Maria Boleyn

Maria Boleyn
	ca. 1499/1500 − 1543
	Portret Maria Boleyn, oudere zuster van koningin Anna Boleyn
Hofdame van Catharina van Aragon
Periode	1519-1532
Geboren	Blickling Hall, Blickling, Engeland
Overleden	19 juli 1543; Essex
Vader	Thomas Boleyn
Moeder	Elisabeth Howard
Dynastie	Boleyn
Broers/zussen	Anna Boleyn, George Boleyn
Partner	William Carey, William Stafford, Hendrik VIII (maîtresse), Frans I (maîtresse)
Kinderen	Catherine Carey, Hendrik Carey

Maria Boleyn (Engels: Mary Boleyn, Blickling Hall, Norfolk, 1499/1500 — Essex, 19 juli 1543) was een lid van de vooraanstaande aristocratische familie Boleyn, die aanzienlijke invloed genoot aan het begin van de 16de eeuw. Sommige historici beweren dat zij de jongere zuster van koningin Anna Boleyn is, maar volgens haar kinderen en Anna’s dochter was Maria de oudere zus, zoals de meeste historici denken en geloven.

Maria was een van de maîtresses van koning Hendrik VIII van Engeland en bovendien van diens rivaal, koning Frans I van Frankrijk. Maria was tweemaal getrouwd.

Jeugd[bewerken | brontekst bewerken]

Maria werd geboren in Blickling Hall te Norfolk en groeide op in en rond Hever Castle in Kent. Maria was een dochter van een welvarende diplomaat, Thomas Boleyn en Elisabeth Howard. Er is geen officieel bewijs van haar geboorte, maar er zijn veel aanwijzingen voor dat zij de oudste van de drie kinderen is^[1]^[2].

Vroeger werd aangenomen dat het Maria was die haar opvoeding in het buitenland begon en tijd doorbracht als een eredame van aartshertogin Margaretha van Oostenrijk, tante van keizer Karel V en landvoogdes van de Nederlanden; tegenwoordig weten we dat het haar jongere zuster Anna was. Maria werd in Engeland opgevoed.

Pas in 1514, toen Maria ongeveer tien jaar oud was, werd zij naar het buitenland gestuurd. Haar vader had voor een plaats als hofdame voor de zuster van de Engelse koning gezorgd, prinses Maria Tudor, die onderweg was naar Parijs om met koning Lodewijk XII van Frankrijk te trouwen. Na een paar weken in Parijs te hebben verbleven moesten vele Engelse hofdames van de koningin vertrekken naar Engeland, maar Maria mocht in Frankrijk blijven, waarschijnlijk vanwege de connecties van haar vader met de nieuwe Engelse ambassadeur. Zelfs toen Maria Tudor Frankrijk verliet na de dood van haar man op 1 januari 1515, bleef Maria Boleyn een graag geziene gast aan het hof van de nieuwe koning en koningin, Frans I en Claude.

Koninklijke affaire in Frankrijk[bewerken | brontekst bewerken]

Maria werd in Parijs vergezeld door haar vader Sir Thomas en haar jongere zuster Anna, die de voorgaande jaren in de Nederlanden had gestudeerd. Toen ze in Frankrijk verbleef werd zij al snel een maîtresse van koning Frans I, die Maria later beschreef als een grote hoer. Toen de relatie met koning Frans I beëindigd was, raakte Maria betrokken in vele andere affaires. Deze affaires leidden uiteindelijk tot haar verbanning van het Franse hof; ze werd teruggestuurd naar Engeland.

De ouders van Maria en haar zus waren zeer verheugd toen zij terugkeerde naar Engeland in 1519. Maria werd hofdame van de koningin, Catharina van Aragon, en dat bleef ze tot aan het einde van het huwelijk tussen Catharina en Hendrik in 1532.

Koninklijke maîtresse[bewerken | brontekst bewerken]

Een jaar na haar terugkomst in Engeland, op 4 februari 1520, trouwde Maria met William Carey, een rijke en graag geziene gast aan het hof. De koning was gast tijdens het huwelijk van de twee. Hendrik en Maria begonnen na dat huwelijk een affaire; wanneer precies is niet bekend. De affaire werd nooit openbaar gemaakt en Maria genoot nooit de bekendheid, rijkdom en macht die erkende maîtresses in Frankrijk en andere landen wel kregen. De meeste historici denken dat de affaire eindigde vlak voor de geboorte van Maria’s tweede kind, Hendrik Carey, in maart 1526. Tijdens de affaire of enige tijd daarna werd er gedacht dat de koning de vader was van de beide kinderen van Maria. Een getuige verklaarde dat Maria’s zoon, Hendrik, vele gelijkenissen had met de koning. John Hales, de predikant van Isleworth, merkte ongeveer tien jaar nadat het kind geboren was op dat hij een 'jonge Carey' had ontmoet; sommige monniken geloofden dat het de bastaard van de koning was. Er bestaat echter geen concreet bewijs dat Hendrik Carey de biologische zoon van de koning was.

Hendriks eerste vrouw, Catharina van Aragon, was eerst getrouwd met Hendriks oudere broer, Arthur. Hendrik gebruikte dit later als de rechtvaardiging voor zijn scheiding van Catharina omdat haar huwelijk met Arthur (aannemend dat het huwelijk daadwerkelijk 'geconsummeerd' was) een verwantschap had gecreëerd tussen Hendrik en Catharina. Volgens het Bijbelboek Leviticus was een huwelijk daarom verboden. Toen Anna Boleyn de maîtresse van Hendrik werd, bestond, door zijn affaire met Maria, een gelijksoortige verwantschap tussen Hendrik en Anna. Dit feit greep men (Hendrik voorop) later maar al te graag aan om het latere huwelijk van Hendrik met Anna Boleyn daarom even nietig te verklaren als dat van Hendrik met de koningin, Catharina van Aragon.

