Mastodon (software)

Mastodon
	Web-app (enkele kolommodus)
Ontwerper(s)	Eugen Rochko
Ontwikkelaar(s)	Eugen Rochko, Mastodon gGmbH
Uitgebracht	5 oktober 2016 (7 jaar)
Recentste versie	Pc: 4.2.8 (23 februari 2024) ; Android: 2.5.0 (12 april 2024) ; iOS: 1.5.2 (20 april 2023), 2023.11 (3 juli 2023) ;
Recentste bètaversie	4.2.0-beta1 (8 augustus 2023), 4.2.0-beta2 (21 augustus 2023), 4.2.0-beta3 (4 september 2023)
Status	Actief
Besturingssysteem	Multiplatform (met o.a. Ruby on Rails en Postgresql, of Docker)
Geschreven in	Ruby on Rails, React, Node.js
Categorie	Sociaalnetwerksite
Licentie(s)	AGPLv3
Versiebeheer	github.com/mastodon/mastodon ;
Website	(mul) Officiële webpagina
Portaal	Informatica

Mastodon is sinds 2016 opensourcesoftware om zelf een online sociaal netwerk te hosten. Het maakt gebruik van de ActivityPub-standaard, waardoor het naadloos met andere gelijksoortige sites kan communiceren. Het gehele netwerk van deze sites vormt samen een decentraal sociaal netwerk, dat ook wel de Fediverse genoemd wordt.

Een Mastodon-site is te vergelijken met Twitter of Facebook, maar kent wel enkele belangrijke verschillen. Die sites zijn niet beperkt tot communiceren met gebruikers op dezelfde site, en elke site wordt veelal onafhankelijk beheerd. Een Mastodonbericht wordt een toot genoemd,^[8]^[9]^[10] en deze toots mogen standaard maximaal 500 tekens bevatten.^[11]^[12]

Het netwerk kreeg meer bekendheid na de overname van de gelijkaardige dienst Twitter door Elon Musk in 2022. Het leidde tot een sterke groei van Mastodon^[10].

Gebruikerservaring[bewerken | brontekst bewerken]

Net zoals Twitter gebruikt de Mastodon web-app een enkele kolom in de standaard webomgeving sinds versie 2.9, wat voor nieuwe gebruikers gebruiksvriendelijker is.^[13] Er is ook een modus met meerdere kolommen, die vergelijkbaar is met TweetDeck.

Mastodongebruikers kunnen net zoals op andere sociale netwerken elkaar volgen (of blokkeren en negeren). Een gebruiker kan per toot bepalen of deze openbaar is, alleen voor volgers, of privé.^[12] Ook kan het de inhoud verbergen onder een "gevoelige inhoud" kopje. Een gebruiker heeft naast zijn eigen tijdlijn, ook de beschikking over een lokale tijdlijn met toots van andere gebruikers op dezelfde Mastodonserver, en een globale tijdlijn met toots van alle bekende Mastodonservers (indien niet geblokkeerd).

Openbare tijdlijnen kunnen ook op taal gefilterd worden. Gebruikers kunnen toots aan de lokale servermoderatoren rapporteren, met een optie om ook een kopie naar de moderatoren van de oorspronkelijke server te sturen.

Als gevolg van de open standaarden bestaan er meerdere apps om Mastodon te gebruiken, zowel web-apps, als smartphone apps.^[12]^[14]

Servers en netwerkgrootte[bewerken | brontekst bewerken]

Servers[bewerken | brontekst bewerken]

Het maakt net zoals bij e-mail in principe niet uit op welke Mastodonserver iemand een account heeft, omdat vrijwel alle servers met elkaar in verbinding staan. Sommige servers hebben echter een bepaalde doelgroep en thema, en andere servers zijn daarentegen juist algemeen van opzet. Het aantal gebruikers op een server varieert van 1 tot meer dan 600.000. Andere verschillen zijn serverregels, de wijze van moderatie en of er aanpassingen aan de broncode zijn gedaan, bijvoorbeeld om zo een hogere tekenlimiet te kunnen gebruiken.

Groei[bewerken | brontekst bewerken]

Het Mastodon-netwerk bevatte 24.000 gebruikersaccounts na de eerste zes maanden in 2017.^[15] In februari 2020, waren er ruim 3 miljoen Mastodonaccounts bekend, verspreid over enkele duizenden servers.^[16] Na de overname van Twitter door Elon Musk in november 2022 stroomden zo'n twee miljoen Twitter-gebruikers naar Mastodon. In die maand nam het aantal actieve Mastodon-gebruikers toe van minder dan 400.000 naar een piek van meer dan 2,5 miljoen, om daarna in december 2022 geleidelijk weer af te vlakken naar iets minder dan 2 miljoen actieve gebruikers.^[17] Die enorme toename van het aantal gebruikers zorgde ervoor dat verscheidene Mastodon-servers, veelal gerund door vrijwilligers, de last niet meer aankonden. Veel Mastodon-instances moesten flink uitgebreid worden om dit probleem te verhelpen.^[18] In april 2023 was het aantal actieve Mastodon-gebruikers gestabiliseerd op rond de 1,2 miljoen, ruim drie keer zo veel als voor de influx vanuit Twitter.^[19]

Hoewel Mastodon het grootste deel van het Fediverse uitmaakt, bestaat het netwerk ook uit andere software die gebruikmaakt van het ActivityPub-protocol, zoals Pleroma, PeerTube en PixelFed.

Ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

Mastodon werd oorspronkelijk in 2016 door de toen 24-jarige programmeur Eugen Rochko ontworpen,^[9]^[20] als een alternatief voor GNU social (voorheen Statusnet). Het verschil zit vooral in de achterliggende techniek, met als doel Mastodon sneller, robuuster en gebruiksvriendelijker te maken. De backend van Mastodon maakt gebruik van Ruby on Rails en de frontend is geschreven in JavaScript (React.js en Redux).

De Mastodon-software wordt ontwikkeld als een vrije software en opensourcesoftware, met het onderhoud voor een groot deel uitgevoerd in samenwerking met vrijwilligers.^[21]

Sinds september 2017 maakt Mastodon gebruik van het ActivityPub-protocol en daarvoor van het oudere OStatus-protocol. ActivityPub is sinds januari 2018 een W3C Recommendation^[22]. De ondersteuning van OStatus werd bij de overgang naar Mastodon versie 3.0 (oktober 2019) beëindigd.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ https://github.com/mastodon/mastodon/releases/tag/v4.2.8; datum van uitgave: 23 februari 2024; geraadpleegd op: 23 februari 2024.
↑ Release 2.5.0 (12 april 2024). Geraadpleegd op 23 april 2024.
↑ Release 1.5.2 (20 april 2023). Geraadpleegd op 4 mei 2023.
↑ https://github.com/mastodon/mastodon-ios/releases/tag/2023.11; datum van uitgave: 3 juli 2023; geraadpleegd op: 2 augustus 2023.
↑ https://github.com/mastodon/mastodon/releases/tag/v4.2.0-beta1; datum van uitgave: 8 augustus 2023; geraadpleegd op: 8 augustus 2023.
↑ https://github.com/mastodon/mastodon/releases/tag/v4.2.0-beta2; datum van uitgave: 21 augustus 2023; geraadpleegd op: 23 augustus 2023.
↑ https://github.com/mastodon/mastodon/releases/tag/v4.2.0-beta3; datum van uitgave: 4 september 2023; geraadpleegd op: 6 september 2023.
↑ (en) Megan Farokhmanesh, A beginner’s guide to Mastodon, the hot new open-source Twitter clone. The Verge (7 april 2017). Gearchiveerd op 21 oktober 2020. Geraadpleegd op 19 oktober 2020.
↑ ^a ^b Marensa, Mastodon is de nieuwe social media site. D-Write One (12 april 2017). Gearchiveerd op 28 februari 2021. Geraadpleegd op 20 oktober 2020.
↑ ^a ^b Huyghebaert, Pieterjan, Mastowat? Maak kennis met "Mastodon", volgens sommigen het nieuwe Twitter. VRT NWS (1 november 2022). Gearchiveerd op 1 november 2022. Geraadpleegd op 18 augustus 2023.
↑ Er zijn talrijke servers die een hogere tekenlimiet aanbieden
↑ ^a ^b ^c Dit moet je weten over Mastodon, het socialere alternatief voor Twitter. iCulture (5 april 2017). Gearchiveerd op 18 december 2020. Geraadpleegd op 20 oktober 2020.
↑ (en) Mastodon 2.9. Official Mastodon Blog. Gearchiveerd op 14 juni 2019. Geraadpleegd op 16 juni 2019.
↑ (en) Mastodon documentation, Apps. Gearchiveerd op 14 november 2019.
↑ (en) Casey Newton, Mastodon.social is an open-source Twitter competitor that’s growing like crazy. The Verge (4 april 2017). Gearchiveerd op 21 oktober 2020. Geraadpleegd op 20 oktober 2020.
↑ (en) Mastodon Users (gebaseerd op instances.social)
↑ (en) Josh Nicholas, Elon Musk drove more than a million people to Mastodon – but many aren’t sticking around. The Guardian (7 januari 2023). Gearchiveerd op 25 mei 2023. Geraadpleegd op 22 mei 2023.
↑ (en) Amanda Hoover, Twitter Users Have Caused a Mastodon Meltdown. Wired (9 november 2022). Gearchiveerd op 25 mei 2023. Geraadpleegd op 22 mei 2023.
↑ Mastodon Analytics. Mastodon Analytics (22 mei 2023). Gearchiveerd op 22 mei 2023. Geraadpleegd op 22 mei 2023.
↑ (en) Mashable: The coder who built Mastodon is 24, fiercely independent, and doesn’t care about money. Gearchiveerd op 14 april 2021.
↑ (en) Michael Kwet, To fix social media, we need to introduce digital socialism. www.aljazeera.com. Geraadpleegd op 19 oktober 2020.
↑ W3C Benelux: ActivityPub is nu een W3C Recommendation. Gearchiveerd op 31 juli 2023.

