Nederlands kampioenschap schaken

Voor het vrouwenkamioenschap, zie Nederlands kampioenschap schaken vrouwen.

De Koninklijke Nederlandse Schaakbond organiseert jaarlijks het Nederlands kampioenschap schaken algemeen en voor dames. Analoog aan dat er wel vrouwenschaak maar geen herenschaak is, is er geen herenkampioenschap, maar ('algemeen', 'open' of 'genderneutraal') Nederlands kampioenschap. Aan het algemeen kampioenschap mogen ook vrouwen meedoen, als ze zich daarvoor weten te plaatsen. In de praktijk gebeurt dat zelden.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Officieus Nederlands kampioenschap schaken (1873-1908)[bewerken | brontekst bewerken]

De Nederlandse Schaakbond was in 1873 opgericht met als primair doel jaarlijks een nationale wedstrijd te houden.^[1] Deze wedstrijden werden tot en met 1908 gehouden. Sinds de invoering van het algemeen Nederlands kampioenschap in 1909, worden de nationale wedstrijden tot 1908 'officieuze Nederlandse kampioenschappen' genoemd.^[2] Deze waren representatief voor het Nederlandse schaken tegen het einde van de 19e eeuw.

De winnaars van de officieuze Nederlandse kampioenschappen tussen 1873 en 1908 staan in onderstaande lijst:^[3]

Jaar	Plaats	1	2	3
1873	Den Haag	Henry Gifford	B.W. Blijdenstein	C.P. Hofstede de Groot
1874	Amsterdam	Adriaan de Lelie	H.W.B. Gifford	B.W. Blijdenstein
1875	Rotterdam	Henry Gifford	Charles Dupré	G.M. Stolte
1876	Gouda	Julius de Vogel	G. Mohr	W. Kamphuizen
1877	Den Haag	Ansel Polak Daniels	G.M. Stolte	C. Messemaker
1878	Amsterdam	Maarten van 't Kruijs	J.J. Veraart	Uden Masman
1879	Rotterdam	Charles Dupré	C. Messemaker	P.W. van de Kamer
1880	Gouda^[4]	Henry Bird	C. Messemaker	L. Benima en J.F. Malta
1881	Den Haag^[5]	Levi Benima	H. Kothe	Rudolf Loman
1882	Den Haag^[5]	Christiaan Messemaker	Rudolf Loman	L. Benima
1883	Rotterdam^[5]	Levi Benima	Gedeelde tweede en derde prijs: Rudolf Loman en Charles Dupré
1884	Gouda^[6]	Christiaan Messemaker	Charles Dupré	Levi Benima
1885	Den Haag^[7]	Dirk van Foreest	C. Messemaker	Levi Benima
1886	Utrecht^[8]	Dirk van Foreest	Gedeelde tweede en derde prijs: Levi Benima en Rudolf Loman
1887	Amsterdam^[9]	Dirk van Foreest	J.D. Tresling	L. Benima en Olland
1888	Rotterdam^[10]	Rudolf Loman	A.G. Olland	L. Benima en J.F. Heemskerk
1889	Gouda^[11]	Arnold van Foreest	Rudolf Loman	F. van den Berg
1890	Den Haag^[12]	Rudolf Loman	Arnold van Foreest	Gedeelde derde en vierde prijs: J.F. Heemskerk en J.F. Malta
1891	Utrecht^[13]	Rudolf Loman	Adolf Olland	A. van Foreest
1892	Amsterdam^[14]	F. van den Berg	Gedeelde tweede en derde prijs: Arnold van Foreest en Rudolf Loman
1893	Groningen^[15]	A. van Foreest en Rudolf Loman	J. Vijzelaar	Levi Benima
1894	Rotterdam^[16]	R. Lohman	Adolf Olland	L. Benima en J.F. Heemskerk
1895	Arnhem^[17]	Adolf Olland	D. Bleijkmans	A. van Foreest
1896	Leiden^[18]	Dirk Bleijkmans	A. van Foreest	W. Meiners
1897	Utrecht^[19]^[20]	Rudolf Loman	Gedeelde tweede en derde prijs: D. Bleijkmans, A. Olland
1898	Den Haag^[20]	J.D. Tresling	A. Olland	A. van Foreest en Rudolf Loman
1899	Amsterdam^[21]	Henry Ernest Atkins	Adolf Olland	D. Bleykmans, N. Mannheimer, R. Swiderski, D. Tresling
1900	Groningen^[22]	Gerard Oskam	Van Rijn	Gedeelde derde en vierde prijs: Meiners en Strick van Lintschoten
1901	Haarlem^[23]	Adolf Olland	B. Leussen	A. van Foreest
1902	Rotterdam	Arnold van Foreest
1903	Hilversum^[24]	Paul Saladin Leonhardt	Oldřich Duras	B. Leussen
1904	Leeuwarden^[25]	Dirk Bleijkmans
1905	Scheveningen^[24]	Frank Marshall	B. Leussen	Rudolf Spielmann
1906	Arnhem	Bernard Wolff Beffie
1907	Utrecht	Jan Willem te Kolsté
1908	Haarlem	Jan F. Esser