Een koninklijke zuster[bewerken | brontekst bewerken]

Maria’s jongere zuster, Anna Boleyn, keerde in 1522 terug naar Engeland, waar ze zeer populair werd aan het hof. De zusters waren niet erg gehecht aan elkaar en Anna vertoefde in andere kringen dan haar zus.

Ook al werd Maria over het algemeen aantrekkelijker gevonden dan haar zuster, Anna werd intelligenter en ambitieuzer gevonden. Toen de koning interesse kreeg in Anna weigerde zij op zijn seksuele avances in te gaan, zodat Hendriks hartstocht alleen nog maar meer werd aangewakkerd. Omstreeks 1527 was Hendrik vastberaden om met Anna te trouwen. Daardoor zocht hij een manier om snel van Catharina van Aragon te scheiden.

Een jaar later, toen de echtgenoot van Maria tijdens een epidemie van de zweetziekte (een dodelijke infectueuze ziekte, vermoedelijk veroorzaakt door het hantavirus) stierf, gunde Hendrik Anna Boleyn de voogdij over haar neef, Hendrik Carey. De echtgenoot van Maria had haar met aanzienlijke schulden achtergelaten. Anna zou Maria niet toestaan om de jonge Hendrik Carey te zien als haar zoon; zij zorgde ervoor dat hij werd opgevoed in een respectabel klooster. De vader van Maria deed geen enkele poging haar te helpen en Anna regelde dat Maria een fors jaarpensioen kreeg van £100 (de vergelijkbare waarde daarvan omgerekend naar inkomen of vermogen in 2020 is ca. 1, 5 miljoen £)

Tweede huwelijk[bewerken | brontekst bewerken]

Toen Anna samen met Hendrik VIII naar Calais vertrok tijdens een staatsbezoek in 1532 was Maria een van haar metgezellen. Anna werd tot koningin gekroond op 1 juni 1533 en werd in de herfst van datzelfde jaar moeder van haar eerste dochter, Elizabeth (de latere koningin Elizabeth I van Engeland). In 1534 trad Maria heimelijk in het huwelijk met William Stafford, een burger zonder titel en met een klein inkomen. Door dit voorval geloven historici dat dit huwelijk werd gesloten uit liefde. Toen dit huwelijk bekend werd viel zij in ongenade bij haar familie, die vond dat zij beneden haar stand was getrouwd en het koppel werd uiteindelijk verbannen van het hof door koningin Anna.

Haar financiële omstandigheden werden zo hopeloos dat Maria de adviseur van de koning, Thomas Cromwell, moest smeken om de koning te mogen spreken. Hendrik, nochtans, was onverschillig ten aanzien van haar situatie. Daarna vroeg Maria aan Cromwell om met haar vader, haar oom en haar broer te spreken, maar ook deze pogingen bleken nutteloos. Verrassend genoeg was het Anna die als eerste toegaf. Zij stuurde Maria een prachtige gouden beker en wat geld, maar zij weigerde nog steeds haar weer te ontvangen aan het hof. Deze gedeeltelijke verzoening is het nauwste contact geweest tussen de twee zussen, aangezien zij elkaar tussen 1534 en de dood van Anna in 1536 niet meer hebben ontmoet.

Maria’s leven tussen 1534 en de executie van haar zuster op 19 mei 1536 valt moeilijk te achterhalen. Ze heeft haar moeder niet bezocht en evenmin haar zuster Anna, toen die gevangen zat in de Tower of London. Zij deed ook geen pogingen om haar broer George te bezoeken, die ook ter dood was veroordeeld wegens hoogverraad. Er bestaat evenmin bewijs voor dat Maria hen heeft geschreven. Net zoals hun oom, Thomas Howard, 3de Hertog van Norfolk, heeft zij het misschien wijs geacht om een verzoening met haar veroordeelde verwanten te vermijden.

Maria en haar echtgenoot bleven verstotelingen, die van een pensioen in Rochford (Essex) leefden. Na de executie van Anna trok hun moeder zich terug van het hof en stierf in afzondering binnen een jaar na de executies. Het jaar daarop stierf Sir Thomas. Na de dood van haar ouders erfde Maria een paar landgoederen in Essex. In de laatste jaren van haar leven heeft zij rustig en in anonimiteit geleefd, samen met haar man. Ze stierf uiteindelijk op 19 juli 1543 in haar vroege veertiger jaren.

Huwelijken en kinderen[bewerken | brontekst bewerken]

Maria kreeg twee kinderen van William Carey:

Catherine (1524 - 15 januari 1568), werd hofdame tijdens de huwelijken van Hendrik VIII met Anna van Kleef en Catharina Howard. Ze trouwde met Francis Knollys, later werd Catherine hofdame aan het hof van haar nichtje koningin Elizabeth I.
Hendrik (4 maart 1526 - 23 juli 1596)

Er wordt gezegd dat Catharine en Hendrik beiden de kinderen zijn van Hendrik VIII.

Maria huwde na de dood van Carey met William Stafford (?-5 mei 1556). Zij kregen een zoon, Edward (1535-1545) en waarschijnlijk een dochter, Anna.