNM))
SOA	seksueel overdraagbare aandoening (geslachtsziekte)
SOG	specialist ouderengeneeskunde, voorheen verpleeghuisarts
SOI	seksueel overdraagbare infectie (zie ook SOA)
SOLK	somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten, ook: somatisch onverklaarde lichamelijke klachten
SON	Schildklier Organisatie Nederland, een patiëntenvereniging
SPECT	single photon emission computed tomography (SPECT), (> SPECT-scan)
SPF	sun protection factor, een maat voor de doeltreffendheid van middelen tegen zonnebrand
SPO	Stichting Patiëntenbelangen Orthopaedie, een patiëntenvereniging
SpO2	perifere zuurstofsaturatie, bepaald met behulp van een zuurstofsaturatiemeter
SPOA	Stichting Pensioenfonds Openbare Apothekers
SPOR	Spoedeisende Psychiatrische Onderzoeksruimte
SRA	serotonin releasing agent
SRC	Specialisten Registratie Commissie (1932-1998), thans Medisch Specialisten Registratie Commissie (MSRC)
SRI	serotonin reuptake inhibitor
SSAH	Stichting Samenwerkende Apotheken Haarlemmermeer (Hoofddorp)
SSPE	Subacute scleroserende panencefalitis
SSRA	selective serotonin releasing agent
SSRI	selective serotonin reuptake inhibitor (selectieve serotonine-heropnameremmer)
SSSS	Society for the Scientific Study of Sexuality
STAP	Stichting Alcoholpreventie (thans Stichting Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP)
StAr	Stichting Audicienregister
STI	sexually transmitted infection (seksueel overdraagbare aandoening (SOA))
Stimezo	Stichting Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonderbreking (1969-1998), stichter van de eerste abortusklinieken in Nederland
Stipezo	Stichting Pedicure in de Zorg
STOVIA	School tot Opleiding van Inlandsche Artsen (1899-1927), een school voor Indische artsen in Batavia, thans Jakarta
SVD	Swine vesicular disease, Blaasjesziekte, een (voor mensen weinig) besmettelijke virusziekte bij varkens
SVOZ	Stichting Voortgezette Opleiding Ziekenverzorgenden, een particulier opleidingsinstituut voor de zorg
SVP	synovitis villonodularis pigmentosa
SWAB	Stichting Werkgroep Antibioticabeleid

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

T

Afkorting	Betekenis(sen)
T3	tri-joodthyronine
T4	thyroxine
TA-GVHD	Transfusie Geassocieerde Graft Versus Host Disease
TA	Terminologia Anatomica, een internationale standaard van terminologie van de menselijke anatomie
TAA	thoracaal aorta-aneurysma, een aneurysma van de aorta ter hoogte van de thorax (de borstkas)
TACO	transfusion-associated circulatory overload
TAO	Twentse Apothekers Organisatie, een samenwerkingsverband van apothekers (Hengelo)
TAVI	transcatheter aortic valve implantation, een percutane aortaklepimplantatie
TB / tb	tuberculose
TBC / tbc	tuberculose
TBEV	tickborne encephalitis virus
TBI	traumatic brain injury, (traumatisch hersenletsel (THL)) total body irradiation (totale lichaamsbestraling)
TCD	transcranieel doppleronderzoek, een onderzoek naar de aanwezigheid van hersendoorbloeding ten behoeve van een hersendooddiagnose
TCN	Turner Contact Nederland, een Nederlandse patiëntenvereniging
TD	tractus digestivus, het maag-darmstelsel tardieve dyskinesie, een neurologische aandoening
TDI	toelaatbare dagelijkse inname, de hoeveelheid van een stof die men levenslang dagelijks mag binnen krijgen zonder noemenswaardige gezondheidseffecten
TEACCH	Treatment and Education of Autistic and related Communication Handicapped Children (TEACCH)
TEK	therapeutische elastische kous
TEP	tissue-engineered product (product van weefseltechnologie)
TGA	transpositie van de grote vaten
THC	tetrahydrocannabinol (werkzame stof in hennepproducten)
THD	transanal hemorrhoidal dearterialisation (dopplergeleide ligering van hemorroïdale arteriën (DG-HAL))
THI	Tinnitus Handicap Inventory, een vragenlijst om de ernst van tinnitus (oorsuizen) te beoordelen
THL	traumatisch hersenletsel
THZ	technische hygiënezorg
TI	tricuspidalisinsufficiëntie
TIA	transient ischemic attack (TIA)
TIN	tubulo-interstitiële nefritis
TIPS	transjugulaire intrahepatische portosystemische shunt, een verbinding tussen poortader en leverader
TKP	Tijdschrift Klinische Psychologie
TMA	trombotische microangiopathie
TMD	temporomandibulaire disfunctie, het disfunctioneren van het kaakcomplex (zie ook: CMD)
TMGN	Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland
TMI	toelaatbare maandelijkse inname van een geneesmiddel of een additief
TPR	temperature, pulse, respiration (temperatuur, polsslag, ademhaling), een protocol bij eerste hulp true positive rate, het percentage juist-positieven (de trefkans)
TRALI	transfusion related acute lung injury
tRNA	transfer-RNA, een katalysator bij de synthese van eiwitten
TSN	Trombosestichting Nederland
TTBI	Transfusion Transmitted Bacterial Infection
TTTS	tonisch tensor tympani syndroom, een aandoening van het middenoor
TTX	tetrodotoxine, een sterk neurotoxine
TUG	timed up and go-test
TURP	transurethrale resectie van de prostaat