[wikidata-d247ba588e0b205d7f8a7704ded3ed363b5c9d7f-v3-1] ttps://github.com/mastodon/mastodon/releases/tag/v4.2.8; datum van uitgave: 23 februari 2024; geraadpleegd op: 23 februari 2024.

[wikidata-8a6aff46825ef191767d02b9d66c06555e1a93b0-v3-2] Release 2.5.0 (12 april 2024). Geraadpleegd op 23 april 2024.

[wikidata-278b611f24b8203973af77c191002e37c1db9a9d-v3-3] Release 1.5.2 (20 april 2023). Geraadpleegd op 4 mei 2023.

[wikidata-37e0e475ea3a8662b02fb4a55b0f1f9af72c0c04-v3-4] ttps://github.com/mastodon/mastodon-ios/releases/tag/2023.11; datum van uitgave: 3 juli 2023; geraadpleegd op: 2 augustus 2023.

[wikidata-8b8e39ce9e7365c70a5923731d9b39338311ba2d-v3-5] ttps://github.com/mastodon/mastodon/releases/tag/v4.2.0-beta1; datum van uitgave: 8 augustus 2023; geraadpleegd op: 8 augustus 2023.

[wikidata-de4ac1173d074e3d2a9bc7039c05c2a3baad0751-v3-6] ttps://github.com/mastodon/mastodon/releases/tag/v4.2.0-beta2; datum van uitgave: 21 augustus 2023; geraadpleegd op: 23 augustus 2023.

[wikidata-608825fc356bbe8fc88b3c1f101aca132ef11932-v3-7] ttps://github.com/mastodon/mastodon/releases/tag/v4.2.0-beta3; datum van uitgave: 4 september 2023; geraadpleegd op: 6 september 2023.

[8] (en) Megan Farokhmanesh, A beginner’s guide to Mastodon, the hot new open-source Twitter clone. The Verge (7 april 2017). Gearchiveerd op 21 oktober 2020. Geraadpleegd op 19 oktober 2020.

[:0-9] Marensa, Mastodon is de nieuwe social media site. D-Write One (12 april 2017). Gearchiveerd op 28 februari 2021. Geraadpleegd op 20 oktober 2020.

[brt-10] Huyghebaert, Pieterjan, Mastowat? Maak kennis met "Mastodon", volgens sommigen het nieuwe Twitter. VRT NWS (1 november 2022). Gearchiveerd op 1 november 2022. Geraadpleegd op 18 augustus 2023.

[11] Er zijn talrijke servers die een hogere tekenlimiet aanbieden

[:1-12] Dit moet je weten over Mastodon, het socialere alternatief voor Twitter. iCulture (5 april 2017). Gearchiveerd op 18 december 2020. Geraadpleegd op 20 oktober 2020.

[13] (en) Mastodon 2.9. Official Mastodon Blog. Gearchiveerd op 14 juni 2019. Geraadpleegd op 16 juni 2019.

[14] (en) Mastodon documentation, Apps. Gearchiveerd op 14 november 2019.

[15] (en) Casey Newton, Mastodon.social is an open-source Twitter competitor that’s growing like crazy. The Verge (4 april 2017). Gearchiveerd op 21 oktober 2020. Geraadpleegd op 20 oktober 2020.

[16] (en) Mastodon Users (gebaseerd op instances.social)

[17] (en) Josh Nicholas, Elon Musk drove more than a million people to Mastodon – but many aren’t sticking around. The Guardian (7 januari 2023). Gearchiveerd op 25 mei 2023. Geraadpleegd op 22 mei 2023.

[18] (en) Amanda Hoover, Twitter Users Have Caused a Mastodon Meltdown. Wired (9 november 2022). Gearchiveerd op 25 mei 2023. Geraadpleegd op 22 mei 2023.

[19] Mastodon Analytics. Mastodon Analytics (22 mei 2023). Gearchiveerd op 22 mei 2023. Geraadpleegd op 22 mei 2023.

[20] (en) Mashable: The coder who built Mastodon is 24, fiercely independent, and doesn’t care about money. Gearchiveerd op 14 april 2021.

[21] (en) Michael Kwet, To fix social media, we need to introduce digital socialism. www.aljazeera.com. Geraadpleegd op 19 oktober 2020.

[22] W3C Benelux: ActivityPub is nu een W3C Recommendation. Gearchiveerd op 31 juli 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]