Maan over Ameland

Maan over Ameland
	Maan over Ameland (juli 2019)
Kunstenaar	Bert de Laaf
Jaar	1969-1971
Materiaal	roestvast staal
Locatie	Brug 485, Amsterdam-Centrum
Hoogte	22 m
Breedte	451 cm
Portaal	Kunst & Cultuur

Maan over Ameland is een artistiek kunstwerk, dat staat op een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Centrum.^[1]

De kunstenaar Bert de Laaf (Gaspard Albert Jean de Laaf 1932-2014) kreeg in 1969 een opdracht van de gemeente Amsterdam voor een kunstwerk op een te bouwen nieuwe brug 485 over de Oosterdoksdoorgang. Hij liet zich voor het beeld inspireren door een studiereis bekostigd door de Rijksakademie van beeldende kunsten naar het Waddeneiland Ameland. Om te kijken hoe het zou staan, maakte de kunstenaar eerst een model; het uiteindelijke beeld met 22 hoge staander werd in 1971 geplaatst op de zuidkant van de brug. Het stond met beide poten (een voor de schijf en een van de staander) op een heuveltje, hetgeen niet de bedoeling van De Laaf geweest zou zijn. De Laaf had wel contact met de architect van de brug, Sier van Rhijn van de Dienst der Publieke Werken, maar deze zag zich geconfronteerd met een enorme bouwconstructie van 385 meter lang en bijna 24 meter breed die op 4,5 +NAP moest liggen.

De verkeerssituatie rond de plek wijzigde in de loop der jaren steeds, zodat het beeld in 2002 verwijderd werd en in opslag werd genomen, totdat de De Ruijterkade opnieuw ingericht zou worden en ook een nieuwe brug zou krijgen. Eenmaal in opslag dreigde het beeld in vergetelheid te raken. De Laaf hield vol bij de gemeente en bij de oplevering van de nieuwe brug 485 in 2012 werd het beeld alsnog teruggeplaatst, maar dan aan de noordzijde van de brug en gemonteerd zoals de kunstenaar het wilde; met bouten op de overspanning. Het staat daar op een druk kruispunt, al is niet al het verkeer zichtbaar. De Ruijterkade gaat hier over in de Piet Heinkade; er is een voetgangerstrap naar de kade van het IJ en op het laagste niveau stroomt verkeer door de IJtunnel. De Laaf zou met het beeld communicatie willen uitbeelden. De schijf moet daarbij gezien worden als klankkast met een oog; de staander is antenne voor ontvangst en zenden. Het gekozen materiaal, roestvast staal, specifiek RVS304, blijft altijd blank en zou moeten meebuigen/trillen in de wind.

Het beeld kostte (incl BTW) 89.375 gulden en werd gemaakt door de NV Machinefabriek St. Antonius in Maasbracht en weegt 5500 kilo.

Bronnen, noten en/of referenties

Het Parool, 5 augustus 2019 rubriek Blikvanger, Kees Keijer,
Beelden van Amsterdam na 1900
Archief Publieke Werken Amsterdam met bouwtekening brug 485 inclusief die van het beeld opCTAC00038006072, waarop ook de diameter van de schijf van 4516 mm is vermeld
NRC Handelsblad, 16 november 1971, Nieuwe brug met viaducten geopend

↑ Kunstwacht Amsterdam, beheerder van kunst in de openbare ruimte, geeft eenzelfde beeld met eenzelfde titel door dezelfde kunstenaar uit 1994 met als plaats de binnentuin van Sanquin aan de Plesmanlaan, Amsterdam-Slotervaart, maar kent het beeld aan het IJ niet. Gearchiveerd op 27 januari 2022.

Zie de categorie Maan over Ameland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Voorganger:
119
Godelieve Smulders
De komeet (groeiobject)

Rijksakademie op de kaart (2020)
120
Bert de Laaf
Maan over Ameland

Opvolger:
121
Jan Wolkers
Olga (uit Turks fruit)

[1] Kunstwacht Amsterdam, beheerder van kunst in de openbare ruimte, geeft eenzelfde beeld met eenzelfde titel door dezelfde kunstenaar uit 1994 met als plaats de binnentuin van Sanquin aan de Plesmanlaan, Amsterdam-Slotervaart, maar kent het beeld aan het IJ niet. Gearchiveerd op 27 januari 2022.

[1]