Museum Sint-Janshospitaal (Brugge)

Museum Sint-Janshospitaal
Memlingmuseum
Locatie	Brugge, België
Type	Museum
Thema	Beeldende kunst
Lid van	Musea Brugge
	Website
Portaal	Kunst & Cultuur

Het Museum Sint-Janshospitaal is een Brugs museum dat onder meer is gewijd aan de werken van Hans Memling. Het is gevestigd in het Sint-Janshospitaal.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Ook al werden de werken van Hans Memling in beperkte kring hooggeschat, waren ze in de 18de en begin 19de eeuw over het algemeen sterk ondergewaardeerd. Het is pas tegen het einde van de negentiende eeuw dat, onder impuls van enkele gezaghebbende critici, de Vlaamse Primitieven over het algemeen en Hans Memling in het bijzonder opnieuw hoge waardering kregen.

In het Sint-Janshospitaal was men al lang overtuigd van de hoge waarde die men aan de enkele werken moest toekennen die sinds hun ontstaan, eigendom waren gebleven van de kloostergemeenschap of van het hospitaal. Ze werden dan ook steeds, ook zonder dat er formeel een museum bestond, aan kunstkenners getoond.

Toen rond het midden van de negentiende eeuw de ziekenzorg binnen het Sint-Janshospitaal zich verplaatste naar de nieuwgebouwde ziekenzalen, kreeg de middeleeuwse vleugel andere invullingen. Het eerste vooruitzicht was dat deze "ongezonde gebouwen" zouden worden gesloopt, maar dit ging niet door. De grote ziekenzaal werd hoofdzakelijk benut als kapittelzaal voor de toen nog talrijke kloostercongregatie. Ze werd tevens gebruikt voor het organiseren van concerten, bijeenkomsten en medische congressen. De kerk werd tot in 1984 gebruikt zowel door de kloosterzusters, als voor de uitvaarten van in het ziekenhuis overleden patiënten en (tot in 1977) voor het dopen van in de materniteit geboren kinderen. In het voormalige broederklooster bleef, eveneens tot in 1977, de apotheek van het hospitaal gehuisvest, naast de 'voogdenkamer', waar de bijeenkomsten van het hospitaalbestuur eeuwenlang werden gehouden.

Ondertussen werd in de voormalige kapittelzaal van het klooster in 1939 een permanent museum van de Memlings ingericht, dat in 1939 door koning Leopold III werd ingehuldigd. Deze locatie werd in de jaren vijftig ingeruild voor een deel van de grote middeleeuwse zalen.

In 1984 werden de Memlings opnieuw verhuisd, ditmaal naar de kerk van het hospitaal, waar in 1984 de kerkelijke diensten waren stopgezet. Meteen werden de Memlings in een omvangrijker geheel opgenomen, aangezien de middeleeuwse ziekenzalen eveneens aan een bestendige museale functie werden gewijd, om er delen uit de collectie van het Sint-Janshospitaal in te exposeren. Ook het voormalige broederklooster met apotheek en kruidentuin werd in het museumcircuit opgenomen.

In december 2023 kreeg het Sint-Janshospitaal een nieuwe rol als "Museum Sint-Janshospitaal". Dit museum combineert historische kunst van Hans Memling met hedendaagse werken van artiesten als Berlinde De Bruyckere. Bezoekers kunnen in dit unieke museum de evolutie van zorg en gastvrijheid door de eeuwen heen ervaren. De collectie van Memling, aangevuld met moderne kunst, biedt een intrigerende blik op het samenspel tussen historische en hedendaagse kunst.

Tentoonstellingen[bewerken | brontekst bewerken]

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

James Weale, Hans Memlinc. Zijn leven en zijn schilderwerken, Brugge, 1871.
Visite au musée de l'hôpital Saint-Jean à Bruges, in: Congrès de Bruges, Fédération archéologique et historique de Belgique, 1888.
J. DUJARDIN, L'école de Bruges. Hans Memling, son temps, sa vieu et son oeuvre, Antwerpen, 1897.
Bruges, Musée de l'hôpital Saint-Jean, Antwerpen, 1917.
Cyriel VERSCHAEVE, Memling's madonna's te Brugge, Brugge, 1938.
Exposition Memling organisée par la Ville de Bruges au Musée Communal 22 juin - 1er octobre 1939, Brugge, 1939.
G. BAZIN, Memling, Parijs, 1939.
P. HAESAERTS, Memling, Antwerpen, 1939.
J. A. GORIS, Hans Memling te Brugge, Brugge, 1939.
J. LAVALLEYE, Hans Memling, Brugge, 1939.
Jozef MULS, Memling, de laatgotische droom, Hasselt, 1939
Charles GUILLAUME LINEPHTY, Hans Memling in het Sint-Janshospitaal in Brugge, Brussel, 1939.
Luc DEVLIEGHER, Sint-Janshospitaal in West-Vlaamse inventaris van 1824,
Michel DEDUYTSCHE, Kunstwerken in het bezit van de Brugse Commissie van Openbare Onderstand, in: West-Vlaanderen, 1963.
Mark RYCKAERT, Stedenatlas van België. Brugge, Brussel, 1991.
Dirk DEVOS, Hans Memling, het volledige oeuvre, Mercatorfonds, Brugge 1994.
Dirk DEVOS (dir.), Hans Memling. Essays, Brugge, 1994.
Irène SMETS, Het Memlingmuseum - Sint-Janshospitaal Brugge, Gent/Amsterdam 2001.
Till-Holger BORCHERT (red.), De eeuw van Van Eyck, 1430-1530. De Vlaamse Primitieven en het Zuiden, Gent/Amsterdam, 2002.
Till-Holger BORCHERT (red.), De portretten van Memling, Gent/Antwerpen, 2005.
Matthias DEPOORTER, Het hospitaalmuseum Brugge, Brugge, 2016.
Till-Holger BORCHERT, Memling, rinascimento fiammingo, Genève/Milaan, 2015.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]