Het algemeen Nederlands kampioenschap schaken (1909-heden)[bewerken | brontekst bewerken]

Vanaf 1909 werden de regels aangescherpt en werd officieel van "Nederlands kampioenschap" gesproken.^[26] Het officiële kampioenschap was aanvankelijk een tweejaarlijks toernooi; vanaf 1970 werd het een jaarlijks kampioenschap. Een overzicht van de resultaten wordt door het Max Euwe Centrum gegeven.^[27]

Het algemene kampioenschap werd van 1969 t/m 1981 in Leeuwarden gespeeld onder sponsoring van Friesche Vlag en van 2001 t/m 2005 onder sponsoring van Essent. Van 2006 t/m 2008 werd in het Media Park in Hilversum gespeeld. Vanaf 2009 bestaat het toernooi uit 10 in plaats van 12 deelnemers. Het toernooi van 2020 werd vanwege het heersende coronavirus niet gespeeld. In 2021 spanden zes schakers, waaronder titelverdediger Lucas van Foreest, een kort geding aan tegen de schaakbond vanwege het vereiste coronatoegangsbewijs.^[28] De schakers verloren de rechtszaak, waarop twee van hen alsnog in het toernooi speelden.^[29] In 2021 werd tegelijkertijd voor een andere opzet gekozen, met in totaal 24 spelers in een knock-outtoernooi.