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

U

Afkorting	Betekenis(sen)
UA	Uitsluitend Apotheek (met betrekking tot de verkoop van geneesmiddelen)
UAD	Uitsluitend Apotheek en Drogist (met betrekking tot de verkoop van geneesmiddelen)
UC	ulcerative colitis, (colitis ulcerosa)
UCB	Union Chimique Belge (Belgische farmaceutische multinational)
UCP	Universitair Centrum Psychiatrie
UCV	ulcus cruris venosum
UMCG	Universitair Medisch Centrum Groningen
UPPCF	Union Professionnelle des Psychologues Cliniciens Francophones (België)
UPPP	uvulopalatopharyngoplasty (uvulopalatofaryngoplastiek of uvulopalatofaryngoplastie)
UPSV	Utrechtse Pharmaceutische Studenten Vereniging
UR	Uitsluitend Recept (verkoop geneesmiddelen)
UZA	Universitair Ziekenhuis Antwerpen
UZI	Unieke Zorgverlener Identificatienummer

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

V

Afkorting	Betekenis(sen)
V&V	verpleging en verzorging, een zorgindicatie
V&VN	Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland, een beroepsvereniging
VaD	vasculaire dementie
VAD	Vereniging van Apothekers in Dienstverband, een werknemersvereniging Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs
VAGH	Vereniging van Assistent-Geneeskundigen in de Heelkunde, een beroepsvereniging van chirurgen in opleiding
VAP	venous acces port, een (semi)permanente toegang tot een ader
VAZ	Vereniging Academische Ziekenhuizen
VBOK	Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind (thans Siriz)
VBS	Verbond der Belgische Beroepsverenigingen van Artsen-Specialisten
VBVD	Vlaamse Beroepsvereniging van Diëtisten
VCE	videocapsule-endoscopie
VCFS	velocardiofaciaal syndroom
vCJD	variant Creutzfeldt-Jakob Disease
VCV	Vlaamse Coeliakievereniging
VECOZO	Veilige Communicatie in de Zorg
VeDa	Verenigde Dierenartsen, een beroepsvereniging van dierenartsen in Vlaanderen
VEGF	vasculair-endotheliale groeifactor (vascular endothelial growth factor)
Verenso	Vereniging van Specialisten Ouderengeneeskunde en Sociaal Geriaters
VGCN	(Coöperatieve) Vereniging Gezondheidszorg Centrum Nederland, een voormalige zorgverzekering, opgegaan in Achmea
VGCt	Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapieën (1966), een beroepsvereniging op het gebied van cognitieve gedragstherapie
VGV	vrouwelijke genitale verminking
VGZ	VGZ, voorheen (Stichting) Volksgezondheidszorg, thans een handelsmerk van Coöperatie VGZ UA
VIDO	Vrouwen In De Overgang (een website over menopauze)
VIG	Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen
VIM	Veilig Incident Melden, een systeem van meldingen van incidenten binnen een zorginstelling; zie ook MIP
VJA	Vereniging van Jonge Apothekers
VKGL	Vereniging Klinisch Genetische Laboratoriumdiagnostiek
VKGN	Vereniging Klinische Genetica Nederland
VKJP	Vereniging voor Kinder- en Jeugdpsychotherapie
VLDL	very-low-density-lipoproteïn
VLP-vaccin	virus-like particles vaccin
VMBI	Vereniging voor Medische en Biologische Informatieverwerking (Vereniging voor informatieverwerking in de zorg)
VMCE	Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem
VMI	Voorkomen Medicatie-incidenten, een programma van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik
VNN	Verslavingszorg Noord Nederland (VNN)
VNVA	Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen
VNZ	Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen, per 1 januari 1995 opgegaan in belangenorganisatie Zorgverzekeraars Nederland
VOA	Vereeniging van Onderwijzers en Artsen, werkzaam aan Inrichtingen voor Onderwijs aan Achterlijke en Zenuwzwakke Kinderen (1903)
VOCAP	Vereniging van Organisatie-, Consumenten- en Arbeidspsychologie (België)
VOGG	Vereniging van Ouders van Geestelijk Gehandicapten
VOKK	Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker (1987), sinds 2021 Vereniging Kinderkanker Nederland
VPhD	Vakgroep Praktijkhoudende Dierenartsen, een beroepsvereniging van dierenartsen
VPL	Vlaamse Parkinson Liga, een patiëntenvereniging
VPTZ	Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg Nederland, een koepelorganisatie van vrijwilligers
VRA	(Nederlandse) Vereniging van Revalidatieartsen
VRE	vancomycineresistente enterokok
VRET	Virtual Reality Exposure Therapy
VS	vesiculaire stomatitus, een virusziekte bij dieren en een zoönose zonder ernstige gevolgen voor mensen
VSM	vena saphena magna
VSN	Vereniging Spierziekten Nederland
VSOP	Vereniging Samenwerkende Ouder- en Patiëntenorganisaties op het gebied van aangeboren en erfelijke aandoeningen
VSP	vena saphena parva
VtdK	Vereniging tegen de Kwakzalverij
VU	Vrije Universiteit Amsterdam
VvAA	Vereniging van Artsen Automobilisten (VvAA)
VVK	Vlaamse Vereniging voor Kindergeneeskunde
VVKP	Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen
VVOC	Vereniging Verpleegkundig Overgangsconsulenten
VvOCM	Vereniging van Oefentherapeuten Caesar en Mensendieck
VVSP	Vlaamse Vereniging voor Schoolpsychologie, een vereniging van psychologen in de onderwijssector
VVT	Verpleging, Verzorging en Thuiszorg
VWS	Volksgezondheid, Welzijn en Sport, een Nederlands ministerie sinds 1994

