Martvili (gemeente)
| |||
| |||
| Situering | |||
| Regio | Samegrelo-Zemo Svaneti | ||
| Coördinaten | 42°25'NB, 42°22'OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 880,6 km² [2] | ||
| Inwoners (2021) |
 31.495[1] (35,8 inw./km²) | ||
| Hoofdplaats | Martvili | ||
| Burgemeester | Tornike Janasjia (2021-) | ||
| Overig | |||
| Website | martvili.gov.ge | ||
| |||
Martvili (Georgisch: მარტვილის მუნიციპალიტეტი) is een gemeente in het noordwesten van Georgië met circa 31.500 inwoners (2021[1]), gelegen in de regio Samegrelo-Zemo Svaneti. De gemeente, waarvan de gelijknamige stad het administratieve centrum is, heeft een oppervlakte van 880,6 km² en ligt op de zuidrand van de Grote Kaukasus bergketen, meer specifiek het Egrisigebergte, waar deze overgaat in het Colchis laagland. De gemeente ligt in de historische regio Mingrelië, ook wel Samegrelo genoemd.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
.jpg)
Na de ineenstorting van het Koninkrijk Georgië in de 15e eeuw werd het gebied van Martvili onderdeel van het vorstendom Mingrelië. Met de annexatie door het Russische Rijk kwam het gebied in de bestuurseenheid Oejezd Senaki van het Gouvernement Koetais te liggen. Een klein deel van de huidige gemeente, het zuidoosten, was toen ingedeeld bij Oejezd Koetais. Bij de bestuurlijke herindelingen van de Sovjet-Unie werd in 1930 het aparte rajon Martvili geïntroduceerd, dat met enkele onderbrekingen wezenlijk in dezelfde omvang nog zo bestaat. In 1936 werd de hoofdplaats Martvili hernoemd in Gegetsjkori, naar de revolutionair Aleksi (Sascha) Gegetsjkori (1887-1928). De naam van het rajon werd in diezelfde lijn aangepast: rajon Gegetsjkori (Russisch гегечкорский район; Georgisch გეგეჭკორის რაიონი). In 1991 werden deze namen teruggedraaid naar Martvili. In 1995 werd het district ingedeeld bij de nieuw gevormde regio (mchare) Samegrelo-Zemo Svaneti, en is in 2006 het district omgezet naar gemeente.
Geografie[bewerken | brontekst bewerken]
Martvili ligt in het noorden in het Egrisigebergte, een subgebergte van de Grote Kaukasus, terwijl het zuidelijke deel in het Colchis laagland ligt. De hoogste berg van de gemeente is de Techoerrisjdoedi (3.002 meter) op de grens met Tsjchorotskoe en Lentechi en de bron is van de rivier Techoeri. Naast de Techoeri stromen nog andere rivieren door de gemeente, zoals de Abasja, die door de Martvili Canyon stroomt, een van de natuurbezienswaardigheden. Daarnaast vormt de Tschenistskali, die diep uit de Kaukasus komt, de regio grens met Imereti en de gemeente Choni. Dit zijn allen rechterzijrivieren van de Rioni.
Verder grenst Martvili in het Egrisigebrgte in het noroden nog aan Tsageri in de regio Ratsja-Letsjchoemi en Kvemo Svaneti, en in het zuiden aan de gemeenten Abasja en Senaki. In het zuidwesten van de gemeente ligt het Aschagebergte dat bestaat uit karst en kalksteen en een maximale hoogte heeft ongeveer 600 meter boven zeeniveau. Hier zijn watervallen, canyons en minderalen te vinden. Het is ook de scheiding tussen de Techoeri en Abasja rivieren. De zuidelijke helft van de gemeente ligt in het noordoostelijke deel van de Colchis vlakte, die in dit gebied vanuit het zuiden naar het noorden langzaam stijgt van ongeveer 60 meter boven de zeespiegel tot heuevls van 400-600 meter. Vrijwel alle grotere plaatsen liggen in dit zuidelijke deel van Martvili.
