Microchimerisme
Microchimerisme is het aanwezig zijn van lichaamsvreemde cellen in het lichaam. Dit kan onder meer optreden tijdens een zwangerschap. De placentabarrière laat cellen van de foetus door naar de moeder en cellen van de moeder gaan ook over naar de foetus. Dit kan leiden tot foetusmicrochimeren bij de moeder (FMc) en moedermicrochimeren (MMc) bij het kind. Ongeveer 50-75% van de vrouwen hebben na de bevalling immuuncellijnen afkomstig van de foetus. Moedermicrochimeren komen de helft minder vaak voor.[1] Deze cellen zijn dus genetisch verschillend van elkaar. Hierdoor zouden bepaalde typen auto-immuunziekten kunnen optreden, zoals sclerodermie. De werking hiervan is echter nog niet opgehelderd.[2] De uitgewisselde cellen kunnen zich vermenigvuldigen en zich tientallen jaren lang handhaven.[3][4] Het exacte fenotype van deze cellen is onbekend alhoewel verschillende celtypen zijn geïdentificeerd, zoals verscheidene immuunstammen, mesenchymatische stamcellen en van de placenta afkomstige cellen.[5] De gevolgen van deze cellen voor de gezondheid zijn nog niet bekend. Een van de veronderstellingen is dat deze cellen een graft-versus-hostreactie kunnen oproepen dat vervolgens leidt tot een auto-immuunziekte. Dit zou een verklaring geven voor het voorkomen van meer auto-immuunziekten bij vrouwen in de middelbare leeftijd.[6] Een andere theorie is dat deze cellen voorkomen in beschadigd moederlijk- of aangetastweefsel, waar ze werken als stamcellen en deelnemen aan het herstel.[7][8] Het is ook mogelijk dat deze cellen meer onschuldige toeschouwers zijn en geen effect hebben op de gezondheid van de moeder.[9]
Microchimeren treden ook op bij bloedtransfusie, die aanleiding geven tot een ernstige immuundeficiëntie bij verwonding.[10] Voorafgaand aan een niertransplantatie kan met een bloedtransfusie microchimerisme worden ingezet om het transplantaat een grotere acceptatiekans te geven.[11]
Dieren
[bewerken | brontekst bewerken]Microchimeren treden op bij de meeste tweelingkoeien. Bij koeien en andere runderen fuseren de placenta's en hebben de tweelingen dezelfde bloedcirculatie, waardoor uitwisseling van cellen plaatsvindt. Als de tweeling bestaat uit een vrouwelijke en mannelijke foetus dan hebben de mannelijke hormonen invloed op de vrouwelijke foetus, waardoor er een martin kalf of een freemartin ontstaat. Freemartins zien er vrouwelijk uit maar zijn onvruchtbaar. In een bloedmonster kan vastgesteld worden of het om een freemartin gaat.[12]
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ Loubičre L.S., Lambert N.C., Flinn L.J., Erickson T.D., Yan Z., Guthrie K.A., et al., Maternal microchimerism in healthy adults in lymphocytes, monocyte/macrophages and NK cells, Lab Invest, 2006, 86, 1185–92, 11, doi= 10.1038/labinvest.3700471PMID 16969370
- ↑ Do maternal cells trigger or perpetuate autoimmune diseases in children?
- ↑ Bianchi. D.W., Zickwold G.K., Weil G.J., Sylvester S., DeMaria M.A., Male fetal progenitor cells persist in maternal blood for as long as 27 years postpartum, Proc Natl Acad Sci U S A, 1996, 93, 705–708, doi=10.1073/pnas.93.2.705, pmc=40117, 2, PMID 8570620
- ↑ Evans P.C., Lambert N., Maloney S., Furst D.E., Moore J.M., Nelson J.L., Long-term fetal microchimerism in peripheral blood mononuclear cell subsets in healthy women and women with scleroderma, Blood, 1999, 2033–2037, 93, PMID 10068676, 6
- ↑ Pritchard, Stephanie, Wick H.C., Slonim D.K., Johnson K.L., Bianchi D.W., Comprehensive analysis of genes expressed by rare microchimeric fetal cells in the maternal mouse lung, Biology of Reproduction, 2012, August, 87, 42, https://web.archive.org/web/20150923204002/http://www.biolreprod.org/content/87/2/42.long PMID 22674387
- ↑ Nelson, J.L., Maternal-fetal immunology and autoimmune disease: is some autoimmune disease auto-alloimmune or allo-autoimmune?, Arthritis Rheum, 1996, 39, 2, 191–194, doi=10.1002/art.1780390203, PMID 8849367
- ↑ Khosrotehrani, K., Johnson K.L., Cha D.H., Salomon R.N., Bianchi D.W., Transfer of fetal cells with multilineage potential to maternal tissue, Journal of the American Medical Association, 2004, 292, 75–80, doi=10.1001/jama.292.1.75, PMID 15238593, 1
- ↑ Nguyen Huu, S., Oster M., Avril M.F., Boitier F., Mortier L., Richard M.A., Kerob D., Maubec E., Souteyrand P., Moguelet P., Khosrotehrani K., Aractingi S., Fetal microchimeric cells participate in tumour angiogenesis in melanomas occurring during pregnancy, Am J Cardiovasc Pathol, 2009, 174, 630–637
- ↑ Johnson, K.L., Bianchi D.W., Fetal cells in maternal tissue following pregnancy: what are the consequences?, Hum Reprod Update, 2004, 10, 6, 497–502, doi=10.1093/humupd/dmh040, PMID 15319378
- ↑ Reed W., Lee T.H., Norris P.J., Utter G.H., Busch M.P., Transfusion-associated microchimerism: a new complication of blood transfusions in severely injured patients, Seminars in Hematology, 2007, 24–31, 44, 1, doi=10.1053/j.seminhematol.2006.09.012, pmid=17198844.
- ↑ Microchimerisme na bloedtransfusie vóór pretransplantatie: invloed van HLA matching en van de methode van leukocyt-depletie
- ↑ A. Fujishiro, K. Kawakura, Y-I. Miyake, Y. Kaneda, "A fast, convenient diagnosis of the bovine freemartin syndrome using polymerase chain reaction", Theriogenology, 43 (5), pp 883-891 (1 April 1995)