1990

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf MXM)
Zie 1990 (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van 1990.
1990
Eeuwen: 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia: 1980-1989 · 1990-1999 · 2000-2009
Jaren: << · < · 1989 · 1990 · 1991 · > · >>
Maanden: jan · feb · mrt · apr · mei · jun
jul · aug · sep · okt · nov · dec
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita: 2743 MMDCCXLIII
Armeense jaartelling: 1439 – 1440
ԹՎ ՌՆԼԹ – ՌՆԽ
Chinese jaartelling: 4686 – 4687
丙巳 – 丁午
Christelijke jaartelling: 1990 MCMXC
Ethiopische jaartelling: 1982 – 1983
Hebreeuwse jaartelling: 5750 – 5751
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat 2045 – 2046
- Shaka Samvat 1912 – 1913
- Kali yuga 5091 – 5092
Iraanse jaartelling: 1368 – 1369
۱۳۶۸ – ۱۳۶۹
Islamitische jaartelling: 1410 – 1411
١٤١١ – ١٤١٠
Maçonnieke jaartelling: 5989 – 5990
1990 naar onderwerp
Lijst van landen
Overleden
Atlantisch orkaanseizoen
Auto's
Film
Muziek
Sport (categorie)
Gregoriaanse kalender van 1990

Het jaar 1990 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen[bewerken | brontekst bewerken]