Jaar	Plaats	1	2	3
1909	Leiden	Adolf Olland	A. Speijer	B. Leussen
1912	Delft	Rudolf Loman	Johannes Esser	Henry Baudet / J.W. te Kolsté
1913	Amsterdam	Johannes Esser	Rudolf Loman
1919	Den Haag	Max Marchand	R.A.J. Meijer / Max Euwe
1921	Nijmegen	Max Euwe	Jacques Davidson	Rudolf Loman / Adolf Olland
1924	Amsterdam	Max Euwe	Jacques Davidson	Adolf Olland
1926	Utrecht	Max Euwe
1929	Amsterdam	Max Euwe	Gedeelde 2e en 3e: Salo Landau en Henri Weenink
1933	Den Haag / Leiden	Max Euwe
1936	Rotterdam	Salo Landau
1938	Amsterdam	Max Euwe	Nicolaas Cortlever	Johannes van den Bosch
1939	Nederland	Max Euwe	Salo Landau
1942	Den Haag	Max Euwe
1948	Amsterdam	Max Euwe	Theo van Scheltinga
1950	Amsterdam^[30]	Max Euwe	Theo van Scheltinga	Carel van den Berg
1952	Enschede^[31]	Max Euwe	Theo van Scheltinga	Jan Hein Donner
1954	Amsterdam^[32]	J.H. Donner	Gedeelde 2e en 3e plaats: Max Euwe en Nicolaas Gortlever
1955	Den Haag	Max Euwe	Jan Hein Donner
1957	Amsterdam^[33]	J.H. Donner	Gedeelde 2e, 3e en 4e plaats: Hans Bouwmeester/ Roessel/ Van der Berg
1958	Amsterdam^[34]	J.H. Donner	Nicolaas Cortlever	Theo van Scheltinga
1961	Den Haag	Tan Hoan Liong
1963	Den Haag	Frans Kuijpers
1965	Den Haag / Amsterdam	Lodewijk Prins	Coen Zuidema	Frans Kuijpers Kick Langeweg
1967	Zierikzee	Hans Ree	Hans Bouwmeester	Eddie Scholl
1969	Leeuwarden	Hans Ree	Kick Langeweg	Jan Timman
1970	Leeuwarden	Eddie Scholl	Coen Zuidema	Kick Langeweg
1971	Leeuwarden	Hans Ree	J.H. Donner	Eddie Scholl
1972	Leeuwarden	Coen Zuidema	Jan Timman	Kick Langeweg
1973	Leeuwarden	Genna Sosonko	Coen Zuidema	Bert Enklaar
1974	Leeuwarden	Jan Timman	Genna Sosonko Hans Ree	-
1975	Leeuwarden	Jan Timman	Hans Böhm	Hans Ree Rob Hartoch
1976	Leeuwarden	Jan Timman	Hans Ree	J.H. Donner
1977	Leeuwarden	Viktor Kortsjnoj	J.H. Donner Jan Timman
1978	Leeuwarden	Jan Timman Genna Sosonko		J.H. Donner
1979	Leeuwarden	Gert Ligterink	Hans Ree Jan Timman
1980	Leeuwarden	Jan Timman	Kick Langeweg John van der Wiel Hans Ree Paul van der Sterren Fred van der Vliet Gert Ligterink
1981	Leeuwarden	Jan Timman	J.H. Donner	Hans Ree
1982	Amsterdam en Drachten	Hans Ree	Paul van der Sterren	Gert Ligterink
1983	Hilversum	Jan Timman	Paul van der Sterren	Kick Langeweg Hans Ree John van der Wiel
1984	Hilversum	John van der Wiel	Hans Ree Peter Scheeren
1985	Hilversum	Paul van der Sterren	John van der Wiel	Gert Ligterink
1986	Hilversum	John van der Wiel	Paul van der Sterren	Gert Ligterink Rini Kuijf
1987	Hilversum	Jan Timman	John van der Wiel Genna Sosonko
1988	Hilversum	Rudy Douven	John van der Wiel	Rini Kuijf Paul van der Sterren Jeroen Piket
1989	Hilversum	Rini Kuijf	John van der Wiel Paul van der Sterren
1990	Hilversum	Jeroen Piket	Joris Brenninkmeijer	Gert Jan de Boer Rini Kuijf
1991	Eindhoven	Jeroen Piket	John van der Wiel	Paul van der Sterren
1992	Eindhoven	Jeroen Piket	Genna Sosonko John van der Wiel
1993	Eindhoven	Paul van der Sterren	Roberto Cifuentes Parada John van der Wiel Friso Nijboer
1994	Amsterdam	Jeroen Piket	John van der Wiel	Loek van Wely
1995	Amsterdam	Ivan Sokolov	Jeroen Piket	Dimitri Reinderman
1996	Amsterdam	Jan Timman	Ivan Sokolov	John van der Wiel Friso Nijboer
1997	Rotterdam	Predrag Nikolić	Jan Timman	Ivan Sokolov John van der Wiel
1998	Rotterdam	Ivan Sokolov	Jan Timman	Predrag Nikolić
1999	Rotterdam	Predrag Nikolić	Jeroen Piket	Dimitri Reinderman John van der Wiel Loek van Wely
2000	Rotterdam	Loek van Wely	Jeroen Piket	Paul van der Sterren Fritz SSS^[35] Sergej Tiviakov
2001	Leeuwarden	Loek van Wely	Erik van den Doel	Jeroen Piket Sergej Tiviakov
2002	Leeuwarden	Loek van Wely	Sergej Tiviakov	Ivan Sokolov
2003	Leeuwarden	Loek van Wely	Sergej Tiviakov Daniël Stellwagen
2004	Leeuwarden	Loek van Wely	Ivan Sokolov	Sergej Tiviakov
2005	Leeuwarden	Loek van Wely	Daniël Stellwagen Sergej Tiviakov
2006	Hilversum	Sergej Tiviakov	Ivan Sokolov	Friso Nijboer Loek van Wely
2007	Hilversum	Sergej Tiviakov	Daniël Stellwagen	Ivan Sokolov Friso Nijboer Erwin l'Ami
2008	Hilversum Mediapark	Jan Smeets	Dimitri Reinderman Daniël Stellwagen
2009	Haaksbergen Hotel Morssinkhof	Anish Giri	Friso Nijboer	Dimitri Reinderman Sipke Ernst
2010	High Tech Campus Eindhoven	Jan Smeets	Anish Giri	Sipke Ernst
2011	Boxtel Sint Lucasschool	Anish Giri	Ivan Sokolov	Robin Swinkels Sipke Ernst Friso Nijboer Wouter Spoelman
2012	Amsterdam Science Park	Anish Giri	Ivan Sokolov Erwin l'Ami
2013	Amsterdam Science Park	Dimitri Reinderman	Wouter Spoelman	Robin van Kampen
2014	Amsterdam Manor Hotel	Loek van Wely	Sergei Tiviakov	Sipke Ernst Wouter Spoelman
2015	Amsterdam Manor Hotel	Anish Giri	Loek van Wely	Robin van Kampen
2016	Amsterdam Tropentheater	Jorden van Foreest	Loek van Wely	Erwin l'Ami Erik van den Doel
2017	Amsterdam Tolhuistuin	Loek van Wely	Sipke Ernst	Erik van den Doel
2018	Amsterdam Tolhuistuin	Sergey Tiviakov	Erwin l'Ami Jorden van Foreest Erik van den Doel Ivan Sokolov
2019	Amsterdam Tolhuistuin	Lucas van Foreest	Jorden van Foreest	Sergey Tiviakov Benjamin Bok Ivan Sokolov
2020	Geen NK Schaken
2021	Hoogeveen & Rotterdam	Max Warmerdam	Roeland Pruijssers	Hing Ting Lai
2022	Groningen	Erwin l'Ami	Robby Kevlishvili
2023	Utrecht	Anish Giri	Jorden van Foreest