Demografie[bewerken | brontekst bewerken]
Begin 2021 telde de gemeente Martvili 31.495 inwoners'[1] een daling van bijna 6% ten opzichte van de volkstelling van 2014.[2] Het aantal inwoners in de hoofdplaats Martvili daalde fors met ruim 5%. De bevolking van Martvili is praktisch mono-etnisch Georgisch en bestaat voor 99% uit volgers van de Georgisch-Orthodoxe Kerk. De enige geloofsminderheid zijn enkele tientallen jehova's.
| Bevolkingsontwikkeling van de gemeente Martvili | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1897 | 1923 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002[3] | 2014 | 2021 | |||||||||
| Gemeente Martvili | - | - | 49.400 | 47.777 |  49.167 |
47.797 |
46.009 |
44.627 |
33.463 |
31.495
| ||||||||
| Martvili | - | 1.514 | 1.660 |
5.062 |
2.984 |
3.156 |
6.036 |
5.609 |
4.425 |
4.182
| ||||||||
| Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden.[4][5][6][7] Noot:[3] | ||||||||||||||||||
Bestuur[bewerken | brontekst bewerken]
De gemeente Martvili is administratief onderverdeeld in 20 gemeenschappen met in totaal 74 dorpen en een stad te weten het administratieve centrum Martvili. De gemeenteraad (Georgisch: საკრებულო, sakrebulo) van Martvili is het vertegenwoordigend orgaan dat elke vier jaar via een gemengd kiesstelsel wordt gekozen. Deze bestaat sinds 2021 uit 36 leden: 24 leden worden via een proportionele lijststem gekozen en 12 leden worden gekozen door middel van een districtenstelsel.[9] In 2017 was de verhouding 15 proportioneel om 22 districtszetels.
Bij de gemeentelijke verkiezingen van oktober 2021 werd Tornike Janasjia van Georgische Droom met 51,8% van de stemmen gekozen tot burgemeester, via een tweede ronde tegenover een kandidaat van de Verenigde Nationale Beweging. De twaalf districtszetels zijn naar kandidaten van Georgische Droom (5), Verenigde Nationale Beweging (3), Europese Socialisten (2), Voor Georgië (1) en Europees Georgië (1) gegaan. De Georgische Droom behaalde de meeste proportionele stemmen (36,5%), gevolgd door Verenigde Nationale Beweging (30,0%), Voor Georgië (17,1%) en Europese Socialisten (6,1%). Acht partijen haalden de kiesdrempel van 3% niet.[10][11]
Martvili was een van de slechts zeven gemeenten waar de heersende Georgische Droom partij geen meerderheid wist te behalen.[12]
| Partij | 2017 [13] | 2021 [14] | Samenstelling Sakrebulo (zetels per partij) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Georgische Droom (GD) | 19 | 15 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Verenigde Nationale Beweging (UNM) | 10 | 11 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Voor Georgië | 5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Europese Socialisten | 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Europees Georgië (EG) | 4 | 1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Alliantie van Patriotten (AP) | 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tavisupleba - Gamsachoerdia's Weg | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Total | 37 | 36 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]
In de gemeente zijn naast natuurschoon verschillende bezienswaardigheden:
- Martvili Klooster, een klooster op een heuvelrug bij Martvili, gebouwd in de 10e eeuw.
- Martvili Canyon, een kloof in de Abasja rivier en een van de hoofd attracties van de gemeente.
- Lebarde, een balneologisch resort diep in het Egrisigebergte, op 1.600 meter hoogte.
- Verschilende watervallen, kastelen en kerken.
- Bandza, een dorp waar een grote Joodse gemeenschap woonde. Er is een grote maar inactieve synagoge.
Vervoer[bewerken | brontekst bewerken]
Door de ligging in het Colchis laagland is de gemeente goed aangesloten op het regionale wegennetwerk. Het plaatsje Bandza is een kruispunt van regionale hoofdwegen zoals de nationale route Sh4 uit Abasja, de nationale route Sh5 uit Senaki en de nationale route Sh52 uit Koetaisi.
Stedenbanden[bewerken | brontekst bewerken]
Martvili heeft stedenbanden met:[15]
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|