Januari
De toren van Pisa
Ligging van Nagorno-Karabach
De kapitein verantwoordelijk voor de ramp met de Exxon Valdez komt voor het gerecht.
Februari
Nelson Mandela
Bonnie Raitt tijdens de Grammy Awards in 1990
Maart
Patricio Aylwin
Ligging van Namibië
  • 20 - Lev Jasjin overlijdt als gevolg van complicaties veroorzaakt door de amputatie van een van zijn benen.
  • 21 - Namibië wordt na 75 jaar onafhankelijk van Zuid-Afrika. Sam Nujoma van de SWAPO wordt beëdigd als president door Javier Pérez de Cuéllar, Secretaris-generaal van de Verenigde Naties.
  • 21 - In China legt Deng Xiaoping (85) zijn laatste officiële functie als voorzitter van de staatscommissie voor de strijdkrachten neer.
  • 22 - Joseph Hazelwood, de kapitein van de olietanker Exxon Valdez, die in 1989 voor de kust van Alaska een milieuramp veroorzaakte, wordt veroordeeld tot 1000 uur meehelpen bij de schoonmaak van de vervuilde stranden.
  • 23 - Drie topfiguren van de Brusselse gerechtelijke politie worden door Melchior Wathelet, de Belgische Minister van Justitie, op non-actief gezet. Het gaat over hoofdcommissaris Frans Reyniers en de commissarissen Jean-Paul Peelos en Yves Zimmer. Tegen de drie loopt een onderzoek.
  • 24 - De Levenslijnactie van VTM voor fundamenteel kankeronderzoek in België sluit af op een totaalbedrag van 166 miljoen Belgische frank.
  • 25 - Bij een aangestoken brand in de club Happy Land in de Bronx (New York) komen 87 mensen om. Clubeigenaar Julio Conzalez wordt opgepakt en later veroordeeld.
  • 26 - Bij de jaarlijkse Oscaruitreiking gaat de film "Driving Miss Daisy" van Bruce Beresford lopen met vier Oscars, waaronder die voor "Beste film". Beste actrice is Jessica Tandy, beste acteur Daniel Day-Lewis. Zie 62ste Oscaruitreiking.
  • 29 - De Franse Academie voor Lyrische Zangkunst op de plaat looft de nieuwe Herbert von Karajan-prijs uit aan de Belgische bariton José van Dam voor zijn "uitzonderlijke speelplatenloopbaan".
  • 29 - In België keurt de Kamer het wetsvoorstel Herman-Michielsens-Lallemand goed met 126 stemmen voor, 69 tegen en 12 onthoudingen. Hiermee wordt abortus onder bepaalde voorwaarden niet langer strafbaar.
  • 30 - In Amsterdam opent koningin Beatrix het herdenkingsjaar ter ere van Vincent van Gogh, naar aanleiding van de honderdste verjaardag van zijn overlijden.
  • 31 - In Londen komen meer dan 200 duizend demonstranten bijeen op Trafalgar Square. Het protest tegen de poll tax draagt bij aan het vertrek van premier Margaret Thatcher.
April
De Hubbletelescoop wordt gelanceerd.
  • 24 - Lancering van de Ruimtetelescoop Hubble vanaf Cape Canaveral.
  • 24 - De Vlaamse televisiezender VTM ontslaat Jan Schodts, de eerste hoofdredacteur van de nieuwsdienst.
  • 24 - In een boodschap aan de natie kondigt Mobutu aan dat in Zaïre het meerpartijenstelsel wordt ingevoerd. In een eerste fase zullen drie partijen worden toegestaan.
  • 25 - Tijdens een verkiezingsmeeting in Keulen wordt Oskar Lafontaine, de kandidaat van de SPD voor het bondskanselierschap, neergestoken door een onevenwichtige vrouw.
  • 25 - Violeta Barrios de Chamorro wordt in Managua beëdigd als presidente van Nicaragua.
  • 26 - In België wordt Urbain Devoldere de nieuwe voorzitter van de werkgeversorganisatie VBO.
  • 26 - In Parijs opent Patrick Dewael, Vlaams minister van Cultuur, een James Ensor-retrospectieve.
  • 27 - Na twee pogingen slaagt de NASA erin om het beschermluik van de Ruimtetelescoop Hubble te openen.
  • 27 - In België wordt baron Benoît de Bonvoisin, ooit de voorman van de CEPIC, de niet meer bestaande rechtervleugel van de PSC, en bijgenaamd "de zwarte baron", gearresteerd op verdenking van schriftvervalsing, oplichting en fiscale fraude.
  • 28 - Er komt een einde aan de voorstellingen van de langst lopende show op Broadway, "A Chorus Line". Sinds 25 juli 1975 werd de show maar liefst 6137 keer vertoond.
  • 30 - André Cools, Luiks socialist en gewezen Waals gewestminister, zegt de politiek vaarwel.
  • 30 - Na 43 maanden te zijn vastgehouden in Beiroet, wordt de Amerikaanse gijzelaar Frank Reed vrijgelaten.
  • april - Na vijftig jaar erkent de Sovjet-Unie eindelijk verantwoordelijk te zijn voor het • Bloedbad van Katyn.
Mei
Portret van Dokter Gachet
Ion Iliescu
Boris Jeltsin
Juni
Checkpoint Charlie
  • 22 - De bekende wachtpost aan de Berlijnse Muur, Checkpoint Charlie, wordt gesloopt. Het wachthuisje wordt in een museum geplaatst.
  • 23 - Zo'n 700 Belgische ontwikkelingswerkers worden door president Mobutu uit Zaïre gezet.
  • 23 - Uiteenvallen van de Sovjet-Unie - Moldavië roept zich uit tot een soevereine staat.