Meervoudige kampioenen[bewerken | brontekst bewerken]

Meervoudige winnaars van het algemeen NK schaken	Totaal aantal keren kampioen	Jaren
Max Euwe	12	1921 - 1924 - 1926 - 1929 - 1933 -1938 - 1939 - 1942 - 1948 - 1950 - 1952 - 1955
Jan Timman	9	1974 - 1975 - 1976 - 1978 - 1980 -1981 - 1983 - 1987 - 1996
Loek van Wely	8	2000 - 2001 - 2002 - 2003 - 2004 -2005 - 2014 - 2017
Anish Giri	5	2009 - 2011 - 2012 - 2015 - 2023
Jeroen Piket	4	1990 - 1991 - 1992 - 1994
Hans Ree	4	1967 - 1969 - 1971 - 1982
Sergej Tiviakov	3	2006 - 2007 - 2018
J.H. Donner	3	1954 - 1957 - 1958
Jan Smeets	2	2008 - 2010
Predrag Nikolić	2	1997 - 1999
Ivan Sokolov	2	1995 - 1998
Paul van der Sterren	2	1985 - 1993
John van der Wiel	2	1984 - 1986
Genna Sosonko	2	1973 - 1978

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Nationale kampioenschappen schaken 2005#Nederland
Lijst van winnaars van het Nederlands kampioenschap schaken vrouwen voor het overzicht van de winnaars van het NK schaken voor vrouwen.
Open Nederlands Kampioenschap schaken