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

W

Afkorting	Betekenis(sen)
Wabvpz	Wet aanvullende bepalingen verwerking persoonsgegevens in de zorg
WADA	World Anti-Doping Agency (Wereldantidopingagentschap)
Wajong	Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (1998), thans Wajong 2015
Wajong 2015	Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten
WAKZ	Willem-Alexander Kinderziekenhuis, een kinderziekenhuis te Leiden, verbonden aan het LUMC
WAME	World Association of Medical Editors, een internationale vereniging van redacteuren van peer-reviewed tijdschriften op medisch gebied
WAO	Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (1966) (WAO)
WAV	Wet ambulancevervoer (1971-2012), per 1 januari 2013 vervangen door de Tijdelijke Wet Ambulancezorg
Waz	Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (1997) (Waz)
Wazo	Wet arbeid en zorg (2001)
WBO	Wet op het bevolkingsonderzoek
Wbsn-z	Wet gebruik burgerservicenummer in de zorg (2016-2017), vervangen door Wet aanvullende bepalingen verwerking persoonsgegevens in de zorg
WCO	World Council of Optometry
Wet Bopz	Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (1994-2019)
WFME	World Federation for Medical Education
WG	Wilhelmina Gasthuis (1891-1981), een voormalig ziekenhuis in Amsterdam, in 1981 samen met BG opgegaan in het AMC Amsterdam, thans Amsterdam UMC
WGBO	Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst
WHO	World Health Organization (Wereldgezondheidsorganisatie)
WIA	Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (2005), opvolger van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO)
WIN	Whiplash Instituut Nederland
WIP	Stichting Werkgroep Infectie Preventie (1980-2017) World Institute of Pain
WKCZ	Wet klachtrecht cliënten zorgsector (1995)
Wkkgz	Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg
WKOF	Wereld Kanker Onderzoek Fonds
WKZ	Wilhelmina Kinderziekenhuis, een ziekenhuis in Utrecht
Wlz	Wet langdurige zorg, vervangt sinds 1 januari 2015 de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)
WMA	World Medical Association, een internationale vereniging van nationale beroepsorganisaties van artsen
Wmo	Wet maatschappelijke ondersteuning (2015)
WMO	Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (1998)
WMS	Wyoming Medical Society
WMSR	Werkgroep Medisch Specialistische Rapportage (thans NVMSR)
WNV	West Nile virus
WOAH	World Organisation for Animal Health, Wereldorganisatie voor diergezondheid, voorheen Office International des Epizooties (OIE)
WOCZ	Werkverband Organisaties van Chronisch Zieken (in 2001 opgegaan in de CG-Raad)
WOG	Wet op de geneesmiddelenvoorziening (1963), vervangen door de Geneesmiddelenwet (2007)
WPW	Wolff-Parkinson-White (> syndroom van Wolff-Parkinson-White, ook wel WPW-syndroom)
WSN	Whiplash Stichting Nederland, een belangenorganisatie
Wtg	Wet tarieven gezondheidszorg, een Nederlandse zorgwet, in werking tot 1 oktober 2006
Wtl	Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding
WVC	Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, een Nederlands ministerie 1982-1994
Wvg	Wet voorzieningen gehandicapten (1999-2006), op 1 januari 2007 vervangen door de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
Wvggz	Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (2020)
WWS	Walker-Warburg syndroom
WZA	Wilhelmina Ziekenhuis Assen
WZC	woon- en zorgcentrum (België)
Wzd	Wet zorg en dwang (2020)
WZH	Woonzorgcentra Haaglanden
WZOA	Werkgeversvereniging Zelfstandige Openbare Apothekers

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

X

Afkorting	Betekenis(sen)
X-ray	röntgenstraling
XCI	X chromosome inactivation (X-inactivatie)
XCL	Expertisecentrum Leptospirose (Amsterdam UMC)

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

Y

Afkorting	Betekenis(sen)

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

Z

Afkorting	Betekenis(sen)
ZAS	Ziekenhuis aan de Stroom, een ziekenhuisgroep in Antwerpen
ZBC	Zelfstandig Behandelcentrum
ZD	ZorgDomein (> ZD-nummer, Zorgdomein verwijsnummer)
ZEHG	(Stichting) Zwangerschapsmisselijkheid en Hyperemesis Gravidarum
ZGT	Ziekenhuis Groep Twente
ZGV	Ziekenhuis Gelderse Vallei
ZIS	Ziekenhuisinformatiesysteem
ZKN	Zelfstandige Klinieken Nederland
ZMC	Zaans Medisch Centrum Zuyderland Medisch Centrum (Heerlen, Kerkrade, Brunssum, Sittard-Geleen)
ZMF	zygomaticomaxillary fractures
ZNA	Ziekenhuis Netwerk Antwerpen, een fusieziekenhuis in Antwerpen, per 1 januari 2024 Ziekenhuis aan de Stroom (ZAS))
ZOG	Zuidelijk Oogheelkundig Gezelschap, een regionale afdeling van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG)
ZOL	Ziekenhuis Oost-Limburg (België)
ZOS	Ziekenomroep Schiedam
ZOT	Ziekenomroep Tiel
Zora	Zorg ouderen revalidatie en animatie (een humanoïde zorgrobot)
Zvw	Zorgverzekeringswet
ZZP	zorgzwaartepakket, thans zorgprofiel
ZZBI	Zorgzwaartebekostiging intramuraal, vergoedingssysteem onder de voormalige Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
ZZF	Zeldzame Ziekten Fonds
ZZG	Zorg Zwaarte Groep

Externe link

• Woordenlijst Nederlandse Taal – Officiële Spelling, Nederlandse Taalunie