  • 23 - Als laatste van de Belgische Nederlandstalige radionetten verandert BRT 3 zijn naam naar Radio 3. Radio 3 profileert zich als de cultuurzender en wordt door de Kredietbank gesponsord.
  • 24 - In Belfast worden de eerste twee vrouwelijke priesters door de Kerk van Ierland ingewijd.
  • 24 - Martina Navrátilová wint haar negende Wimbledontitel in het vrouwenenkelspel.
  • 25 - Fang Lizhi, een Chinese wetenschapper en dissident, en zijn vrouw, Li Shuxian, krijgen van de Chinese overheid de toestemming om het land te verlaten.
  • 26 - Het Belgische voetbalteam wordt op het Wereldkampioenschap in de achtste finales met 1-0 uitgeschakeld door Engeland.
  • 27 - Drie werken van Vincent van Gogh worden gestolen uit het Noordbrabants Museum in 's-Hertogenbosch.
  • 28 - De Belgische beursgoeroe Jean-Pierre Van Rossem wordt onder arrest geplaatst op verdenking van valsheid in geschrifte, misbruik van vertrouwen en het uitschrijven van ongedekte cheques.
  • 29 - Uiteenvallen van de Sovjet-Unie - De Litouwse onafhankelijkheidsverklaring (daterend van 11 maart) wordt door het Litouwse parlement voor 100 dagen opgeschort.
  • 30 - De olietoevoer naar Litouwen wordt door Rusland hersteld na de opschorting van de onafhankelijkheid.
  • 30 - Zaïre viert dertig jaar onafhankelijkheid, maar zonder Belgische delegatie bij de feestelijkheden.
Juli
Imelda Marcos
De productie van het populaire "lelijke eendje" stopt na 41 jaar.
Augustus
De Bulgaarse president Zjeljoe Zjelev
  • 1 - In Port of Spain, de hoofdstad van Trinidad en Tobago, geven de extremistische moslimrebellen die sinds 27 juli 1990 veertig mensen, waaronder verscheidene ministers, gegijzeld hielden zich over.
  • 1 - Zjeljoe Zjelev, de voorzitter van de Unie van Democratische Krachten, de voornaamste oppositiebeweging, wordt verkozen tot president van Bulgarije.
  • 1 - Van Inch' Allah, de roman van de Italiaanse journaliste Oriana Fallaci, worden op drie dagen 150.000 exemplaren verkocht. Het boek breekt daarmee alle Italiaanse verkooprecords.
  • 1 - Doordat Koeweit niet wil ingaan op de eisen van Irak, worden de verzoeningsgesprekken in Djedda tussen de beide landen zonder resultaat afgebroken.
  • 2 - Golfoorlog - Invasie van Iraakse troepen in Koeweit. De emir van Koeweit wordt afgezet. De olieprijzen stijgen naar hun hoogste koers sinds 1986.
  • 3 - In België overschrijdt de ozonconcentratie door de aanhoudende hoge temperatuur op drie plaatsen de alarmdrempel. Alarmfase 2 wordt afgekondigd en bedrijven worden verplicht om over te schakelen van olie en kolen op gas.
  • 5 - In Namen wint de Belg Eric Geboers de Grote Prijs van België motorcross 500 cc. Hij wordt zo voor de vijfde maal wereldkampioen.
  • 5 - De vijfjaarlijkse Havenfeesten in Zeebrugge en Brugge trekken zo'n 600.000 bezoekers, die er 125 zeilschepen kunnen bezichtigen.
  • 5 - Amerikaanse mariniers evacueren Amerikaanse burgers uit de Liberiaanse hoofdstad Monrovia.
  • 5 - De Caïro-verklaring van de mensenrechten in de islam wordt door 45 landen ondertekend. Ze wijst de Sharia aan als leidraad voor de mensenrechten, die er dan ook heel anders uitzien als in westerse landen
  • 6 - Golfoorlog - De Verenigde Naties kondigt sancties tegen Irak af. Met dertien stemmen voor en twee onthoudingen (van Cuba en Jemen) beslist de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties om economische maatregelen te nemen.
  • 7 - Golfoorlog - De Verenigde Staten besluiten troepen naar het Golfgebied te sturen. In eerste instantie worden troepen naar Saoedi-Arabië gestuurd om dat land tegen een mogelijke inval te beschermen.
  • 7 - De Zuid-Afrikaanse anti-apartheidsbeweging ANC beslist om alle gewapende acties gericht tegen de regering op te schorten.
  • 8 - Golfoorlog - Het Verenigd Koninkrijk en een aantal andere landen (waaronder Arabische) spreken steun uit voor de beslissing van de VS. Een ultimatum van de VN-Veiligheidsraad geeft Irak tot uiterlijk 15 januari 1991 de tijd zich uit Koeweit terug te trekken.
  • 8 - Golfoorlog - Irak annexeert Koeweit als een deel van zijn grondgebied. De Iraakse luchtmacht wordt uitgerust met chemische wapens. De eerste vliegtuigen met vluchtelingen komen in Europa aan.
  • 9 - (tot 14 augustus) vierde Sail Amsterdam Zeilvlootshow
  • 9 - Golfoorlog - Vele buitenlanders zitten vast in Irak nadat het land besliste zijn grenzen te sluiten. De VN-Veiligheidsraad aanvaardt de annexatie van Koeweit door Irak niet.
  • 10 - Golfoorlog - De Arabische Liga houdt een spoedvergadering in Caïro en eist dat Irak zich uit Koeweit terugtrekt. Er wordt ook beslist een Arabische Vredesmacht naar Saoedi-Arabië te sturen.