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Sissa, 1873; zie ook sportgeschiedenis.nl: https://sportgeschiedenis.nl/encyclopedie/algemene-schaakgeschiedenis/
↑ Zie onder meer Hut, Johan (2011a), Canon (31): Nederlandse kampioenschappen; Hut (2011b), Canon (52): Open kampioenschap van Nederland; beide artikelen op www.schaaksite.nl.
↑ Gegevens van 1873 tot 1879 ontleend aan Jaarboekje van den Nederlandschen Schaakbond, van 1873 tot 1879; Gegevens van 1880 en later ontleend aan de Engelstalige Wikipedia, waar Whyld, Ken (1986), Chess: The Records, Guinness Books, pp. 107–8 als bron vermeld wordt; Plaats van 1880 tot 1908 ontleend aan https://nl.qwe.wiki/wiki/Dutch_Chess_Championship; meer bronnen in de voetnoten per jaar.
↑ Renette, Hans (2016), H.E. Bird: A chess biography with 1,198 games, uitgegeven door McFarland & Co. p. 271-274
↑ ^a ^b ^c Jaarboekje 1885
↑ https://www.365chess.com/tournaments/Gouda_1884/29619
↑ Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond, 01-11-1905., p. 257
↑ Jaarboekje 1886
↑ Jaarboekje 1887
↑ De Groene Amsterdammer, 19 augustus 1888
↑ Ree leert jonge Jorden een lesje, Johan Hut, schaaksite.nl, 13 jan. 2012
↑ Jaarboekje 1890
↑ Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 30 augustus 1891, p. 5
↑ Heemskerk, J.F. (1 januari 1893). Twintigste Jaarverslag van den Nederlandschen Schaakbond. Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond 1
↑ Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 27 augustus 1893, p. 5. Eindstand van de zevenkamp was: Loman en Foreest 4.5 punten; Vijzelaar 4 punten; Benima en Olland 3.5 punten; N.N. 1 punt; Deelman 0 punten. Er was geen tiebreak regeling, dus Loman en Foreest werden gezamenlijk eerste.
↑ Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 19 augustus 1894, p. 5
↑ Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 18 augustus 1895, p. 7. Tiebreak (Sonneberg) werd gebruikt om tweede en derde plaats vast te stellen.
↑ Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 9 augustus 1896, p. 5
↑ Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 15 augustus 1897, p. 7. Wedstrijdverloop bevat onregelmatigheden die niet in dit artikel verklaard worden.
↑ ^a ^b Amsterdam 1950 & Enschede Amsterdam 1954 & Den Haag Hoofdstuk 5 Euwe in het open kampioenschap van Volmac - PDF Gratis download. docplayer.nl. Gearchiveerd op 26 juli 2021. Geraadpleegd op 26 juli 2021.
↑ Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 20 augustus 1899, p. 5; Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond, juli 1913, p. 151
↑ Overzicht van den Internationalen Wedstrijd te Munchen (Meisterturnier). De Amsterdammer (19 augustus 1900).
↑ Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 4 augustus 1901, p. 7; Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond, juli 1913, p. 151
↑ ^a ^b Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond, juli 1913, p. 152
↑ Van der Wal et al, Koninklijke Schaakclub Philidor 1847 150 jaar schaken in Leeuwarden p. 66 (1997). Gearchiveerd op 25 juli 2021.
↑ Zie onder meer het Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond, juli 1913, p. 149
↑ Geschiedenis NK Schaken 1909-1970. maxeuwe.nl. Geraadpleegd op 18 februari 2023.
↑ Uitspraak rechtbank Noord-Holland, 13 oktober 2021
↑ Algemeen Dagblad, 14 oktober 2021
↑ Kampioenschap van Nederland. Provinciale Noord-Brabantse Courant Het Huisgezin (31 juli 1950).
↑ Dr. Euwe blijft kampioen van Nederland. De Tijd (21 april 1952).
↑ Donner onttroont Euwe. Java Bode (26 april 1954).
↑ Vreemde gang van zaken bij besluit van strijd om Ned. schaaktitel. Arnhemsche Courant (17 april 1957).
↑ Cortlever op de tweede plaats en Van Scheltinga derde. Tubantia (23 december 1958).
↑ Dit is een computerprogramma.

[1] Sissa, 1873; zie ook sportgeschiedenis.nl: https://sportgeschiedenis.nl/encyclopedie/algemene-schaakgeschiedenis/

[2] Zie onder meer Hut, Johan (2011a), Canon (31): Nederlandse kampioenschappen; Hut (2011b), Canon (52): Open kampioenschap van Nederland; beide artikelen op www.schaaksite.nl.

[3] Gegevens van 1873 tot 1879 ontleend aan Jaarboekje van den Nederlandschen Schaakbond, van 1873 tot 1879; Gegevens van 1880 en later ontleend aan de Engelstalige Wikipedia, waar Whyld, Ken (1986), Chess: The Records, Guinness Books, pp. 107–8 als bron vermeld wordt; Plaats van 1880 tot 1908 ontleend aan https://nl.qwe.wiki/wiki/Dutch_Chess_Championship; meer bronnen in de voetnoten per jaar.

[4] Renette, Hans (2016), H.E. Bird: A chess biography with 1,198 games, uitgegeven door McFarland & Co. p. 271-274

[:3-5] Jaarboekje 1885

[6] ttps://www.365chess.com/tournaments/Gouda_1884/29619

[7] Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond, 01-11-1905., p. 257

[8] Jaarboekje 1886

[9] Jaarboekje 1887

[10] De Groene Amsterdammer, 19 augustus 1888

[:2-11] Ree leert jonge Jorden een lesje, Johan Hut, schaaksite.nl, 13 jan. 2012

[12] Jaarboekje 1890

[13] Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 30 augustus 1891, p. 5

[14] Heemskerk, J.F. (1 januari 1893). Twintigste Jaarverslag van den Nederlandschen Schaakbond. Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond 1

[15] Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 27 augustus 1893, p. 5. Eindstand van de zevenkamp was: Loman en Foreest 4.5 punten; Vijzelaar 4 punten; Benima en Olland 3.5 punten; N.N. 1 punt; Deelman 0 punten. Er was geen tiebreak regeling, dus Loman en Foreest werden gezamenlijk eerste.

[16] Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 19 augustus 1894, p. 5

[17] Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 18 augustus 1895, p. 7. Tiebreak (Sonneberg) werd gebruikt om tweede en derde plaats vast te stellen.

[18] Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 9 augustus 1896, p. 5

[19] Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 15 augustus 1897, p. 7. Wedstrijdverloop bevat onregelmatigheden die niet in dit artikel verklaard worden.

[docplayer.nl-20] Amsterdam 1950 & Enschede Amsterdam 1954 & Den Haag Hoofdstuk 5 Euwe in het open kampioenschap van Volmac - PDF Gratis download. docplayer.nl. Gearchiveerd op 26 juli 2021. Geraadpleegd op 26 juli 2021.

[:0-21] Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 20 augustus 1899, p. 5; Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond, juli 1913, p. 151

[22] Overzicht van den Internationalen Wedstrijd te Munchen (Meisterturnier). De Amsterdammer (19 augustus 1900).

[23] Zie m.n. De Groene Amsterdammer van 4 augustus 1901, p. 7; Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond, juli 1913, p. 151

[:1-24] Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond, juli 1913, p. 152

[25] Van der Wal et al, Koninklijke Schaakclub Philidor 1847 150 jaar schaken in Leeuwarden p. 66 (1997). Gearchiveerd op 25 juli 2021.

[26] Zie onder meer het Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond, juli 1913, p. 149

[27] Geschiedenis NK Schaken 1909-1970. maxeuwe.nl. Geraadpleegd op 18 februari 2023.