  • 10 - De Iraakse president Saddam Hoessein doet een oproep tot een heilige oorlog (Jihad) om het graf van Mohammed en Mekka uit handen van het Westen te houden.
Aleksandr Solzjenitsyn
  • 12 - De Belg Thierry Boutsen wint de Grand Prix van Hongarije en behaalt zo zijn derde overwinning in de Formule 1.
  • 13 - Stefan Edberg lost Ivan Lendl na tachtig weken af als nummer één op de wereldranglijst der tennisprofessionals; de Zweed wordt de achtste aanvoerder van die lijst na Ilie Năstase (1), John Newcombe (2), Jimmy Connors (3), Björn Borg (4), John McEnroe (5), Lendl (6) en Mats Wilander (7).
  • 14 - De Belgische beursgoeroe Jean-Pierre Van Rossem verlaat de Antwerpse gevangenis na 48 dagen in voorhechtenis te hebben gezeten.
  • 15 - In de Sovjet-Unie worden Aleksandr Solzjenitsyn en Josef Brodsky in ere hersteld. Zij krijgen hun burgerrechten terug.
  • 15 - In Gdańsk (Polen) wordt het tienjarig bestaan van de vakbond Solidariteit gevierd.
  • 15 - Irans voorwaarden voor een vredesverdrag dat een eind moet maken aan de oorlog tussen Iran en Irak worden door Saddam Hoessein geaccepteerd.
  • 15 - In zwarte woonwijken te Johannesburg (Zuid-Afrika) vallen 140 doden bij politiek oproer en stammengeweld.
  • 16 - De Oost-Duitse sociaaldemocratische partij SDP stapt uit de regeringscoalitie met christendemocraten die onder leiding staat van Lothar de Maizière.
  • 17 - België stuurt twee mijnenjagers (de Iris en de Myosotis) en een commandoschip (de Zinnia) naar de Perzische Golf. De schepen vertrekken met 214 man aan boord vanuit Zeebrugge.
  • 17 - Aleksandr Solzjenitsyn weigert het aanbod van de Sovjet-Unie voor het herstel van zijn burgerrechten.
  • 18 - Golfoorlog - Incident in de Perzische Golf: twee Amerikaanse fregatten lossen waarschuwingsschoten naar Iraakse tankers die echter geen rechtsomkeert maken.
  • 19 - In het zwarte stadsdeel Soweto in Johannesburg (Zuid-Afrika) vallen 222 doden tijdens bloedig geweld tussen de aanhangers van het ANC en Inkatha.
  • 20 - Golfoorlog - De Amerikaanse president George Bush eist van de Iraakse president Saddam Hoessein dat de duizenden westerlingen die volgens Bush door Irak worden gegijzeld, worden vrijgelaten. Op zijn beurt eist Irak dat alle ambassades in Koeweit worden gesloten.
  • 21 - Golfoorlog - De negen leden van de West-Europese Unie besluiten in Parijs om gezamenlijk op te treden tijdens de Golfcrisis.
  • 22 - Golfoorlog - Irak plaatst raketten in het bezette Koeweit. President George Bush roept 40.000 reservisten op voor dienst in de Perzische Golf.
  • 23 - Op de Iraakse televisie worden beelden getoond van Saddam Hoessein die omringd wordt door Britten, onder wie enkele kinderen. Zij mogen het land niet verlaten, maar worden niet gegijzeld volgens de Iraakse president.
Tarek Aziz, Iraaks minister van Buitenlandse Zaken, links in beeld.
  • 23 - Het DDR-parlement stemt tijdens een extra zitting in met 3 oktober 1990 als de datum van de vereniging van de twee Duitslanden. De datum wordt geaccepteerd met 294 stemmen voor, 62 tegen en 7 onthoudingen.
  • 24 - Henry E. Holt ontdekt de planetoïde (13043) 1990 QT4.
  • 25 - Golfoorlog - Voor het eerst keurt de VN-Veiligheidsraad unaniem een resolutie goed waarbij het wordt gewettigd om militaire middelen in te zetten om het handelsembargo tegen Irak te doen naleven.
  • 26 - In de Joegoslavische stad Tuzla komen 78 mijnwerkers om bij een gasontploffing in een kolenmijn.
  • 27 - Golfoorlog - De drie schepen van de Belgische marine die naar aanleiding van de Golfoorlog waren uitgestuurd, krijgen de Golf van Oman als eindbestemming.
  • 28 - Golfoorlog - President Saddam Hoessein roept Koeweit uit tot 19e provincie van Irak.
  • 29 - In Wenen wordt door tien olieministers van de OPEC een akkoord bereikt om voor de duur van de Golfoorlog de overeengekomen productieplafonds voor olie op te heffen. De prijs van een vat ruwe olie daalt zo met ongeveer twee dollar per vat.
  • 31 - In Berlijn ondertekenen de twee Duitslanden het Eenwordingsverdrag, waardoor beide staten op 3 oktober weer één staat worden.
  • 31 - Golfoorlog - Javier Pérez de Cuéllar, de secretaris-generaal van de VN, en Tarek Aziz, de Iraakse minister van Buitenlandse Zaken, starten in Amman gesprekken over de Golfoorlog.
September
De beide versies van het Duitse Eenwordingsverdrag
Oktober
De Braziliaanse autocoureur Ayrton Senna
De Ivoriaanse president Felix Houphouët-Boigny
November
De saxofoon viert zijn 150ste verjaardag.
December
Zonder datum