[28] Uitspraak rechtbank Noord-Holland, 13 oktober 2021

[29] Algemeen Dagblad, 14 oktober 2021

[30] Kampioenschap van Nederland. Provinciale Noord-Brabantse Courant Het Huisgezin (31 juli 1950).

[31] Dr. Euwe blijft kampioen van Nederland. De Tijd (21 april 1952).

[32] Donner onttroont Euwe. Java Bode (26 april 1954).

[33] Vreemde gang van zaken bij besluit van strijd om Ned. schaaktitel. Arnhemsche Courant (17 april 1957).

[34] Cortlever op de tweede plaats en Van Scheltinga derde. Tubantia (23 december 1958).

[35] Dit is een computerprogramma.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

Schakers:	Levi Benima · F. van den Berg · L.J. Bodding · Helvetius van den Bergh · A. Bleijkmans · Dirk Bleijkmans · Ansel Polak Daniels · Eduard Douwes Dekker (Multatuli) · Charles Dupré · Johannes Esser · Arnold van Foreest · Dirk van Foreest · Jan Heemskerk · F.G. Heijmans · Elias van der Hoeven · Jan Hulst · Frederik van Hogendorp · Hendrica Jansen · J.D. Janssen · Hermanus Kloos · Charlotte Koekebakker · Jan Willem te Kolsté · Maarten van 't Kruijs · A. de Lelie · Norman van Lennep · Antonius van der Linde · Rudolf Loman · D.R. Mansholt · H.B.D. Meijer · Christiaan Messemaker · E. Mohr · G. Mohr · C.A.E. Muller-Thijm · Naret Oliphant · Adolf Olland · Joost Pinedo · Arnoldus van Rhijn · H.B. van Rhijn · W.A. van Roggen · Christiaan Splinter · Suze Splinter · Bernardus Spoelstra · Elias Stein · J.D. Tresling · J.J. Veraart · Willem Verbeek · Julius de Vogel · Thomas Werndly · Eduard van Woelderen · Van Zuylen van Nyevelt
Verenigingen:	Amsterdamsche Schaakclub · Studentenschaakvereniging Alapin · Schaakgenootschap Amersfoort · Discendo Discimus · Doesborghsche Schaakgenootschap · Delftsche Schaakclub · Haagsche Schaakgenootschap · Hilversumsch Schaakgenootschap · Leidsch Schaakgenootschap · Leidsch Studenten Schaak Gezelschap Morphy · Morphy (Leiden) · Van der Linde (Winschoten) · Messemaker 1847 · Nieuwe Rotterdamsche Schaakvereeniging · Schaakclub Utrecht · Rotterdamsch Schaakgenootschap · Schaakgezelschap Palamedes · Pallas (Deventer) · D.S.S.B.C. "Paris" · Philidor 1847 · S.G. Staunton (Groningen) · Sissa (Wijk bij Duurstede) · Strijdt met Beleid · Vereenigd Amsterdamsch Schaakgenootschap · Vermaak door Oefening · Westergoo
Tijdschriften:	De Nederlandsche Palamedes · Sissa · De Schaakwereld · Morphy · Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond
Evenementen:	Philidor schaakwedstrijd 1851 · Schaakwedstrijd à la Van der Hoeven 1853 · Nationale schaakwedstrijd van 1858 · Adolf Anderssen in Nederland (1861) · Schaakreunie te Utrecht (1864) · Nederlandse schaakkampioenschappen · Internationale Schaaktoernooi in Amsterdam (1889) · Eerste Internationale schaakwedstrijd in Nederland (1899)
Schaak-varianten:	Shuffleschaak · Fantasieschaak · Correspondentieschaak · Simultaanspel · Blindschaak · Vierschaak
Openingen:	Hollandse verdediging · De grooten gambiet · Van 't Kruijs-opening · Benima-variant
Overig:	Vrouwenschaak · Arbeidersschaak · Ontstaansgeschiedenis van de Nederlandsche Schaakbond · Meijers vlaggetje · De Oranjes en het schaakspel · Biblioteca Van der Linde-Niemeijeriana · Centaur (schaakstuk)