Film[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Film in 1990 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Muziek[bewerken | brontekst bewerken]

Klassieke muziek[bewerken | brontekst bewerken]

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

Beeldende kunst[bewerken | brontekst bewerken]

Bouwkunst[bewerken | brontekst bewerken]

Geboren[bewerken | brontekst bewerken]

Januari[bewerken | brontekst bewerken]

Gregor Schlierenzauer,
geboren op 7 januari
Deni Alar,
geboren op 18 januari
Thomas Berge,
geboren op 25 januari

Februari[bewerken | brontekst bewerken]

The Weeknd,
geboren op 16 februari

Maart[bewerken | brontekst bewerken]

Rachel Rosier,
geboren op 16 maart
Prinses Eugenie van York,
geboren op 23 maart

April[bewerken | brontekst bewerken]

Florian Hempel,
geboren op 10 april
Emma Watson,
geboren op 15 april

Mei[bewerken | brontekst bewerken]

Juni[bewerken | brontekst bewerken]

Christophe Lemaitre,
geboren op 11 juni

Juli[bewerken | brontekst bewerken]

Gino Vos,
geboren op 6 juli
Caroline Wozniacki,
geboren op 11 juli

Augustus[bewerken | brontekst bewerken]

Ranomi Kromowidjojo,
geboren op 20 augustus

September[bewerken | brontekst bewerken]

Michael Smith,
geboren op 19 september
Rob Cross,
geboren op 21 september
Mao Asada,
geboren op 25 september

Oktober[bewerken | brontekst bewerken]

Amarna Miller,
geboren op 29 Oktober
J.I.D, geboren op 31 Oktober

November[bewerken | brontekst bewerken]

Joost Oomen,
geboren op 18 november
Jevhen Sjachov,
geboren op 30 november

December[bewerken | brontekst bewerken]

David Goffin,
geboren op 7 december
Pál Joensen,
geboren op 10 december
Danny Noppert,
geboren op 31 december

datum onbekend[bewerken | brontekst bewerken]

  • Nana Adjoa, Nederlands-Ghanese singer-songwriter en multi-instrumentalist
  • Lamyae Aharouay, Nederlands journalist, presentator, columnist en radiopresentator
  • Jairzinho Winter, Nederlands rapper en muziekmanager

Overleden[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van personen overleden in 1990 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Weerextremen in België[bewerken | brontekst bewerken]

  • 25 januari: Windstoten in Bevekom tot 168 km/h: de hoogste waarde van de eeuw.
  • 3 februari: Zware storm met rukwinden tot 122 km/h in Bierset en tot 131 km/h in Saint-Hubert.
  • 24 februari: Maximumtemperatuur in Elsenborn (Bütgenbach): 17,0 °C.
  • 26 februari: Zware storm met windstoten tot 140 km/h in Koksijde en in Zaventem en tot 159 km/h in Bierset, met belangrijke schade in heel het land.
  • 28 februari: Zware storm met windstoten tot 151 km/h in Bierset, met belangrijke schade in heel het land.
  • februari: Februari met hoogste gemiddelde maximumtemperatuur: 11,6 °C (normaal 6,2 °C).
  • februari: Februari met hoogste gemiddelde temperatuur: 7,9 °C (normaal 3,5 °C).
  • februari: Februari met hoogste gemiddelde windsnelheid: 6,3 m/s (normaal 4 m/s).
  • winter: Na 2007 winter met hoogste gemiddelde temperatuur: 6,1 °C (normaal 3,5 °C).
  • 17 maart: Maximumtemperatuur in Rochefort: 23,2 °C
  • 18 maart: Maximumtemperaturen aan de kust: tot 22,4 °C in het Zwin (Knokke-Heist).
  • lente: Na 1893 lente met hoogste zonneschijnduur: 637,2 (normaal 545,9 u).
  • 4 augustus: Temperatuurmaxima tot 36,4 °C in Lanaken, 37,0 °C in Wasmuel (Quaregnon).
  • 14 augustus: Sedert 8 juli is er slechts 1,9 mm regen gevallen in Ukkel.
  • augustus: Augustus met laagste gemiddelde windsnelheid: 2,1 m/s (normaal 3,1 m/s).
  • 12 oktober: In vallei van de Lesse: minimumtemperatuur −0,4 °C en maximumtemperatuur 25,4 °C. Dit is een temperatuurverschil van 25,8 °C in één dag.
  • 11 december: IJzel stuurt verkeer in de war in verschillende streken van het land.

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Zie de categorie 1990 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.